FAŁSZ

"Po raz pierwszy w historii" nie chorujesz, a zarażasz zaszczepionego? Fałszywa teza w kontekście COVID-19

Po raz pierwszy w historii przenosisz chorobę, na którą nie chorujesz, a zarażasz zaszczepionego - fałszywa teza w kontekście COVID-19Shutterstock

Na Twitterze i Facebooku szeroko rozpowszechnia jest taka teza wiązana z pandemią COVID-19: "Po raz pierwszy w historii ludzkości możesz przenieść chorobę, na którą nie chorujesz, na kogoś, kto został przeciw niej zaszczepiony". Jest nieprawdziwa.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Jeden z internautów zamieścił 3 sierpnia na Twitterze post treści: "Po raz pierwszy w historii ludzkości możesz przenieść chorobę, na którą nie chorujesz na kogoś kto został przeciw niej zaszczepiony" (pisownia tego i kolejnych postów oryginalna). Wpis polubiło ponad 1500 osób, ponad 350 podało go dalej. Internauci, którzy go komentowali, odnosili treść do trwającej pandemii COVID-19 i akcji szczepień. "Paranoja"; "Za takie coś powinni 3 nagrody Nobla dostać..."; "Absurdy absurdy!" - kpili.

fałsz

"Po raz pierwszy w historii ludzkości..." - popularny wpis na Twitterze
Wpis, który zyskał popularność na Twitterze. Teza jest fałszywa"Po raz pierwszy w historii ludzkości..." - popularny wpis na TwitterzeTwitter

Nie był to wcale jednostkowy komentarz. Jak sprawdziliśmy, takie samo zdanie, w formie memów, stało się bardzo popularne na Facebooku. Najpopularniejszy mem to ten, w którym do ilustracji tezy wykorzystano kadr z filmu "Mroczny rycerz" z 2008 roku w reżyserii Christophera Nolana. Drugi jest prostą grafiką z wizerunkiem klauna. Najstarsze wpisy, jakie znaleźliśmy, są z końca lipca. Najpopularniejszy dotychczas post zamieszczono 4 sierpnia. Zareagowało na niego 2,5 tys. internautów, blisko 900 podało dalej, ponad 150 skomentowało.

Wprowadzające w błąd zdanie trafiło również na Facebooka w formie mema
Fałszywa teza trafiła w wersji mema na FacebookaWprowadzające w błąd zdanie trafiło również na Facebooka w formie memafacebook

Również komentarze na Facebooku do tej tezy umieszczano w kontekście pandemii COVID-19. "W całym tym covidzie chodzi o kasę"; "W czasach wszystkiego Smart można zrobić z ludzi Stupid"; "Dobre w punkt" - pisali internauci. Znaleźliśmy ponad 120 facebookowych wpisów z memem powielającym popularne zdanie.

fałsz

Mem powielający wypowiedź internauty stał się popularny na Facebooku
Mem powielający fałszywą tezę stał się bardzo popularny na FacebookuMem powielający wypowiedź internauty stał się popularny na Facebookufacebook

Nie po raz pierwszy internauci sceptyczni wobec pandemii i podawanych szczepionek wyśmiewają fakt, że także osoby chorujące bezobjawowo na COVID-19 mogą roznosić wywołującego tę chorobę wirusa oraz że mogą również zarazić osoby zaszczepione. Szczepionki przeciw COCID-19 są wysoce skuteczne, ale nie zapewniają stuprocentowej ochrony przed zakażeniem.

Skonsultowaliśmy rozpowszechnianą w memach tezę z ekspertami. Ich opinia jest zgodna: sugestia, że "po raz pierwszy w historii ludzkości" mamy do czynienia z chorobą rozprzestrzeniającą się w opisany sposób, jest nieprawdziwa.

"To nie jest sensowny argument przeciw szczepieniom"

Internauci sugerują, że w opisanym memie ujawniono jakiś absurd związany z COVID-19. Piszą, że nie można chorować bezobjawowo, kwestionują sens szczepienia się. Profesor dr hab. Agnieszka Szuster-Ciesielska z Katedry Wirusologii i Immunologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie uspokaja: ta teza nie zawiera żadnej sensacji.

