Głosowanie podczas kwarantanny? "Władza naruszy Konstytucję"


Objęte kwarantanną osoby nie mogą głosować: ani w lokalach wyborczych, ani przez pełnomocnika, ani korespondencyjnie. Czy przeprowadzanie wyborów w takim czasie pozbawi ich praw wyborczych? Zdaniem prawników tak - a robiąc wybory prezydenckie w obecnej sytuacji, władza naruszy art. 5 Konstytucji.

Według ostatnich przekazanych przez Ministerstwo Zdrowia informacji, w środę 18 marca kwarantanną było objętych prawie 22 tys. osób, a ponad 35 tys. do niej zgłoszonych. Pierwszy przypadek zakażenia koronawirusem w Polsce stwierdzono 4 marca. Teraz zakażonych jest już ponad 300 osób. Pięć nie żyje.

W maju, kiedy mają się odbyć wybory prezydenckie, wciąż wiele osób może przebywać w kwarantannie - a to rodzi pytania o ograniczenie ich praw wyborczych.

Jednak - jak mówią Konkret24 prawnicy - żadne polskie przepisy nie uwzględniają sytuacji obowiązkowej kwarantanny w czasie przeprowadzania wyborów.

Co z wyborami prezydenckimi?
Co z wyborami prezydenckimi? tvn24

Wychodzenie jest zakazane

Jak podają Państwowa Inspekcja Sanitarna i Ministerstwo Zdrowia, osoby objęte kwarantanną są albo zdrowe, albo podejrzewane o zakażenie koronawirusem. Kwarantanna trwa 14 dni. Wtedy nie można opuszczać mieszkania/domu i spotykać się z innymi osobami. Należy monitorować swój stan zdrowia, zachowywać zasady higieny i pozostawać w kontakcie z urzędnikami oraz policjantami. Za złamanie kwarantanny grozi mandat karny w wysokości 5 tys. zł.

"To jest najważniejsze: żeby nie opuszczać miejsca kwarantanny. Chrońmy swoich bliskich. Chrońmy siebie. Chrońmy przede wszystkim wszystkich dookoła. Jeżeli jesteśmy w kwarantannie domowej, to nie możemy wyjść na spacer, do sklepu czy po bułki. To jest zakazane. Tutaj jest odpowiedzialność administracyjna, jak i wręcz w sytuacjach skrajnych odpowiedzialność karna" - mówił 9 marca minister zdrowia Łukasz Szumowski.

Ile może trwać kwarantanna? Co grozi za jej złamanie?
Ile może trwać kwarantanna? Co grozi za jej złamanie?Fakty po południu

Wybory w weekend muszą się odbyć

Do wyborów prezydenckich zostało mniej niż dwa miesiące - ale już teraz, w każdy weekend gdzieś w Polsce obywatele mają iść do urn. W najbliższy weekend siedem gmin (Strzyszów, Biała Piska, Smyków, Strzelce Wielkie, Górno, Pątnów, Łączna) przeprowadza wybory uzupełniające do rad gmin. Natomiast w gminie Wierzchlas zarządzono przedterminowe wybory wójta.

W kolejny weekend w dwóch gminach odbędą się referenda lokalne, w pięciu - wybory uzupełniające do rad gmin. - Wybory się odbywają, ponieważ nie ma podstaw prawnych, by było inaczej. Prezydent nie ogłosił stanu nadzwyczajnego – tłumaczy w rozmowie z Konkret24 Tomasz Grzelewski, rzecznik prasowy Państwowej Komisji Wyborczej.

Kodeks wyborczy nie daje podstaw do tego, by przekładać terminy jakichkolwiek wyborów, nie tylko prezydenckich. Można to zrobić jedynie na podstawie przepisów konstytucyjnych dotyczących tzw. stanów nadzwyczajnych. Konstytucja w rozdziale XI wyjaśnia, że są to: stan wojenny, stan wyjątkowy i stan klęski żywiołowej. Jak opisywaliśmy już w Konkret24, wprowadzenie stanu wojennego i stanu wyjątkowego jest kompetencją prezydenta, stan klęski żywiołowej ogłasza rząd.

