"Oni" chcieli sprywatyzować służbę zdrowia? Sprawdzamy słowa Beaty Szydło


Beata Szydło, szefowa sztabu programowego Andrzeja Dudy, stwierdziła, że koalicja PO-PSL chciała wprowadzić przepisy, które "miały odebrać Polakom prawo do bezpłatnej służby zdrowia". Propozycje nowelizacji przepisów dotyczących opieki zdrowotnej i przekształceń szpitali za rządów PO-PSL tego nie potwierdzają.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Podczas wystąpienia na konwencji wyborczej Andrzeja Dudy 15 lutego szefowa jego sztabu programowego, była premier Beata Szydło odniosła się do ośmioletnich rządów PO-PSL, gdy - jak powiedziała - "był model zwijania państwa". "To był też taki czas, kiedy próbowano prywatyzować służbę zdrowia, czego dzisiejsi politycy PO-PSL nie chcą pamiętać. Tak, oni przygotowali takie przepisy, które miały sprywatyzować szpitale, które miały odebrać Polakom prawo do bezpłatnej służby zdrowia" – stwierdziła Beata Szydło.

Beata Szydło o prywatyzacji służby zdrowia przez rządy PO-PSL
Beata Szydło o prywatyzacji służby zdrowia przez rządy PO-PSL tvn24

Forma organizacyjno-prawna

Argument o tym, że rząd koalicji PO-PSL chciał prywatyzować szpitale - którym posługują się politycy PiS - pojawia się nie po raz pierwszy w kampanii politycznej.

- Mam wrażenie, że pani Beata Szydło myli prywatyzację szpitali z ich komercjalizacją - komentuje dla Konkret24 wystąpienie Beaty Szydło ekspert Związku Miast Polskich Marek Wójcik. - Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej były komercjalizowane – to znaczy ich majątek pozostawał w tych samych rękach, właściciel się nie zmieniał, zmieniała się tylko forma organizacyjno-prawna. Taką możliwość dawała choćby ustawa o działalności leczniczej z 2011 roku, która jednocześnie umożliwiała uzyskanie częściowego umorzenia długu placówki - wyjaśnia Wójcik.

Komunalizacja, nie prywatyzacja

W latach 2007-2015 koalicja PO-PSL - jak pokazuje Internetowy System Aktów Prawnych - uchwaliła ponad 20 ustaw regulujących rozmaite sfery ochrony zdrowia. Tylko dwie dotyczyły przekształceń własnościowych szpitali czy szerzej: samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (SPZOZ).

Pierwszą, nieudaną próbą przekształcenia szpitali był projekt ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, który trafił do Sejmu 18 stycznia 2008 roku. Zakładał dopuszczenie możliwości działania zakładu opieki zdrowotnej w formie spółki handlowej.

"Pacjent czy zysk ekonomiczny"
"Pacjent czy zysk ekonomiczny"

W trakcie prac nad tym projektem ówczesny premier Donald Tusk tłumaczył w wywiadzie dla Radia Zet: "Szpitale prywatyzowane metodą likwidacyjną, a także ze względu na duże zadłużenie są prywatyzowane od lat, szczególnie intensywnie za rządów moich poprzedników. My dzisiaj chcemy uniknąć tego typu prywatyzacji poprzez urealnienie własności i decyzyjności samorządu wobec szpitali. Żeby samorząd, który jest organem założycielskim szpitali, był w stu procentach rozstrzygającą instancją o tym, jak prowadzić dany szpital" - mówił Tusk.

Ustawę Sejm przyjął 6 listopada 2008 roku, ale zawetował ją prezydent Lech Kaczyński. Argumentował, że nowe mechanizmy własnościowe szpitali, oparte na zarządzaniu "właściwym dla podmiotów komercyjnych (...) oraz stwarzających szerokie możliwości ich prywatyzacji nie zawierają innych mechanizmów mogących wpłynąć na poprawę sytuacji ekonomicznej zakładów opieki zdrowotnej". 19 grudnia 2008 roku Sejm tego weta nie zdołał odrzucić.

