Aplikacja, kod QR, certyfikat cyfrowy. Które kraje planują własne wersje paszportów covidowych

Zdążyć przed wakacjami. Paszporty covidowe w EuropieShutterstock

Podczas gdy Unia Europejska dyskutuje nad uniwersalnym certyfikatem potwierdzającym prawo do swobodnego przemieszczania się w Europie podczas pandemii, niektóre kraje już teraz proponują własne rozwiązania. Przyjrzeliśmy się najciekawszym z nich.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Paszporty covidowe we Francji. Czym są i czy już obowiązują - o tym dyskutowali użytkownicy Twittera, komentując post, jaki pojawił się we wtorek 27 kwietnia. "#AweFrancji radość, że paszport covidowy (mam już swój działający na Francję) pozwoli obejrzeć najnowszego Bonda" - napisał bowiem Eryk Mistewicz, prezes Instytutu Nowych Mediów. "Oczywiście oglądanie najnowszego Bonda nie jest obowiązkowe, podobnie jak nikt nie mówi o obowiązkowym paszporcie covidowym" - stwierdził.

Wpis Eryka Mistewicza o paszportach covidowych we Francji
Wpis Eryka Mistewicza o paszportach covidowych we FrancjiWpis Eryka Mistewicza o paszportach covidowych we FrancjiTwitter

Na wpis Mistewicza zareagowali przeciwnicy paszportów covidowych. Przekonywali, że uderzają one w wolności obywatelskie. Z kolei dziennikarz "Gazety Wyborczej" Bartosz Wielińsk przekonywał, że paszportu covidowego jeszcze we Francji nie wprowadzono, więc Mistewicz nie może się nim posługiwać.

Możliwość stworzenia dokumentów uprawniających do swobodnego podróżowania czy korzystania z usług rozważana jest w wielu krajach. W Brukseli trwają prace nad koronapaszportem dla całej Unii Europejskiej - choć unika się w tym wypadku słowa "paszport". Projekt tzw. zielonych certyfikatów w połowie marca przedstawiła Komisja Europejska. Dokument mają otrzymać nie tylko zaszczepieni przeciw COVID-19, ale i ozdrowieńcy oraz osoby z niedawnym negatywnym wynikiem testu na koronawirusa.

Stanowisko w sprawie certyfikatów przyjęła już Rada Europejska. O projekcie dyskutował 28 kwietnia Europarlament. Poparł wydawanie zaświadczeń potwierdzających prawo do swobodnego przemieszczania się w Europie podczas pandemii, które obowiązywałyby nie dłużej niż 12 miesięcy. Głosowanie w tej sprawie zaplanowano na czerwiec. Jeszcze przed wakacjami z nowego rozwiązania mogliby korzystać Europejczycy.

- Jeśli Unia Europejska nie zdoła zbudować wspólnego systemu, to poszczególne kraje Unii wprowadzą własne świadectwa szczepień przeciwko COVID-19 i stworzą plątaninę niezliczonych niekompatybilnych rozwiązań - ostrzegał 28 kwietnia w Parlamencie Europejskim unijny komisarz ds. sprawiedliwości Didier Reynders. - Jeśli uda nam się osiągnąć porozumienie polityczne, rozwiązanie techniczne będzie gotowe na czas. Jeśli tego nie zrobimy, ryzykujemy rozdrobnienie w całej Europie - powiedział Belg. Jego zdaniem mnogość różnych systemów i dokumentów skutkowałaby chaosem i fałszerstwami, a wraz z nimi, jak się wyraził, "rozprzestrzenianiem się zarówno wirusa, jak i braku zaufania obywateli".

Na szybkie uruchomienie narzędzi umożliwiających swobodne poruszanie się po Europie naciskają uzależnione od turystyki kraje południa kontynentu. 13 kwietnia Vittorio Colao, włoski minister ds. innowacji i transformacji cyfrowej, mówił o możliwości wykorzystania jako paszportów uruchomionej już tam w ubiegłym roku aplikacji na smartfony, która służyła do śledzenia zakażeń COVID-19.

Rzeczywiście, niektóre kraje członkowskie wprowadziły lub testują już własne rozwiązania. Sprawdziliśmy, co przygotowują.