"To faktycznie pozbawienie praw wyborczych"

- Kodeks wyborczy nie przewiduje szczególnych rozwiązań na czas kwarantanny. Jeśli wyborcy przebywają w szpitalach czy zakładach karnych, tworzy się tam specjalne obwody głosowania i komisje wyborcze. Natomiast sytuacja kwarantanny jest nowa - mówi w rozmowie z Konkret24 dr hab. Adam Krzywoń z Katedry Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Warszawskiego

Na osoby będące w izolacji czy kwarantannie w czasie wyborów zwrócił uwagę 18 marca w TVN24 były szef Państwowej Komisji Wyborczej Wojciech Hermeliński: "Byłoby to faktycznie pozbawienie praw wyborczych takich osób, skoro one nie mogą opuszczać swoich miejsc, nie mogą przyjść do lokalu wyborczego, a to mogą być całkiem niemałe grupy ludzi. Zresztą, nie ma znaczenia, czy to jest sto tysięcy, czy jest to tysiąc" - tłumaczył. "Jestem przekonany, że w razie złożenia protestów wyborczych te osoby miałyby duże szanse na uzyskanie korzystnego dla siebie rozstrzygnięcia" - ocenił.

Wojciech Hermeliński o wyborach podczas kwarantanny
Wojciech Hermeliński o wyborach podczas kwarantannytvn24

Podobnie uważa dr Marcin Krzemiński z Katedry Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Jagiellońskiego: - To jest uniemożliwienie dokonania aktu wyborczego i to w wyniku polecenia władzy administracyjnej, czyli inspekcji sanitarnej. Tymczasem Konstytucja mówi o możliwości ograniczenia prawa wyborczego tylko na podstawie orzeczenia sądu - zwraca uwagę w rozmowie z Konkret24. Jego zdaniem osoby objęte kwarantanną nie mogą w żaden inny sposób oddać głosu: ani przez pełnomocnika, ani korespondencyjnie.

"Władza naruszy Konstytucję"

Bo korespondencyjnie - według polskich przepisów - może głosować tylko osoba niepełnosprawna, a za pomocą pełnomocnika - osoba niepełnosprawna lub mająca powyżej 75 lat.

Nad taką możliwością głosowania przez osoby niepełnosprawne lub starsze, ale znajdujące się w kwarantannie, w rozmowie z Konkret24 zastanawia się prof. Ryszard Piotrowski, konstytucjonalista. - Przy głosowaniu osoby poddanej kwarantannie zawsze będzie jakiś element kontaktu, który to kontakt tę kwarantannę naruszy - zauważa.

- Nie ma możliwości realizacji prawa wyborczego osobie objętej kwarantanną, jeżeli w ten sposób naraża się dobro, jakim jest zdrowie i życie innych ludzi - stwierdza prof. Piotrowski. Zaznacza jednak, że im większa jest skala, im więcej ludzi będzie objętych kwarantanną i – co byłoby niedopuszczalne - umożliwi im się głosowanie, tym zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego będzie większe.

- Dlatego uważam, że bezwzględnie trzeba wprowadzić stan klęski żywiołowej i przesunąć termin wyborów prezydenckich. Ich przeprowadzenie w obecnej sytuacji, będzie stanowiło naruszenie przez władzę artykułu piątego Konstytucji, który stanowi, że Rzeczpospolita zapewnia wolności i prawa oraz bezpieczeństwo swoim obywatelom - mówi prof. Piotrowski.

- Czynne prawo wyborcze nie ma charakteru absolutnego. Konstytucja daje możliwość jego ograniczenia ze względu na ochronę zdrowia publicznego (art. 31 - red.) - komentuje dr hab. Adam Krzywoń z UW. - Pytanie tylko o skalę zjawiska. Jeśli osób poddanych kwarantannie będzie bardzo dużo, należy zastanowić się nad zasadnością wprowadzenia stanu nadzwyczajnego - dodaje.

