FAŁSZ

Mundial w Katarze zakazuje m.in. alkoholu, homoseksualizmu, randek? Sprawdzamy

Rzekomy plakt informujący o tym, czego nie robić podczas mistrzostw świata w piłce nożnej w Katarze
Rzekomy plakat informujący o tym, czego nie robić podczas mistrzostw świata w piłce nożnej w KatarzeShutterstock, Twitter

Grafika krążąca w sieci rzekomo pokazuje listę zakazów dla kibiców na mistrzostwach świata w piłce nożnej. Ich katarscy organizatorzy jakoby zabronili m.in. picia alkoholu czy umawiania się na randki. To nie jest oficjalny dokument.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Dziesiątki tysięcy użytkowników mediów społecznościowych polubiło i podzieliło się grafiką, która rzekomo przedstawia wytyczne dla kibiców zamierzających przyjechać do Kataru na rozpoczynające się pod koniec listopada mistrzostwa świata w piłce nożnej. "Katar wita cię! Okaż swój szacunek do religii i kultury Katarczyków poprzez unikanie tych zachowań" - czytamy na grafice. Poniżej po angielsku i arabsku oraz za pomocą piktogramów wymieniono zakazane i zabronione aktywności: picie alkoholu, homoseksualizm, nieskromny strój, bluźnierstwa, brak szacunku dla miejsc modlitw i kultu, słuchanie głośnej muzyki, randkowanie i robienie zdjęć osobom bez ich zgody.

Komentujący w mediach społecznościowych byli przekonani, że to oficjalna grafika organizatora mundialuTwitter

Grafika jest komentowana w różnych językach. Znaleźliśmy wpisy po arabsku, angielsku, rosyjsku czy polsku. Internauci są przekonani, że została przygotowana przez organizatorów i zawiera zasady obowiązujące kibiców piłkarskich podczas najbliższego mundialu. Grafika stała się popularna po tym, jak udostępnił ją na Twitterze profil @EPLworld, który śledzi 2,8 mln użytkowników. EPLworld.com przedstawia się jako "największy arabski serwis piszący o angielskiej i europejskiej piłce nożnej".

W Polsce grafikę komentowali między innymi dziennikarz sportowi. "Ciche miejsce 3: Katar 2022" - napisał 6 października na Twitterze Michał Pol. Sugerował tym samym, że kibice w Katarze będą musieli zachowywać się bezgłośnie i ostrożnie, niczym bohaterowie popularnego horroru "Ciche miejsce", którzy by przetrwać w postapokaliptycznym świecie i uchronić się przed grasującymi w nim potworami, nie mogą wydawać żadnych dźwięków. "Mundial 2022" - skomentował krótko tego samego dnia Michał Kołodziejczyk, dyrektor Canal+ Sport.

Zbigniew Boniek o rywalach polskiej reprezentacji na MŚ 2022 w Katarze
Zbigniew Boniek o rywalach polskiej reprezentacji na MŚ 2022 w Katarze tvn24

Organizator i FIFA zaprzeczają

Redakcja Reuters Fact Check zapytała organizatora mistrzostw świata w Katarze o komentarz. "Krążąca w mediach społecznościowych grafika z hasłem 'Katar wita cię' nie pochodzi z oficjalnego źródła i zawiera informacje niezgodne ze stanem faktycznym" - odpowiedział niewymieniony z imienia i nazwiska rzecznik prasowy komitetu organizacyjnego. "Gorąco namawiamy kibiców i gości, aby polegali wyłącznie na oficjalnych źródłach od organizatorów turnieju w zakresie porad dotyczących podróży na tegoroczne mistrzostwa świata w Katarze. Wkrótce wydamy obszerny przewodnik dla kibiców, który będzie weryfikował wiele krążących [fałszywych] informacji" - dodał.

Taka sama informacja po arabsku i angielsku pojawiła się 6 października na oficjalnym koncie organizatora mundialu. W zamieszczonym oświadczeniu oznajmiono dodatkowo, że wszyscy w Katarze są mile widziani. "Naród katarski był zawsze otwarty, tolerancyjny i przyjazny" - zapewniono.

Również niewymieniony z imienia i nazwiska rzecznik FIFA przekazał Reutersowi, że krążąca w sieci grafika nie jest oficjalnym materiałem.