Francja: nowe funkcje w aplikacji covidowej

Media informują o wprowadzonym we Francji paszporcie covidowym lub paszporcie zdrowotnym. Uściślając, chodzi o nowe funkcje dodane do istniejącej aplikacji TousAntiCOVID, której podstawowa funkcja to informowanie o kontakcie z osobami zarażonymi koronawirusem. Francuski rząd poinformował o zmianach 19 kwietnia. W zaktualizowanej wersji aplikacji pojawiają się wyniki testu na COVID-19 i potwierdzenie zaszczepienia. Dane wprowadzą pracownicy centrów testowania i centrów szczepień.

Aplikacja jest na razie testowana w podróżach lotniczych na Korsykę. Udający się na wyspę i tak muszą pokazać negatywny wynik testu na COVID-19 - a teraz mogą to zrobić, korzystając z aplikacji. Od 29 kwietnia mogą również posługiwać się dostępną w aplikacji informacją o zaszczepieniu.

Czy francuski "paszport" ułatwi również dostęp do niektórych miejsc i wydarzeń kulturalnych? Francuski rząd nie podjął ostatecznych decyzji.

Francuska minister kultury Roselyne Bachelot potwierdziła 23 kwietnia, że niektóre ośrodki kultury zostaną ponownie otwarte w połowie maja oraz że rząd przygotowuje rodzaj przepustki zdrowotnej, która jednak nie będzie wykorzystywana od razu po otwarciu ośrodków kultury. "Mam wiele problemów z pomysłem uzależnienia wstępu do miejsca kultury od posiadania paszportu zdrowotnego" - powiedziała francuska minister (cytat za "Le Parisien"). Portal 20 minutes 28 kwietnia cytował z kolei Emmanuela Macrona, który przekonywał, że w rządzie jest konsensus dotyczący niewykorzystywania certyfikatów w restauracjach czy sklepach, ale kwestia kin pozostaje otwartą.

Hiszpania: zielony certyfikat cyfrowy

28 kwietnia resort zdrowia Hiszpanii zapowiedział, że już w maju ruszą testy paszportów szczepionkowych służących bezpiecznej turystyce podczas tegorocznych wakacji. Zagraniczni urlopowicze byliby przyjmowani na podstawie dokumentu wydawanego w formie elektronicznej. Tak zwany zielony certyfikat cyfrowy ma zawierać informacje o szczepieniach, przeprowadzonych testach na koronawirusa oraz okresu chorowania na COVID-19.

Podobne rozwiązania działają już we wspólnocie autonomicznej Walencji. Obywatele mogą pobrać dokument potwierdzający zaszczepienie przecie COVID-19 po zalogowaniu się na stronie internetowej regionalnych służb sanitarnych. Istnieje też możliwość wgrania go do telefonu komórkowego lub wydrukowania.

Estonia: certyfikat zaszczepienia

W Estonii już latem 2020 roku testowano cyfrowy paszport immunologiczny w miejscach pracy. Program gromadził dane dotyczące testów na koronawirusa i umożliwiał dzielenie się tymi informacjami z innymi osobami, np. z pracodawcami. Zgodnie z najnowszymi zapowiedziami do końca kwietnia tego roku mieszkańcy Estonii będą mogli ściągnąć z sieci certyfikat potwierdzający zaszczepienie przeciw COVID-19. Dokument ma służyć jako dowód zaszczepienia w podróży do krajów, które wymagają takiego zaświadczenia.

Przedsiębiorcy w Estonii naciskają na rozszerzenie działania tego certyfikatu na restauracje kina czy teatry. Estoński rząd nie podjął jednak w tej sprawie decyzji.

Litwa: kod QR

14 kwietnia Litwa zdecydowała o wprowadzeniu od początku maja krajowych cyfrowych certyfikatów odporności COVID-19. Kod QR "Freedom ID" będzie dostępny dla zaszczepionych przeciw COVID-19, ozdrowieńców i osób z negatywnym wynikiem testu na koronawirusa. Osoby posługujące się "Freedom ID" będą mogły przebywać we wnętrzu restauracji czy uczestniczyć w dużych imprezach sportowych.

Litewski projekt docelowo ma zostać zintegrowany z certyfikatem podróżnym zaproponowanym przez Unię Europejską.