Prof. Zajkowska: "Dopiero druga dawka daje nam tę ochronę, której oczekujemy"
Prof. Zajkowska: "Dopiero druga dawka daje nam tę ochronę, której oczekujemy"tvn24

- Może się zdarzyć, że niezaszczepiona osoba po zakażeniu koronawirusem nie będzie miała objawów chorobowych i może przenieść tego wirusa na osobę zaszczepioną - wyjaśnia prof. Szuster-Ciesielska. Przyznaje, że u takich osób objawy mogą się w ogóle nie uwidocznić lub mogą być bardzo słabe, przypominające przeziębienie. W nielicznych przypadkach dochodzi do rozwoju cięższej postaci choroby.

- Jaki jest cel przekazania takiej informacji, pomijając jej nieścisłość? - dziwi się prof. Szuster-Ciesielska tezie internauty. Podkreśla, że nawet jeśli szczepionki nie zawsze mogą uchronić przed zakażeniem, to zdecydowanie obniżają statystyki śmiertelności. - Bardzo dobrze to widać w populacjach wysoko zaszczepionych jak Wielka Brytania czy Izrael - mówi. I zauważa, że nie można mówić o przenoszeniu choroby COVID-19. - Przenosi się patogen, który tę chorobę wywołuje - stwierdza.

Jej opinię co do sensowności rozpowszechniania tezy z memów w kontekście COVID-19 podziela prof. Joanna Zajkowska, podlaski wojewódzki konsultant do spraw epidemiologii z Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku. - Do czego takie zdanie miałoby przekonywać? Żeby się nie szczepić przeciw COVID-19? - zastanawia się prof. Zajkowska. - Jeśli tak, no to nie jest to sensowny argument przeciw szczepieniom - stwierdza. Zauważa, że sytuacje, gdy dochodzi do zakażenia osoby zaszczepionej przez osobę chorującą bezobjawowo na COVID-19, rzadko się zdarzają. - A jeśli nawet osoba zaszczepiona zachoruje, to nie ciężko i nie w sposób dla niej dramatyczny - podkreśla prof. Zajkowska.

Po mszy, w zoo, na miejskiej plaży. Punkty szczepień na wyciągnięcie ręki
Po mszy, w zoo, na miejskiej plaży. Punkty szczepień na wyciągnięcie rękiFakty TVN

"Po raz pierwszy w historii ludzkości"? Nie

Tezę, że przenoszenie patogenu COVID-19 przez osobę chorującą bezobjawowo na osobę zaszczepioną to sytuacja, która zdarza się "po raz pierwszy w historii ludzkości", eksperci z gruntu uznają za nieprawdziwą.

- W 50-75 procentach przypadków również grypę przechodzimy bezobjawowo, co udowodniły badania serologiczne przedstawione w czasopiśmie "The Lancet" - podkreśla prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska. Dodaje, że osoby z asymptomatyczną grypą również zakażają. - Tak, takie osoby wydalają z siebie wirusa, którym mogą zakazić osoby zaszczepione, jako że skuteczność szczepionek przeciwgrypowych, w zależności od sezonu, ocenia się na 50-60 procent - wyjaśnia. Profesor przywołuje też artykuł z "The Lancet", z którego wynika, że około połowa zakażeń grypą ma charakter objawowy, a osoby bezobjawowe przenoszą grypę na 6 proc. osób mających kontakt z ich gospodarstwem domowym.

Grypa nie jest tu wyjątkiem. Doktor hab. Tomasz Dzieciątkowski, wirusolog z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, zauważa, że w podobny sposób może przenosić się wirus zapalenia wątroby typu B, czyli HBV. - Osoba, która jest bezobjawowo zakażona HBV, a to jest bardzo zakaźny wirus, teoretycznie może zakazić nawet osobę zaszczepioną - mówi doktor Dzieciątkowski. Wyjaśnia, że częstą drogą przenoszenia HBV są kontakty seksualne. Możliwe zatem, że osoba zakażona wirusem HBV, która o tym nie wie, na drodze kontaktów seksualnych zakazi nawet osobę zaszczepioną przeciwko HBV. - Takie przypadki mogą się teoretycznie zdarzyć - mówi doktor Dzieciątkowski.

Z tymi spostrzeżeniami zgadza się prof. Joanna Zajkowska. I podaje kolejny przykład: - Po szczepieniu na koklusz ludzie także mogą chorować na tę chorobę, tylko słabiej. Bo - jak tłumaczy - należy pamiętać, że czas działania niektórych szczepionek się wyczerpuje.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock/Twitter/Facebook

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Marcin Romanowski otrzymał azyl na Węgrzech, co utrudni Polsce wyegzekwowanie Europejskiego Nakazu Aresztowania. Eksperci wyjaśniają, czy i jakie kroki prawne może podjąć polskie państwo, korzystając z członkostwa naszego i Węgier w Unii Europejskiej.

