FAŁSZ

"To nie jest Wrocław i most Piaskowy". Uwaga na fałszywe przekazy o powodzi na południu Polski

Źródło:
Konkret24
Kosiniak-Kamysz: około 4 tysięcy żołnierzy jest już w pełnej gotowości
Kosiniak-Kamysz: około 4 tysięcy żołnierzy jest już w pełnej gotowościTVN24
wideo 2/4
Kosiniak-Kamysz: około 4 tysięcy żołnierzy jest już w pełnej gotowościTVN24

Po ulewnych deszczach woda zalewa kolejne miejscowości i miasta na południu Polski - w województwie dolnośląskim, opolskim i śląskim. W mediach społecznościowych krążą nagrania, które mają pokazywać aktualną sytuację w regionie. Część z nich wprowadza w błąd i nie ma nic wspólnego z trwającą powodzią. Zweryfikowaliśmy trzy popularne przekazy.

Trwają ewakuacje mieszkańców z zalanych miejscowości i miast na południu Polski. W niedzielę rano 15 września potwierdzono pierwszą śmiertelną ofiarę powodzi - utonął mężczyzna w miejscowości Krosnowice w powiecie kłodzkim (woj. dolnośląskie).

W Kłodzku woda wdziera się do podtapianych kamienic. Poziom Nysy Kłodzkiej w mieście jest bliski temu z 1997 roku i sięga prawie 6,5 metra - poinformowała w niedzielę rano 15 września Powiatowa Komenda Państwowej Straży Pożarnej w Kłodzku. W Głuchołazach (Opolskie) najpierw doszło do przerwania wałów na Białej Głuchołaskiej, a niedługo potem woda zniszczyła dwa mosty. (tymczasowy i budowany). Tu woda także wdarła się do miasta. Mieszkańcy publikują nagrania, pokazujące jak żywioł porywa samochody i kontenery na śmieci. Trudna sytuacja jest też w województwie śląskim. Woda wdziera się do budynków. Służby apelują do mieszkańców, aby wykonywali polecenia dotyczące ewakuacji.

Tymczasem w mediach społecznościowych pojawiają się nagrania rzekomo pokazujące aktualną sytuację powodziową na południu Polski. Wiele z nich nie ma z nic wspólnego z trwającą powodzią i wprowadza w błąd. Sprawdziliśmy te najpopularniejsze.

Wrocław i Most Piaskowy? To nagranie krąży w sieci od miesięcy

"Okolice mostu Piaskowego w centrum Wroclawia. Hej, denialiści klimatyczni, nadal twierdzicie, że zmiany klimatu to wymysł i spisek?" - w piątek 13 września twierdził jeden z anonimowych użytkowników serwisu X (pisownia wszystkich postów oryginalna).

Jako dowód do wpisu dodał 21-sekundowe nagranie rzekomo pokazujące sytuację w centrum Wrocławia. Na nagraniu widać teren zalany wodą. Jej rwący prąd płynie tuż pod schodami prowadzącymi na taras, na którym stoi osoba nagrywająca sytuację. Dookoła widać zalane drzewa i.... góry. Kolejne wątpliwości budzi brak miejskiej zabudowy. Miejsce nie przypomina okolic mostu Piaskowego we Wrocławiu. W tle słychać głośny szum wody i głos mężczyzny mówiącego w języku hiszpańskim. Post wyświetlono do tej pory ponad 400 tys. razy.

FAŁSZ
Wprowadzający w błąd post na temat rzekomej sytuacji powodziowej w centrum Wrocławia opublikowany 13 września 2024 roku w serwisie X.X.com

Użytkownicy serwisu X dodali do wpisu informację kontekstową: "To nie jest Wrocław i Most Piaskowy". I mieli racje (pisowania oryginalna).

Jak sprawdziliśmy, nagranie krąży w mediach od czerwca 2024 roku. 20 czerwca stacja CNN en Español na swojej stronie opublikowała je jako część dłuższego materiału zatytułowanego "Zniszczenia po przejściu burzy tropikalnej Alberto". Zebrano tam nagrania, które przedstawiały m.in. zalane drogi, wysoki poziom rzek czy wylewające rzeki. Tak więc nagranie było związane z przejściem burzy tropikalnej Alberto przez północny Meksyk i południowy Teksas pod koniec czerwca 2024 roku.