Wielka Brytania: aplikacja NHS

Rolę paszportu covidowego w Wielkiej Brytanii będzie pełniła aplikacja brytyjskiej służby zdrowia NHS - potwierdził 28 kwietnia minister transportu Grant Shapps. "To będzie aplikacja NHS używana przez ludzi, gdy rezerwują wizyty w NHS i tym podobne, która będzie pokazywać, że miałeś szczepionkę lub miałeś testy" - powiedział Shapps w telewizji Sky News (cytat za PAP).

Chodzi o aplikację do rezerwacji wizyt lekarskich. W Wielkiej Brytanii działa również aplikacja NHS Covid-19, która jest używana do wykrywania kontaktów z osobami zakażonymi oraz do oznaczania się w takich miejscach jak lokale gastronomiczne, punkty usługowe wymagające bliskiego kontaktu, świątynie.

Dania: aplikacja Coronapas

Jako jeden z pierwszych europejskich krajów autorski paszport covidowy wprowadziła Dania. Aby go uzyskać, trzeba być zaszczepionym i mieć negatywny wynik testu na koronawirusa z ostatnich 72 godzin lub pokonać infekcję w ostatnich 180 dniach.

Projekt ruszył 6 kwietnia. Tego dnia ponownie otwarto w Danii salony fryzjerskie, salony urody i szkoły jazdy, a skorzystać z nich mogli wyłącznie posiadacze aplikacji Coronapas. Od 21 kwietnia Coronapas umożliwia też klientom korzystanie z ogródków barów i restauracji. Od 6 maja aplikacja będzie uprawniać do przebywania w środku restauracji. Dzięki niej kibice sportowi będą mogli wejść na stadion. Według duńskiego rządu w pierwszym tygodniu po udostępnieniu aplikacji ok. 3,5 mln osób skorzystało z niej bądź odwiedziło jej stronę internetową.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24, TVN24, PAP; zdjęcie: Shutterstock

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

"Tak nas robią w ciula", "za to powinna być deportacja" - oburzają się internauci, komentując nagranie Ukrainki, która rzekomo pobiera 800 plus dzięki siedmiu ukraińskim paszportom. Wideo rozpowszechniane jest z antyukraińskim przekazem. Dotarliśmy do autorki nagrania. Miał być żart, wyszło inaczej. Oto jej historia.

Ukrainka i 800 plus "na siedem paszportów"? Znaleźliśmy autorkę filmu

Ukrainka i 800 plus "na siedem paszportów"? Znaleźliśmy autorkę filmu

Źródło:
Konkret24

Burmistrzowie kilku dużych angielskich miast to już muzułmanie, w kraju działa trzy tysiące meczetów, a każda szkoła ma obowiązek nauczać o islamie - to przekaz nagrania rozpowszechnianego w mediach społecznościowych. Ma ponad dwa miliony wyświetleń. Lecz przytaczane "dowody" na "muzułmańską" Wielką Brytanię to albo manipulacje, albo nieprawdy. A przekaz nagłaśniają prokremlowskie konta.

Burmistrzowie muzułmanie i lekcje o islamie. W Wielkiej Brytanii?

Burmistrzowie muzułmanie i lekcje o islamie. W Wielkiej Brytanii?

Źródło:
Konkret24

"Warszawa staje się coraz mniej bezpiecznym miastem" - przekonują politycy PiS w kolejnych nagraniach i publicznych wystąpieniach. Sprawdziliśmy więc policyjne statystyki.

PiS: "lawinowy wzrost przestępstw" w Warszawie. A co pokazują dane?

PiS: "lawinowy wzrost przestępstw" w Warszawie. A co pokazują dane?

Źródło:
Konkret24

Sprawa Ryszarda Cyby, skazanego za zabicie działacza PiS, to przykład, jak można robić politykę, budując wśród wyborców poczucie zagrożenia. Niekoniecznie w zgodzie z prawdą i faktami. A także jak brak oficjalnych informacji i reakcji na fakty rodzi fałsz, który trudno powstrzymać.

