FAŁSZ

"Brytyjski rząd przyznaje", że szczepionki uszkodziły system odpornościowy zaszczepionych? Uwaga na fake newsa

"Brytyjski rząd przyznaje", że szczepionki uszkodziły system odpornościowy zaszczepionych? Uwaga na fake newsa

Na stronie austriackiego parlamentu pojawiła się informacja dowodząca szkodliwości szczepień przeciw COVID-19 - ten przekaz rozpowszechniają użytkownicy TikToka, Facebooka i Twittera. Jednak nie jest to oficjalna informacja rządu, tylko opinia obywatela, w dodatku wynikająca ze złej interpretacji brytyjskiego raportu.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Ponad 300 tys. odtworzeń, 5,7 tys. polubień i 3,8 tys. udostępnień ma na TikToku krótkie nagranie, w którym pokazano zrzut ekranu strony austriackiego parlamentu. Tekst, którego widać tylko część, został automatycznie przetłumaczony z niemieckiego na polski. Tytuł brzmi: "Opinia w sprawie ministerialnego projektu ustawy federalnej o przymusowych szczepieniach przeciwko COVID-19". Poniżej w tekście wyróżniono fragment na szarym tle: "Brytyjski rząd przyznaje, że szczepionki uszkodziły naturalny system odpornościowy podwójnie zaszczepionych. Rząd Wielkiej Brytanii stwierdził, że po podwójnym szczepieniu nigdy więcej nie będziesz w stanie uzyskać pełnej, naturalnej odporności na warianty Covid lub prawdopodobnie na jakikolwiek wirus".

Film zyskał popularność na Tik Toku
Film zyskał popularność na Tik TokuFilm zyskał popularność na Tik TokuTik Tok

Pod filmem pojawiło się ponad 450 komentarzy. "Tylko czemu każdy siedzi cicho.....i tv milczy..." - pytała autorka nagrania (pisownia postów oryginalna). "I to jest prawda ludzie mieszkam w Uk"; "Hahahah śmiali się ze szury, teraz ja się śmieje"; "Zidiociali covidianie nie uwierzą nawet w słowa napisane na stronach rządowych" - komentowali internauci.

Wśród nich były jednak osoby sceptyczne wobec tego, co zobaczyły. Niektóre sugerowały, że pokazana austriacka strona nie istnieje. Jeden uczestnik dyskusji pisał, że film "to kolejna teoria spiskowa". Autorzy kolejnych komentarzy przekonywali, że pokazany tekst to po prostu komentarz internauty. "Każdy mógł to napisać, nie jest to żadne oficjalne badanie" - przekonywała jedna z internautek.

NOP-y po szczepieniu na COVID-19 występują raz na kilka tysięcy szczepień. Głównie to zaczerwienione ramię
NOP-y po szczepieniu na COVID-19 występują raz na kilka tysięcy szczepień. Głównie to zaczerwienione ramięFakty TVN

Felietonista "Do Rzeczy" i popularne posty na Twitterze

Pisane w sensacyjnym tonie posty znaleźliśmy też na Facebooku - żaden nie stał się jednak szczególnie popularny. Jeden odsyłał do felietonu opublikowanego 2 stycznia na stronie tygodnika "Do Rzeczy". Autor przekonywał: "Na stronie parlamentu Austrii można znaleźć informację, że rząd Wielkiej Brytanii przyznaje, że podwójne zaszczepienie uszkadza naturalny system odporności organizmu".

Kilka popularnych postów na ten temat znaleźliśmy na Twitterze. "Pilne!!! Na Stronie parlamentu Austrii można znaleźć taką informację! Rząd Wielkiej Brytanii przyznaje, że szczepionki uszkodziły naturalny układ odpornościowy podwójnie zaszczepionych" - przekonywał internauta, którego post polubiło blisko 500 internautów, a ponad 300 podało dalej. Do wpisu dodał hasztagi: #StopSegregacjiSanitarnej #NieSzczepimySie #StopSS.

Twitterowy wpis z linkiem do strony austriackiego parlamentu
Tweet z linkiem do strony austriackiego parlamentuTwitterowy wpis z linkiem do strony austriackiego parlamentuTwitter

"Jeśli to prawda, to proszę, zostańcie wytrwali" - apelował inny internauta, którego post odsyłający do austriackiej strony polubiło blisko 400 internautów, a ponad 200 podało dalej.

