Obwodnice, ścieżki rowerowe, zielona energia, innowacje cyfrowe. Ile projektów zgłosiły samorządy do Krajowego Planu Odbudowy

Samorządy i Krajowy Plan Odbudowy. Na co chciałyby wydać unijne pieniądze?Shutterstock

Większość z blisko 600 projektów zgłoszonych przez samorządy do sfinansowania z Krajowego Planu Odbudowy dotyczy modernizacji dróg, kolei, budowy obwodnic czy ścieżek rowerowych. Ale są również pomysły na walkę ze smogiem, cyfrową szkołę, rozbudowę szpitali, szlaki turystyczne, a nawet na park technologii kosmicznych. Najwięcej projektów zgłoszono z województwa małopolskiego, najmniej - z łódzkiego.

Zgodnie z ustaleniami szczytu unijnych przywódców z lipca 2020 roku w celu pomocy gospodarkom 27 państw członkowskich Unii Europejskiej po pandemii ma powstać Fundusz Odbudowy o wartości ponad 750 mld euro. Polsce przypadnie z tego 23,9 mld euro bezzwrotnych dotacji i 34,2 mld euro w formie pożyczek. By uruchomić wypłaty tych środków - jak pisaliśmy w Konkret24 - każdy kraj musi ratyfikować decyzję o utworzeniu tego funduszu i mieć zatwierdzony przez Komisję Europejską tzw. Krajowy Plan Odbudowy określający sposób wykorzystania środków.

W Polsce opozycja obawia się, że pieniądze unijne rząd wykorzysta do finansowania przedsięwzięć korzystnych dla PiS - dlatego chce, by samorządy miały większą kontrolę nad Krajowym Planem Odbudowy. Wiceminister funduszy i polityki regionalnej Waldemar Buda 24 marca w Polskim Radiu stwierdził jednak, że nie ma prawnych możliwości, by o rozdziale funduszy decydowały samorządy. To nie oznacza, podkreślał, że nie będą one beneficjentami Krajowego Planu Odbudowy.

Sprawdziliśmy więc chęć samorządów do udziału w podziale unijnego tortu - ile i jakiej wartości propozycje inwestycji zgłosiły do Krajowego Planu Odbudowy.

Wiceminister funduszy Waldemar Buda o poparciu dla Funduszu Odbudowy
Wiceminister funduszy Waldemar Buda o poparciu dla Funduszu Odbudowytvn24

46,5 proc. projektów to propozycje z regionów

W lipcu 2020 roku rząd zdecydował, że propozycje inwestycji na szczeblu regionalnym i lokalnym będą zbierać marszałkowie województw. Inwestycje zgłaszały również resorty i instytucje centralne, organizacje społeczne i gospodarcze. "40 procent tych środków powinny dostać do dyspozycji właśnie samorządy" – mówił 18 marca szef PO Borys Budka, przedstawiając na konferencji prasowej warunki poparcia PO dla planu odbudowy.

Konkret24 poprosił 15 marca Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej o informacje, ile projektów i jakiej wartości zgłosiły samorządy do Krajowego Planu Odbudowy. Z danych otrzymanych z resortu 24 marca wynika, że na 1268 przysłanych projektów inwestycji 589 zostało zgłoszonych przez marszałków województw - czyli 46,5 proc.

Ministerstwo wyjaśnia, że zgłoszenia "stanowiły jedynie inspirację do prowadzonych prac nad przygotowaniem obecnie konsultowanej (do 2 kwietnia br.) wersji dokumentu KPO". I dalej: "MFiPR wraz z innymi resortami oraz partnerami, w toku prac prowadzonych od czerwca 2020 r., dokonało identyfikacji potrzeb inwestycyjnych Polski oraz stworzyło listy projektów działań inwestycyjnych w kraju. Nie oznacza to jednak automatycznego przyznania środków poszczególnym projektom, gdyż podstawowym celem KPO nie jest wsparcie pojedynczych projektów, ale realizacja reform". Chodzi o reformy, które UE zaleca krajom członkowskim.

Władysław Kosiniak-Kamysz o Krajowym Planie Odbudowy
Władysław Kosiniak-Kamysz o Krajowym Planie Odbudowytvn24

Skąd zgłoszono najwięcej projektów

Projekty do resortu przyszły wprawdzie od marszałków województw, ale zgłoszenia nie określały, kto jest pomysłodawcą. Najwięcej projektów zgłoszono z województw:

małopolskiego – 99

pomorskiego – 96

podkarpackiego – 69.