"Więzienie opuścił morderca". Kalendarium szerzenia paniki

"Więzienie opuścił morderca". Kalendarium szerzenia paniki

Źródło:
Konkret24

Na kolejnych spotkaniach z wyborcami i w kolejnych wypowiedziach publicznych kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki powtarza te same twierdzenia - nie zawsze zgodne z prawdą. Niektóre powtarza szczególnie chętnie i często.

Dziesięć nieprawd Karola Nawrockiego

Dziesięć nieprawd Karola Nawrockiego

Nagranie z manifestacji jest prawdziwe, wśród demonstrantów jest wiele osób o ciemnej karnacji. Publikując ten film, Sławomir Mentzen straszy "powstawaniem nowych meczetów i zdejmowaniem krzyży". Wyjaśniamy, na czym polega manipulacja lidera Konfederacji.

Mentzen: "tak wygląda Warszawa". Manipuluje

Mentzen: "tak wygląda Warszawa". Manipuluje

Źródło:
Konkret24

Anna Bryłka z Konfederacji twierdzi, że "cały czas zwiększa się liczba wydawanych zezwoleń na pracę" cudzoziemcom. Według polityków koalicji rządzącej jest odwrotnie. Kto ma rację? Sprawdziliśmy statystyki.

Zezwoleń na pracę dla cudzoziemców więcej czy mniej? Mamy dane

Zezwoleń na pracę dla cudzoziemców więcej czy mniej? Mamy dane

Źródło:
Konkret24

"Unijna złodziejka!", "zamordyzm", "źle się to kojarzy" - tak internauci komentują nową inicjatywę unijną. Twierdzą, że Komisja Europejska będzie mogła przejmować prywatne oszczędności obywateli i przeznaczać je jako inwestycje w swoje projekty. Przekaz powtarzają politycy prawicy. Jest fałszywy.

UE szykuje "zamach na oszczędności"? Chodzi o pewną strategię

UE szykuje "zamach na oszczędności"? Chodzi o pewną strategię

Źródło:
Konkret24

Sławomir Mentzen opowiada na spotkaniach z wyborcami, że stopień przestępczości w Niemczech gwałtownie wzrósł po napływie imigrantów - i jako "dowód" zestawia dane dotyczące Algierczyków i Japończyków. Choć istnieją takie liczby, to jednak takie ich przedstawienie jest manipulacją i wprowadzaniem opinii publicznej w błąd.

Mentzen woli Japończyków od Algierczyków. I manipuluje

Mentzen woli Japończyków od Algierczyków. I manipuluje

Źródło:
Konkret24

"Wzruszające", "serce ściska", "szacunek dla pieska" - komentują internauci zdjęcia mające pokazywać uroczystość pożegnania policyjnego psa w jednej z jednostek. To obrazy wprawdzie poruszające, ale nieprawdziwe.

"Niewdzięczna służba, dzięki piesku". Pogrzeb, którego nie było

"Niewdzięczna służba, dzięki piesku". Pogrzeb, którego nie było

Źródło:
Konkret24

Europoseł PiS Piotr Mueller alarmuje, że Unia Europejska planuje zabronić wymiany różnych części auta, jeśli dojdzie do ich usterki. Twierdzi, że nowe samochody będą musiały iść na złom. Uspokajamy: to nieprawda.

Piotr Mueller: nowe auto trzeba będzie oddać na złom. Nieprawda

Piotr Mueller: nowe auto trzeba będzie oddać na złom. Nieprawda

Źródło:
Konkret24

- Singapur wydaje znacznie mniej niż Polska, a mimo to ma znacznie lepszy system ochrony zdrowia - przekonuje Sławomir Mentzen, kandydat Konfederacji na prezydenta RP. Wyjaśniamy, czego nie mówi o singapurskim systemie, a co powinniśmy o nim wiedzieć, by się z nim porównywać.

Mentzen porównuje Singapur do Polski. O czym nie mówi?

Mentzen porównuje Singapur do Polski. O czym nie mówi?

Źródło:
Konkret24

Antyimigrancki hejt wzbudza rozpowszechniane w mediach społecznościowych - między innymi przez polityków PiS - nagranie z Wrocławia. Widać na nim gromadzących się na ulicy cudzoziemców, a ironiczny opis głosi, że to "przyjazd inżynierów". Politycy opozycji informują wręcz, że to "inżynierowie z Afryki sprowadzani przez PO i Tuska". To fałsz.

