FAŁSZ

Czeskie banki pytają, "na co chcesz wydać gotówkę"? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24
Polska przestała spełniać warunki do przyjęcia euro. "Przespaliśmy moment"
Polska przestała spełniać warunki do przyjęcia euro. "Przespaliśmy moment"
Ewa Koziak/Fakty po Południu TVN24
Polska przestała spełniać warunki do przyjęcia euro. "Przespaliśmy moment"Ewa Koziak/Fakty po Południu TVN24

Przekaz o tym, jakoby w Czechach, chcąc podjąć gotówkę w banku, trzeba zadeklarować, na co się ją przeznaczy, krąży w od kilku tygodni w polskich mediach społecznościowych. To jednak manipulacja - tego typu deklaracje dotyczą wyłącznie określonych sytuacji.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

"Czeskie banki nie wypłacą ci gotówki z konta, jeśli nie podasz powodu, na co chcesz wydać gotówkę!" - post tej treści ukazał się w maju w serwisie X (pisownia wszystkich postów oryginalna). A dowodem na prawdziwość tej informacji miał być załączony zrzut ekranu fragmentu artykułu z czeskiego portalu informacyjnego Parlamentní listy (przetłumaczonego na język polski). Post ma ponad 113 tys. wyświetleń, ponad 270 razy podano go dalej, ok. 900 użytkowników go polubiło.

Pokazany tam tekst datowany jest na 11 kwietnia 2024 roku. "Nie wierzyliśmy w to. Ale to właśnie ich banki zaczęły robić Czechom" - brzmi tytuł. Dalej czytamy: "Chcesz wypłacić pieniądze ze swojego konta bankowego? Powiedz nam zatem, co chcesz z nimi zrobić - z taką praktyką spotykają się klienci banków w Czechach. W niektórych bankach, jeśli nie podasz powodu, dla którego zamierzasz dysponować swoimi pieniędzmi, nie wypłacą Ci pieniędzy z konta". Następnie autor podaje, że klienci czeskich banków, by wybrać pieniądze, muszą odpowiedzieć na pytanie: "Czy zamierzasz wydawać pieniądze na regularną konsumpcję, prowadzenie działalności gospodarczej, zakup majątku ruchomego lub na coś innego?".

FAŁSZ
Wprowadzający w błąd przekaz z postu opublikowanego 10 maja 2024 roku, który potem był powielany m.in. przez Wojciecha Cejrowskiegox.com

W czerwcu przekaz o rzekomym nietypowym żądaniu czeskich banków wrócił w polskiej sieci - powtórzył go Wojciech Cejrowski w nagraniu opublikowanym 7 czerwca na jego kanale na YouTube. Przytoczył treść popularnego posta na X oraz fragmenty tekstu z czeskiego portalu. Trwający niecałą minutę fragment tego materiału 28 czerwca opublikował na Facebooku jeden z internautów. Nagranie opatrzono nagłówkiem: "Cejrowski o ograniczeniach obrotu gotówką". Wyświetlono je ponad 163 tys. razy. Użytkownicy zostawili ponad dwa tysiące reakcji.

"Skandal"; "Dyktatura"; "Bandyckie banki!"; "U nas w bankach też pytają"; "Zamknąć rachunki i wyzerować rachunek do zera....!!!! Nikt nie powinien interesować się co ktokolwiek robi lub zamierza robić ze swoimi pieniędzmi....."; "Zlikwidowac banki tylko gotowka"; "Banki wezmą każda kwotę bez niczego ale wypłacić to już robią łaskę jak by te pieniądze były ich własnością" - pisali oburzeni facebookowicze.

Sprawdziliśmy więc, czy faktycznie "czeskie banki nie wypłacą ci gotówki z konta, jeśli nie podasz powodu, na co chcesz wydać gotówkę".

Powodem ustawa przeciwdziałająca praniu pieniędzy

Wróćmy do artykułu z czeskiego portalu. Obecnie jego większość jest już za paywallem (starsze artykuły w serwisie są dostępne jedynie dla subskrybentów), jednak pełna treść została zarchiwizowana. Stąd wiemy, że w dalszej części autor tekstu wyjaśniał jednak, że sytuacja wynika "z obowiązku banków monitorowania przepływów środków pieniężnych na rachunkach osobistych klientów".

W Czechach obowiązuje bowiem ustawa "o niektórych środkach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu" (nr 253/2008). Zgodnie z nią czeskie instytucje finansowe takie jak banki mają obowiązek, by przeciwdziałać praniu pieniędzy. Te zapisy wynikają z implementacji unijnej dyrektywy w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu.