Marcin Romanowski z azylem na Węgrzech. Co może państwo polskie?

Marcin Romanowski z azylem na Węgrzech. Co może państwo polskie?

Źródło:
Konkret24

Coraz szersze kręgi w mediach społecznościowych zatacza informacja, jakoby wiceprezes Wód Polskich był synem słynnego ekonomisty prof. Leszka Balcerowicza. To fake news.

"Syn Balcerowicza jakąś figurą w Wodach Polskich?". To nie ten Balcerowicz

"Syn Balcerowicza jakąś figurą w Wodach Polskich?". To nie ten Balcerowicz

Źródło:
Konkret24

Co może zrobić polskie państwo, kiedy Marcin Romanowski otrzymał azyl na Węgrzech? Pytani przez Konkret24 prawnicy zgodnie oceniają, że polska prokuratura nie ma ruchu. Będzie musiała czekać, aż Romanowski opuści Węgry.

Romanowski ukrył się na Węgrzech. Prawnicy: "szach-mat dla polskiej prokuratury"

Romanowski ukrył się na Węgrzech. Prawnicy: "szach-mat dla polskiej prokuratury"

Źródło:
Konkret24

Po ogłoszeniu przetargu na sprzedaż masła z rezerw rządowej agencji europoseł PiS Waldemar Buda napisał, że "może średnio smakować" i "nie zaleca się dla dzieci i kobiet w ciąży". Nie jest to prawdą, jeśli wszystkie normy są spełnione. Firma wprowadzająca takie masło do sprzedaży detalicznej powinna na opakowaniu umieścić jednak pewną informację.

Rezerwy masła z RARS. Buda: "nie zaleca się dla dzieci i kobiet w ciąży". Uspokajamy

Rezerwy masła z RARS. Buda: "nie zaleca się dla dzieci i kobiet w ciąży". Uspokajamy

Źródło:
Konkret24

Choinka, która stanęła w Londynie, wzbudziła rozczarowanie, a jej wygląd stał się powodem fałszywych narracji. Internauci, krytykując ubogą dekorację drzewka, jako przyczyny podają między innymi kryzys ekonomiczny na Wyspach oraz napływ migrantów. Tymczasem powód takiego wyglądu choinki jest zupełnie inny.

Choinka w Londynie. ''Polecieli po kosztach''?

Choinka w Londynie. ''Polecieli po kosztach''?

Źródło:
Konkret24

"A czy Jelcz wie o tym, że upada?" - pytał jeden z internautów, komentując post Mariusza Błaszczaka. Polityk PiS oświadczył, że spółka "dziś stoi na skraju upadku". Lecz nie tylko on - przekaz o rzekomym bankructwie Jelcza, który "zostanie sprzedany Niemcom", rozchodzi się w sieci. Władze firmy, a także związki zawodowe dementują.

Błaszczak: Jelcz "na skraju upadku". Spółka dementuje

Błaszczak: Jelcz "na skraju upadku". Spółka dementuje

Źródło:
Konkret24

Nie dość, że trwa już spór co do legalności tej izby Sądu Najwyższego, która miałaby stwierdzić ważność wyborów prezydenckich, na horyzoncie pojawia się kolejny: czy SN w ogóle musi tę ważność potwierdzić. Wyjaśniamy, w czym rzecz.

Wybory prezydenckie. Jaka jest rola Sądu Najwyższego? Znów różne zdania

Wybory prezydenckie. Jaka jest rola Sądu Najwyższego? Znów różne zdania

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń generuje w mediach społecznościowych nagranie, na którym widać rzekomo transport nowych samochodów osobowych z Polski, "prosto z salonu", na Ukrainę. Tylko że opis filmu jest fałszywy, bo transport tych aut jechał w stronę innej granicy.

"Nowiutkie samochody" jadą z Polski do Ukrainy? Nie tam

"Nowiutkie samochody" jadą z Polski do Ukrainy? Nie tam

Źródło:
Konkret24

Dużo niejasności powstało wokół rekomendacji Andrzeja Dudy na członka Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Politycy koalicji rządowej twierdzą, że Duda "zajmie miejsce" Mai Włoszczowskiej. Trzej ministrowie z Kancelarii Prezydenta RP przekonują, że tak nie będzie i podają swoje argumenty. Jednak wprowadzają w błąd.