Sprawdziliśmy te doniesienia. Tekst sugerujący zniszczenie układu przez szczepionki rzeczywiście pojawił się na stronie austriackiego parlamentu - ale to komentarz jednego z obywateli, który błędnie zinterpretował brytyjskie dane z października 2021 roku. W brytyjskiej analizie stwierdzono więcej przeciwciał N we krwi osób niezaszczepionych niż u zaszczepionych. Nie dowodzi to wcale zniszczenia układu odpornościowego - dowodzi za to skuteczności szczepień przeciw COVID-19.

Co opublikowano na stronie austriackiego parlamentu?

Na stronie austriackiego parlamentu jest komentarz Reinharda Freitaga - pisze on, że brytyjskie analizy dowiodły zniszczenia układu odpornościowego u osób, które przyjęły dwie dawki szczepionki przeciw COVID-19. O Freitagu nie znaleźliśmy w sieci bliższych informacji. Według informacji na witrynie parlamentu 22 grudnia 2021 roku złożył on swoją opinię w Radzie Narodowej, czyli izbie niższej. Od 1 sierpnia 2021 roku obywatele, instytucje i organy mają bowiem możliwość opiniowania wszystkich propozycji legislacyjnych podczas całego parlamentarnego procesu legislacyjnego.

Opinia do ustawy dot. szczepień na stronie parlamentu austriackiego
Opinia do ustawy na temat szczepień zamieszczona na stronie parlamentu austriackiegoOpinia do ustawy dot. szczepień na stronie parlamentu austriackiegoparlament.gv.at

Freitag powołuje się na jeden z cotygodniowych raportów Brytyjskiej Agencji Bezpieczeństwa Zdrowia (UKHSA) o szczepionkach przeciw COVID-19 - opublikowanego 21 października 2021 roku. Przywołuje zdanie ze strony 23, gdzie są informacje o poziomach przeciwciał S i N stwierdzonych u dawców krwi: "Poziomy przeciwciał N wydają się być niższe u osób, które zakaziły się po przyjęciu dwóch dawek szczepienia".

Zdaniem Freitaga Brytyjczycy udowodnili więc, że szczepionka zakłóca zdolność organizmu do wytwarzania przeciwciał, w tym przeciwciał N. "W szczególności nie wydaje się, aby osoby zaszczepione wytwarzały przeciwciała przeciwko białku nukleokapsydu, otoczki wirusa, która jest kluczową częścią odpowiedzi u osób nieszczepionych" - przekonuje autor opinii.

Czym są przeciwciała S i N?

Co właściwie oznacza cytowane zdanie z brytyjskiego raportu? Czym są przeciwciała N? O wyjaśnienie poprosiliśmy wirusolożkę z Uniwersytetu Oksfordzkiego dr Emilię Skirmuntt. Początkowo nie dowierzała ona, że takie informacje w ogóle zostały opublikowane na witrynie parlamentu. "Jestem zszokowana takim brakiem wiedzy i odpowiedzialności" - napisała dr Skirmuntt w przesłanej nam odpowiedzi.

Jak wyjaśnia ekspertka, przeciwciała N to te, które pojawiają się w organizmie w odpowiedzi na infekcję. Są przeciwciałami wytworzonymi w odpowiedzi na białko nukleokapsydu, które jest w komórce wirusowej osłonione przez otoczkę. "Takie przeciwciała nie mają tak dużego potencjału neutralizacji wirusa, bo nie mają dostępu do tej osłoniętej jego części" - wyjaśnia dr Skirmuntt.

Przeciwciała S - czyli glikoproteiny kolca - pojawiają się i po infekcji, i po szczepieniu, bo szczepienie wszystkimi obecnie dostępnymi szczepionkami (oprócz chińskich szczepionek inaktywowanych) przekazuje organizmowi informacje o tej jednej proteinie. Glikoproteina kolca ma bezpośredni wpływ na to, czy wirus będzie w stanie zarazić nasze komórki. Doktor Skirmuntt tłumaczy, że jest proteiną obecną na powierzchni otoczki wirusowej, więc przeciwciała przeciwko niej skierowane będą miały większy potencjał neutralizujący wirus przez dezaktywacje tej proteiny.