- W mojej ocenie istnieją wszelkie przesłanki do wprowadzenia stanu nadzwyczajnego, który skutkowałby przesunięciem wyborów - ocenia dr Krzemiński.

Premier: wybory w zaplanowanym terminie

W środę 18 marca w "Gościu Wiadomości" w TVP Infopremier Mateusz Morawiecki powiedział, że wybory prezydenckie powinny odbyć się w zaplanowanym terminie, "ponieważ w dłuższej perspektywie może nastąpić wiele nieprzewidzianych okoliczności, na przykład jesienią może nastąpić nawrót koronawirusa". "Jeśli z taką okolicznością mamy do czynienia, to zawsze najlepiej jest przeprowadzić pewnie działania zgodnie z planem, tak jak przewidywał pierwotny termin wyborów prezydenckich" - przekonywał.

Tego samego dnia rzecznik prezydenta Błażej Spychalski stwierdził w "Sygnałach dnia" Programu I Polskiego Radia, że nie są spełnione konstytucyjne przesłanki do wprowadzenia stanu nadzwyczajnego.

Rzecznik prezydenta: nie ma powodu zmieniać daty wyborów
Rzecznik prezydenta: nie ma powodu zmieniać daty wyborówtvn24

Autor: Jan Kunert / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Maciej Kulczyński/PAP

Pozostałe wiadomości

Nowa ustawa spowoduje, że polski gaz będzie magazynowany w Niemczech - alarmują politycy opozycji i prawicowe media. To fałszywa narracja zbudowana na wielostopniowej manipulacji. W jej przypadku szczególnie istotne jest, jak powstała.

"Polski gaz u Niemca"? Tekst Obajtka i ustawa z czasów PiS

"Polski gaz u Niemca"? Tekst Obajtka i ustawa z czasów PiS

Źródło:
Konkret24

Wizualizacje remontowanych kamienic we Wrocławiu wywołały poruszenie w sieci. Na budynkach widać bowiem szyldy w językach polskim i niemieckim. Czy rzeczywiście tam wiszą? My sprawdziliśmy, a inwestor wyjaśnia.

Niemieckie szyldy na kamienicach we Wrocławiu? "Charakter ilustracyjny"

Niemieckie szyldy na kamienicach we Wrocławiu? "Charakter ilustracyjny"

Źródło:
Konkret24

Po rocznicy rzezi wołyńskiej w sieci pojawiło się zdjęcie, które rzekomo przedstawia szczątki ofiar w zbiorowej mogile. Drastyczny opis informuje o "10 000 czaszkach małych dzieci". Fotografia nie ma jednak nic wspólnego z ludobójstwem na Wołyniu. Wyjaśniamy, co wiadomo o grobie i ofiarach, które się w nim znajdują.

"10 000 czaszek małych dzieci" zabitych podczas rzezi wołyńskiej? Co widać na zdjęciu

"10 000 czaszek małych dzieci" zabitych podczas rzezi wołyńskiej? Co widać na zdjęciu

Źródło:
Konkret24

"To jest mocne" - napisał rzecznik rządu Adam Szłapka, publikując w mediach społecznościowych "wyciąg z systemu wizowego", który miał udowadniać, że za rządów Zjednoczonej Prawicy nie kontrolowano migracji do Polski. Tylko że akurat nie te dane to pokazują.

Adam Szłapka pokazuje dane o "niekontrolowanej migracji". Manipuluje

Adam Szłapka pokazuje dane o "niekontrolowanej migracji". Manipuluje

Źródło:
Konkret24

"Biurokratyczny zamordyzm w plastikowym wydaniu" - grzmiał w Sejmie poseł Konfederacji Witold Tumanowicz, twierdząc, że szwedzka fundacja wykazała wzrost liczby wyrzucanych nakrętek po tym, jak Unia Europejska nakazała przytwierdzać je do butelek. Tylko że to nieprawda.

