W Katowicach włamywacze nie przebierali się w ubrania ochronne, ograniczeń w ruchu drogowym nie ma, wojsko nie pilnuje porządku na ulicach. Fałszywe informacje w mediach społecznościowych wzbudzają niepotrzebną panikę w społeczeństwie. Policja przestrzega przed ich upowszechnianiem.
Wysyp fałszywych informacji w czasie epidemii koronawirusa jest ogromny – władze prowadzą w sieci kampanię na rzecz ograniczenia zasięgu fake newsów i plotek. Część z nich jest szczególnie niebezpieczna, bo podawana dalej tworzy nastrój niepokoju i strachu.
Tak np. po ogłoszeniu przez ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka decyzji o użyciu oddziałów i pododdziałów wojska do pomocy policji w mediach społecznościowych 19 marca pojawiły się komentarze o "wyprowadzaniu wojska na ulice".
"Podjęto jednak decyzję że wojsko wyjdzie na ulice i to jeszcze bardzo tajemniczo wyszło. Rządzie co jest z wami nie tak"? - pytała użytkowniczka Twittera. "Mam nadzieję, że Błaszczak poinformował Morawieckiego, że wyprowadza wojsko na ulice" – napisał inny internauta.
Na profilu Ministerstwa Obrony Narodowej na Twitterze szybko zaprzeczono doniesieniom o wykorzystaniu wojska do pilnowania porządku w miastach. Wydział prasowy MON w odpowiedzi na pytanie Konkret24 napisał: "Informacja została już wielokrotnie zdementowana w mediach społecznościowych".
MON podkreśla, że wojsko wspiera administrację państwową i lokalną w walce z rozprzestrzenianiem się koronawirusa. Żołnierze pomagają funkcjonariuszom straży granicznej, pomagają w zaopatrzeniu szpitali, a wojskowe laboratoria wykorzystywane są do przeprowadzania testów na koronawirusa. Wojsko angażuje się również w transport, zapewnia wsparcie informatyczne oraz pomoc osobom starszym i samotnym.
"Żerują nawet na takiej tragedii"
Blisko 9 tys. osób udostępniło na Facebooku fałszywą informację o działaniach przestępców w Katowicach.
Według wpisu osoby przebrane w ubrania ochronne zakrywające twarz mają dokonywać w mieszkaniach "rutynowej kontroli celem mierzenia temperatury". Informację zilustrowano fotografią dwóch osób w białych kombinezonach.
"Wchodzą do mieszkania i wykorzystują nieuwagę domownika, penetrują dom i kradną pieniądze bądź cenne przedmioty" – przestrzegano na udostępnianej grafice. Straty poniesione przez mieszkańców Katowic w wyniku tych przestępstw miały sięgać tysięcy złotych.
W prawdziwość tej informacji uwierzyło wielu komentujących wpis. "Ludzie na wszystkim żerują, nawet na takiej tragedii", "Szok w biały dzień", "Naiwność ludzka nie ma granic" - pisali internauci. Fałszywa informacja z Katowic byłą udostępniana również na Twitterze.
Doniesienia o kradzieżach w Katowicach zdementowała śląska policja. "Apelujemy! Nie udostępniamy nieprawdziwych informacji. Policjanci na Śląsku nie odnotowali zgłoszeń o kradzieżach 'na ratownika'" - napisano na policyjnym profilu na Facebooku
Zamknięte granice województw? Nieprawda
Komentarze pełne niepokoju budziły też fałszywe informacje o rzekomych decyzjach dotyczących ograniczeń w ruchu drogowym.
"PILNE: Zamknięte granice województw w Polsce" - głosił tytuł artykułu udostępnianego w mediach społecznościowych. Donosił o rzekomej decyzji ministerstwa zdrowia z 16 marca o "zamknięciu granic wszystkich województw w Polsce".
fałsz
Szata graficzna artykułu do złudzenia przypominała tę z portalu Rmf24.pl. W celu rozpowszechnienia fake newsa jego autor zarejestrował domenę o podobnej nazwie: rmf-24.pl. Użytkownicy sieci mogli przeoczyć myślnik w adresie strony i uwierzyć, że informacja o zamknięciu granic została podana przez ogólnopolskie medium.
W wynikach wyszukiwania w Google można natrafić na ślad domeny rmf-24.pl. Oryginalny artykuł nie jest już aktywny, Google nie uchwycił również jego kopii.
Bazy whois udostępniające dane o rejestracji domen podają, że domenę utworzono dzięki pośrednictwu polskiej firmy. Powstała 15 marca z datą wygaśnięcia 21 marca. To dowodzi, że jej twórca celowo zaplanował funkcjonowanie domeny na jeden tydzień. W bazie dns.pl jest informacja, że umowa na utrzymanie domeny została już rozwiązana.
Na fałszywą informacje o zamknięciu granic województw zareagowała policja. "UWAGA! Kolejny fake news - nie są zamykane granice województw. Oszuści podszywając się pod stronę jednej z rozgłośni radiowych podjęli próbę wprowadzenia w błąd opinii publicznej - prowadzone są obecnie czynności mające na celu ustalenie sprawców. Prosimy o rozwagę i nie rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji" - napisano na profilu policji na Facebooku.
Fake news o rzekomym zamykaniu granic województw wpisuje się w szereg podobnych fałszywych doniesień - władze dementowały też doniesienia o zamykaniu miast.
Jedną z powielanych plotek była ta o odcięciu Warszawy w związku z epidemią koronawirusa. Oraz że Warszawa zostanie ogłoszona tzw. czerwoną strefą. W mediach społecznościowych najważniejszych polskich instytucji można znaleźć dementi. "Nie ma żadnej decyzji o zamykaniu Warszawy" - informował profil Kancelarii Premiera na Twitterze.
Nie wzniecać paniki
Na przykłady fałszywych informacji rozpowszechnianych w ostatnich dniach zwraca uwagę policja. Ich autorzy, powołując się na znajomości w instytucjach państwowych, donoszą o "tajnych naradach", na których mają zapadać decyzje o zamykaniu banków czy stacji benzynowych.
fałsz
"Obecnie dostrzegamy kolejne 'haniebne zachowania' - głównie w mediach społecznościowych oraz za pomocą komunikatorów przekazywane są nieprawdziwe informacje dotyczące rzekomych zagrożeń, działań służb państwowych, które nie mają miejsca czy nawołujące wprost do paniki - są to niedopuszczalne i nieodpowiedzialne zachowania, nie mające żadnego oparcia w prawdzie" - napisano w komunikacie na stronie Komendy Głównej Policji. Zaapelowano "o rozwagę, rozsądek, odpowiedzialność i unikanie paniki".
Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24; zdjęcie:TVN24
Źródło zdjęcia głównego: tvn24