Czym zatem różni się odpowiedź organizmu na kontakt z SARS-CoV-2 u osób niezaszczepionych i zaszczepionych?

Osoby zaszczepione mają już przeciwciała S i u nich, w porównaniu do osób niezaszczepionych, infekcja trwa krócej, jest łagodniejsza i wirus jest szybciej usuwany z organizmu. W związku z tym przeciwciała skierowane na inne części cząsteczki wirusowej poza S mogą się wykształcać w mniejszym stopniu. Nie ma bowiem na to tyle czasu jak przy infekcji osób, które COVID-19 przechodzą długo i z cięższymi symptomami. dr Emilia Skirmuntt

"Nie ma to nic wspólnego z uszkodzeniem jakiejkolwiek części układu odpornościowego" - podsumowuje dr Skirmuntt. Zaznacza, że przeciwciała S i neutralizujące są o wiele ważniejsze dla ochrony przed COVID-19.

Fałszywy przekaz o "odkryciu" brytyjskiego rządu krąży nie tylko w polskim internecie. Pojawił się m.in. w listopadzie na jednym z niemieckich blogów - do czego odniósł się niemiecki zespół fact-checkingowy Correctiv. Wyjaśniając wynik badania pokazujący, że u osób zakażonych zaszczepionych stwierdzono niższy poziom specjalnych przeciwciał niż u osób nieszczepionych, które zaraziły się COVID-19, portal cytuje rzecznika prasowego Brytyjskiej Agencji Bezpieczeństwa Zdrowia. Tłumaczy on, że "odkrycie" nie jest zaskakujące: "wskazuje na łagodniejszy przebieg choroby u osób zaszczepionych, u których powstaje mniej przeciwciał i nie ma to nic wspólnego z niszczeniem układu odpornościowego".

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24; zdjęcie tytułowe: Shutterstock/TikTok

Pozostałe wiadomości

Cisza wyborcza nie spowodowała, że dezinformacja w mediach społecznościowych na temat prezydenckich wyborów ustała. Fake newsy dotyczyły zarówno samego głosowania, jak i niektórych polityków.

Obcięta karta, kserowanie zaświadczeń, fałszywe zdjęcia. Wyborcza dezinformacja

Obcięta karta, kserowanie zaświadczeń, fałszywe zdjęcia. Wyborcza dezinformacja

Źródło:
Konkret24

Komentarze w sieci wywołuje informacja, jakoby we Włoszech miały zostać zakazane małżeństwa osób tej samej płci. Trudno jednak zakazać czegoś, co i tak nie jest dozwolone. Wyjaśniamy, na co pozwala włoskie prawo.

Włochy "zakazały małżeństw homoseksualnych"? Duża nieścisłość

Włochy "zakazały małżeństw homoseksualnych"? Duża nieścisłość

Źródło:
Konkret24

Węgierskie wojsko przemieszcza się w stronę granicy z Ukrainą - informują internauci, a jako "dowód" publikują nagranie kolumny ciężkiego sprzętu wojskowego jadącej przez jakieś miasto. To klasyczna rosyjska dezinformacja, której celem jest potęgowanie napięć między Węgrami a Ukrainą, ale także wzbudzanie niepokoju obywateli innych państw.

"Węgierskie czołgi przy granicy z Ukrainą"? Co pokazuje mapa

"Węgierskie czołgi przy granicy z Ukrainą"? Co pokazuje mapa

Źródło:
Konkret24

Nie wszystko, co mówili kandydaci podczas kończącej się kampanii przed pierwszą turą wyborów, było zgodne z prawdą. I nie tylko o pomyłki tu chodzi, lecz o całe narracje zbudowane na błędnych tezach. 

10 tematów kampanii opartych na fałszu. Warto wiedzieć

10 tematów kampanii opartych na fałszu. Warto wiedzieć

Źródło:
Konkret24

Po jednej z ostatnich blokad trasy S8 w Warszawie organizowanych przez aktywistów Ostatniego Pokolenia w sieci zaczęło krążyć zdjęcie mężczyzny, który rzekomo uczestniczył w proteście. Internauci twierdzili, że to Wojtek - jeden z aktywistów klimatycznych, którzy przykleili się do asfaltu. Mylili się.