Zgodnie z ustawą po stronie banku leży obowiązek identyfikacji klienta, który chce dokonać transakcji przekraczającej tysiąc euro, czyli około 25 tys. czeskich koron. Bank może identyfikować klienta w sytuacji, gdy transakcja zostanie uznana za podejrzaną, niezależnie od kwoty, na którą opiewa. Transakcja podejrzana to taka, która przeprowadzana jest w okolicznościach budzących podejrzenie próby zalegalizowania przestępstwa, na przykład gdy gdy klient wypłaca gotówkę lub dokonuje przelewów na inne rachunki bezpośrednio po wpłacie gotówki albo gdy przeprowadza więcej operacji na koncie niż zwykle, albo gdy liczba rachunków założonych przez klienta jest wyraźnie nieproporcjonalna do przedmiotu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej lub jego sytuacji finansowej (par. 6 ust. 1).

Czeskie banki muszą przeprowadzić jeszcze dokładniejszą kontrolę, jeśli kwota transakcji przekracza 15 tys. euro (par. 9). Wtedy bank musi uzyskać informację o celu i charakterze działalności handlowej czy biznesowej klienta, ustalić tożsamość beneficjenta transakcji, a jeśli uczestniczy w niej osoba zajmująca wysokie stanowisko polityczne, może podjąć uzasadnione kroki w celu ustalenia źródła aktywów tej osoby.

Tak więc stwierdzenie, że czeskie banki nie wypłacą gotówki, jeśli nie poda się, na co chce się ją wydać, to manipulacja. Taka sytuacji dotyczy wyjątkowych okoliczności i nie ma nic wspólnego z planami likwidacji obrotu gotówką.

Na początku czerwca 2024 roku podobny przekaz weryfikował portal fact-checkingowy Demagog - kiedy to polityczka Konfederacji Lidia Perek twierdziła, że Czesi "już teraz muszą spowiadać się z tego, na co chcą przekazać swoje środki wypłacane z banku". Demagog ustalił, że w ostatnim czasie w Czechach nie wprowadzono nowych przepisów, które wymagałyby od klientów banków informowania, na co wyda się podjęte z konta pieniądze. Potwierdziło to biuro prasowe banku ČSOB.

Przekazy straszące ograniczaniem lub wręcz likwidacją obrotu gotówkowego krążą w polskich mediach społecznościowych nie od dziś. W marcu w Konkret24 wyjaśnialiśmy np. wprowadzający w błąd przekaz Konfederacji o tym, że polski rząd i Unia Europejska planują "wycofać gotówkę" czy "zakazać płacenia gotówką". W maju debunkowaliśmy fałszywy przekaz o tym, że w Australii przyjęto ustawę powodującą wycofanie w tym kraju gotówki. W czerwcu internauci przekonywali, że zastrzeganie numeru PESEL to wstęp do likwidacji gotówki i "zamach na obrót gotówkowy" - również i to weryfikowaliśmy w Konkret24.

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: Cineberg/Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Poseł Konfederacji Roman Fritz przyrównał sytuację odstąpienia od terapii daremnej wobec pacjenta do jego eutanazji. W Sejmie oskarżono lekarzy o promowanie "cywilizacji śmierci". Lekarze zareagowali pismem do marszałka - a my wyjaśniamy, jak zmanipulowano opinię publiczną co do terapii daremnej. Bo akurat w tej sprawie jednym głosem mówią zarówno Naczelna Rada Lekarska, jak i episkopat.

Mocne słowa w Sejmie: "śmierć zaczęła nosić biały kitel". Manipulacje o terapii daremnej

Mocne słowa w Sejmie: "śmierć zaczęła nosić biały kitel". Manipulacje o terapii daremnej

Źródło:
Konkret24

Po ostatnich publicznych wystąpieniach prezydenta USA w sieci krąży rzekomy cytat, w którym Donald Trump miał kiedyś obrazić republikańskich wyborców. Jednak takie słowa nie padły, takiego wywiadu nie było, a ów fake news wraca niczym bumerang, gdy tylko Trump powie coś kontrowersyjnego.

"Mógłbym kłamać, a oni by to przełknęli". Tego nie powiedział Trump

"Mógłbym kłamać, a oni by to przełknęli". Tego nie powiedział Trump

Źródło:
Konkret24

Sławomir Mentzen podczas spotkań z wyborcami w ramach kampanii prezydenckiej twierdzi, że działania klimatyczne Unii Europejskiej dążą do spadku temperatury o jeden stopień Celsjusza. Poseł wprowadza w błąd - myli spadek temperatury z ograniczeniem wzrostu średniej temperatury na świecie. Wyjaśniamy.

