FAŁSZ

Ankiety dla Ukraińców "czy chcą protektoratu Polski". MSZ: "sprawa nieprawdziwa"

Źródło:
Konkret24
Cała rozmowa Arlety Zalewskiej z Aleksandrem. "Ukraina walczy. Cywile"
Cała rozmowa Arlety Zalewskiej z Aleksandrem. "Ukraina walczy. Cywile"TVN24
wideo 2/5
Cała rozmowa Arlety Zalewskiej z Aleksandrem. "Ukraina walczy. Cywile"TVN24

Polska ambasada w Kijowie miała rzekomo przygotować ankiety dla Ukraińców, "by dowiedzieć się, czy chcą stać się częścią Polski" - taki przekaz rozchodzi się w mediach społecznościowych. To fake news pasujący do tezy rosyjskiej propagandy.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

"Na sugestię polskiej ambasady w Kijowie konsulaty w Łucku i Lwowie rozsyłają do Ukraińców ankiety, w których zgrabnie pytają, czy chcą 'protektoratu' Polski" - napisał 24 listopada na Twitterze jeden z internautów. Jako rzekomy dowód opublikował zdjęcie jakiegoś pisma w języku ukraińskim z nazwą polskiej ambasady w Kijowie. Podobne wpisy z takim zdjęciem rozsyłali - na Twitterze i Telegramie - inni internauci, głównie 27 listopada.

FAŁSZ
Posty ze zdjęciami fałszywego pisma ambasadyTelegram/Twitter

Fałszywe pismo, fałszywa ankieta

Na pokazanym dokumencie jest data 15 listopada 2022 roku i sygnatura AMB.KIJÓW-WP.236.3.2022/65. Pismo opatrzono pieczęcią ambasady polskiej w Kijowie. Podpis autora zasłania kciuk osoby, która je trzyma. Widać tylko litery "Bar" (polski ambasador w Kijowie to Bartosz Cichocki). Poniżej przytaczamy pełną treść pisma (pisownia oryginalna).

FAŁSZ

Szanowny Sławomirze Misiak, Szanowna Elizo Dzwonkiewicz (imiona i nazwiska konsulów generalnych RP w Łucku i we Lwowie - przyp. red.). W związku z nasilającymi się wydarzeniami kryzysowymi na Ukrainie zwracam się do Pana z prośbą o przeprowadzenie szeregu działań mających na celu monitorowanie opinii publicznej wśród mieszkańców obwodu Lwowskiego i Wołyńskiego Ukrainy. Działania proponuje się realizować zgodnie z wcześniej założonym planem przy wsparciu organizacji pozarządowych 'Fundacja Współpracy polsko-ukraińskiej PAUCI' oraz Związku Polaków 'Orzeł Biały'. Wyniki badania opinii publicznej powinny zostać przesłane do Ambasady RP nie później niż 21 listopada 2022 r.

W cytowanym wyżej tweecie z 24 listopada jest też film, na którym - oprócz dokumentu - widać drukowanie ankiet z logo Związku Polaków "Orzeł Biały" i Fundacji Współpracy Polsko-Ukraińskiej PAUCI. Odczytaliśmy treść jednej z ankiet sformułowanej w języku ukraińskim.

FAŁSZ

1. Fundacja współpracy polsko-ukraińskiej PAUCI prosi was o wzięcie udziału w anonimowej ankiecie. Prosimy postawić + albo V w widocznym miejscu obok odpowiedzi, która najlepiej odpowiada Państwa zdaniu/poglądowi. Narodowość: Polak Ukrainiec  Inne 2. Czy liczysz na zwiększenie pomocy Ukrainie ze strony Polski? 3. (Niewyraźne - pytanie prawdopodobnie dotyczy "dopuszczenia możliwości protektoratu Polski nad obwodem wołyńskim")

MSZ: "Sprawa jest całkowicie nieprawdziwa"