Trzy lata później koalicji PO-PSL udało się jednak przeforsować zmiany przekształceniowe w ustawie o działalności leczniczej z 15 kwietnia 2011 roku, która weszła w życie 1 lipca. Jej głównym celem było "uporządkowanie i ujednolicenie form prawnych, w jakich udzielane są świadczenia zdrowotne".

Kopacz do posłów: Podejmijmy odważne decyzje
Kopacz do posłów: Podejmijmy odważne decyzjeTVN24

Jednym z istotnych elementów tej ustawy było zdefiniowanie procedury przekształcania SPZOZ w spółki kapitałowe (akcyjne lub z o.o.). Do uchwalenia ustawy przekształcenia tego typu opierały się na podstawie przepisów ustawy o gospodarce komunalnej i wiązały się jednocześnie z procesem likwidacji SPZOZ. Zachętą do przekształcenia SPZOZ na podstawie nowych przepisów była możliwość uzyskania częściowego umorzenia długów i otrzymania dotacji z budżetu państwa - jeśli przekształcenie nastąpiło do 31 grudnia 2013 roku.

Do grudnia 2013 roku na podstawie tej ustawy przekształcono 43 szpitale (na ponad 700 istniejących).

Odwrót od komunalizacji

Gdy PiS doszedł do władzy, dość szybko - już 10 czerwca 2016 roku - znowelizował ustawę z 2011 roku. Wprowadzono istotne ograniczenie: samorządy czy uczelnie medyczne musiały mieć co najmniej 51 proc. udziałów lub kapitału zakładowego spółki leczniczej.

Przeciwko takim przepisom protestowali samorządowcy - m.in. Związek Miast Polskich czy Konwent Marszałków Województw RP - tłumacząc, że sprzedaż przez samorządy udziałów w spółkach prowadzących działalność leczniczą wynika z niedofinansowania świadczeń opieki zdrowotnej. Gdy pracowano nad tą ustawą, długi szpitali (na koniec drugiego kwartału 2016 roku) wynosiły blisko 11 mld zł.

W opinii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu można natomiast przeczytać, że:

Regulacje funkcjonujące w dotychczasowym kształcie nie doprowadziły do jakiejkolwiek gwałtownej i niekontrolowanej prywatyzacji sektora ochrony zdrowia, a umożliwiły prywatyzację tam, gdzie było to dla Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego korzystne. Opinia UM w Poznaniu

Według Marka Wójcika szpitale prywatne mają obecnie ok. 12 proc. udziału w rynku, w 2009 było - ok. 9 proc. Jak podaje na swoich stronach internetowych Ogólnopolskie Stowarzyszenie Szpitali Prywatnych, należy do niego 149 firm, których lecznice dysponują ok. 10 tys. łóżek. Andrzej Sokołowski, prezes OSSP, szacuje, że w kraju jest ok. 220 szpitali prywatnych. Ogółem, według danych Ministerstwa Zdrowia, w Polsce jest 926 szpitali stacjonarnych dysponujących ponad 178 tys. łóżek.

Ubezpieczenie, karta kredytowa i płacz posłanki

Wypowiedziane przez Beatę Szydło zdanie, że koalicja PO-PSL chciała prywatyzować szpitale, jest powtórzeniem argumentów, jakimi PiS posługiwał się np. w kampanii parlamentarnej w 2007 roku. W swoim programie wyborczym w rozdziale "Polska zdrowa" Platforma Obywatelska napisała m.in. o równych szansach szpitali publicznych i niepublicznych, które miały konkurować ze sobą o pacjenta. "Samorządy zyskają prawo do dysponowania placówkami ochrony zdrowia, których są organami założycielskimi. Przekształcimy publiczne placówki ochrony zdrowia w spółki prawa handlowego z wyłącznym lub częściowym udziałem organów założycielskich" - zapowiadała PO.