Zielony Ład tylko po to, aby było "jeden stopień chłodniej". Mentzen manipuluje

Zielony Ład tylko po to, aby było "jeden stopień chłodniej". Mentzen manipuluje

Źródło:
Konkret24

Decyzje amerykańskiej administracji odbijają się szerokim echem wśród internautów, także polskich. Na ich podstawach często powstają fałszywe przekazy. Tym razem ich ofiarą padła zwolniona urzędniczka amerykańskiego resortu rolnictwa. W tle są zarzuty wobec poprzedniej władzy, ceny jajek, inflacja i ptasia grypa.

Aresztowana "agentka deep state" winna wysokim cenom jaj? Nowy przykład amerykańskiej dezinformacji

Aresztowana "agentka deep state" winna wysokim cenom jaj? Nowy przykład amerykańskiej dezinformacji

Źródło:
Konkret24

"Przerzut nielegalnych imigrantów" z Niemiec do Polski, "Niemcy imigrantów odwożą do Polski" - takie informacje krążą w polskim internecie, a politycy opozycji je powielają. Chodzi o pewne zdarzenie na polsko-niemieckim przejściu granicznym, które posłużyło do zbudowania tej fałszywej narracji.

"Niemieckie służby przekazują migranta do Polski". Wyjaśnienie zaskakuje

"Niemieckie służby przekazują migranta do Polski". Wyjaśnienie zaskakuje

Źródło:
Konkret24

Popularny w sieci ratownik medyczny Damian Garlicki został społecznym asystentem posła Konfederacji Grzegorza Płaczka. Treści, które ów asystent publikuje na swoich profilach społecznościowych, propagują rosyjskie tezy o wojnie w Ukrainie i antyukraińską narrację. A ponadto spiskowe teorie antyszczepionkowe niezgodne z faktami i nauką.

Nie tylko Bucza. Jak asystent polskiego posła sieje rosyjską dezinformację

Nie tylko Bucza. Jak asystent polskiego posła sieje rosyjską dezinformację

Źródło:
Konkret24

Europoseł PiS Maciej Wąsik "ujawnił" unijne rozporządzenie, które tajne nie jest, i na jego podstawie stworzył tezy, które nie są prawdą. Sprawa dotyczy paktu migracyjnego, który wzbudza ogromne emocje wśród Polaków. Pokazane w unijnym dokumencie liczby znaczą co innego, niż podał europoseł. Wyjaśniamy.

Wąsik "ujawnia straszne skutki" paktu migracyjnego. I trzy razy mija się z prawdą

Wąsik "ujawnia straszne skutki" paktu migracyjnego. I trzy razy mija się z prawdą

Źródło:
Konkret24

Polityczna akcja prezesa Trybunału Konstytucyjnego z oskarżeniem rządzących o rzekomy "zamach stanu" w Polsce okazała się "politycznym złotem" dla rosyjskiej dezinformacji. Według kremlowskich mediów premier Donald Tusk został postawiony w stan oskarżenia, poparł to prezydent Andrzej Duda, lecz rząd wyprowadzi niedługo wojsko na ulice.

Jak Kreml wykorzystał akcję Święczkowskiego z "zamachem stanu"

Jak Kreml wykorzystał akcję Święczkowskiego z "zamachem stanu"

Źródło:
Konkret24

Scarlett Johansson, Steven Spielberg, Woody Allen, Lenny Kravitz czy Adam Sander - to niektóre z gwiazd, które miały wziąć udział w rzekomej akcji amerykańskich celebrytów wymierzonej w Kanyego Westa. Problem w tym, że nigdy nie wystąpili w filmie, który w sieci generuje setki tysięcy odsłon.

Zuckerberg, Spielberg, Kravitz "odpowiadają antysemicie" Westowi? Nie wierzcie

Zuckerberg, Spielberg, Kravitz "odpowiadają antysemicie" Westowi? Nie wierzcie

Źródło:
Konkret24

W internecie krąży coraz więcej dezinformujących treści na temat polskich rezerw złota. Jedni piszą, że wcale nie należą one do Polski. Inni - że nie wiadomo, gdzie są przechowywane. Jeszcze inni - że polskie złoto należy do całej Unii Europejskiej. Sprawdziliśmy.

Polskie rezerwy złota. "Nie należą tylko do Polski"? Gdzie są przechowywane?

Polskie rezerwy złota. "Nie należą tylko do Polski"? Gdzie są przechowywane?