Pod względem wartości zgłoszonych projektów w czołówce są te same województwa:

pomorskie - 41,4 mld zł

małopolskie - 38,2 mld zł

podkarpackie - 28,9 mld zł.

Przeanalizowaliśmy, na co konkretnie samorządy planują wydać pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy. W województwie małopolskim najdroższy jest zgłoszony przez władze Krakowa projekt rozwoju transportu szynowego - wartość wyceniono na 5,9 mld zł. Małopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich chciałby 802 mln zł na budowę dróg rowerowych. Na taki sam cel Gdańsk, Gdynia i Sopot chciałyby dostać 297 ml zł. Wspólny największy projekt Gdańska, Sopotu i Gdyni – bo szacowany na 3,14 mld zł – dotyczy modernizacji i rozbudowy infrastruktury drogowej w tych trzech miastach.

Natomiast na Podkarpaciu - tak jak zresztą i w innych województwach - największe projekty dotyczą transportu. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad zgłosiła dwa projekty budowy dróg ekspresowych: S19 i S74 - o wartości 4,9 mld zł każdy. Ale np. gmina Tarnobrzeg chciałaby za 400 mln zł wybudować infrastrukturę turystyczną wokół Jeziora Tarnobrzeskiego.

Na inwestycje w turystykę stawiają władze województwa podlaskiego, które zgłosiły projekt stworzenia żeglugowego połączenia Pojezierza Mazurskiego z Pojezierzem Augustowskim. Wycena - 1,5 mld zł. Za to województwo warmińsko-mazurskie planuje zbudować szlak rowerowy za 1,83 mld zł.

Województwa z najmniejszą liczbą zgłoszeń

Najmniej projektów do Krajowego Planu Odbudowy zgłoszono z województw:

mazowieckiego - 8

śląskiego - 7

łódzkiego - 5.

Najdroższy - za ponad 10,9 mld zł - projekt na Mazowszu dotyczy rozwoju transportu publicznego, ale na terenie Warszawy. Bo jego beneficjentami miałyby być: Metro Warszawskie, Tramwaje Warszawskie i Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie.

Siedem projektów zgłoszonych z województwa śląskiego dotyczy ekologii – np. na zagospodarowanie terenów poprzemysłowych miałoby pójść 3 mld zł, a na inicjatywy ekologiczne pod nazwą Zielony Śląsk – 2,5 mld zł.

Wśród projektów z łódzkiego jest rewaloryzacja Zbiornika Sulejowskiego - głównego, ale wysychającego źródła wody dla Łodzi (nie podano szacunkowej wartości inwestycji). Dwa inne projekty o łącznej wartości 540 mln zł dotyczą poprawy transportu publicznego w aglomeracji łódzkiej.

Potrzeba by było ponad 280 mld zł

Przy większości projektów ich wartość została oszacowana z dokładnością do miliona złotych. Ale są i takie, gdzie wartość podano co do grosza. Na przykład władze Elbląga projekt modernizacji sieci kanalizacyjnej w Elblągu wyceniły na 193 866 409,66 zł. Stworzenie Parku Technologii Kosmicznych i Lotniczych w Lubuskiem ma kosztować 80 765 029,86 zł.

Liczba i szacunkowa wartość projektów zgłoszonych przez samorządy do Krajowego Planu OdbudowyMinisterstwo Funduszy i Polityki Regionalnej

Najtańszą propozycją jest projekt powiatu łomżyńskiego (województwo podlaskie) "NATURA-lnie LOKALNIE – życie i praca w zgodzie z naturą", na który ma być przeznaczone 360 tys. zł.

W sumie podana wartość 589 projektów przekazanych przez marszałków województw wynosi 282 836 714 460,08 zł - to przekracza łączną wartość środków, jakie z Funduszu Odbudowy przypadają na Polskę. Bo 58,1 mld euro, przeliczając po średnim kursie NBP z 31 marca, to 270,7 mld zł. Ale jak wyjaśnia Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej w odpowiedzi dla Konkret24, trudno jest oszacować wartość wszystkich projektów, gdyż w niektórych przypadkach nie podano żadnych kwot; czasami zgłaszający ograniczali się do określenia "maksymalna możliwa kwota do uzyskania w ramach KPO".

Pięć komponentów planu odbudowy

Zgłoszone do ministerstwa projekty zostaną poddane merytorycznej weryfikacji, tak by Krajowy Plan Odbudowy był zbieżny z celami, jakie dla państw członkowskich postawiła Unia Europejska. Jednym z wymogów jest to, by co najmniej 37 proc. wydatków poświęcić na cele klimatyczne, a 20 proc. na transformację cyfrową.

