Klaudia Jachira startuje do Sejmu z trzynastego miejsca listy Koalicji Obywatelskiej w Warszawie. Jest aktorką, znaną z aktywności w sieci i zamieszczanych tam przez nią filmików, nierzadko wzbudzających kontrowersje.

W sierpniowej rozmowie z portalem Onet podkreślała, że ma w życiu dwie pasje: aktorstwo i politykę.

- Wiedziałam zawsze, że jeśli nie dostanę się do szkoły teatralnej, pójdę w stronę politologii i prawa. Ale dostałam się i niejako musiałam zrezygnować z części siebie. W 2015 roku Nowoczesna odpowiadała mi programem niemal zupełnie. Wydało mi się oczywiste, że powinnam spróbować, zaangażować się. Uznałam, że będzie to nowe życiowe doświadczenie. Od tego się wszystko zaczęło: pierwszy filmik nagrałam właśnie w kampanii, a - choć nie dostałam się wówczas do Sejmu - stwierdziłam, że jako obywatelka mam prawo zabierać głos. Do tej pory byłam tylko obserwatorką życia politycznego. Internet dał mi możliwość działania - mówiła.

20 września Jachira wzięła udział w warszawskim Strajku Klimatycznym. Na Twitterze zamieściła kilka zdjęć z komentarzem: "Bądźmy solidarni z przyszłymi pokoleniami. Chrońmy klimat i planetę. Wspaniała energia młodych na wczorajszym marszu daje nadzieję! Obiecuję wam, że w Sejmie walczyć będę o waszą przyszłość na zdrowej planecie".

Oburzeni kombatanci apelują: usunąć z listy

Jedno z opublikowanych zdjęć wykonane zostało pod pomnikiem Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego, który znajduje się w okolicach Sejmu. Na zdjęciu - na tle znajdującego się na monumencie napisu "Bóg Honor Ojczyzna" - jest Jachira oraz dwie młode dziewczyny, które trzymają transparent z napisem: "Bób, Hummus, Włoszczyzna, Vege".

Zdjęcie oburzyło m.in. kombatantów działających w krakowskim Porozumieniu Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych. Zaapelowało do sztabu wyborczego Koalicji Obywatelskiej o natychmiastowe skreślenie Klaudii Jachiry z listy kandydatów do Sejmu.

"To nie tylko przekracza wszelkie normy walki politycznej i dobrych obyczajów, ale stanowi przejaw jawnej pogardy dla wartości bliskich sercu każdego rodaka, nawet jeżeli jest on osobą niewierzącą" – napisał w przekazanym mediom liście otwartym rzecznik Porozumienia dr Jerzy Bukowski.

Dodał, że wśród członków Koalicji Obywatelskiej jest zapewne wiele osób, które "poczuły się zażenowane i zniesmaczone podłym zachowaniem Klaudii Jachiry". "Mamy nadzieję, że nie brak ich również w sztabie wyborczym tego ugrupowania" - napisał rzecznik, domagając się błyskawicznej reakcji na "uwłaczający bohaterom walk o niepodległość Rzeczypospolitej skandal".

"Ja, skandalistka"

Do listu kombatantów kandydatka odniosła się w mediach społecznościowych. Określiła hasło "Bóg Honor Ojczyzna" jako "nacjonalistyczne" i dodała, że - jej zdaniem - nie ma nic wspólnego z dzisiejszym patriotyzmem. Uważa za to, że hasło ""Bób, Hummus, Włoszczyzna, Vege" "realnie wpływa na ekologię i nasz byt na Ziemi".

"Straszny skandal, że dziewczynki podeszły pod pomnik, same zrobiły transparent, bo mają świadomość jak ważne jest ograniczanie jedzenie mięsa. A ja, skandalistka, odważyłam zrobić sobie z nimi zdjęcie, bo sama jestem wegetarianką i uważam, że te dziewczyny mają rację i odwagę, by o tym głośno mówić. Aż przypomina mi się Gombrowicz. Może trzeba odbrązawiać to bogoojczyźniane zadęcie, które już nieraz doprowadziło do narodowych tragedii? - zapytała Jachira.

"Nie wiem, czy jest to formalnie możliwe"

- Hasło "Bóg, honor ojczyzna", czy "Honor, ojczyzna" - bo taki na Kancelarii Premiera jest napis - to pewne symbole, które dla mnie nierozerwalnie związane są z takimi poczuciami jak patriotyzm, oddanie ojczyźnie. Ludzie z tym hasłem na ustach oddawali życie za ojczyznę - komentował w poniedziałkowy ranek w Polsat News Sławomir Nitras z Platformy Obywatelskiej.