Biuro Rzecznika Prasowego Ministerstwa Spraw Zagranicznych poinformowało Konkret24 w poniedziałek 28 listopada, że informacje w postach są fałszywe. "Informujemy, że opisywana sprawa jest całkowicie nieprawdziwa" - czytamy w odpowiedzi MSZ. Rzecznik resortu Łukasz Jasina zamieścił dementi również na Twitterze. "Wpisy, dot. przygotowań do referendum nt. przyłączenia do Polski zachodnich regionów Ukrainy to dezinformacja i kolejna próba wzniecenia sporów między Polską i Ukrainą" - napisał. Dodał, że fotografia mająca potwierdzić te tezy została sfałszowana, a przedstawiony na niej dokument jest nieprawdziwy.

"Takie pismo nie zostało nadane z Ambasady RP w Kijowie, Ambasada RP w Kijowie nie zamawiała tego typu badań - potwierdziła nam Ambasada Rzeczpospolitej Polskiej w Kijowie.

Na nasze pytanie odpowiedziano również z adresu mailowego Związku Polaków "Orzeł Biały". "Pismo, przedstawione w publikacji, do nas nie nadchodziło. Uważam, że jest fejkiem. Przesyłam Państwa list do Konsulatu RP we Lwowie" - brzmi odpowiedź (niepodpisana).

Nie jest jasne, w jaki sposób stworzono fałszywkę. Na profilu polskiej ambasady w Kijowie znaleźliśmy pismo z 2019 roku z podobną sygnaturą AMB.KIJÓW-WP.236.3.2019/59. O tym, że rozsyłany teraz przez internautów dokument jest fałszywy, świadczą błędy stylistyczne czy interpunkcyjne, jak np. zwrot "Szanowny Sławomirze Misiak, Szanowna Elizo Dzwonkiewicz" niespotykany w urzędowej korespondencji.

Rosyjskie ślady

Na Telegramie znaleźliśmy posty w języku rosyjskim o treści zbieżnej z tą z cytowanych tweetów. 24 listopada na profilu ukraina.ru na Telegramie opublikowany post pojawił się wcześniej niż pierwszy w języku polskim. Brzmiał: "Jak myślicie, co polscy dyplomaci robią na Ukrainie? Tak jest - próbują docisnąć zachodnie regiony Ukrainy. Oto ciekawe dokumenty z ambasady polskiej w Kijowie do konsulatów w Łucku i Lwowie. Co jest ich istotą? Za namową polskiej ambasady w Kijowie konsulaty w Łucku i Lwowie rozsyłają Ukraińcom ankiety, w których dokładnie pytają, czy chcą 'protektoratu' Polski" (tłum. red.).

FAŁSZ
Post na Telegramie w języku rosyjskim ze zdjęciem fałszywkiTelegram

Przekaz o rzekomych planach przejęcia terytorium Ukrainy przez Polskę jest zbieżny ze znanymi tezami rosyjskiej propagandy. We wrześniu 2022 roku w Konkret24 pisaliśmy o rozsyłanych w sieci zdjęciach kart do głosowania w sprawie "wyjścia obwodu lwowskiego z Ukrainy i włączenia go do Rzeczpospolitej Polskiej". Karty były fałszywe, teza o referendum również. W listopadzie opisaliśmy rozprowadzany w polskim internecie prokremlowski przekaz, jakoby gotowy był już projekt stowarzyszenia Polski z obwodem lwowskim. Tezę wykreowano na rosyjskojęzycznych kontach na Telegramie.

Autorka/Autor:Michał Istel, Krzysztof Jabłonowski, Jan Kunert

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: Google Maps/Twitter

Pozostałe wiadomości

Po ułaskawieniu Roberta Bąkiewicza przez prezydenta Andrzeja Dudę obrońcy tej decyzji szerzą narrację o niewinnie skazanym za "obronę Kościoła przed barbarzyńcami". Absurd? Nie, przemyślana retoryka. I znana metoda budowania poparcia z wykorzystaniem fałszywego założenia.