Reuters poinformował jednocześnie, że grafika po raz pierwszy pojawiła się 1 października 2022 roku na twitterowym profilu @RYRQatar. RYR to akronim od hasła "Reflect Your Respect", czyli "okaż swój szacunek". Konto to powstała w 2014 roku z inicjatywy islamskich fundamentalistów, którzy przypominają o mających panować w Katarze konserwatywnych zasadach. W opisie konta można przeczytać, że osoby za nim stojące "Przyczyniają się do utrwalenia islamskich wartości i zasad wspierających tożsamość Kataru".

Niektóre zasady dla fanów na mundialu są już znane. Dziennik "The Daily Telegraph" opisał te dotyczące dostępności alkoholu. Obecnie jest on dostępny w kilku miejscach na terenie Kataru dla obcokrajowców powyżej 21 roku życia. Są to głównie bary i restauracje. W trakcie mistrzostw alkohol (piwo) będzie mógł być serwowany na stadionach na trzy godziny przed początkiem meczu i godzinę po jego zakończeniu. Będzie również dostępny w specjalnej strefie Arkadia oraz w kilka nadmorskich strefach dla kibiców w określonych godzinach. Spożywanie alkoholu w miejscach publicznych wciąż będzie nielegalne, a władze zapowiadają politykę "zero tolerancji" dla tego typu zachowań.

Wiosną w mediach społecznościowych popularna była fotografia, na której było widać billboard anty-LGBT ustawiony rzekomo w jednym z miast Kataru. Informowaliśmy wówczas, że to zdjęcie z Bahrajnu.

Stadiony w Katarze na zdjęciach Filipa Adamusa
Stadiony w Katarze na zdjęciach Filipa AdamusaINSTAGRAM @filip_adamus

Im bliżej mundialu, tym większe protesty

W ostatnich tygodniach widać coraz częstsze formy protestu przeciwko organizacji przez Katar mistrzostw świata. Duńska federacja piłkarska poinformowała, że żony i partnerki piłkarzy po raz pierwszy od wielu lat nie będą im towarzyszyły w trakcie mundialu. Na nietypowy bojkot zdecydował się jeden ze sponsorów tamtejszej reprezentacji. Dostarczająca piłkarzom stroje marka Hummel postanowiła nie eksponować na reprezentacyjnych koszulkach żadnych znaków graficznych, w tym swojego logotypu.

Bojkot mundialu zapowiadają również francuskie miasta, które rezygnują z organizacji ogólnodostępnych stref kibica.

Katar spotyka się od chwili przyznania organizacji zawodów z ostrą krytyką ze strony organizacji praw człowieka za złe traktowanie pracowników migracyjnych, których zatrudniano przy budowie obiektów sportowych i pozostałej infrastruktury. Organizacje takie jak Amnesty International i Human Rights Watch domagają się, aby partnerzy FIFA i sponsorzy mistrzostw świata wezwali władze światowego futbolu oraz rząd Kataru do zrekompensowania pracownikom strat, jakie ponieśli w trakcie prac budowlanych.

Oficjalnie w trakcie budowy nowych stadionów oraz innej obiektów infrastruktury na mistrzostwa świata w Katarze zmarło 38 robotników. Jednak media informowały, że ofiar może być dużo więcej. Według brytyjskiego dziennika "The Guardian" - nawet 6,5 tysiąca.

Autor: Jan Kunert / Źródło: Konkret24, Reuters Fact Check; zdjęcie: Shutterstock, Twitter

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock, Twitter

Pozostałe wiadomości

Kolejne państwa strefy Schengen przywracają kontrole graniczne, dlatego coraz częściej można usłyszeć głosy o "końcu" czy nawet "zabiciu Schengen". Eksperci wymieniają jednak zaskakujące powody, dla których ich zdaniem strefa nie tylko przetrwa, ale będzie się rozszerzać.

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Źródło:
TVN24+

Politycy opozycji utrzymują, że polski rząd nie przedstawia prawdziwych danych o liczbie migrantów "przerzucanych" z Niemiec do Polski, podczas gdy według władz niemieckich są to "duże liczby, tysiące w skali jednego miesiąca". Publikujemy więc najnowsze statystyki otrzymane z niemieckiej policji - nie potwierdzają takich twierdzeń.