Duda rekomendowany do MKOl. Na jakie miejsce? Co z Włoszczowską? Wyjaśniamy

Duda rekomendowany do MKOl. Na jakie miejsce? Co z Włoszczowską? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Były premier Mateusz Morawiecki opowiadał w wywiadzie, że jego rząd tak skutecznie blokował Zielony Ład, iż "nic nie zostało przyjęte", a z kolei rząd Donalda Tuska "natychmiast wszystko poprzyjmował". Tyle że to nieprawda.

Morawiecki o tym, jak "skutecznie blokowali" Zielony Ład. Dwa razy nieprawda

Morawiecki o tym, jak "skutecznie blokowali" Zielony Ład. Dwa razy nieprawda

Źródło:
Konkret24

Wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski (PSL) przekonuje, że w sprawie kontroli nad funduszami pozabudżetowymi "wiele już w tym zakresie zrobiono". Nie zgadza się z nim Michał Wawer z Konfederacji. Eksperci mówią o pewnej poprawie w kontroli i jawności wydatków z tych funduszy, ale to ciągle nie jest obiecana przez rządzących pełna transparentność finansów publicznych.

Kontrola nad funduszami pozabudżetowymi: co zrobiono, a czego ciągle nie? Sprawdzamy

Kontrola nad funduszami pozabudżetowymi: co zrobiono, a czego ciągle nie? Sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Prorosyjskie konta donoszą, że w Kijowie otwarto kryty stok narciarski. Do swoich wpisów dołączają krótkie wideo, na którym widać zjeżdżających narciarzy. Nagranie powstało w zupełnie w innym miejscu.

"W ogarniętym wojną Kijowie otworzyli sztuczny stok pod dachem"? Wideo nagrano gdzie indziej

"W ogarniętym wojną Kijowie otworzyli sztuczny stok pod dachem"? Wideo nagrano gdzie indziej

Źródło:
Konkret24

Tysiące wyświetleń w sieci generuje film pokazujący pisuary rzekomo zainstalowane w niemieckiej komunikacji miejskiej. Nagranie wzbudza dużo emocjonalnych komentarzy, ale też niedowierzanie, że w Niemczech coś takiego jest możliwe. Otóż nie jest.

"Niemcy zainstalowali w komunikacji miejskiej pisuary"? Jeszcze nie

"Niemcy zainstalowali w komunikacji miejskiej pisuary"? Jeszcze nie

Źródło:
Konkret24

Jak jest z liczebnością rządu Donalda Tuska po roku od powołania? Według polityków opozycji to "najliczniejszy rząd w historii", "największy rząd po 1989 roku". Także niektórzy komentatorzy zwracają uwagę na jego rozdęcie. Czy obecny gabinet Tuska jest najliczniejszy? Zależy, jaki skład liczyć.

Rząd Tuska po roku. "Najliczniejszy w historii"? I tak, i nie

Rząd Tuska po roku. "Najliczniejszy w historii"? I tak, i nie

Źródło:
Konkret24

Według rozpowszechnianego w sieci przekazu syn Dmytra Kułeby miał kupić sobie serialowy gadżet za 1,5 mln dolarów. A to wszystko za ''pieniądze amerykańskich podatników''. To kolejna prokremlowska narracja, której zadaniem jest zniechęcenie do pomocy finansowej Ukrainie.

"Słynny Żelazny Tron" za 1,5 miliona dolarów kupił syn polityka z Ukrainy? Nie on

"Słynny Żelazny Tron" za 1,5 miliona dolarów kupił syn polityka z Ukrainy? Nie on

Źródło:
Konkret24

"Zabrali mu nawet szczyt Rady Europejskiej" - stwierdził poseł PiS Paweł Jabłoński, krytykując politykę Donalda Tuska. I napisał, że spotkanie szefów państw Unii odbywa się "zawsze w kraju sprawującym prezydencję". A polska prezydencja zaczyna się już w styczniu. Sprawdziliśmy więc, czy polityk PiS ma rację.

Jabłoński: "zabrali Tuskowi szczyt Rady Europejskiej". Sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Fakt, że policja pozwoliła odjechać samochodem Antoniemu Macierewiczowi po ostatnich obchodach miesięcznicy smoleńskiej, zdumiał niektórych polityków. Również internauci się dziwią i pytają: "jak to go puścili?" Według posła PSL w sprawie przekroczeń drogowych immunitet poselski nie obowiązuje. No właśnie - nie do końca to prawda.