PRAWDA
Wideo opublikowane 20 czerwca 2024 roku przez hiszpańskojęzyczny kanał CNN pokazujące konsekwencje przejścia burzy tropikalnej Alberto w Meksyku.Cnnespanol.cnn.com

Także 20 czerwca 2024 roku to samo nagranie opublikował portal meksykańskiego dziennika "El Heraldo de Mexico". Artykuł, do którego dołączono wideo, informował o wylaniu rzeki Santa Catarina w mieście Monterrey (północno-wschodni Meksyk) w wyniku przejścia burzy tropikalnej Alberto.

Rzekome nagranie z Nysy

"Tymczasem w Nysie. Przypomnę tylko iż 49.5% głosowało na PiS w wyborach do EU" - pisał tuż po północy 15 września anonimowy użytkownik serwisu X.

Do wpisu dołączył trwające dziewięć sekund nagranie, rzekomo pochodzące z Nysy w woj. opolskim. Materiał jest niskiej jakości i bez dźwięku, co budzi pierwsze wątpliwości. Widać na nim jak woda płynąca ulicą porywa niewielkie szare auto, które wjeżdża na maskę i przednią szybę czarnego samochodu stojącego na drodze. Oba pojazdy przesuwają się kilka metrów pod wpływem zderzenia i rwącej wody.

FAŁSZ
Wprowadzający w błąd post na temat rzekomej sytuacji powodziowej Nysie opublikowany 15 września 2024 roku w serwisie Xx.com

Materiał nie ma związku z aktualną sytuacją w Nysie. Jego dłuższa wersja krążyła na Facebooku na początku grudnia 2022 roku w kontekście powodzi, która wtedy dotknęła m.in. Lizbonę, stolicę Portugalii.

"Niewiarygodne! Dziś rano (08.12.2022) #powodzie w obszarze metropolitalnym #Lizbona (#Portugalia). Wideo nagrane przez Marcio André" - czytamy w hiszpańskojęzycznym opisie nagrania opublikowanym 8 grudnia 2022 roku na facebookowej stronie "MeteOrihuela".

PRAWDA
Nagranie opublikowane 8 grudnia 2022 roku na Facebooku zgodnie z opisem ma przedstawiać powódź w Lizbonie w Portugalii.Facebook.com/meteorihuela

9 grudnia 2022 roku francuska stacja telewizyjna TF1 INFO roku opublikowała materiał relacjonujący zniszczenia spowodowane ulewnymi deszczami i powodzią, które wówczas dotknęły region Lisbony. Dziennikarze pokazali w nim fragment nagrania, które dziś błędnie wykorzystywane jest w kontekście sytuacji powodziowej w Nysie.

Tak woda porywa samochody w Kłodzku? To nagranie z innego miasta

"!!!!Pilne!!!! Kłodzko, godzina 7:20. Sytuacja jest dramatyczna!! #powodz #powódź #kataklizm" - nad ranem w niedzielę 15 września alarmował kolejny anonimowy użytkownik serwisu X. Do wpisu dodał 5-sekudnowe nagranie. Widać na nim jak wysoka woda i błoto przedzierają się przez wąską ulicę miasta. Woda porywa kilka aut osobowych i trzy furgonetki. Jedna z nich miała logo i nazwę "Agroponiente", hiszpańskiego dostawcy owoców i warzyw. Wpis z nagraniem wyświetlono jak dotąd ponad 118 tys. razy.

FAŁSZ
Wprowadzający w błąd post na temat rzekomej sytuacji w Kłodzku opublikowany 15 września 2024 roku w serwisie X.x.com

Post wprowadza w błąd. Nagranie nie pochodzi z Kłodzka, tylko z hiszpańskiego miasta Adra w prowincji Almería w Andaluzji.

Co więcej, nagranie pochodzi sprzed dziewięciu lat. 7 września 2015 roku na facebookowej stronie Avamet Meteorologia - prowadzonej przez Stowarzyszenie Meteorologiczne Walencji AVAMET - opublikowano dłuższą wersję nagrania. Trwa prawie półtorej minuty i zaczyna się od tego samego momentu, który widzimy w popularnej dziś wersji. W dalszej części dokumentuje, jak rwąca woda spycha pojazdy w dół ulicy, a żywiołowi poddają się kolejne auta. W opisie wideo w języku hiszpańskim i katalońskim czytamy: "Brutalna powódź w Adra (Almeria)!!! Szokujące wideo z powodzi, która dotknęła dziś rano gminę Adra (Almería). Na filmie widać, jak siła wody porywa samochody, a nawet ciężarówki. Źródło: Rafa López".

