FAŁSZ

Wirus "zaraża głównie osoby zaszczepione"? Jak zmanipulowano wypowiedź ekspertki

Omikron "zaraża głównie osoby zaszczepione"? Jak zmanipulowano wypowiedź ekspertki

Włoska ekspertka do spraw zdrowia miała powiedzieć w telewizji, że jest tak wiele zakażeń koronawirusem, bo jeden z wariantów "zaraża głównie osoby zaszczepione, a zwłaszcza osoby zaszczepione trzecią dawką". Taki przekaz rozpowszechniają użytkownicy mediów społecznościowych. Jednak wypowiedź ekspertki zmanipulowano.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Kolejny fałszywy, antyszczepionkowy przekaz oparty na zmanipulowanej wypowiedzi rozpowszechniają użytkownicy polskich mediów społecznościowych. Według nich włoska ekspertka miała przekonywać w telewizji, że jeden z wariantów SARS-CoV-2 zaraża głównie osoby zaszczepione. "We włoskiej telewizji dziennikarz pyta Annę Palamarę, dyrektor Departamentu Chorób Zakaźnych Narodowego Instytutu Badań nad Zdrowiem w Rzymie: 'Dlaczego jest tak wiele infekcji?' Anna: 'Wariant ten zaraża głównie osoby zaszczepione, a zwłaszcza osoby zaszczepione trzecią dawką'" - post tej treści opublikował 15 stycznia jeden z użytkowników Twittera (pisownia wszystkich postów oryginalna).

fałsz

Post z wyciętym fragmentem wypowiedzi włoskiej ekspertki
Post z wyciętym fragmentem wypowiedzi włoskiej ekspertkiPost z wyciętym fragmentem wypowiedzi włoskiej ekspertkiTwitter

Do wpisu internauta dołączył wideo - fragment wywiadu Anny Palamary dla włoskiej telewizji Canale 5. Cała rozmowa jest w języku włoskim i nie jest przetłumaczona na polski. W wywiadzie dziennikarz wcale nie pyta ekspertki, dlaczego jest tak wiele infekcji - pyta, dlaczego wielu pacjentów z pozytywnym wynikiem testu na COVID-19 nie ma żadnych objawów choroby bądź tylko lekkie. Palamara odpowiada: "Istnieją w zasadzie dwa powody, dla których tak się dzieje. Pierwszym powodem jest to, że szczególnie we Włoszech i innych krajach europejskich wariant ten dotyka głównie ludzi, którzy zostali zaszczepieni, a zwłaszcza tych, którzy zostali zaszczepieni trzecią dawką".

Tu wideo rozsyłane w internecie się urywa. Po wypowiedzi Palamary słychać dramatyczną muzykę i powtórkę jej ostatnich słów. Na koniec pojawia się plansza z napisem w języku włoskim: "A dlaczego dotyka głównie ludzi, którzy zostali zaszczepieni trzecią dawką?".

Dzieci po COVID-19 miewają niebezpieczne powikłania. Warto je zaszczepić
Dzieci po COVID-19 miewają niebezpieczne powikłania. Warto je zaszczepićFakty TVN

"Wirusek koneser szczepionych"?

Tweeta polubiło blisko 550 internautów, a prawie 300 podało dalej. "No i cyk, kto chętny na III szczypawki? A foliarze ostrzegali, to odżegnywano ich od czci i wiary, podobno ciemniaki? No teraz wyszło, kto ciemniak" - triumfowała autorka jednego z komentarzy. "Wirusek koneser szczepionych? No pacz pan..."; "Doskonała zachęta do szczepień" - kpili inni internauci.

Podobne posty trafiły również na Facebooka i na portal Wykop, ale tam nie były już tak popularne. Poszukując innych przykładów użycia tej manipulacji, trafiliśmy przede wszystkim na popularne wpisy w języku włoskim. Przekaz rozpowszechniał m.in. popularny włoski kanał na Telegramie Buffonate di Stato. Profil opisuje się jako "Kanał informacji oraz satyry/parodii" i regularnie rozpowszechnia materiały typowe dla forów odwiedzanych przez sceptyków epidemii COVID-19. Przeszukując internet, znaleźliśmy również posty po rumuńsku czy francusku.