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24

W kancelarii prezydenta Nawrockiego ma pozostać przynajmniej jeden minister z czasów obecnego prezydenta. A reszta? I co się stanie obecnymi doradcami Andrzeja Dudy? Wyjaśniamy.

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Źródło:
Konkret24

Poszukujący Tadeusza Dudy policjanci jakoby nawet nie potrafią nosić broni, a sam poszukiwany rzekomo zamieszcza w sieci nagranie obozowiska; na dodatek miał też sfilmować policyjny śmigłowiec, a nagranie zamieścił w sieci. Akcja w okolicach Limanowej stała się pretekstem do drwienia z policjantów biorących w niej udział lub zwiększania zasięgów i popularności w sieci. Pokazujemy przykłady krążących wokół niej fake newsów.

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

Źródło:
Konkret24

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, stwierdziła, że dla jej partii istotna jest objęcie funkcji wicepremiera w planowanej rekonstrukcji rządu, bo "wicepremier może więcej niż minister". A co na to akty prawne?

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Źródło:
Konkret24

Komentując "patrole obywatelskie" na granicy polsko-niemieckiej, politycy opozycji mówią po raz kolejny o "tysiącach migrantów przerzucanych przez Niemców". Dane o rzeczywistych przekazaniach są jednak dużo niższe. Wyjaśniamy.

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki zamieścił wykres, który miał pokazywać, jak bardzo za rządów PiS rosły dochody budżetu państwa, gdy podczas rządów PO-PSL i obecnej koalicji wzrosty nie są tak znaczące. Ekonomiści tłumaczą, co były premier pomija.

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Po tragedii w Starej Wsi, podczas policyjnej obławy pojawiło się zdjęcie, które ma pokazywać ulicę przed domem, gdzie dokonano zbrodni. Jest rozpowszechniane z twierdzeniem, że podejrzany Tadeusz Duda uciekł stamtąd na motocyklu. Oba przekazy są nieprawdziwe.

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawił się fragment kodu, który ma świadczyć o tym, że tak zwana aplikacja Mateckiego miała być podłączona do serwerów PKW. Nieznających się na programowaniu może wprowadzać w błąd. Tłumaczymy.

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

Źródło:
Konkret24

Nagranie z kilkudziesięcioma bocianimi gniazdami na słupie wysokiego napięcia przyciągnęło uwagę tysięcy internautów. Jedni twierdzą, że to Polska, inni wskazują na zagranicę. Sprawdziliśmy, co wiadomo o tym materiale.

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

Źródło:
Konkret24

Były wicepremier Jacek Sasin pytał w wywiadzie radiowym, gdzie są pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy i czy "ktoś odczuł jakąś poprawę z tego względu". Pokazujemy więc, na co do tej pory przeznaczono te środki: od pracowni AI, przez żłobki, po oczyszczalnie ścieków i modernizacje linii kolejowych.

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

Mimo zawieszenia przyjmowania wniosków o azyl na granicy polsko-białoruskiej, polskie służby wciąż przyjmują ich ponad tysiąc miesięcznie. Internauci komentują, że "Donald Tusk okłamał Polaków", bo "granica jest nieszczelna". Wyjaśniamy, dlaczego te dane o tym nie świadczą.

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji i internauci komentują, że wyborcy masowo wysyłali do Sądu Najwyższego protesty wyborcze według wzoru przygotowanego przez posła Romana Giertycha i z jego numerem PESEL. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska dolała oliwy do ognia, mówiąc, że takich protestów jest kilka tysięcy. Inne zdanie ma jednak rzecznik prasowy instytucji. Wyjaśniamy, co wiemy.

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

Źródło:
Konkret24

Prokurator generalny Adam Bodnar wnioskuje o ponowne przeliczenie głosów z niemal 1,5 tysiąca komisji wyborczych, bowiem w kilkunastu przypadkach, w których przeliczono już głosy, wykazano nieprawidłowości. Monitorujemy na bieżąco, w jakich komisjach sprawdzono jeszcze raz oddane głosy i z jakim wynikiem, oraz stan prokuratorskich śledztw.

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Źródło:
Konkret24

Rzecznik rządu Adam Szłapka jako sukces koalicji rządzącej wymienił wzrost punktualności pociągów do niemal 95 procent. Sprawdziliśmy więc dane.