PRAWDA
Nagranie opublikowane pierwotnie 7 września 2015 roku na Facebooku. Dokumentuje powódź, która dotknęła wtedy miasto Adra w Hiszpanii.Facebook.com/avametmeteo

Także 7 września 2015 roku kanale YouTube regionalnej gazety "La Voz de Almería" opublikowano wideo dokumentującą tę samą sytuację, ale z innej perspektywy. Widoczne są te same furgonetki, w tym ta z logiem hiszpańskiej firmy dostarczającej owoce i warzywa.

PRAWDA

O nagraniu w kontekście burz i powodzi, które we wrześniu 2015 roku nawiedziły kilka regionów w Hiszpanii, informowała także hiszpańska agencja informacyjna Europa Press. Tekst z 7 września zatytułowano "Szokujące filmy z powodzi w Adrze (Almería)".

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: x.com

Pozostałe wiadomości

Polityk PiS zarzucił minister zdrowia, że za jej rządów likwidowane są kierunki lekarskie na uczelniach. Izabela Leszczyna odpowiedziała mu, że wprowadza w błąd, ponieważ jej resort wprowadził "zerowy limit" na przyjęcia na studia. Wyjaśniamy, co oznacza "zerowy limit" i jak ma się do likwidacji kierunku.

PiS: kierunki lekarskie są likwidowane, minister mówi o "zerowym limicie". O co chodzi?

PiS: kierunki lekarskie są likwidowane, minister mówi o "zerowym limicie". O co chodzi?

Źródło:
Konkret24

"Żart?", "fejk?", "serio?" - pytają internauci, dziwiąc się, że prezydent Andrzej Duda otrzymał w Mongolii tytuł doktora honoris causa. Tak, to prawda, ale to nie jest nowa informacja. A ekspert tłumaczy, że "zdarza się w praktyce dyplomatycznej". Lista - nie tylko polskich - prezydentów tak uhonorowanych jest długa.

Andrzej Duda doktorem honoris causa w Mongolii? Tak, takich przypadków jest więcej

Andrzej Duda doktorem honoris causa w Mongolii? Tak, takich przypadków jest więcej

Źródło:
Konkret24

Amerykański instruktor F-16 jakoby zginął podczas rosyjskiego ataku na ukraińską bazę lotniczą - wynika z popularnego przekazu. Dowodem ma być rzekomy post wdowy po żołnierzu. Ten przekaz to przykład rosyjskiej dezinformacji. Oto jak powstała.

Amerykański instruktor F-16 zginął w ukraińskiej bazie? To rosyjska dezinformacja

Amerykański instruktor F-16 zginął w ukraińskiej bazie? To rosyjska dezinformacja

Źródło:
Konkret24

"Deportować na front", "uciekał przed wojną" - pisali niektórzy internauci w reakcji na doniesienia o tym, że we Wrocławiu Ukrainiec rzekomo potrącił parę z dzieckiem. Do wypadku doszło w innym miejscu, a sprawca nie był obywatelem Ukrainy.

Ukrainiec we Wrocławiu wjechał w rodzinę na przejściu? To nawet nie jest Polska

Ukrainiec we Wrocławiu wjechał w rodzinę na przejściu? To nawet nie jest Polska

Źródło:
Konkret24

Władze amerykańskiego stanu Teksas rzekomo zakazały wnoszenia do szkół tęczowych flag. Taki przekaz krąży w mediach społecznościowych. Tylko że pierwotna informacja zaczęła funkcjonować w oderwaniu od swojego źródła. Wyjaśniamy.

Teksas zakazał wnoszenia tęczowych flag do szkół? Nie, to "skradziona satyra"

Teksas zakazał wnoszenia tęczowych flag do szkół? Nie, to "skradziona satyra"

Źródło:
Konkret24, USA Today

"W Polsce mamy obecnie cały czas rekordową liczbę osób tymczasowo aresztowanych" - alarmował w telewizji poseł Konfederacji Przemysław Wipler. Sprawdziliśmy: rekordu tymczasowo aresztowanych nie ma, jednak to nie oznacza, że ich sytuacja jest dobra i nie ma problemu z nadużywaniem stosowania tego środka zapobiegawczego. Przedstawiamy statystyki i zapowiedzi zmian w tym zakresie.

Wipler: mamy rekordową liczbę osób tymczasowo aresztowanych. Co pokazują dane

Wipler: mamy rekordową liczbę osób tymczasowo aresztowanych. Co pokazują dane

Źródło:
Konkret24

Były sekretarz generalny NATO rzekomo został pozwany za "podżeganie do konfliktu w Ukrainie", za co ma mu grozić kara dożywotniego więzienia. Wyjaśniamy, że Jens Stoltenberg wcale nie został "pozwany". Pokazujemy, jak wiele wątków rosyjskiej propagandy jest w tej historii.