W projekcie Krajowego Planu Odbudowy wydatki (23,9 mld euro dotacji) podzielono na pięć części:

A: Odporność i konkurencyjność gospodarki - 4,133 mld euro (17,3 proc. wydatków)

B: Zielona energia i zmniejszenie energochłonności - 6,347 mld euro (26,6 proc.)

C: Transformacja cyfrowa - 3,034 mld euro (12,7 proc.)

D: Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia - 4,262 mld euro (17,9 proc.)

E: Zielona, inteligentna mobilność – 6,074 mld euro (25,5 proc.)

Podział dotacji dla Polski z Funduszu Odbudowy Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej

Jak dotąd projekt Krajowego Planu Odbudowy dotyczy wydatków z części dotacyjnej, która przypadła Polsce z Funduszu Odbudowy. Jeśli wszystkie kraje UE ratyfikują unijny fundusz, Polska będzie miała do wykorzystania jeszcze 34,2 mld euro pożyczek. Ale projekt Krajowego Planu Odbudowy nie zawiera informacji, jak rząd miałby spożytkować te kredyty.

Waldemar Buda stwierdził 1 marca na konferencji prasowej, że w pierwszej kolejności rząd skupia się na części dotacyjnej, bo "jest ona najszybciej do wydania, jest najatrakcyjniejsza", a pożyczki wykorzystane zostaną "w drugim kroku".

Rząd ma czas na przesłanie do Komisji Europejskiej naszego Krajowego Planu Odbudowy do końca kwietnia.

Autor: Piotr Jaźwiński / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Wiceminister obrony Cezary Tomczyk, broniąc uchwały rządu o bezpieczeństwie izraelskiej delegacji w Polsce, tłumaczył, że bez wpisania premiera Netanjahu na listę Interpolu i tak nie można go aresztować. Sprawdziliśmy.

Putin i Netanjahu: ścigani przez Międzynarodowy Trybunał Karny. Co ma do tego Interpol

Putin i Netanjahu: ścigani przez Międzynarodowy Trybunał Karny. Co ma do tego Interpol

Źródło:
Konkret24

"Zaczęła się inwigilacja chrześcijan", "nawet komuna tego nie wymagała" - oburzają się internauci, komentując pismo, które miała rozwiesić w swoich budynkach spółdzielnia mieszkaniowa w Mrągowie. Mieszkańcy chcący przyjąć księdza po kolędzie mają być wpisywani do Spółdzielczego Elektronicznego Rejestru Rodzin Katolickich. Taka informacja rzeczywiście pojawiła się na klatkach schodowych. Wyjaśniamy.

Przyjmiesz kolędę, będziesz w "Elektronicznym Rejestrze Rodzin Katolickich". Co się stało w Mrągowie

Przyjmiesz kolędę, będziesz w "Elektronicznym Rejestrze Rodzin Katolickich". Co się stało w Mrągowie

Źródło:
Konkret24

Od początku 2025 roku internet zalewa fala doniesień o tym, że Unia Europejska chce zakazać bawełnianych ubrań lub bawełny jako tkaniny. Jako podstawę informacji wymienia się dwie europejskie dyrektywy. Tylko że one żadnych zakazów nie wprowadzają, a cały ten przekaz jest fake newsem zbudowanym na insynuacjach.

Unia Europejska "chce zakazać" bawełny? Czego dotyczą nowe dyrektywy

Unia Europejska "chce zakazać" bawełny? Czego dotyczą nowe dyrektywy

Źródło:
Konkret24

"Robi się specjalne drogi dla Ukraińców"; "wymalowali 'buspasy' tylko dla nich" - oburzają się internauci, komentując informację, że na obwodnicy Wrocławia oznaczono jeden z pasów literami "UA". Tak właśnie powstaje fake news.

"Ukraiński pas" na obwodnicy Wrocławia. Jak powstał fałszywy przekaz

"Ukraiński pas" na obwodnicy Wrocławia. Jak powstał fałszywy przekaz

Źródło:
Konkret24

Po tym, jak rosyjski tankowiec przewożący ropę naftową uległ awarii i przez jakiś czas dryfował po wodach Bałtyku, poseł PiS Marek Gróbarczyk straszy "katastrofą polskiego wybrzeża". Według ostatnich informacji żadnego zagrożenia jednak nie ma. Wyjaśniamy.

Gróbarczyk straszy ''ruskim tankowcem''. A statek jest gdzie indziej

Gróbarczyk straszy ''ruskim tankowcem''. A statek jest gdzie indziej

Źródło:
Konkret24

Nagranie pokazujące dostojnika kościelnego niesionego w pozłacanej lektyce wywołało ostatnio dyskusję wśród internautów - i stało się pretekstem do krytyki przepychu Kościoła katolickiego. Tylko że ten film wcale nie pokazuje duchowych katolickich. Wyjaśniamy.

