Jawne, ale wcale nie publiczne - sprawdzamy zarobki rektorów

Jarosław Gowin na początku lutego napisał na Twitterze, prawdopodobnie w odpowiedzi Adamowi Glapińskiemu: "Na mocy art. 140 ustęp 5 Konstytucji dla Nauki pensje rektora, księgowego i organów uczelni są jawne. Dobra zmiana dokonała się na uczelniach. Najwyższa pora, by dotarła szerzej".

Zarobki, o których napisał wicepremier Gowin rzeczywiście są jawne - ale informacji o tym, ile zarabia rektor publicznej uczelni nie znajdziemy na jej stronach internetowych czy w Biuletynie Informacji Publicznej. O zarobkach rektorów dowiemy się dopiero wtedy, kiedy otrzymamy odpowiedź na wniosek złożony w trybie, jaki określa ustawa o dostępie do informacji publicznej.

Pytana przez nas instytucja powinna udzielić odpowiedzi na nasz wniosek "bez zbędnej zwłoki", ale maksymalnie w terminie 14 dni od złożenia wniosku.

Konkret24 zwrócił się do rzeczników czterech największych polskich uniwersytetów z pytaniem, jak zapis o jawności zarobków rektorskich jest realizowany w praktyce. Czy wysokość zarobków, określonych w art. 140 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce jest podawana do publicznej wiadomości, np. na stronach internetowych uczelni, czy w Biuletynie Informacji Publicznej?

W przewidzianym ustawą terminie (choć w niektórych przypadkach - w ostatnim dniu) otrzymaliśmy niemal tak samo brzmiącą odpowiedź - zarobki są jawne, ale dopiero po zapytaniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

To casus podobny do opisywanej wcześniej przez Konkret24 sprawy zarobków prezydenta Andrzeja Dudy. Także na kanwie opisywanych zarobków w NBP, Andrzej Duda powiedział, że "Nie ukrywam, że zazdroszczę. Jakie jest uposażenie prezydenta Rzeczypospolitej, to wszyscy wiedzą". Wysokość zarobków prezydenta nie jest jednak publicznie znana i nie jest podawana do publicznej wiadomości przez Kancelarię Prezydenta. Dopiero po pytaniach Konkret24 wiadomo, że Andrzej Duda zarabia średnio miesięcznie ok. 20,3 tys. złotych brutto.

Ten sam artykuł prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, który w swoim internetowym wpisie przywołał wicepremier Gowin, stwierdza, że wynagrodzenie zasadnicze i dodatek funkcyjny rektora uczelni publicznej ustala minister na wniosek rady uczelni. Nie może być ono wyższe niż 300 proc. średniego wynagrodzenia zasadniczego w uczelni osób zatrudnionych na stanowisku, na którym zatrudniony jest rektor, a dodatek funkcyjny nie może przekraczać 100 proc. wynagrodzenia profesora danej uczelni. Rada szkoły wyższej może przyznać rektorowi tzw. dodatek zadaniowy.

I tak np., jak poinformowała rzeczniczka Uniwersytetu Warszawskiego Anna Korzekwa-Józefowicz, wynagrodzenie rektora UW, zgodnie z decyzją ministra nauki z listopada 2016 r., obejmuje: wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 13 000 zł oraz przysługujące do końca kadencji dwa dodatki - funkcyjny (w wysokości 6900 zł), i dodatek, o który wnioskował do MNiSW Senat uczelni uchwałą z września 2016 (w wysokości 10 000 zł). Tak więc, wynagrodzenie rektora UW to 29 900 złotych brutto - czyli o ponad 9 tys. złotych więcej od miesięcznej pensji prezydenta.

Z kolei dr Aleksandra Bocheńska, pełnomocnik rektora Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu ds. informacji publicznej, poinformowała, że wynagrodzenie zasadnicze rektora wynosi 12 tys. złotych, a dodatek funkcyjny w wysokości 6,9 tys. złotych - czyli w sumie 18 900 zł.

Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, jak poinformowało nas biuro Kanclerza UJ, otrzymuje 13 200 złotych wynagrodzenia zasadniczego, 6900 złotych dodatku z tytułu pełnienia funkcji rektora i 13 200 złotych dodatkowego wynagrodzenia. W sumie - 33 300 tys. złotych brutto.

Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego prof. Adam Jezierski poinformował Konkret24, że jego miesięczne zarobki wynoszą 21 100 złotych brutto.

O jawności zarobków zrobiło się głośno po tym, jak "Gazeta Wyborcza" napisała o zarobkach dyrektor departamentu komunikacji i promocji oraz dyrektor gabinetu prezesa NBP, które miałyby zarabiać ok. 65 tys. złotych miesięcznie.

"Jeśli te informacje się potwierdzą, to byłby to niezwykle bulwersując fakt"- tak 7 stycznia powiedział dziennikarzom w Sejmie minister nauki Jarosław Gowin.

Dwa dni później prezes NBP na konferencji prasowej, stając w obronie dwóch pań dyrektor, powiedział, że "pan Gowin powinien dwa razy wziąć głęboki oddech, a jeśli to nie pomoże, to zimny prysznic i nie wypowiadać się w tym temacie".

"Bezwstyd" - brzmiał lapidarny komentarz wicepremiera, zamieszczony na Twitterze.

O stosunek do zaleceń Glapińskiego Gowin był pytany także na antenie Polskiego Radia Białystok. - Na pierwszym roku studiów poddawano nas testom psychologicznym i wtedy pan psycholog, pamiętam, powiedział mi, że jestem nienormalnie opanowany, nienormalnie spokojny i nie potrzebuję takich technik relaksacyjnych - powiedział wicepremier. Nie chciał ciągnąć tematu zarobków w NBP. - Odpowiem biblijnie: com powiedział, powiedziałem. Nie zamierzam tego dalej komentować. Dalszą formą moich komentarzy są czyny, czyli działania - stwierdził.

Miesiąc później kolejne spięcie wywołał prezes NBP. 7 lutego na konferencji prasowej po posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej zachęcał wicepremiera Gowina do ujawnienia zarobków rektorów uczelni publicznych, które biorą pieniądze z podatków. "W gronie pracowników banku, dyrektorów i zarządu rzuciłem taką myśl - a może byśmy zachęcili 3300 pracowników NBP, żeby w trybie dostępu do informacji publicznej zasypali instytucje podległe premierowi Gowinowi z prośbą o poinformowanie, ile zarabiają pracownicy uczelni publicznych" - powiedział dziennikarzom prezes Glapiński.

Jak pokazuje analiza wykonania budżetu państwa w 2017 r., przeprowadzona przez Najwyższą Izbę Kontroli (wykonanie budżetu w 2018 r. NIK właśnie kontroluje i nie ma jeszcze wyników), przeciętne wynagrodzenie w sferze budżetowej wynosiło miesięcznie 5,1 tys. złotych.

W uczelniach podległych ministrowi nauki przeciętne miesięczne wynagrodzenie wynosiło 5,9 tys. złotych, a w instytucjach naukowych - 7,1 tys. zł. Dla porównania, przeciętne miesięczne wynagrodzenie osób na kierowniczych stanowiskach w państwie w 2017 r. wyniosło 15,9 tys. złotych.

Autor: Piotr Jaźwiński / Źródło: Konkret24