Program PO o szpitalach
Fragment programu wyborczego PO z 2007 roku Program PO o szpitalach

Na 10 dni przed wyborami PiS opublikował spot wyborczy pt. "Propozycja PO – prywatyzacja szpitali". Zaczynał się od słów kobiety: "Halo, pogotowie? Proszę przysłać karetkę do mojego męża". Męski głos odpowiada: "Poproszę numer ubezpieczenia i karty kredytowej". "Nie mam teraz pieniędzy, nie mam karty, proszę przysłać karetkę!" – rozpaczliwie mówi kobieta i słyszy: "Karetkę przyślemy tylko po dokonaniu płatności. Dziękuję, do widzenia".

PiS - Nie sprywatyzujemy szpitali
PiS - Nie sprywatyzujemy szpitaliPiS

W dalszej części filmu lektor mówi: "Prywatyzacja szpitali to chęć zysku stawiana wyżej niż dobro pacjenta. Prywatyzacja szpitali to kolejne ogniwo korupcji". Na koniec wypowiada się ówczesny minister zdrowia prof. Zbigniew Religa: "Nie zgodzimy się na prywatyzację szpitali. W każdym kraju europejskim służba zdrowia opiera się na szpitalach publicznych".

Po publikacji tego spotu PO zwołała 16 października 2007 roku konferencję prasową, na której Bronisław Komorowski nazwał film "brudnym, propagandowym zabiegiem, mającym zaszkodzić Platformie Obywatelskiej". Podkreślił, że w programie PO "nie ma ani słowa na temat prywatyzacji służby zdrowia".

Sawicka do funkcjonariusza CBA: Wiadomo, że będzie medycyna prywatna, będą szpitale prywatne.(...) Biznes na służbie zdrowia będzie robiony.
Sawicka do funkcjonariusza CBA: Wiadomo, że będzie medycyna prywatna, będą szpitale prywatne.(...) Biznes na służbie zdrowia będzie robiony.TVN24

Tego samego dnia ówczesny szef CBA Mariusz Kamiński ujawnił nagrania z rozmów z posłanką PO Beatą Sawicką. W jednej z nich posłanka mówi: "Biznes na służbie zdrowia będzie robiony." Pokazano również, jak Sawicka przyjmuje od agenta Tomasza Kaczmarka łapówkę . Sąd Najwyższy uwolnił ją od zarzutów korupcyjnych.

W 2015 roku, w kolejnym programie wyborczym PO, nie ma już ani słowa na temat przekształceń własnościowych placówek szpitalnych.

Tusk: Płacicie składki, macie prawo do bezpłatnej opieki medycznej
Tusk: Płacicie składki, macie prawo do bezpłatnej opieki medycznejTVN24

W trakcie swoich rządów koalicja PO-PSL kilkukrotnie nowelizowała uchwaloną w 2004 roku ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Nie zmieniano jednak głównego zapisu ustawy: "Do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na zasadach określonych w ustawie mają prawo osoby objęte powszechnym — obowiązkowym i dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym". Nie jest więc prawdą to, co mówiła Beata Szydło podczas konwencji Andrzeja Dudy, że rząd PO-PSL forsował przepisy, które "miały odebrać Polakom prawo do bezpłatnej służby zdrowia".

Aktualizacja:

28 lutego br. otrzymaliśmy z Ministerstwa Zdrowia odpowiedź w sprawie przekształceń Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej. Jak informuje resort, w latach 2011-2016 przekształcono 97 SPZOZ, z czego 71 to szpitale. Natomiast w latach 2016-2019 przekształcono 13 SPZOZ, w tym osiem szpitali.

Autor: Piotr Jaźwiński / Źródło: Konkret24, Gazeta Prawna, Puls Biznesu, PAP

Pozostałe wiadomości

Sprawa Ryszarda Cyby, skazanego za zabicie działacza PiS, to przykład, jak można robić politykę, budując wśród wyborców poczucie zagrożenia. Niekoniecznie w zgodzie z prawdą i faktami. A także jak brak reakcji na fakty rodzi fałsz, który trudno powstrzymać - nawet jeśli wszystko zrobiono zgodnie z procedurami.