- Wiem, że coś takiego jak prowokacja w polityce istnieje, ale są granice tej prowokacji. Ja mogę tylko przeprosić. To jest zachowanie po prostu nieprzyzwoite i źle świadczące o osobie, która w ten sposób próbuje w jakiś sposób być zauważona - ocenił.

Pytany o list kombatantów i ich żądania o skreślenie kandydatki z listy przez sztab Koalicji Obywatelskiej, odparł, że nie wie, czy to jest formalnie możliwe po zatwierdzeniu list. Na pytanie, czy byłby za tym, gdyby to było możliwe, odpowiedział, że wydaje się mu, że tak powinno się stać.

O skreślenie Jachiry z listy KO zaapelował w poniedziałek również szef kancelarii premiera Michał Dworczyk.

- Zwracam się dzisiaj z apelem do Grzegorza Schetyny, do pani (Małgorzaty - red.) Kidawy Błońskiej, aby ta osoba, która dopuściła się tego czynu, została usunięta z list wyborczych KO. Takie osoby nie powinny funkcjonować w życiu publicznym na poziomie parlamentu - mówił na konferencji prasowej.

W poniedziałek Klaudia Jachira w poniedziałek przeprosiła "wszystkich, którzy poczuli się urażeni zdjęciem ze Strajku Klimatycznego". Zapewniła, że nie miała zamiaru nikogo obrażać. "Jednocześnie pragnę z całą mocą podkreślić, że mam szacunek dla tych, którzy bronili Ojczyzny, naszych bohaterów, kombatantów i weteranów" - napisała na Facebooku.

"Dużo nie możemy zrobić"

Z kolei tydzień wcześniej szczeciński radny, kandydujący tam z piętnastego miejsca na liście Prawa i Sprawiedliwości Dariusz Matecki, wziął udział w konferencji prasowej Młodzieży Wszechpolskiej, zapowiadającej dezynfekcję ulic po zapowiadanej manifestacji środowisk LGBT.

Potem Matecki odciął się od tej akcji. "To nie jest mój pomysł, nie zamierzam w nim nawet uczestniczyć. Zapraszałem na wiec w obronie rodziny, przeciwko ideologii LGBT a nie jakieś „dezynfekcje”" - napisał na Twitterze.

Pytany w RMF FM o takie zaangażowanie kandydata PiS, wicerzecznik prasowy partii Radosław Fogiel powiedział, że "to, co zapowiedział pan Matecki, jest kompletnie żenujące, godne największego potępienia, nie idzie w parze z tym, co głosi Prawo i Sprawiedliwość".

- Niestety, mamy około tysiąca kandydatów w całej Polsce, nie jesteśmy w stanie kontrolować każdego (...) mamy do czynienia z kandydatem jednego z koalicjantów, który bardzo mocno naciskał na jego obecność na listach. Niestety, listy są już zarejestrowane, więc dużo nie możemy zrobić, ale nie ma naszej akceptacji dla tego typu zasad - dodał.

Można jedynie kandydata prosić

Komitety Wyborcze przed każdymi wyborami zgłaszają listy kandydatów do okręgowych komisji wyborczych. Te następnie rejestrują listy.

W wydawanych każdorazowo przy okazji wyborów instrukcjach o zasadach i sposobie zgłaszania list kandydatów na posłów w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Państwowa Komisja Wyborcza podkreśla między innymi, że "po zgłoszeniu listy kandydatów (do okręgowych komisji wyborczych - red.) niedopuszczalne jest jej uzupełnianie o nowych kandydatów, zamiana kandydatów, zmiana kolejności kandydatów na liście, a także zmiana lub uzupełnienie oznaczeń przy nazwiskach kandydatów o partii politycznej popierającej kandydata, który nie należy do żadnej partii politycznej".

Ustawa Kodeks wyborczy w ogóle nie przewiduje możliwości skreślenia kandydata przez jego komitet. Wylicza jedynie kilka przypadków, gdy takiego skreślenia może dokonać okręgowa komisja wyborcza.

- Przepisy nie przewidują żadnych innych możliwości skreślenia z listy niż te enumeratywnie wyliczone w ustawie - potwierdza w rozmowie z Konkret24 Wojciech Dąbrówka, rzecznik prasowy Państwowej Komisji Wyborczej.

- Jeśli kandydat jest zgłoszony, a sam nie zrezygnuje, właściwie nic nie można zrobić. Środowisko, z którego wywodzi się kandydat lub kandydatka może jedynie prosić o wycofanie zgody na kandydowanie. - mówi Konkret24 Anna Godzwon, ekspertka prawa wyborczego i dodaje, że to rozwiązanie ma służyć zabezpieczeniu prawa do kandydowania. - Komitety zatem, jeśli nie chcą mieć potem kłopotów, muszą bardzo skrupulatnie sprawdzać kogo wpuszczają na listy - podkreśla Godzwon.