"Unijne nakrętki". Konfederacja cytuje szwedzki raport. Oto jak zmyśla

"Unijne nakrętki". Konfederacja cytuje szwedzki raport. Oto jak zmyśla

Źródło:
Konkret24

Podczas gdy polski polityk wprost podważa zbrodnie popełnione w Auschwitz-Birkenau, w sieci rozpowszechniane są grafiki AI, które mają imitować autentyczne obrazy pokazujące sceny z tego obozu zagłady. Powstają często na bazie prawdziwych, zachowanych zdjęć. "Manipulowanie takim obrazem dla rozrywki bezcześci go" - przestrzega muzeum. Apeluje o niepodawanie dalej takich postów.

Nieautentyczne obrazy o Auschwitz. Muzeum apeluje do internautów

Nieautentyczne obrazy o Auschwitz. Muzeum apeluje do internautów

Źródło:
Konkret24

Iga Świątek pokonała Amandę Anisimovą w finale Wimbledonu, przechodząc do historii tenisa. Jej zwycięstwo skomentował premier Donald Tusk, lecz nie ustrzegł się przy tym wpadki.

Tusk o Świątek: "jeszcze nikt nigdy" nie wygrał tak finału Wimbledonu. Wygrał

Tusk o Świątek: "jeszcze nikt nigdy" nie wygrał tak finału Wimbledonu. Wygrał

Źródło:
Konkret24

W gorącej dyskusji na temat migrantów "przerzucanych" przez niemiecką granicę politycy opozycji stawiają za wzór Danię i Luksemburg. Według nich te dwa kraje mają nie przyjmować żadnych migrantów z Niemiec. Sprawdziliśmy więc, jak to jest. Publikujemy najnowsze niemieckie statystyki.

Nie tylko do Polski. Do których krajów Niemcy zawracają migrantów. Mamy dane

Nie tylko do Polski. Do których krajów Niemcy zawracają migrantów. Mamy dane

Źródło:
Konkret24

Te historie poruszają. Szczególnie tych rodziców, którzy stracili dzieci, a teraz widzą zdjęcia nastolatków i czytają, że zginęli w wypadkach, lecz ich organy posłużyły do przeszczepów. Autorzy takich wpisów "błagają o udostępnienia" - a my ostrzegamy: to fake newsy.

"Odszedł z tego świata". Fałszywe zdjęcia i prawdziwe żerowanie na uczuciach

"Odszedł z tego świata". Fałszywe zdjęcia i prawdziwe żerowanie na uczuciach

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS postanowił zaalarmować o wzroście bezrobocia wśród młodych ludzi w Polsce. Choć posłużył się wiarygodnymi danymi, to przedstawił je w taki sposób, że czytelnik może wyciągać błędne wnioski. Wyjaśniamy.

Poseł PiS zrobił wykres wzrostu bezrobocia. Co policzył, a czego nie?

Poseł PiS zrobił wykres wzrostu bezrobocia. Co policzył, a czego nie?

Źródło:
Konkret24

Opozycja krytykuje rząd za wprowadzenie zakazu lotów dronami nad zachodnią granicą. Według niej ten zakaz ułatwi "przerzucanie" migrantów z Niemiec. A ponadto politycy opozycji twierdzą, że nie ma podstawy prawnej tej decyzji. Wyjaśniamy.

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Źródło:
Konkret24

Posłowie Konfederacji grzmią, że prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski postanowił przeznaczyć 700 tysięcy złotych na postawienie na Placu Zbawiciela tęczy. Instalacja ma być symbolem społeczności LGBTQ+. Politycy - a za nimi internauci - zarzucają prezydentowi Warszawy marnowanie pieniędzy. Tylko że on nie ma z tym nic wspólnego.

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

Źródło:
Konkret24

"Grok zerwał się z łańcucha", "Grok zwariował" – przestrzegają użytkownicy platformy X należącej do Elona Muska. Rzeczywiście, chatbot oparty na sztucznej inteligencji obraża Tuska i Giertycha, a pozytywnie pisze o Braunie czy Hitlerze. O co chodzi z tym Grokiem? 