"Więzienie opuścił morderca". Kalendarium szerzenia paniki

"Więzienie opuścił morderca". Kalendarium szerzenia paniki

Źródło:
Konkret24

Na kolejnych spotkaniach z wyborcami i w kolejnych wypowiedziach publicznych kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki powtarza te same twierdzenia - nie zawsze zgodne z prawdą. Niektóre powtarza szczególnie chętnie i często.

Dziesięć nieprawd Karola Nawrockiego

Dziesięć nieprawd Karola Nawrockiego

Anna Bryłka z Konfederacji twierdzi, że "cały czas zwiększa się liczba wydawanych zezwoleń na pracę" cudzoziemcom. Według polityków koalicji rządzącej jest odwrotnie. Kto ma rację? Sprawdziliśmy statystyki.

Zezwoleń na pracę dla cudzoziemców więcej czy mniej? Mamy dane

Zezwoleń na pracę dla cudzoziemców więcej czy mniej? Mamy dane

Źródło:
Konkret24

"Unijna złodziejka!", "zamordyzm", "źle się to kojarzy" - tak internauci komentują nową inicjatywę unijną. Twierdzą, że Komisja Europejska będzie mogła przejmować prywatne oszczędności obywateli i przeznaczać je jako inwestycje w swoje projekty. Przekaz powtarzają politycy prawicy. Jest fałszywy.

UE szykuje "zamach na oszczędności"? Chodzi o pewną strategię

UE szykuje "zamach na oszczędności"? Chodzi o pewną strategię

Źródło:
Konkret24

Sławomir Mentzen opowiada na spotkaniach z wyborcami, że stopień przestępczości w Niemczech gwałtownie wzrósł po napływie imigrantów - i jako "dowód" zestawia dane dotyczące Algierczyków i Japończyków. Choć istnieją takie liczby, to jednak takie ich przedstawienie jest manipulacją i wprowadzaniem opinii publicznej w błąd.

Mentzen woli Japończyków od Algierczyków. I manipuluje

Mentzen woli Japończyków od Algierczyków. I manipuluje

Źródło:
Konkret24

"Wzruszające", "serce ściska", "szacunek dla pieska" - komentują internauci zdjęcia mające pokazywać uroczystość pożegnania policyjnego psa w jednej z jednostek. To obrazy wprawdzie poruszające, ale nieprawdziwe.

"Niewdzięczna służba, dzięki piesku". Pogrzeb, którego nie było

"Niewdzięczna służba, dzięki piesku". Pogrzeb, którego nie było

Źródło:
Konkret24

- Singapur wydaje znacznie mniej niż Polska, a mimo to ma znacznie lepszy system ochrony zdrowia - przekonuje Sławomir Mentzen, kandydat Konfederacji na prezydenta RP. Wyjaśniamy, czego nie mówi o singapurskim systemie, a co powinniśmy o nim wiedzieć, by się z nim porównywać.

Mentzen porównuje Singapur do Polski. O czym nie mówi?

Mentzen porównuje Singapur do Polski. O czym nie mówi?

Źródło:
Konkret24

Europoseł PiS Piotr Mueller alarmuje, że Unia Europejska planuje zabronić wymiany różnych części auta, jeśli dojdzie do ich usterki. Twierdzi, że nowe samochody będą musiały iść na złom. Uspokajamy: to nieprawda.

Piotr Mueller: nowe auto trzeba będzie oddać na złom. Nieprawda

Piotr Mueller: nowe auto trzeba będzie oddać na złom. Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Antyimigrancki hejt wzbudza rozpowszechniane w mediach społecznościowych - między innymi przez polityków PiS - nagranie z Wrocławia. Widać na nim gromadzących się na ulicy cudzoziemców, a ironiczny opis głosi, że to "przyjazd inżynierów". Politycy opozycji informują wręcz, że to "inżynierowie z Afryki sprowadzani przez PO i Tuska". To fałsz.

"Inżynierowie z Afryki" przyjechali do Wrocławia? Skąd to nagranie

"Inżynierowie z Afryki" przyjechali do Wrocławia? Skąd to nagranie

Źródło:
Konkret24

Ponad 50 zgłoszonych komitetów wyborczych, ponad 40 zarejestrowanych. O co chodzi? Raczej nie o wygraną w wyborach. To skutek paradoksu polskiego prawa. Tłumaczymy, jakie są korzyści z rejestracji komitetu wyborczego, który jednak zarejestrowanego kandydata nie ma.