Źródło:
Konkret24

Podczas gdy resort zdrowia zaleca szczepienia na HPV, przeciwnicy szczepionek twierdzą, że nie ma on dokumentacji potwierdzającej skuteczność i bezpieczeństwo preparatu. Dowodem ma być fragment pisma rozpowszechnianego między innymi przez posła Konfederacji Konrada Berkowicza. Polityk sieje fałszywy przekaz. Eksperci przestrzegają i wyjaśniają.

Berkowicz zniechęca do szczepień na HPV. "Pan poseł nie ma wiedzy"

Berkowicz zniechęca do szczepień na HPV. "Pan poseł nie ma wiedzy"

Źródło:
Konkret24

Według rozpowszechnianego przekazu kanclerz Niemiec Olaf Scholz rzekomo "kazał Tuskowi przyjmować niechcianych migrantów w Polsce", a polski premier się na to rzekomo zgodził. Ma chodzić nawet o 200 tysięcy cudzoziemców przesłanych z Niemiec do Polski. To fałszywa, zmanipulowana interpretacja fragmentu debaty przedwyborczej w Niemczech, którą w Polsce nagłaśniają politycy opozycji.

"Scholz wsypał Tuska". Podwójna manipulacja w polskiej narracji o debacie w Niemczech

"Scholz wsypał Tuska". Podwójna manipulacja w polskiej narracji o debacie w Niemczech

Źródło:
Konkret24

"To szaleństwo. Proces za polubienie wpisu!" - tak Elon Musk skomentował fragment wywiadu z Patrykiem Jakim. Polski europoseł opowiadał, za co grożą mu trzy lata więzienia. Przedstawił jednak swoją wersję, a my przypominamy, o co naprawdę chodzi w tym procesie.

Musk komentuje wywiad Jakiego: "to szaleństwo". Na co skarżył się europoseł

Musk komentuje wywiad Jakiego: "to szaleństwo". Na co skarżył się europoseł

Źródło:
Konkret24

Według posła Michała Moskala i innych polityków PiS "pakt migracyjny wchodzi w fazę realizacji", a "państwowe instytucje mają być przygotowane na przyjęcie rzesz nielegalnych imigrantów". Dowodzić tego ma pismo, którego kopię Moskal opublikował w mediach społecznościowych. A to aktualizacja dokumentu, którego przyjęcie wymusza ustawa przyjęta... za pierwszych rządów PiS.

"Sekretny" plan Tuska. Poseł Moskal manipuluje opinią publiczną

"Sekretny" plan Tuska. Poseł Moskal manipuluje opinią publiczną

Źródło:
Konkret24

Rachunki za energię niższe o jedną trzecią - taką obietnicę złożył wyborcom Karol Nawrocki, kandydat Prawa i Sprawiedliwości na prezydenta. Wyjaśniamy, dlaczego prezydent RP ma "marginalny wpływ" na ceny energii - zarówno na świecie, jak i w Polsce.

Nawrocki: prąd będzie tańszy o 33 procent. Ale nie prezydent o tym decyduje

Nawrocki: prąd będzie tańszy o 33 procent. Ale nie prezydent o tym decyduje

Źródło:
Konkret24

Zapowiedzi rządu o "reakcji na przestępczość zorganizowaną cudzoziemców" wykorzystuje kandydat KO na prezydenta Rafał Trzaskowski, przywołując w swoich wystąpieniach liczbę "deportowanych" z Polski w 2024 roku. Jeszcze inną liczbę - jako "wydalonych Gruzinów" - podaje minister Katarzyna Lubnauer. Co to za statystyki?

1082 czy 2589 cudzoziemców "wydalonych z Polski"? Dużo więcej

1082 czy 2589 cudzoziemców "wydalonych z Polski"? Dużo więcej

Źródło:
Konkret24

Profesor Andrzej Zybertowicz stwierdził, że Komisja Europejska - decydując o ewentualnym zwolnieniu Polski z obowiązku przyjmowania migrantów - będzie uwzględniała obecną liczbę ukraińskich uchodźców w naszym kraju. Sprawdziliśmy, co stanowią unijne dokumenty w tej sprawie.

Pakt migracyjny a Polska. Kiedy Komisja Europejska zdecyduje

Pakt migracyjny a Polska. Kiedy Komisja Europejska zdecyduje

Źródło:
Konkret24

Angelina Jolie miała dostać 20 milionów dolarów, Sean Penn – 5 milionów, a Orlando Bloom – 8 milionów za to, że pojechali na Ukrainę robić promocję Zełenskiemu - taka narracja rozpowszechniana jest w internecie. Wyjazdy miały być finansowane przez amerykańską agencję pomocową USAID. Pojawienie się tej historii nieprzypadkowo zbiega się w czasie z ostatnimi decyzjami Donalda Trumpa. Zmyślony przekaz jest tworem rosyjskiej dezinformacji i ma konkretny cel.