"Inżynierowie z Afryki" przyjechali do Wrocławia? Skąd to nagranie

"Inżynierowie z Afryki" przyjechali do Wrocławia? Skąd to nagranie

Źródło:
Konkret24

Ponad 50 zgłoszonych komitetów wyborczych, ponad 40 zarejestrowanych. O co chodzi? Raczej nie o wygraną w wyborach. To skutek paradoksu polskiego prawa. Tłumaczymy, jakie są korzyści z rejestracji komitetu wyborczego, który jednak zarejestrowanego kandydata nie ma.

44 komitety wyborcze zarejestrowane. Wśród nich "semiwirtualne"

44 komitety wyborcze zarejestrowane. Wśród nich "semiwirtualne"

Źródło:
Konkret24

Prezydent USA "nie wie", na jakiej podstawie Dania rości sobie prawa do Grenlandii. Nie sądzi, "żeby to było prawdą". Jednak tak właśnie jest, w dodatku wiele lat temu zwierzchnictwo Danii nad wyspą uznały także Stany Zjednoczone.

Dlaczego Grenlandia jest duńska? Trump "nie wie, czy to prawda"

Dlaczego Grenlandia jest duńska? Trump "nie wie, czy to prawda"

Źródło:
Konkret24

Zwolennicy kawy z mlekiem i cukrem oburzają się na rzekomy zakaz, który ma wprowadzić Unia Europejska. "Co będzie następne? Zakaz soli?", "idiotyzmy" - komentują. Podstawą tych fałszywych doniesień jest artykuł jednego z polskich serwisów, który opatrznie zrozumiano. Wyjaśniamy, co naprawdę ograniczy UE.

UE "zakazuje mleka i cukru w kawie"? Czegoś innego

UE "zakazuje mleka i cukru w kawie"? Czegoś innego

Źródło:
Konkret24

Ilu policjantów brakuje w całym kraju? Kilka tysięcy? Kilkanaście? Opozycja włączyła temat braków kadrowych w policji do kampanii prezydenckiej, ale problem ten istnieje od lat. Zwiększanie liczby etatów w czasach Zjednoczonej Prawicy nie pomogło.

Ilu policjantów brakuje w kraju? Cztery garnizony dominują

Ilu policjantów brakuje w kraju? Cztery garnizony dominują

Źródło:
Konkret24

W Warszawie zacznie rzekomo obowiązywać "ustawa o aresztowaniu dzwonów kościelnych" czy "likwidacja kościelnych dzwonnic" - alarmują politycy opozycji i internauci. Wszystko z powodu pewnego projektu grupy radnych, który wykorzystano do tej manipulacji.

Trzaskowski "chce uciszyć kościelne dzwony"? Skąd ten przekaz

Trzaskowski "chce uciszyć kościelne dzwony"? Skąd ten przekaz

Źródło:
Konkret24

Co oznacza mała czarna gwiazdka przy niektórych cenach? Tak duński właściciel sieci Netto postanowił pomóc klientom bojkotować amerykańskie produkty. Według polskich internautów to rozwiązanie ma się też pojawić w sklepach sieci w naszym kraju. Wyjaśniamy.

Bojkot amerykańskich produktów także w Polsce? Jeszcze nie

Bojkot amerykańskich produktów także w Polsce? Jeszcze nie

Źródło:
Konkret24

Polscy internauci alarmują, że Unia Europejska chce zabronić korzystania z plastikowych dowodów osobistych. Podstawą jest artykuł jednego z serwisów, który nie do końca podał prawdę.

"Pożegnaj się z dowodem osobistym"? Co planuje UE

"Pożegnaj się z dowodem osobistym"? Co planuje UE

Źródło:
Konkret24

"Tak było. Ale teraz nikt nie pamięta"; "przy obecnej demografii to nie wróci" - komentują internauci rozsyłane w sieci zdjęcia, które mają przedstawiać kolejki do urzędów pracy za pierwszych rządów Donalda Tuska. Sprawdziliśmy, kiedy powstały te zdjęcia.