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Źródło:
Konkret24

Internauci z rozbawieniem komentują materiał pochodzący rzekomo z rosyjskiej telewizji. Przedstawia on reportera, który zachwala nowo wybudowaną drogę w Woroneżu, ale asfalt okazuje się być tylko ogromnym kawałkiem tkaniny. "Propaganda sukcesu" - podsumowują. Tyle że nagranie nie jest autentyczne.

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Źródło:
Konkret24

Do sieci powraca zdjęcie, które jest podstawą antyimigranckiego przekazu. "Stop migracji", "straszny widok", "koszmar" - komentują internauci widoczną na fotografii grupę ciemnoskórych, młodych mężczyzn, czekających na przystanku autobusowym. Co o zdjęciu wiadomo?

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS Marcin Przydacz, broniąc nieautoryzowanej aplikacji do weryfikacji zaświadczeń wyborczych, stwierdził, że sama PKW zezwoliła na stosowanie "tego typu instrumentów", a aplikacja miała uchronić przed turystyką wyborczą. Oba argumenty są nietrafione.

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Źródło:
Konkret24

Do Sądu Najwyższego wpłynęło już ponad 54 tysiące protestów wyborczych, a sąd ma czas na ich rozpatrzenie do 2 lipca. Sąd zarządził też oględziny kart i przeliczenie głosów w kilkunastu komisjach. Te same komisje były wytypowane w modelach, które badały wahnięcia w poparciu na korzyść kandydatów. Wyjaśniamy, czym są te modele i czy na ich podstawie można mówić o jakichś "nieprawidłowościach statystycznych" w wynikach wyborów.

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki, komentując domniemany gwałtowny wzrost przestępstw w 2024 roku, stwierdził, że to przez "10 tysięcy nielegalnych migrantów z Niemiec". W jednym zdanie zawarł dwa fałsze. Wyjaśniamy.

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Źródło:
Konkret24

Wymiana poległych ukraińskich i rosyjskich żołnierzy stała się podstawą do prokremlowskiej dezinformacji wymierzonej w Ukrainę. A wykorzystano do tego sfabrykowany artykuł "The Wall Street Journal".

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

Europosłanka Hanna Gronkiewicz-Waltz z Koalicji Obywatelskiej przekonuje, że prezydent Andrzej Duda złamał konstytucję, bo na posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego zaprosił prezydenta elekta. Konstytucjonaliści oceniają to jednoznacznie.

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

Źródło:
Konkret24

Polacy rzekomo zostali zatrzymani przez ukraińską służbę bezpieczeństwa "za pokazywanie polskich symboli", jakoby oskarżono ich "o naruszanie integralności ukraińskich terytoriów i szerzenie idei separatystycznych". Dowodem ma być krótkie nagranie, które udostępniają niektórzy internauci. Według eksperta to przykład nieudolnej rosyjskiej prowokacji.

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

Źródło:
Konkret24

Najpierw za spłatę przez Polskę ukraińskich odsetek oberwało się premierowi Donaldowi Tuskowi. Potem tłumaczyć się z tego musiał były premier Mateusz Morawiecki. Zamieszanie - i jednocześnie akcję dezinformacyjną w internecie - wywołał jeden z posłów Konfederacji, ukrywając istotny szczegół w swoim przekazie.

"Polska spłaca ukraińskie odsetki". Poseł Konfederacji uderzył w Tuska, tłumaczy się Morawiecki

"Polska spłaca ukraińskie odsetki". Poseł Konfederacji uderzył w Tuska, tłumaczy się Morawiecki

Źródło:
TVN24+

Niemiecki czarnoskóry europoseł miał skrytykować Polskę i stwierdzić, że wybory prezydenckie zostały sfałszowane. Taka informacja, okraszona zdjęciem rzekomego polityka, wywołała w sieci antyunijne i rasistowskie komentarze. Tylko że na zdjęciu jest ktoś inny, przekaz miał być żartem - ale za prawdziwy wziął go nawet poseł PiS.

"Niemiecki europoseł" i "sfałszowane wybory". Miał być żart, jest hejt

"Niemiecki europoseł" i "sfałszowane wybory". Miał być żart, jest hejt

Źródło:
Konkret24