Gwiazdy Hollywood i miliony dolarów "za fotkę z Zełenskim". Jak Kreml sieje zwątpienie

Gwiazdy Hollywood i miliony dolarów "za fotkę z Zełenskim". Jak Kreml sieje zwątpienie

Źródło:
Konkret24

Jak to jest z dostępem członków sejmowej komisji ds. Pegasusa do najtajniejszych informacji? Wobec dyskusji na ten temat pomiędzy politykami - sprawdziliśmy. Okazuje się, że rzeczywiście nie wszyscy mogą czytać akta z klauzulą "ściśle tajne".

"Dostępu nie mają"? Członkowie komisji do spraw Pegasusa a tajne materiały

"Dostępu nie mają"? Członkowie komisji do spraw Pegasusa a tajne materiały

Źródło:
Konkret24

Brak przesłanek prawnych do twierdzenia, że w Polsce doszło do zamachu stanu - oceniają eksperci, komentując zawiadomienie do prokuratury złożone przez prezesa Trybunału Konstytucyjnego Bogdana Święczkowskiego. A raczej: do konkretnego prokuratora. Bo kto, przez kogo i w jakiej sprawie uruchomił tę akcję, dużo mówi o jej drugim, politycznym dnie.

"Zamach stanu" według Święczkowskiego. Eksperci: polityczny performance

"Zamach stanu" według Święczkowskiego. Eksperci: polityczny performance

Źródło:
Konkret24

Coraz częściej politycy opozycji, ale też prawicowe media i internauci alarmują, że po wyborach prezydenckich w Polsce możliwy jest "wariant rumuński" - jeśli zwycięzca "nie spodoba się Brukseli". Na temat wydarzeń w Rumunii krąży wiele manipulacji, wszystkiego nie ujawniono, dlatego łatwo ten casus wykorzystywać w fałszywych przekazach. Wyjaśniamy, co na razie ustalono w sprawie wpływu na wybory w Rumunii.

"Scenariusz rumuński". O co chodzi i czego nie wiemy

"Scenariusz rumuński". O co chodzi i czego nie wiemy

Źródło:
Konkret24

- Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory poprzez Twittera czy Facebooka - stwierdził w radiowym wywiadzie kandydujący na prezydenta poseł Marek Jakubiak. To częsta postawa tych, którzy lekceważą skuteczność odziaływania kanałów Putina. Przedstawiamy pięć głównych stosowanych w rosyjskiej dezinformacji metod wpływania na poglądy wyborców.

"Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory". To możesz być łatwym celem

"Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory". To możesz być łatwym celem

Źródło:
Konkret24

"Niech sprawdzi konta swoich kolegów, część na pewno tam znajdzie" - reagują internauci na rozpowszechniany w mediach społecznościowych przekaz, jakoby prezydent Wołodymyr Zełenski sprzeniewierzył pieniądze przekazane przez USA na pomoc walczącej Ukrainie. Ta narracja powstała w wyniku zmanipulowania wypowiedzi Zełenskiego i jest podbijana w sieci przez prokremlowskie kanały.

"Gdzie się podziało 200 miliardów na armię". Zmanipulowane słowa Zełenskiego

"Gdzie się podziało 200 miliardów na armię". Zmanipulowane słowa Zełenskiego

Źródło:
Konkret24

Jak w końcu będzie z kominkami opalanymi drewnem? W mediach społecznościowych internauci nie zostawiają suchej nitki na propozycjach rzekomych nowych przepisów, alarmując, że w całym kraju zacznie obowiązywać zakaz używania kominków na drewno. Jednak są już kolejne propozycje zmian w programie "Czyste powietrze", a Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uspokaja.

"Koniec domowych kominków"? Co się zmieniło

"Koniec domowych kominków"? Co się zmieniło

Źródło:
Konkret24

Akcje, petycje, plakaty, fałszywe informacje - politycy Konfederacji, ale też Karol Nawrocki oraz rzesza internautów dezinformują na temat Centrów Integracji Cudzoziemców. Alarmują, że to "ośrodki dla nielegalnych imigrantów", że powstają "z pieniędzy podatników", że to realizacja paktu migracyjnego. To wszystko nieprawda.

Centra Integracji Cudzoziemców dla "nielegalnych imigrantów"? Wielostopniowa manipulacja

Centra Integracji Cudzoziemców dla "nielegalnych imigrantów"? Wielostopniowa manipulacja

Źródło:
Konkret24