Kolejki do urzędów pracy "za Tuska"? Również w czasach PiS

Kolejki do urzędów pracy "za Tuska"? Również w czasach PiS

Źródło:
Konkret24

Prorosyjskie konta w Polsce i na świecie rozsyłają rzekomy materiał francuskiego dziennika o sondażu dotyczącym popularności polityków. Według niego 71 procent Francuzów uważa, że byłoby im lepiej pod rządami Władimira Putina. Nic tu jednak nie jest prawdziwe.

71 procent Francuzów woli Putina od Macrona? Mamy wyjaśnienie "Le Figaro"

71 procent Francuzów woli Putina od Macrona? Mamy wyjaśnienie "Le Figaro"

Źródło:
Konkret24

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki - a za nim politycy tej partii - od kilku dni rozgłaszają, że "rząd po cichu przepchnął przepisy", które pozwolą stawiać wiatraki 500 metrów od domostw. Po pierwsze, przyjmowanie i konsultowanie projektu odbywało się otwarcie i zgodnie z procedurami. Po drugie, ustawa nie została jeszcze przegłosowana.

PiS: "rząd po cichu przepchnął przepisy". A naprawdę?

PiS: "rząd po cichu przepchnął przepisy". A naprawdę?

Źródło:
Konkret24

Na spotkaniach z wyborcami Szymon Hołownia mówi między innymi o problemach demograficznych Polski. W Częstochowie przedstawił nawet, jak wygląda tam trend spadkowy urodzeń. Czy ma rację?

Ile dzieci rodzi się w Częstochowie? Hołownia wylicza, my sprawdzamy

Ile dzieci rodzi się w Częstochowie? Hołownia wylicza, my sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń w mediach społecznościowych generuje nagranie mające udowadniać, że Ukraińcy wykorzystują wojnę do propagandy. Tymczasem ten film jest przykładem prorosyjskiej dezinformacji. Przekaz o "wojennych aktorach" nie jest nowy, sposób stworzenia fałszywki również.

"Aktorka z frontu"? Nie, ale "ciemny lud kupuje"

"Aktorka z frontu"? Nie, ale "ciemny lud kupuje"

Źródło:
Konkret24

Twórcom tych stron chodzi nie tylko o przemycanie rosyjskich punktów widzenia do polskiego internetu. Dzięki takim witrynom można też cytować rosyjskie media państwowe, w Polsce zakazane. A w kanałach rosyjskich pokazywać, że "polskie media" podzielają rosyjską wizję świata. Oto 10 portali, przed którymi przestrzegamy. Szerzą prokremlowską dezinformację.

Sieć prorosyjskich portali oplata Polskę. Oto 10 przykładów

Sieć prorosyjskich portali oplata Polskę. Oto 10 przykładów

Źródło:
Konkret24

Posłowie Konfederacji - między innymi Sławomir Mentzen i Bartłomiej Pejo - przekonują, że średni wiek polskich rezerwistów wynosi 50 lat. Sprawdziliśmy, skąd biorą taką informację i co na to resort obrony.

Konfederacja o "średnim wieku rezerwistów": 50 lat. Źródło jest niewiarygodne

Konfederacja o "średnim wieku rezerwistów": 50 lat. Źródło jest niewiarygodne

Źródło:
Konkret24

Dyskusja o szczepieniach na błonicę - po wykryciu pierwszego od lat przypadku tej choroby - stała się dla środowisk antyszczepionkowych pretekstem do szerzenia kolejnej teorii. Ich zdaniem nagłaśnianie tematu błonicy to sposób na wypromowanie pakietu krztuścowego. Eksperci ostrzegają przed tą dezinformacją.

Błonica a pakiet krztuścowy. Jest różnica? Jest

Błonica a pakiet krztuścowy. Jest różnica? Jest

Źródło:
Konkret24

Prezydent USA Donald Trump ma być winny temu, że w Chinach nie będzie można więcej zjeść amerykańskiej wołowiny. Władze w Pekinie w odpowiedzi na nałożone cła rzekomo anulowały import tego mięsa ze Stanów Zjednoczonych. Rzeczywiście w tej kwestii zaszły zmiany, ale zawieszenie dostaw do Chin dotyczy wołowiny z innych krajów.

Chiny "anulowały" import wołowiny z USA? Nie stamtąd

Chiny "anulowały" import wołowiny z USA? Nie stamtąd

Źródło:
Konkret24, Snopes