Byłemu szefowi NATO "grozi dożywocie"? Historia z rosyjską propagandą w tle

Byłemu szefowi NATO "grozi dożywocie"? Historia z rosyjską propagandą w tle

Źródło:
Konkret24

Według popularnego przekazu transport "mobilnych wyrzutni rakiet balistycznych" miał poruszać się w ostatni weekend po Iranie. Ten przekaz wsparła rosyjska machina dezinformacyjna. Okazuje się, że fotografia, której użyto, nie ma nic wspólnego z ostatnimi wydarzeniami na Bliskim Wschodzie. Wyjaśniamy.

Transport wyrzutni w Iranie? Uwaga na wprowadzające w błąd zdjęcie

Transport wyrzutni w Iranie? Uwaga na wprowadzające w błąd zdjęcie

Źródło:
Konkret24

W mediach społecznościowych obok nagrań pokazujących skutki ataków izraelskich na Bejrut pojawiają się też takie, które nie mają z tym nic wspólnego. Materiały prawdziwe bywają też łączone z materiałami sztucznie wygenerowanymi.

Ogromne płomienie i kłęby dymu. "Bejrut teraz?" Nie. To coś innego

Ogromne płomienie i kłęby dymu. "Bejrut teraz?" Nie. To coś innego

Źródło:
Konkret24

W mediach społecznościowych pojawiła się historia bojkotu turnieju szachowego przez ukraińską szachistkę. Choć historia jest prawdziwa, to wydarzyła się kilka lat temu. Jednak sposób jej rozpowszechniania i profile do tego wykorzystane pokazują, że sprawa ma wiele wspólnego z bieżącą sytuacją. Wyjaśniamy, jak tą akcją rosyjskie i prorosyjskie konta chciały pokazać "ukraińską hipokryzję".

Ukraińska szachistka, turniej w Arabii Saudyjskiej i traktowanie kobiet. Historia z Rosją w tle

Ukraińska szachistka, turniej w Arabii Saudyjskiej i traktowanie kobiet. Historia z Rosją w tle

Źródło:
Konkret24

Na pierwszy rzut oka krążący w sieci wykres rzeczywiście zastanawia, bo pokazuje, jak mała jest wciąż ilość dwutlenku węgla w atmosferze. Dlatego krytycy tezy o globalnym ociepleniu chętnie go wykorzystują - na przykład, by podważać politykę klimatyczną Unii Europejskiej. Zapominają, że nie zawsze liczy się ilość, ważny jest jej efekt. Wyjaśniamy.

Katastrofalne emisje "w rzeczywistości"? Czego ten wykres nie pokazuje

Katastrofalne emisje "w rzeczywistości"? Czego ten wykres nie pokazuje

Źródło:
Konkret24

Pytanie "czy Unia chce zakazać kawy?", przewija się ostatnio w wielu komentarzach w mediach społecznościowych. Poseł Konfederacji straszy nawet, że "niedługo będziemy mogli napić się co najwyżej kawy zbożowej". W tle tego manipulacyjnego przekazu jest pewna zmiana regulacji w Unii Europejskiej i chęć wykorzystania jej do wzmocnienia antyunijnych nastrojów w społeczeństwie.

Unia Europejska "chce zakazać kawy"? Nie. Wyjaśniamy

Unia Europejska "chce zakazać kawy"? Nie. Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Miliony wyświetleń w mediach społecznościowych notuje nagranie, na którym widać dziwne zwierzę przemykające chodnikiem. Szakal? Wilk? Arabski pies? - zastanawiają się internauci. A może chupacabra, czyli legendarne stworzenie atakujące zwierzęta domowe w krajach obu Ameryk. Ustaliliśmy, co to jest i skąd pochodzi nagranie. Trzeba uważać, gdy się takie zwierzę spotka.

"Co to za stworzenie"? "Polska chupacabra"? Odpowiadamy

"Co to za stworzenie"? "Polska chupacabra"? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

Sprawa była głośna. Premier Donald Tusk najpierw podpisał się pod postanowieniem prezydenta Andrzeja Dudy, a potem oświadczył, że wycofuje kontrasygnatę. Rozgorzał polityczny spór: czy mógł, na jakiej podstawie i jak to uchylenie kontrasygnaty się zmaterializuje. Otóż powstał taki dokument - publikujemy go w Konkret24. Lecz zdaniem prawników wątpliwości pozostały.