"Powiedzcie mi katolicy...". Tylko że to inny kościół

"Powiedzcie mi katolicy...". Tylko że to inny kościół

Źródło:
Konkret24

Popularny naturopata w kolejnym materiale szerzy tezę, jakoby strofantyna hamowała zawał serca, bo "wystarczy ją włożyć pod język i nagle zawał ustępuje" - a wielu internautów w to wierzy. Jednak to nieprawda. Lekarze tłumaczą, jak działa strofantyna i przestrzegają przed korzystaniem z porad Oskara Dorosza. Rzecznik Praw Pacjenta również.

Strofantyna na zawał serca? Uwaga na porady "pseudoedukatora"

Strofantyna na zawał serca? Uwaga na porady "pseudoedukatora"

Źródło:
Konkret24

Europoseł Koalicji Obywatelskiej Dariusz Joński stwierdził, że prezydent Andrzej Duda utrudnia pracę obecnemu rządowi, bo "żadnej ustawy nie podpisał". Co do pierwszej tezy, jest to ocena polityka, lecz w sprawie niepodpisywania w ogóle ustaw Joński nie ma racji.

Joński: prezydent "żadnej ustawy nie podpisał". Podpisał

Joński: prezydent "żadnej ustawy nie podpisał". Podpisał

Źródło:
Konkret24

Według posła PSL Marka Sawickiego rozliczenia nadużyć polityków Zjednoczonej Prawicy z okresu rządów tego ugrupowania postępują za wolno, a prokuratura nie przygotowała i nie złożyła żadnego aktu oskarżenia wobec nich. Sprawdziliśmy.

"Ani jednego aktu oskarżenia" dla polityków PiS? Pierwsze już są

"Ani jednego aktu oskarżenia" dla polityków PiS? Pierwsze już są

Źródło:
Konkret24

Jedni piszą o rzekomym "doliczaniu" 1 procenta płaconej kwoty na WOŚP, inni o "dopisywaniu bez pytania 5 zł" na rzecz WOŚP do każdego rachunku - co ma się rzekomo dziać w sklepach sieci Biedronka. Nie jest to prawda. Przestrzegamy przed rozpowszechnianiem tego fake newsa.

"Doliczają 1 procent na WOŚP"? To nieprawda

"Doliczają 1 procent na WOŚP"? To nieprawda

Źródło:
Konkret24

Wśród publikowanych teraz w sieci obrazów pokazujących pożary trawiące Kalifornię nie wszystkie są prawdziwe. Szczególnie jedno wideo i kadr z niego stały się popularne - chodzi o płomienie zbliżające się już rzekomo do słynnego znaku "Hollywood" na wzgórzach Los Angeles.

Słynny znak "Hollywood" w płomieniach? Tak, ale nierzeczywistych

Słynny znak "Hollywood" w płomieniach? Tak, ale nierzeczywistych

Źródło:
Konkret24

Według posła PiS Marcina Horały działający od lat program Ministerstwa Spraw Zagranicznych "co do istoty, to się niczym nie różni z aferą willa plus". Poseł się myli i wprowadza w błąd.

Horała: willa plus "niczym się nie różni" od konkursu MSZ. Różnica jest zasadnicza

Horała: willa plus "niczym się nie różni" od konkursu MSZ. Różnica jest zasadnicza

Źródło:
Konkret24

Karol Nawrocki przy każdej okazji powtarza, że nie jest kandydatem partyjnym na prezydenta, tylko obywatelskim. A teraz nawet twierdzi, że jest jedynym bezpartyjnym. To nieprawda.

Nawrocki: "jestem jedynym kandydatem bezpartyjnym". Nieprawda

Nawrocki: "jestem jedynym kandydatem bezpartyjnym". Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Politycy PiS - a za nimi wielu internautów - rozpowszechniają informację, jakoby od początku 2025 roku wędkarz musiał płacić ponad pięć tysięcy złotych rocznie za możliwość łowienia w rzece czy jeziorze. Sprawdziliśmy więc.

Pięć tysięcy złotych "opłaty za wędkowanie?" Policzyliśmy

Pięć tysięcy złotych "opłaty za wędkowanie?" Policzyliśmy

Źródło:
Konkret24

Przed każdym finałem Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy uaktywniają się przeciwnicy tej wielkiej akcji pomocowej. Powracają nieudokumentowane zarzuty zarówno wobec Jerzego Owsiaka, jak i finansów WOŚP. W tym roku jednak pojawił się kolejny temat: pieniądze przeznaczone dla powodzian. Wyjaśniamy, ile z tych środków i na co już wydano.