Wojtek z Ostatniego Pokolenia? Inny znany aktywista

Wojtek z Ostatniego Pokolenia? Inny znany aktywista

Źródło:
Konkret24

Wybory już za trzy dni, więc zwolennicy poszczególnych kandydatów nasilają w mediach społecznościowych swoje wsparcie dla nich - niejednokrotnie publikując fake newsy. Tak właśnie jest z plakatem zachęcającym do głosowania na Karola Nawrockiego.

"Patrioci za Nawrockim". A kto jest na zdjęciu?

"Patrioci za Nawrockim". A kto jest na zdjęciu?

Źródło:
Konkret24

Na trzy dni przed wyborami prezydenckimi internauci pokazują w mediach społecznościowych otrzymywane SMS-y mające zachęcać do głosowania na Rafała Trzaskowskiego. Sztab kandydata zaprzecza i nazywa to "masową akcją dezinformacji wyborczej". Ostrzegamy przed oszustami.

"Agitacja wyborcza PO"? Nie, uwaga na oszustów

"Agitacja wyborcza PO"? Nie, uwaga na oszustów

Źródło:
Konkret24

Administracja Trumpa nie wprowadzi jednak ograniczeń eksportu chipów stosowanych w systemach sztucznej inteligencji. Miały dotyczyć sporej grupy krajów, w tym Polski. Politycy PiS twierdzą, że to "sukces" niedawnej wizyty Karola Nawrockiego w USA. Fakty, które przeanalizowaliśmy, nie potwierdzają tej tezy.

USA znoszą restrykcje na chipy AI, PiS ogłasza "sukces Nawrockiego". Jak było naprawdę?

USA znoszą restrykcje na chipy AI, PiS ogłasza "sukces Nawrockiego". Jak było naprawdę?

Źródło:
Konkret24

Rozsyłając nagranie, na którym kongresmen prezentuje wejście do tajemniczego tunelu pod amerykańskim Kapitolem, internauci twierdzą, że był on wykorzystywany przez siatkę pedofili. Oto jak poglądowy filmik połączono ze znaną teorią spiskową.

Siatka pedofili i tunel pod Kapitolem? Co pokazuje kongresmen

Siatka pedofili i tunel pod Kapitolem? Co pokazuje kongresmen

Źródło:
Konkret24

W polskiej sieci krąży nagranie z przekazem, jakoby władze Holandii zniosły pomoc socjalną dla Ukraińców. To miało wywołać protesty ukraińskich uchodźców na holenderskich ulicach. Ten przekaz jednak niewiele ma to wspólnego z prawdą.

Ukraińcy protestują "po odcięciu socjalu"? Co to za marsz

Ukraińcy protestują "po odcięciu socjalu"? Co to za marsz

Źródło:
Konkret24

Miliony wyświetleń generuje nagranie, które jakoby pokazuje, jak papież Leon XIV "sprytnie uniknął" flagi społeczności LGBT+, którą powiewał jeden z wiernych. Tyle że to wcale nie była "flaga dumy".

Papież "odwraca się" od flagi LGBT? To inna flaga

Papież "odwraca się" od flagi LGBT? To inna flaga

Źródło:
Konkret24

Tusz z długopisów w lokalach wyborczych można usunąć za pomocą zapalniczki - sugerują internauci, pokazując jako "dowód" pewne nagranie. Zalecają, by na wybory zabrać własny długopis. Uwaga: to jedna z odsłon dezinformacji o planowanym fałszerstwie wyborczym. Wyjaśniamy.

"Weź długopis na wybory"? Uwaga: dezinformacja

"Weź długopis na wybory"? Uwaga: dezinformacja

Źródło:
Konkret24

Ostatnia debata prezydencka przed wyborami, która odbędzie się 12 maja, wywołuje dodatkowe emocje z powodu przekazu polityków PiS. W mediach społecznościowych sugerują, jakoby losowanie kolejności wypowiedzi zostało ustawione na korzyść kandydata KO Rafała Trzaskowskiego. Podobnie mówili na porannej konferencji prasowej. To nieprawda.

