Greta Thunberg nie zapowiedziała "końca świata" w 2023 roku. Tłumaczymy manipulację

22 czerwca poseł PiS Łukasz Mejza opublikował na TikToku krótki film z napisem "Greta! I gdzie ten koniec świata?" i ze zrzutami ekranu dwóch artykułów. Pierwszy to tekst z serwisu DoRzeczy.pl z tytułem "Minął termin zapowiadanego przez Gretę Thunberg końca ludzkości". Autor tego opublikowanego 22 czerwca tekstu pisze, że w kwietniu Greta Thunberg usunęła swój tweet sprzed pięciu lat, w którym napisała, że ludzkość ulegnie zagładzie, jeśli nie odejdzie od paliw kopalnych do 2023 roku. "Gdyby rzeczony koniec świata miał nastąpić, stałoby się do wczoraj" - stwierdza. "Wbrew zapowiedziom aktywistki ludzkość nadal uparcie trwa" - ironizuje dalej autor DoRzeczy.pl. Drugi zrzut ekranu z filmu posła Mejzy to nagłówek serwisu Tysol.pl z tytułem: "To koniec ludzkości. Dziś mija wyznaczony przez Gretę Thunberg termin". W samym tekście z 21 czerwca, poza tytułem, nie ma jednak wprost wyrażonej sugestii, że aktywistka zapowiedziała koniec świata na jakiś konkretny dzień.

Film posła Mejzy wyświetlono na TikToku prawie 26 tys. razy. Polubiło go ponad 160 internautów. "Zaskarżyć ja"; "Końca nie ma ale karierę zrobiła" - komentowali (pisownia postów oryginalna). 21 i 22 czerwca podobne wpisy o niespełnionej zapowiedzi Grety Thunberg dotyczącej końca świata publikowali również inni internauci. "Jak żyć? Greta usunęła swojego tweeta kiedy mówiła, że jeśli nie odejdziemy od paliw kopalnych to 21 czerwca 2023r. będzie koniec świata" - pisał Konrad Niżnik, lokalny polityk Konfederacji Korony Polskiej. Oprócz stron internetowych tygodników "Do Rzeczy" i "Tygodnika Solidarność" podobne teksty opublikowały serwisy wPolityce.pl oraz Fronda.pl.

Posty w mediach społecznościowych i artykuły prasowe forsują zatem przekaz o niespełnionej zapowiedzi Grety Thunberg o końcu świata, który miał nastąpić 21 czerwca tego roku. Przekaz ten jest formułowany albo wprost, albo w zawoalowany lub ironiczny sposób. Jest jednak nieprawdziwy. Thunberg nigdy publicznie nie sformułowała takiej prognozy. W 2018 roku zacytowała na Twitterze artykuł prasowy z nieprecyzyjnym omówieniem wypowiedzi znanego klimatologa.

21 czerwca 2018 roku Thunberg opublikowała tweeta z cytatem z artykułu serwisu Grit Post. W tym roku skasowała jednak ten wpis, co nie uszło uwadze internautów.

W skasowanym tweecie Thunberg zamieściła link do artykułu Grit Post oraz zacytowała jego pierwszy akapit: "Jeden z czołowych naukowców zajmujących się klimatem ostrzega, że zmiany klimatyczne zmiotą całą ludzkość, jeśli w ciągu najbliższych pięciu lat nie przestaniemy korzystać z paliw kopalnych". Tekst nie jest już dostępny na stronie Grit Post. W archiwum Web Archive zachowała się jednak jego kopia.

Wspomniany w artykule jeden z czołowych naukowców zajmujących się klimatem to James Anderson - profesor chemii atmosferycznej na Uniwersytecie Harvarda. W styczniu 2018 roku podczas wystąpienia na Uniwersytecie Chicago ostrzegał on, że wysiłki na rzecz ograniczenia emisji zanieczyszczeń są niewystarczające i nie powstrzymają zanikania warstwy lodu na biegunach ziemi. Naukowiec wezwał do podjęcia globalnych wysiłków na rzecz całkowitego odejścia od paliw kopalnych w ciągu kolejnych pięciu lat. "Szansa na to, że po 2022 roku w Arktyce pozostanie jakikolwiek stały lód, jest zasadniczo zerowa" - oceniał wówczas Anderson. Ten cytat znalazł się w artykule Grit Post.

W marcu tego roku dziennikarze Associated Press skontaktowali się z Jamesem Andersonem. Zaprzeczył, że w 2018 mówił o perspektywie "zmiecenia" ludzkości w ciągu pięciu lat. Wyjaśniał, że podczas seminarium w Chicago mówił o objętości pływającego arktycznego lodu morskiego, a nie całego lodu arktycznego. Przypisywanie mu słów o perspektywie "wymiecenia" ludzkości uznał za "całkowite wypaczenie tego, co powiedział lub miał na myśli".