Bąkiewicz jako "obrońca Kościoła" kontra "barbarzyńcy". Tu nie ma przypadku

Bąkiewicz jako "obrońca Kościoła" kontra "barbarzyńcy". Tu nie ma przypadku

Źródło:
TVN24+

Europosłowie Adam Bielan i Patryk Jaki sugerują, że Niemcy zawracają migrantów wyłącznie do Polski. Tak nie jest - dane pokazują, że Niemcy stosują tę procedurę wobec innych sąsiadów.

Bielan i Jaki: "robią to tylko z Polską". No nie

Bielan i Jaki: "robią to tylko z Polską". No nie

Źródło:
Konkret24

"To już jest anektowanie terenów należących do Polski" - w tym duchu komentowana jest nagłaśniana w sieci informacja, że Polska oddała most graniczny w Słubicach pod zarząd Niemiec. Wpisuje się ona w prowadzoną przez prawicę i środowiska narodowe akcję polityczną, lecz błędnie jest łączona zarówno z obecnym rządem, jak i z tematem migrantów. To długa historia. Wyjaśniamy.

Polska "oddała most pod zarząd Niemiec"? Ten tak, ale inne "dostała"

Polska "oddała most pod zarząd Niemiec"? Ten tak, ale inne "dostała"

Źródło:
Konkret24

"Kpiny", "bezczelność" - tak internauci komentują przemówienie ambasadora Ukrainy w Polsce wygłoszone na obchodach rocznicy rzezi wołyńskiej. A to za sprawą nagrania, które krąży w sieci. Przekaz jest jednak fake newsem.

Ambasador Ukrainy o Wołyniu mówił 10 sekund? "Muszę zabrać głos"

Ambasador Ukrainy o Wołyniu mówił 10 sekund? "Muszę zabrać głos"

Źródło:
Konkret24

Były premier Mateusz Morawiecki opublikował w mediach społecznościowych film pokazujący "niemieckie wojsko" w okolicach Lubieszyna, pytając, kiedy rząd "z tym skończy". W ten sposób podważył nie tylko obecność wojsk NATO w Polsce, ale też udział Polski w sojuszu.

Morawiecki o "niemieckim wojsku" w Polsce. "Kłamstwem walczy o zasięg"

Morawiecki o "niemieckim wojsku" w Polsce. "Kłamstwem walczy o zasięg"

Źródło:
Konkret24

Politycy prawicy - a za nimi internauci - zwracają ostatnio uwagę na wszystko, co niemieckie bądź z Niemiec, komentując to jako zagrożenie dla Polski. Tak też się stało, gdy na Wałach Chrobrego w Szczecinie zacumowała niemiecka korweta. Padały nawet komentarze o możliwej prowokacji wobec Polski. Ten alarmujący ton i wzbudzający strach polityczny przekaz jest bezzasadny.

Niemiecka korweta Braunschweig w Szczecinie. "Co to ma być?" 

Niemiecka korweta Braunschweig w Szczecinie. "Co to ma być?" 

Źródło:
Konkret24

Europoseł PiS Patryk Jaki przekonuje, że obecny rząd wydaje więcej wiz pracowniczych obcokrajowcom niż poprzednie. Dane, które otrzymaliśmy z MSZ, pokazują coś innego.

Patryk Jaki: "wiz pracowniczych jest teraz więcej". A naprawdę? Mamy dane

Patryk Jaki: "wiz pracowniczych jest teraz więcej". A naprawdę? Mamy dane

Źródło:
Konkret24

Nowa ustawa spowoduje, że polski gaz będzie magazynowany w Niemczech - alarmują politycy opozycji i prawicowe media. To fałszywa narracja zbudowana na wielostopniowej manipulacji. W jej przypadku szczególnie istotne jest, jak powstała.