PiS o "skandalicznym losowaniu" kolejności w debacie. Bezpodstawny zarzut

PiS o "skandalicznym losowaniu" kolejności w debacie. Bezpodstawny zarzut

Źródło:
Konkret24

Paczuszka z białym narkotykiem i łyżeczka do jego zażywania - to według internautów miało leżeć na stole, przy którym w pociągu do Kijowa spotkali się Emmanuel Macron, Friedrich Merz i Keir Starmer. Przestrzegamy, to prorosyjska dezinformacja.

Macron, Merz, Starmer w pociągu. Co ukryto przed kamerami?

Macron, Merz, Starmer w pociągu. Co ukryto przed kamerami?

Źródło:
Konkret24

Internauci z oburzeniem komentują rzekomy nowy zakup Wołodymyra Zełenskiego - ma to być willa na Florydzie warta 20 milionów dolarów. Twierdzą, że zapłacono za nią środkami przekazanymi Ukrainie na walkę z Rosją. To nieprawda, kolejny fake news prorosyjskiej propagandy.

Willa Zełenskiego na Florydzie? To nie jego

Willa Zełenskiego na Florydzie? To nie jego

Źródło:
Konkret24

Podczas ostatniej telewizyjnej debaty prezydenckiej marszałek Sejmu Szymon Hołownia oznajmił, że w Sejmie nie ma projektu ustawy o asystencji osobistej. W sieci oburzyli się politycy PiS, twierdząc, że projekt jest już od dawna, tylko został zamrożony. Wyjaśniamy, o co chodzi.

Hołownia asystencji osób z niepełnosprawnościami: projektu nie mamy w Sejmie. Opozycja: jest. Tłumaczymy

Hołownia asystencji osób z niepełnosprawnościami: projektu nie mamy w Sejmie. Opozycja: jest. Tłumaczymy

Źródło:
Konkret24

Masz swoje hipotezy, dobierasz do nich pasujące ci zdarzenia, podkręcasz emocje - i teoria gotowa. To nic, że nieprawdziwa, byle znalazła zwolenników. Tak się właśnie stało z blackoutem w Hiszpanii i Portugalii. Przeciwnicy zielonej energii obarczyli winą Europejski Zielony Ład, a politycy stali się pasem transmisyjnym tej nowej teorii spiskowej. Zadział efekt potwierdzenia.

Blackout w Hiszpanii a Zielony Ład. Jak działa "efekt potwierdzenia"

Blackout w Hiszpanii a Zielony Ład. Jak działa "efekt potwierdzenia"

Źródło:
Konkret24

Rafał Trzaskowski w kampanii prezydenckiej wielokrotnie odwoływał się do swoich doświadczeń i sukcesów jako prezydenta Warszawy. Chwalił się 14 tysiącami mieszkań - raz były "wybudowane", raz "oddane", a innym razem "nowe". Kandydat ze swoich wypowiedzi tłumaczy się brakiem precyzji. Wyjaśniamy, ile mieszkań komunalnych powstało w Warszawie za kadencji polityka KO.

Trzaskowski i 14 tysięcy mieszkań w Warszawie. O jakie lokale chodzi

Trzaskowski i 14 tysięcy mieszkań w Warszawie. O jakie lokale chodzi

Źródło:
Konkret24

Do tegorocznej parady w Dzień Zwycięstwa w Moskwie rosyjskie wojsko miało się przygotowywać, ćwicząc na czołgach "wypożyczonych w Kazachstanie" - twierdzą internauci, pokazując jako "dowód" pewnie nagranie. To, co na nim widać, przeczy jednak ich tezie.

Czołgi "wypożyczone z Kazachstanu" na paradzie w Moskwie?

Czołgi "wypożyczone z Kazachstanu" na paradzie w Moskwie?

Źródło:
Konkret24

Szefowa kancelarii prezydenta Małgorzata Paprocka broni Andrzeja Dudy jako strażnika konstytucji. Według niej "nie było żadnego wyborów sędziów dublerów". Przypominamy więc, jak w 2015 roku wybrano sędziów do Trybunału Konstytucyjnego.