Post na stronie "Buffonate di stato"
Post na stronie Buffonate di StatoPost na stronie "Buffonate di stato"Telegram

Znaleźliśmy oryginalną, pełną wersję wypowiedzi Anny Palamary dla Canale 5. Cytat wykorzystany w mediach społecznościowych został wybrany w taki sposób, by wypowiedzi ekspertki nadać inny sens.

Lekkie objawy? Bo szczepienie "stanowi barierę dla poważnej choroby"

Profesor Anna Teresa Palamara jest kierownikiem wydziału chorób zakaźnych w Istituto Superiore di Sanita. To centrum badań, kontroli i doradztwa w zakresie zdrowia publicznego podlegające włoskiemu ministerstwu zdrowia. 13 stycznia w "TG5", programie informacyjnym stacji Canale 5, wyemitowano wywiad z Palamarą o bieżącej sytuacji epidemicznej. Nagranie jest dostępne na stronach stacji.

Dziennikarz, rozpoczynając rozmowę z prof. Palamarą, pyta: "Wiele osób, które mają pozytywny wynik dla wariantu omikron, jest bezobjawowych, ma bardzo mało symptomów. Dlaczego tak się dzieje? Co to oznacza?". Później przedstawia ekspertkę i zadaje jej pytanie: "Wielu pozytywnych pacjentów jest bezobjawowych, mają co najwyżej objawy przeziębienia lub małej grypy. Co to znaczy, co się dzieje?". To ostatnie pytanie słychać na nagraniu rozsyłanym w mediach społecznościowych.

Oto cała odpowiedź profesor Palamery: "Istnieją w zasadzie dwa powody, dla których tak się dzieje. Pierwszym powodem jest to, że szczególnie we Włoszech i innych krajach europejskich wariant ten dotyka głównie ludzi, którzy zostali zaszczepieni, a zwłaszcza tych, którzy zostali zaszczepieni trzecią dawką. A to w rzeczywistości stanowi barierę dla poważnej choroby i musimy o tym pamiętać. Drugim powodem jest to, że wariant ten zawsze preferuje górne drogi oddechowe, dlatego łatwiej rozprzestrzenia się w górnych drogach oddechowych, a mniej łatwo dociera do dolnych dróg oddechowych".

W rozsyłanym w sieci fragmencie słychać tylko pierwsze dwa zdania odpowiedzi. O tym, że objawy zakażenia są słabe, bo trzecia dawka "stanowi barierę dla poważnej choroby" internauci już się nie dowiadują.

75,4 proc. w pełni zaszczepionych we Włoszech

Tak więc wbrew rozpowszechnianym wpisom, we wskazanym fragmencie ekspertka wcale nie mówi o przyczynach wzrostów zakażeń COVID-19. Wyjaśnia, dlaczego wiele chorujących teraz we Włoszech osób ma tylko lekkie objawy choroby lub przechodzi chorobę bezobjawowo. Przekaz rozsyłany w sieci z uciętym wideo jest więc manipulacją.

Ponadto przypomnijmy, we Włoszech aż 75,4 proc. społeczeństwa jest w pełni zaszczepione. 82,2 proc. przyjęło co najmniej jedną dawkę szczepionki. 47,2 proc. zaszczepionych przyjęło już dawkę przypominającą. A im większy odsetek populacji jest zaszczepiony, tym więcej zakażeń dotyczy osób zaszczepionych - co wynika z matematyki.

Szczepionki przeciwko COVID-19 dostępne na europejskim rynku są skuteczne przy zakażeniu - w dużym stopniu chronią też przed ciężkim przebiegiem i hospitalizacją. Dostępne szczepionki są jednak mniej skuteczne w przypadku omikronu niż przy innych szczepach koronawirusa.