WOŚP i "kasa dla powodzian". Jak jest wydawana

WOŚP i "kasa dla powodzian". Jak jest wydawana

Źródło:
Konkret24

Czy przewodnicząca Komisji Europejskiej użyła choroby jako wymówki, by nie wziąć udziału w inauguracji polskiej prezydencji w UE? Tak twierdzą internauci rozsyłający informację i zdjęcie, jakoby w tym samym czasie Ursula von der Leyen odwiedziła Grenlandię. Oto ile jest prawdy w tym przekazie.

Von der Leyen na Grenlandii, gdy w Warszawie "szopka Tuska"? Spotkania nie było

Von der Leyen na Grenlandii, gdy w Warszawie "szopka Tuska"? Spotkania nie było

Źródło:
Konkret24

Zbliża się 33. Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, co aktywizuje krytyków tej wielkiej charytatywnej akcji do szerzenia kolejnych fałszywych tez na jej temat. Poseł Konfederacji Konrad Berkowicz oświadczył, że Fundacja WOŚP tylko dzierżawi szpitalom zakupiony sprzęt, zarabiając na tym. To nie jest prawda.

Berkowicz: WOŚP "sprzęt dzierżawi i zarabia na tym". Nieprawda

Berkowicz: WOŚP "sprzęt dzierżawi i zarabia na tym". Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Nagranie, na którym kot strąca lecącego w jego kierunku rzekomego drona kamikadze, zdobywa dużą popularność w sieci, także wśród polskich internautów. Jak twierdzi autor zagranicznego wpisu - ma to być dron o przeznaczeniu wojskowym. Prawda jest jednak nieco inna.

"Kot w Ukrainie zneutralizował drona kamikadze"? Co widać na nagraniu

"Kot w Ukrainie zneutralizował drona kamikadze"? Co widać na nagraniu

Źródło:
Konkret24

Viktor Orban rozpoczyna procedurę wyprowadzenia Węgier z Unii Europejskiej - tak przynajmniej twierdzą polscy internauci. Dowodem ma być nagranie, na którym węgierski premier w towarzystwie innego polityka składa podpis na jakimś dokumencie. Wyjaśniamy, co przedstawia film.

"Pierwszy krok" Orbana do wyjścia z UE? Oto, co podpisał premier Węgier

"Pierwszy krok" Orbana do wyjścia z UE? Oto, co podpisał premier Węgier

Źródło:
Konkret24

Dla Polski ma to być "finisz wyjścia z okołorosyjskiej organizacji". Chodzi o obecność naszego kraju w Intersputniku. Historia ta sięga lat 70. ubiegłego wieku.

Ta umowa sięgała czasów PRL. Dopiero teraz została wypowiedziana

Ta umowa sięgała czasów PRL. Dopiero teraz została wypowiedziana

Źródło:
Konkret24

Rozmowa znanego dziennikarza Bogdana Romanowskiego z doktorem Piotrem Witczakiem oburzyła niektórych naukowców. Dlaczego? Bo Witczak wygłaszał w programie tezy niezgodne z aktualną wiedzą naukową. Co więcej, jego działalność Rzecznik Praw Pacjenta już dawno zgłosił do prokuratury.

Autyzm, polio i zawiadomienie do prokuratury o leczeniu bez uprawnień. Witczak u Rymanowskiego

Autyzm, polio i zawiadomienie do prokuratury o leczeniu bez uprawnień. Witczak u Rymanowskiego

Źródło:
Konkret24

"Serio jest taki przepis?" - pytają internauci, komentując popularne w sieci zdjęcie z informacją o rzekomym nowym obowiązku dla kierowców. Chodzi o wożenie zapasu płynu do spryskiwaczy. Tłumaczymy więc, czy i kiedy jego brak może skutkować mandatem.

Mandat za brak płynu do spryskiwaczy? Wyjaśniamy

Mandat za brak płynu do spryskiwaczy? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

"Dwoje Niemców i jeden Francuz" - ironizują internauci, komentując rozpowszechniane w sieci zdjęcie Donalda Tuska z Angelą Merkel i Emanuelem Macronem. A wszystko z powodu - ich zdaniem - braku polskiej flagi na stole. Tylko że jej tam nie powinno być.

"Czego brakuje na tym zdjęciu?". Niczego

"Czego brakuje na tym zdjęciu?". Niczego

Źródło:
Konkret24