Nieprawda minister Paprockiej. Dotyczy sędziów dublerów

Nieprawda minister Paprockiej. Dotyczy sędziów dublerów

Źródło:
Konkret24

Kilka godzin po tragedii na Uniwersytecie Warszawskim w mediach społecznościowych zaczęła krążyć informacja, jakoby sprawcą ataku był Ukrainiec. Przestrzegamy przed rozpowszechnianiem takich pogłosek, nie są prawdziwe.

Tragedia na uniwersytecie. Dezinformacja o sprawcy

Tragedia na uniwersytecie. Dezinformacja o sprawcy

Źródło:
Konkret24

Niedługo po ataku Indii na Pakistan zaczęto rozpowszechniać w sieci nagrania mające przedstawiać moment ataku. Jak często bywa w przypadku konfliktów zbrojnych, nie wszystkie publikowane teraz nagrania są aktualne. Przestrzegamy.

Indie bombardują Pakistan? To inne zdarzenie

Indie bombardują Pakistan? To inne zdarzenie

Źródło:
Konkret24

Jedni straszą hordami migrantów; drudzy twierdzą, że Polska jest wyłączona z lokowania migrantów. Jedni alarmują, że pakt migracyjny już działa; drudzy uspokajają, że nie wejdzie w życie. Wyborca może odnieść wrażenie, że Unia Europejska właśnie decyduje w sprawie paktu migracyjnego - nic bardziej mylnego. To kampanijna gra. Ekspert tłumaczy, dlaczego się opłaca.

Pakt migracyjny w ogniu kampanii. Faulują obie strony

Pakt migracyjny w ogniu kampanii. Faulują obie strony

Źródło:
TVN24+

"Ukraińcy masowo ruszyli po polskie obywatelstwo" - ogłosił na nagraniu europoseł Konfederacji Marcin Sypniewski. Według niego w 2024 roku 40 tysięcy z nich dostało polski paszport. Nieprawda, o wiele mniej.

40 tysięcy Ukraińców z polskim paszportem w ciągu roku? Polityk Konfederacji zmyśla

40 tysięcy Ukraińców z polskim paszportem w ciągu roku? Polityk Konfederacji zmyśla

Źródło:
Konkret24

Czy premier kiedykolwiek zapowiadał, że będzie obchodził polskie prawo? Tak w kontekście dyskusji o przestrzeganiu konstytucji twierdzą posłowie PiS Zbigniew Bogucki i Michał Wójcik. Tylko że manipulują głośną już wypowiedzią Donalda Tuska.

Politycy PiS: Tusk zapowiadał "łamanie prawa". Manipulują cytatem

Politycy PiS: Tusk zapowiadał "łamanie prawa". Manipulują cytatem

Źródło:
Konkret24

Pożar kościoła, do którego doszło w Walii, wywołał kolejną falę antyimigranckich komentarzy - także w polskiej sieci. Powodem jest stworzony na bazie tego wydarzenia fake news, jakoby ogień podłożyło dwoje Pakistańczyków. Policja jednak zaprzecza.

Pożar kościoła w Walii. Internauci winią migrantów, policja dementuje 

Pożar kościoła w Walii. Internauci winią migrantów, policja dementuje 

Źródło:
Konkret24

Pismo jednego z polskich dowódców wojskowych ma być dowodem, że Polska wyśle "korpus interwencyjny" na Ukrainę - tak twierdzą posłowie Roman Fritz i Konrad Berkowicz. Dowództwo operacyjne zaprzecza tym informacjom i pisze o "pożywce dla rosyjskich ośrodków propagandowych".

Posłowie dezinformują o polskich żołnierzach na Ukrainie. Wyjaśniamy

Posłowie dezinformują o polskich żołnierzach na Ukrainie. Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Temat bykowego, czyli podatku dla osób bezdzietnych, wrócił w publicznej debacie za sprawą petycji, która trafiła do Sejmu. Ten pomysł forsuje również kandydujący na prezydenta Marek Jakubiak. Jako wzór wskazuje Niemcy. Porównanie jest niewłaściwe, a ekspert tłumaczy, dlaczego bykowe kłóci się z konstytucją.

Bykowe: Jakubiak nawołuje, petycja w Sejmie. Czy to w ogóle możliwe?

Bykowe: Jakubiak nawołuje, petycja w Sejmie. Czy to w ogóle możliwe?

Źródło:
TVN24+