44 komitety wyborcze zarejestrowane. Wśród nich "semiwirtualne"

44 komitety wyborcze zarejestrowane. Wśród nich "semiwirtualne"

Źródło:
Konkret24

Prezydent USA "nie wie", na jakiej podstawie Dania rości sobie prawa do Grenlandii. Nie sądzi, "żeby to było prawdą". Jednak tak właśnie jest, w dodatku wiele lat temu zwierzchnictwo Danii nad wyspą uznały także Stany Zjednoczone.

Dlaczego Grenlandia jest duńska? Trump "nie wie, czy to prawda"

Dlaczego Grenlandia jest duńska? Trump "nie wie, czy to prawda"

Źródło:
Konkret24

Zwolennicy kawy z mlekiem i cukrem oburzają się na rzekomy zakaz, który ma wprowadzić Unia Europejska. "Co będzie następne? Zakaz soli?", "idiotyzmy" - komentują. Podstawą tych fałszywych doniesień jest artykuł jednego z polskich serwisów, który opatrznie zrozumiano. Wyjaśniamy, co naprawdę ograniczy UE.

UE "zakazuje mleka i cukru w kawie"? Czegoś innego

UE "zakazuje mleka i cukru w kawie"? Czegoś innego

Źródło:
Konkret24

Ilu policjantów brakuje w całym kraju? Kilka tysięcy? Kilkanaście? Opozycja włączyła temat braków kadrowych w policji do kampanii prezydenckiej, ale problem ten istnieje od lat. Zwiększanie liczby etatów w czasach Zjednoczonej Prawicy nie pomogło.

Ilu policjantów brakuje w kraju? Cztery garnizony dominują

Ilu policjantów brakuje w kraju? Cztery garnizony dominują

Źródło:
Konkret24

W Warszawie zacznie rzekomo obowiązywać "ustawa o aresztowaniu dzwonów kościelnych" czy "likwidacja kościelnych dzwonnic" - alarmują politycy opozycji i internauci. Wszystko z powodu pewnego projektu grupy radnych, który wykorzystano do tej manipulacji.

Trzaskowski "chce uciszyć kościelne dzwony"? Skąd ten przekaz

Trzaskowski "chce uciszyć kościelne dzwony"? Skąd ten przekaz

Źródło:
Konkret24

Co oznacza mała czarna gwiazdka przy niektórych cenach? Tak duński właściciel sieci Netto postanowił pomóc klientom bojkotować amerykańskie produkty. Według polskich internautów to rozwiązanie ma się też pojawić w sklepach sieci w naszym kraju. Wyjaśniamy.

Bojkot amerykańskich produktów także w Polsce? Jeszcze nie

Bojkot amerykańskich produktów także w Polsce? Jeszcze nie

Źródło:
Konkret24

Polscy internauci alarmują, że Unia Europejska chce zabronić korzystania z plastikowych dowodów osobistych. Podstawą jest artykuł jednego z serwisów, który nie do końca podał prawdę.

"Pożegnaj się z dowodem osobistym"? Co planuje UE

"Pożegnaj się z dowodem osobistym"? Co planuje UE

Źródło:
Konkret24

"Tak było. Ale teraz nikt nie pamięta"; "przy obecnej demografii to nie wróci" - komentują internauci rozsyłane w sieci zdjęcia, które mają przedstawiać kolejki do urzędów pracy za pierwszych rządów Donalda Tuska. Sprawdziliśmy, kiedy powstały te zdjęcia.

Kolejki do urzędów pracy "za Tuska"? Również w czasach PiS

Kolejki do urzędów pracy "za Tuska"? Również w czasach PiS

Źródło:
Konkret24

Prorosyjskie konta w Polsce i na świecie rozsyłają rzekomy materiał francuskiego dziennika o sondażu dotyczącym popularności polityków. Według niego 71 procent Francuzów uważa, że byłoby im lepiej pod rządami Władimira Putina. Nic tu jednak nie jest prawdziwe.