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Źródło:
TVN24+

"Germanizacja w pełni" - tak internauci i niektóre media komentują rzekomą zmianę nazwy mostu Grunwaldzkiego we Wrocławiu z polskiej na niemiecką. Konserwator zabytków i urząd miasta zaprzeczają, a my tłumaczymy, skąd wziął się ten fałszywy przekaz.

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

Źródło:
Konkret24

Wygląda jak lokalny serwis, ale nim nie jest. Zamiast informować, strona ta szerzy antymigrancki hejt. W rzekomej trosce o bezpieczeństwo mieszkańców karmi ich strachem. Promują ją politycy, a firmuje człowiek z komitetu poparcia Karola Nawrockiego. Portal Gazeta Zielonogórska to modelowe źródło dezinformacji niemedialnej. Na czym polega to zjawisko? 

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Źródło:
TVN24+

Prawica rozpowszechnia przekaz o tysiącach "nielegalnych imigrantów" z Afryki, czy Bliskiego Wschodu zawróconych z Niemiec do Polski. Dane - także te najnowsze - pokazują coś zupełnie innego.

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji grzmią w mediach społecznościowych, że "ludzie Bodnara chcieli zapewnić sobie bezkarność". Jako dowód rozsyłają rzekomy zapis, który miał się znaleźć w ustawie przygotowywanej w Ministerstwie Sprawiedliwości. Resort już się do tego odniósł, a my wyjaśniamy, co dało początek tej narracji.

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie wykonane nocą niedaleko granicy z Niemcami przez umieszczoną w lesie fotopułapkę wywołało oburzenie w sieci. Polityczka Konfederacji uznała bowiem, że kamera pokazała niemiecki patrol po polskiej stronie granicy. Wyjaśniamy, kogo naprawdę widać na fotografii.

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Po głośnym pożarze budynku w podwarszawskich Ząbkach w mediach społecznościowych pojawiły się teorie, że jego przyczyną były panele fotowoltaiczne. Jako potwierdzenie tej tezy publikowano nawet zdjęcia satelitarne. Straż pożarna dementuje ten przekaz.

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Źródło:
Konkret24

"Wszyscy powinni bić na alarm", "dlaczego zbiorniki retencyjne są pełne", "nie spuszczają wody"... - takie komentarze pojawiły się w sieci po informacjach o zbliżających się ulewach. Internauci alarmują, że zbiorniki retencyjne są już zapełnione, a Wody Polskie na to nie reagują. Przedsiębiorstwo zarządzające zbiornikami odpowiada, że "tworzący alternatywne teorie" internauci nie mają racji.

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Źródło:
Konkret24

Internauci dyskutują, czy na nagraniu z płonącym samochodem, które krąży w sieci, rzeczywiście płonie auto elektryczne. Sprawdzamy, więc co o całym zajściu wiadomo.

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

Źródło:
Konkret24

Kolejne państwa strefy Schengen przywracają kontrole graniczne, dlatego coraz częściej można usłyszeć głosy o "końcu" czy nawet "zabiciu Schengen". Eksperci wymieniają jednak zaskakujące powody, dla których ich zdaniem strefa nie tylko przetrwa, ale będzie się rozszerzać.

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Źródło:
TVN24+

Internauci, ale też poseł Marek Jakubiak oburzają się na zdjęcie polskiego policjanta, który na ramieniu ma naszywkę z flagą unijną. Wyjaśniamy, co to za naszywka.

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji utrzymują, że polski rząd nie przedstawia prawdziwych danych o liczbie migrantów "przerzucanych" z Niemiec do Polski, podczas gdy według władz niemieckich są to "duże liczby, tysiące w skali jednego miesiąca". Publikujemy więc najnowsze statystyki otrzymane z niemieckiej policji - nie potwierdzają takich twierdzeń.

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24