Brytyjscy naukowcy poinformowali w grudniu 2021 roku, że dwie dawki szczepionki nie wystarczą, żeby uniknąć zakażenia omikronem. Dlatego ważne jest przyjęcie trzeciej, przypominającej. Daje ona do 75 proc. ochrony przed omikronem. Firmy BioNTech i Pfizer rozpoczęły już produkcję szczepionki przeciw COVID-19 dostosowanej do wariantu omikron. Nie wiadomo, czy szczepionka będzie potrzebna ani czy zostanie wykorzystana, ale firmy chcą być na to gotowe.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24, Tvn24.pl; zdjęcie: Shutterstock/Twitter

Pozostałe wiadomości

Poseł Prawa i Sprawiedliwości Radosław Fogiel stwierdził w radiowym wywiadzie, że za rządów jego ugrupowania "pierwszy raz od lat" więcej Polaków wracało do Polski, niż z niej wyjeżdżało. Sprawdziliśmy dane - widać w nich pewien trend, który trwa już kolejny rok.

Więcej Polaków wraca do kraju? Trend jest widoczny

Więcej Polaków wraca do kraju? Trend jest widoczny

Źródło:
Konkret24

Nagranie pokazujące grupę osób, w tym kobiety w strojach muzułmańskich, wychodzących z autokaru wywołało w sieci falę komentarzy o "zwożeniu migrantów do Świnoujścia". Mieliby ich tam dostarczać Niemcy. Straż Graniczna wyjaśnia, kogo pokazuje ten film.

Niemcy "przemycają emigrantów do Świnoujścia"? Mamy wyjaśnienie

Niemcy "przemycają emigrantów do Świnoujścia"? Mamy wyjaśnienie

Źródło:
Konkret24

Wicepremier Radosław Sikorski postanowił pokazać, jak skutecznie obecny rząd walczy z inflacją i opublikował na swoim koncie zestawienie dwóch wartości poziomów inflacji. Jedna dotyczy czasów Zjednoczonej Prawicy, druga - tego roku. Tylko że ta prezentacja jest manipulacją.

Sikorski porównuje inflację za PiS i teraz. Wprowadza w błąd

Sikorski porównuje inflację za PiS i teraz. Wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Nagranie z niemieckim policjantem patrolującym ulice wraz z polskimi funkcjonariuszami obiegło internet, wzbudzając komentarze pełne niepokoju i uwag o "kolejnym rozbiorze" Polski. Wystarczył jeden sugestywnie napisany post gdańskiego radnego PiS.

"Niemiecki policjant w gdańskiej drogówce". Co on tam robi?

"Niemiecki policjant w gdańskiej drogówce". Co on tam robi?

Źródło:
Konkret24

Katarzyna Kotula straciła miejsce w rządzie i została sekretarzem stanu w kancelarii premiera. Mówi, że jej pensja będzie "chyba niższa", a w innym wywiadzie, że będzie "zdecydowanie mniej" zarabiać. Sprawdziliśmy więc, na ile rzeczywiście może liczyć oraz porównaliśmy pensje ministrów i posłów.

Kotula: "będę zarabiała zdecydowanie mniej". Czy rzeczywiście?

Kotula: "będę zarabiała zdecydowanie mniej". Czy rzeczywiście?

Źródło:
Konkret24

Filmy wyglądają jak zwykłe relacje, które nagrywamy podczas podróży. Pokazują ładne miasto, fajne knajpki, bawiących się ludzi. Lecz nie kręcą ich przypadkowe osoby i nie przypadkiem trafiły one do polskiej sieci. Za sielankowymi obrazami kryją się białoruskie służby i ukryte wielowektorowe działania.

Białoruś jak "słoneczna Italia". Soft propaganda o kraju Łukaszenki

Białoruś jak "słoneczna Italia". Soft propaganda o kraju Łukaszenki

Źródło:
Konkret24

Wracają pytania o majątek Waldemara Żurka. W sieci rozchodzi się przekaz o tym, że ma "20 mieszkań z pracy sędziego". Sprawdziliśmy wszystkie dostępne oświadczenia majątkowe obecnego ministra sprawiedliwości.