"Polski gaz u Niemca"? Tekst Obajtka i ustawa z czasów PiS

"Polski gaz u Niemca"? Tekst Obajtka i ustawa z czasów PiS

Źródło:
Konkret24

Po rocznicy rzezi wołyńskiej w sieci pojawiło się zdjęcie, które rzekomo przedstawia szczątki ofiar w zbiorowej mogile. Drastyczny opis informuje o "10 000 czaszkach małych dzieci". Fotografia nie ma jednak nic wspólnego z ludobójstwem na Wołyniu. Wyjaśniamy, co wiadomo o grobie i ofiarach, które się w nim znajdują.

"10 000 czaszek małych dzieci" zabitych podczas rzezi wołyńskiej? Co widać na zdjęciu

"10 000 czaszek małych dzieci" zabitych podczas rzezi wołyńskiej? Co widać na zdjęciu

Źródło:
Konkret24

"To jest mocne" - napisał rzecznik rządu Adam Szłapka, publikując w mediach społecznościowych "wyciąg z systemu wizowego", który miał udowadniać, że za rządów Zjednoczonej Prawicy nie kontrolowano migracji do Polski. Tylko że akurat nie te dane to pokazują.

Adam Szłapka pokazuje dane o "niekontrolowanej migracji". Manipuluje

Adam Szłapka pokazuje dane o "niekontrolowanej migracji". Manipuluje

Źródło:
Konkret24

Wizualizacje remontowanych kamienic we Wrocławiu wywołały poruszenie w sieci. Na budynkach widać bowiem szyldy w językach polskim i niemieckim. Czy rzeczywiście tam wiszą? My sprawdziliśmy, a inwestor wyjaśnia.

Niemieckie szyldy na kamienicach we Wrocławiu? "Charakter ilustracyjny"

Niemieckie szyldy na kamienicach we Wrocławiu? "Charakter ilustracyjny"

Źródło:
Konkret24

"Biurokratyczny zamordyzm w plastikowym wydaniu" - grzmiał w Sejmie poseł Konfederacji Witold Tumanowicz, twierdząc, że szwedzka fundacja wykazała wzrost liczby wyrzucanych nakrętek po tym, jak Unia Europejska nakazała przytwierdzać je do butelek. Tylko że to nieprawda.

"Unijne nakrętki". Konfederacja cytuje szwedzki raport. Oto jak zmyśla

"Unijne nakrętki". Konfederacja cytuje szwedzki raport. Oto jak zmyśla

Źródło:
Konkret24

Podczas gdy polski polityk wprost podważa zbrodnie popełnione w Auschwitz-Birkenau, w sieci rozpowszechniane są grafiki AI, które mają imitować autentyczne obrazy pokazujące sceny z tego obozu zagłady. Powstają często na bazie prawdziwych, zachowanych zdjęć. "Manipulowanie takim obrazem dla rozrywki bezcześci go" - przestrzega muzeum. Apeluje o niepodawanie dalej takich postów.

Nieautentyczne obrazy o Auschwitz. Muzeum apeluje do internautów

Nieautentyczne obrazy o Auschwitz. Muzeum apeluje do internautów

Źródło:
Konkret24

Iga Świątek pokonała Amandę Anisimovą w finale Wimbledonu, przechodząc do historii tenisa. Jej zwycięstwo skomentował premier Donald Tusk, lecz nie ustrzegł się przy tym wpadki.

Tusk o Świątek: "jeszcze nikt nigdy" nie wygrał tak finału Wimbledonu. Wygrał

Tusk o Świątek: "jeszcze nikt nigdy" nie wygrał tak finału Wimbledonu. Wygrał

Źródło:
Konkret24

W gorącej dyskusji na temat migrantów "przerzucanych" przez niemiecką granicę politycy opozycji stawiają za wzór Danię i Luksemburg. Według nich te dwa kraje mają nie przyjmować żadnych migrantów z Niemiec. Sprawdziliśmy więc, jak to jest. Publikujemy najnowsze niemieckie statystyki.