Kontrasygnata Tuska rzeczywiście wycofana? Jest dokument

Kontrasygnata Tuska rzeczywiście wycofana? Jest dokument

Źródło:
Konkret24

W polskiej sieci rozchodzi się rzekomy materiał telewizji Euronews opowiadający o ukraińskim tatuażyście, który miał zarazić ponad dwustu klientów w Polsce wirusem zapalenia wątroby typu C. Nagranie to rozpowszechniają u nas prorosyjskie konta. Przestrzegamy: to sfabrykowany materiał.

Tatuażysta z Ukrainy "zaraził wirusem zapalenia wątroby klientów w Polsce"? Uwaga, to fałszywka

Tatuażysta z Ukrainy "zaraził wirusem zapalenia wątroby klientów w Polsce"? Uwaga, to fałszywka

Źródło:
Konkret24

"I nic nie można z tym zrobić?", "bandytyzm w powietrzu" - oburzają się internauci, komentując nagranie mające przedstawiać niebezpieczny manewr rosyjskiego myśliwca nad Bałtykiem. Owszem, do takiego zdarzenia doszło, lecz nie na europejskim niebie.

Tak Rosjanie "bawią się nad Bałtykiem z samolotami NATO"? Nie nad Bałtykiem

Tak Rosjanie "bawią się nad Bałtykiem z samolotami NATO"? Nie nad Bałtykiem

Źródło:
Konkret24

W rozpowszechnianym w mediach społecznościowych przekazie dotyczącym migracji wybijana jest w ostatnich dniach informacja, jakoby w tym roku Niemcy odesłali do Polski już 15,5 tysiąca migrantów. W dodatku w ramach paktu migracyjnego. Ani jedna, ani druga informacja nie jest prawdą. Wyjaśniamy.

"Niemcy przysłały nam 15,5 tysiąca migrantów" w ramach relokacji? Dwa fałsze naraz

"Niemcy przysłały nam 15,5 tysiąca migrantów" w ramach relokacji? Dwa fałsze naraz

Źródło:
Konkret24

Jedynie 4 procent Polaków deklaruje, że niczego się nie obawia, korzystając z internetu. Większość wskazuje szereg zagrożeń – w tym mowę nienawiści, hejt, dezinformację. Do Sejmu wpłynął już poselski projekt tak zwanej ustawy antyhejterskiej, który ma być pierwszą próbą walki z tym zjawiskiem. Ale jedna ustawa problemu zagrożeń w sieci oczywiście nie rozwiąże.

Kradzież tożsamości, wyciek danych, hejt... Czego się boimy w internecie 

Kradzież tożsamości, wyciek danych, hejt... Czego się boimy w internecie 

Źródło:
Konkret24

"Wypłynęło nagranie Netanyahu jak opuszczał budynek przed atakiem Iranu", "To ucieczka do bunkra" - piszą internauci, pokazując biegnącego premiera Izraela. Nagranie to zostało opublikowane kilka lat temu i nie ma nic wspólnego z najnowszymi wydarzeniami w Izraelu.

Ucieczka Netanjahu do bunkra"? Nie tam biegnie premier Izraela

Ucieczka Netanjahu do bunkra"? Nie tam biegnie premier Izraela

Źródło:
Konkret24

Były minister obrony, a obecnie poseł PiS Mariusz Błaszczak ogłosił, że "rząd Tuska rozpoczął narodowy program rozbrajania Wojska Polskiego". W opublikowanym nagraniu przedstawia rzekome dowody na to. Sprawdziliśmy najistotniejsze zarzuty. Informacje otrzymane z Ministerstwa Obrony Narodowej nie potwierdzają, by Polska zrezygnowała już z czołgów K2, wyrzutni Himars czy samolotów FA-50.

Himarsy, samoloty FA-50, czołgi K2. "Zrezygnowano z kontraktów"?

Himarsy, samoloty FA-50, czołgi K2. "Zrezygnowano z kontraktów"?

Źródło:
Konkret24

Niedługo po tym, jak Iran wystrzelił pociski w stronę Izraela, w mediach społecznościowych pojawiło się wiele nagrań mających pokazywać ten atak. Dużo z nich jest autentycznych, ale trafiają się też fake newsy wykorzystywane do dezinformacji. Film pokazujący "płonący Izrael na żywo" do nich należy. Przestrzegamy przed jego rozpowszechnianiem.

"Izrael płonie"? Ten film wprowadza w błąd

"Izrael płonie"? Ten film wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24