"Żurek ma 20 mieszkań"? Co wiemy o majątku ministra sprawiedliwości

"Żurek ma 20 mieszkań"? Co wiemy o majątku ministra sprawiedliwości

Źródło:
Konkret24

"Segregacja rasowa", "brzmi jak rasizm", "segregacja społeczeństwa" - tak internauci komentują informację, jakoby jedna z działających w Polsce firm oferujących przewozy pasażerskie wprowadziła opcję faworyzującą Ukraińców. Wygląda to jednak na celowe działanie prokremlowskiej dezinformacji.

Oferta przejazdu "Ukrainiec dla Ukraińca"? Firma wyjaśnia

Oferta przejazdu "Ukrainiec dla Ukraińca"? Firma wyjaśnia

Źródło:
Konkret24

"Po cichu zachodnia Polska jest oddawana Niemcom", "a co na to mieszkańcy?" - komentują internauci film nagrany na polskiej stacji kolejowej. Ich oburzenie wywołuje fakt, że słychać zapowiedź przyjazdu pociągu w języku niemieckim. Popularność nagrania i komentarze pod nim wyglądają jednak jak kolejny element narracji o "germanizacji Polski". O co więc chodzi z tą zapowiedzią?

Komunikat po niemiecku "na stacji w Polsce"? Nie na tej jednej

Komunikat po niemiecku "na stacji w Polsce"? Nie na tej jednej

Źródło:
Konkret24

"Pawełek wpadł pod metro", "oglądacie na własną odpowiedzialność" - posty z taką treścią, zmanipulowanymi kadrami i fałszywymi logotypami stacji publikowane są w facebookowych grupach. Mają skłonić odbiorców do kliknięcia w podane linki. Ostrzegamy: to próba wyłudzenia danych.

"Matka padła na kolana...". Uwaga na fałszywkę o wypadku dziecka

"Matka padła na kolana...". Uwaga na fałszywkę o wypadku dziecka

Źródło:
Konkret24

"Bezczelna i prymitywna manipulacja", "ty sobie z dezinformacji i fejków zrobiłeś sposób na życie" - piszą internauci oburzeni postem Konrada Berkowicza. Dotyczył migrantów, fałszywie sugerując, że wdrażany już jest pakt migracyjny. Lecz nie tylko ten poseł tak postępuje. I nie był to raczej wypadek przy pracy. Ekspert wyjaśnia dlaczego.

Berkowicz i jego "sposób na życie z fejków". Nie tylko jego

Berkowicz i jego "sposób na życie z fejków". Nie tylko jego

Źródło:
Konkret24

Lechia to starożytna nazwa Polski, a kraina ta miała się rozciągać "od Rzymu przez Ruś aż po Stambuł". Tak wynika z rozpowszechnianej w ostatnich dniach w mediach społecznościowych "starożytnej mapy". Jednak coś się w niej nie zgadza...

Wielka Lechia od Rzymu po Stambuł? Wielka mapa i wielka ściema

Wielka Lechia od Rzymu po Stambuł? Wielka mapa i wielka ściema

Źródło:
Konkret24

Wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak uważa, że obywatel Ukrainy bez problemu może w Polsce kupić hełm lub kamizelkę kuloodporną, podczas gdy Polak musi posiadać pozwolenie. Czy rzeczywiście prawo różnicuje dostęp do sprzętu ochronnego w zależności od narodowości? Zapytaliśmy eksperta i sprawdziliśmy aktualne przepisy.

Bosak: Ukrainiec kupi kamizelkę kuloodporną, a Polak nie. Sprawdzamy

Bosak: Ukrainiec kupi kamizelkę kuloodporną, a Polak nie. Sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS Przemysław Czarnek, krytykując obecny rząd, ocenił, że doprowadził on do "największego bezrobocia wśród młodzieży". Ten przekaz politycy PiS rozpowszechniają od jakiegoś czasu. Spójrzmy więc w dane.

Czarnek o "największym bezrobociu" wśród młodych. Co na to dane?

Czarnek o "największym bezrobociu" wśród młodych. Co na to dane?

Źródło:
Konkret24

Politycy PiS stawiają zarzut rządowi Donalda Tuska, że nie powstrzymał amerykańskiego koncernu przed rezygnacją z budowy w Polsce fabryki półprzewodników. Sprawdziliśmy, co w swoich przekazach pomijają politycy prawicy.