Nie tylko do Polski. Do których krajów Niemcy zawracają migrantów. Mamy dane

Nie tylko do Polski. Do których krajów Niemcy zawracają migrantów. Mamy dane

Źródło:
Konkret24

Te historie poruszają. Szczególnie tych rodziców, którzy stracili dzieci, a teraz widzą zdjęcia nastolatków i czytają, że zginęli w wypadkach, lecz ich organy posłużyły do przeszczepów. Autorzy takich wpisów "błagają o udostępnienia" - a my ostrzegamy: to fake newsy.

"Odszedł z tego świata". Fałszywe zdjęcia i prawdziwe żerowanie na uczuciach

"Odszedł z tego świata". Fałszywe zdjęcia i prawdziwe żerowanie na uczuciach

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS postanowił zaalarmować o wzroście bezrobocia wśród młodych ludzi w Polsce. Choć posłużył się wiarygodnymi danymi, to przedstawił je w taki sposób, że czytelnik może wyciągać błędne wnioski. Wyjaśniamy.

Poseł PiS zrobił wykres wzrostu bezrobocia. Co policzył, a czego nie?

Poseł PiS zrobił wykres wzrostu bezrobocia. Co policzył, a czego nie?

Źródło:
Konkret24

Opozycja krytykuje rząd za wprowadzenie zakazu lotów dronami nad zachodnią granicą. Według niej ten zakaz ułatwi "przerzucanie" migrantów z Niemiec. A ponadto politycy opozycji twierdzą, że nie ma podstawy prawnej tej decyzji. Wyjaśniamy.

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Źródło:
Konkret24

Posłowie Konfederacji grzmią, że prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski postanowił przeznaczyć 700 tysięcy złotych na postawienie na Placu Zbawiciela tęczy. Instalacja ma być symbolem społeczności LGBTQ+. Politycy - a za nimi internauci - zarzucają prezydentowi Warszawy marnowanie pieniędzy. Tylko że on nie ma z tym nic wspólnego.

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

Źródło:
Konkret24

"Grok zerwał się z łańcucha", "Grok zwariował" – przestrzegają użytkownicy platformy X należącej do Elona Muska. Rzeczywiście, chatbot oparty na sztucznej inteligencji obraża Tuska i Giertycha, a pozytywnie pisze o Braunie czy Hitlerze. O co chodzi z tym Grokiem? 

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Źródło:
TVN24+

"Germanizacja w pełni" - tak internauci i niektóre media komentują rzekomą zmianę nazwy mostu Grunwaldzkiego we Wrocławiu z polskiej na niemiecką. Konserwator zabytków i urząd miasta zaprzeczają, a my tłumaczymy, skąd wziął się ten fałszywy przekaz.

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

Źródło:
Konkret24

Wygląda jak lokalny serwis, ale nim nie jest. Zamiast informować, strona ta szerzy antymigrancki hejt. W rzekomej trosce o bezpieczeństwo mieszkańców karmi ich strachem. Promują ją politycy, a firmuje człowiek z komitetu poparcia Karola Nawrockiego. Portal Gazeta Zielonogórska to modelowe źródło dezinformacji niemedialnej. Na czym polega to zjawisko? 

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Źródło:
TVN24+

Prawica rozpowszechnia przekaz o tysiącach "nielegalnych imigrantów" z Afryki, czy Bliskiego Wschodu zawróconych z Niemiec do Polski. Dane - także te najnowsze - pokazują coś zupełnie innego.

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji grzmią w mediach społecznościowych, że "ludzie Bodnara chcieli zapewnić sobie bezkarność". Jako dowód rozsyłają rzekomy zapis, który miał się znaleźć w ustawie przygotowywanej w Ministerstwie Sprawiedliwości. Resort już się do tego odniósł, a my wyjaśniamy, co dało początek tej narracji.

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie wykonane nocą niedaleko granicy z Niemcami przez umieszczoną w lesie fotopułapkę wywołało oburzenie w sieci. Polityczka Konfederacji uznała bowiem, że kamera pokazała niemiecki patrol po polskiej stronie granicy. Wyjaśniamy, kogo naprawdę widać na fotografii.

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24