71 procent Francuzów woli Putina od Macrona? Mamy wyjaśnienie "Le Figaro"

71 procent Francuzów woli Putina od Macrona? Mamy wyjaśnienie "Le Figaro"

Źródło:
Konkret24

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki - a za nim politycy tej partii - od kilku dni rozgłaszają, że "rząd po cichu przepchnął przepisy", które pozwolą stawiać wiatraki 500 metrów od domostw. Po pierwsze, przyjmowanie i konsultowanie projektu odbywało się otwarcie i zgodnie z procedurami. Po drugie, ustawa nie została jeszcze przegłosowana.

PiS: "rząd po cichu przepchnął przepisy". A naprawdę?

PiS: "rząd po cichu przepchnął przepisy". A naprawdę?

Źródło:
Konkret24

Na spotkaniach z wyborcami Szymon Hołownia mówi między innymi o problemach demograficznych Polski. W Częstochowie przedstawił nawet, jak wygląda tam trend spadkowy urodzeń. Czy ma rację?

Ile dzieci rodzi się w Częstochowie? Hołownia wylicza, my sprawdzamy

Ile dzieci rodzi się w Częstochowie? Hołownia wylicza, my sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń w mediach społecznościowych generuje nagranie mające udowadniać, że Ukraińcy wykorzystują wojnę do propagandy. Tymczasem ten film jest przykładem prorosyjskiej dezinformacji. Przekaz o "wojennych aktorach" nie jest nowy, sposób stworzenia fałszywki również.

"Aktorka z frontu"? Nie, ale "ciemny lud kupuje"

"Aktorka z frontu"? Nie, ale "ciemny lud kupuje"

Źródło:
Konkret24

Twórcom tych stron chodzi nie tylko o przemycanie rosyjskich punktów widzenia do polskiego internetu. Dzięki takim witrynom można też cytować rosyjskie media państwowe, w Polsce zakazane. A w kanałach rosyjskich pokazywać, że "polskie media" podzielają rosyjską wizję świata. Oto 10 portali, przed którymi przestrzegamy. Szerzą prokremlowską dezinformację.

Sieć prorosyjskich portali oplata Polskę. Oto 10 przykładów

Sieć prorosyjskich portali oplata Polskę. Oto 10 przykładów

Źródło:
Konkret24

Posłowie Konfederacji - między innymi Sławomir Mentzen i Bartłomiej Pejo - przekonują, że średni wiek polskich rezerwistów wynosi 50 lat. Sprawdziliśmy, skąd biorą taką informację i co na to resort obrony.

Konfederacja o "średnim wieku rezerwistów": 50 lat. Źródło jest niewiarygodne

Konfederacja o "średnim wieku rezerwistów": 50 lat. Źródło jest niewiarygodne

Źródło:
Konkret24

Dyskusja o szczepieniach na błonicę - po wykryciu pierwszego od lat przypadku tej choroby - stała się dla środowisk antyszczepionkowych pretekstem do szerzenia kolejnej teorii. Ich zdaniem nagłaśnianie tematu błonicy to sposób na wypromowanie pakietu krztuścowego. Eksperci ostrzegają przed tą dezinformacją.

Błonica a pakiet krztuścowy. Jest różnica? Jest

Błonica a pakiet krztuścowy. Jest różnica? Jest

Źródło:
Konkret24

Prezydent USA Donald Trump ma być winny temu, że w Chinach nie będzie można więcej zjeść amerykańskiej wołowiny. Władze w Pekinie w odpowiedzi na nałożone cła rzekomo anulowały import tego mięsa ze Stanów Zjednoczonych. Rzeczywiście w tej kwestii zaszły zmiany, ale zawieszenie dostaw do Chin dotyczy wołowiny z innych krajów.

Chiny "anulowały" import wołowiny z USA? Nie stamtąd

Chiny "anulowały" import wołowiny z USA? Nie stamtąd

Źródło:
Konkret24, Snopes