Intel rezygnuje z inwestycji w Polsce. Politycy PiS: "efekt Tuska". Czego nie mówią

Intel rezygnuje z inwestycji w Polsce. Politycy PiS: "efekt Tuska". Czego nie mówią

Źródło:
Konkret24

W tegorocznej edycji Międzynarodowej Olimpiady Matematycznej świetnie miejsce zajęli Polacy - jednak dyskusję wzbudziła pozycja Rosjan. Jedni utrzymują, że ten kraj wygrał olimpiadę. Inni, że to nieprawda, bo został z niej wykluczony. Mamy wyjaśnienie organizatorów.

Rosja wygrała olimpiadę matematyczną? Tajemniczy kraj C31

Rosja wygrała olimpiadę matematyczną? Tajemniczy kraj C31

Źródło:
Konkret24

Wciąż czekamy na obiecaną ustawę o związkach partnerskich, rozliczenie polityków PiS czy przyspieszenie rozstrzygania spraw w sądach. Odpowiedzialni za to ministrowie właśnie jednak stracili stanowiska. Przedstawiamy obietnice, które teraz ich następcy mają do zrealizowania.

Odeszli z ministerstw, a obietnic nie zrealizowali. Których?

Źródło:
TVN24+

Gdy były szef PKP Cargo objął tekę ministra aktywów państwowych, w mediach społecznościowych znowu pojawił się przekaz, że spółka ta miała stracić licencję na transporty wojskowe na rzecz niemieckiego konkurenta. Nie ma na to potwierdzenia.

PKP Cargo i transporty polskiego wojska. Wraca fejk Andruszkiewicza

PKP Cargo i transporty polskiego wojska. Wraca fejk Andruszkiewicza

Źródło:
Konkret24

Port w Bremerhaven? Salon w Leverkusen? Siedziba firmy od recyklingu? Takie lokalizacje wskazuje narzędzie sztucznej inteligencji, szukając miejsca, gdzie "setki nowych audi" czekają na zezłomowanie. Nagranie je pokazujące generuje ogromne zasięgi, wzbudza wiele komentarzy. Wyjaśniamy, gdzie stoją te samochody i dlaczego.

"Setki nowych samochodów" trafią w Niemczech na złom? Gdzie one stoją

"Setki nowych samochodów" trafią w Niemczech na złom? Gdzie one stoją

Źródło:
Konkret24

Mianowanie sędziego Waldemara Żurka nowym ministrem sprawiedliwości spowodowało, że w mediach społecznościowych znowu krąży fake news z wykorzystaniem jego osoby. Z komentarzem uderzającym w nowy rząd Tuska rozpowszechnia go między innymi posłanka PiS Olga Semeniuk-Patkowska.

Minister Żurek i "znak rozpoznawczy"? Fejk posłanki PiS

Minister Żurek i "znak rozpoznawczy"? Fejk posłanki PiS

Źródło:
Konkret24

Wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak z Konfederacji powiedział, że polscy negocjatorzy "zapewnili Polsce wyłączenie" ze stosowania Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. W ostatnich latach pojawiło się jednak kilka argumentów na obalenie tej tezy.

Bosak: z tego unijnego dokumentu "jesteśmy wyłączeni". No nie

Bosak: z tego unijnego dokumentu "jesteśmy wyłączeni". No nie

Źródło:
Konkret24

Po tym, jak u pacjentki szczecińskiego szpitala wykryto bakterię cholery, przez internet przetacza się fala sugestii i komentarzy, jakoby miało to związek z migrantami - szczególnie tymi "przerzucanymi" z Niemiec do Polski. W tym kontekście publikowane są zdjęcia niemieckich funkcjonariuszy w kombinezonach. Wyjaśniamy tę manipulację.

Bakteria cholery, ludzie w kombinezonach i niemiecka policja. Przekaz podprogowy

Bakteria cholery, ludzie w kombinezonach i niemiecka policja. Przekaz podprogowy

Źródło:
Konkret24