Dlaczego Macierewicz znowu zasłonił się immunitetem? Skorzystał z furtki prawnej

Dlaczego Macierewicz znowu zasłonił się immunitetem? Skorzystał z furtki prawnej

Źródło:
Konkret24

Politycy PiS zarzucają teraz rządowi, że "znów sięga do kieszeni kierowców", bo podwyższa opłatę paliwową. Nie dodają, że tak samo robił minister infrastruktury rządu Zjednoczonej Prawicy - bo po prostu o wszystkim decyduje wskaźnik inflacji. W dodatku nie musi to wpłynąć na ceny benzyny.

Politycy PiS: rząd Tuska "sięga do kieszeni kierowców". Jak oni manipulują

Politycy PiS: rząd Tuska "sięga do kieszeni kierowców". Jak oni manipulują

Źródło:
Konkret24

Wyroków zapadało zaledwie kilka w roku - a mimo to szefowa Kancelarii Prezydenta Małgorzata Paprocka broni Trybunału Konstytucyjnego z czasów Julii Przyłębskiej. Podkreśla, że w ostatnich latach trybunał rozpatrywał najwięcej skarg konstytucyjnych. W tym wypadku jednak dane to nie wszystko. Oto jaka taktyka może się kryć za statystycznie dużą liczbą zakończonych postępowań.

"Sprawy zwykłych ludzi". Jak trybunał w czasach Przyłębskiej je traktował

"Sprawy zwykłych ludzi". Jak trybunał w czasach Przyłębskiej je traktował

Źródło:
Konkret24

Komentarze ostrzegające przed kolejną falą migracji wywołuje publikowane w sieci nagranie pokazujące długi korek samochodów na granicy turecko-syryjskiej. Jednak towarzyszący mu opis nie jest prawdą.

Już jadą "z Syrii do Turcji"? Nie, nie w stronę Europy

Już jadą "z Syrii do Turcji"? Nie, nie w stronę Europy

Źródło:
Konkret24

Wprowadzenie nowego kryterium do corocznego popularnego rankingu szkół średnich wywołuje komentarze. Niektórzy internauci i politycy twierdzą, że za zmiany odpowiada resort nauki i Barbara Nowacka. Jednak ministra nie ma z tym pomysłem nic wspólnego.

"Lewaczka od edukacji" zmienia ranking szkół średnich? To nie Nowacka

"Lewaczka od edukacji" zmienia ranking szkół średnich? To nie Nowacka

Źródło:
Konkret24

W tej teorii jest wszystko: nagroda "za głowę Donalda Trumpa", złe globalne elity, dobry Putin, Światowe Forum Ekonomiczne, a także Polska, gdzie "kilkaset tysięcy ludzi wyszło na ulicę". Nagranie prezentujące tę teorię spiskową krąży w sieci - także z polską transkrypcją. Eksperci przestrzegają: w Europie takie narracje polaryzują społeczeństwo.

Trump, globalne elity, Putin wybawiciel i wątek polski. "Klasyczne schematy manipulacyjne"

Trump, globalne elity, Putin wybawiciel i wątek polski. "Klasyczne schematy manipulacyjne"

Źródło:
Konkret24

Wołodymyr Zełenski rzekomo został zignorowany przez innych przywódców podczas niedawnej wizyty w Paryżu i "musiał sam ze smutną miną wejść do Pałacu Elizejskiego". Umniejszanie ukraińskiego prezydenta to częste zagranie rosyjskiej propagandy. Pokazujemy, jak było naprawdę.

"Macron objął Trumpa", a Zełenskiego nie? Wyjaśniamy manipulację

"Macron objął Trumpa", a Zełenskiego nie? Wyjaśniamy manipulację

Źródło:
Konkret24

Ujęcie z kamery, na którym widać Rafała Trzaskowskiego na tle pustych krzeseł, posłużyło politykom PiS do stworzenia fake newsa. Przekonywali, że uczestnicy konwencji kandydata PO na prezydenta "nie wytrzymali" jego przemówienia i "zaraz po jego wystąpieniu dali w długą". Otóż nie.

"Zwrócił się do pustych krzeseł". Manipulacja PiS o konwencji Trzaskowskiego

"Zwrócił się do pustych krzeseł". Manipulacja PiS o konwencji Trzaskowskiego

Źródło:
Konkret24