FAŁSZ

Greta Thunberg proponuje "zrównoważone czołgi"? Nie wszystkich to śmieszy

Źródło:
Konkret24
Marzec 2021: Greta Thunberg dołączyła do aktywistów w ramach globalnego strajku klimatycznego w Sztokholmie
Marzec 2021: Greta Thunberg dołączyła do aktywistów w ramach globalnego strajku klimatycznego w SztokholmieReuters
wideo 2/4
Marzec 2021: Greta Thunberg dołączyła do aktywistów w ramach globalnego strajku klimatycznego w SztokholmieReuters

"Wegańskie granaty", "zrównoważone czołgi" i "zasilane elektrycznie myśliwce" - takie pomysły zaprezentowała rzekomo Greta Thunberg w telewizji BBC. Krążące w sieci wideo notuje miliony wyświetleń, jest już polska wersja. Naprawdę aktywistka mówiła o czymś innym, a popularne teraz nagranie zostało spreparowane.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Jeden z internautów 1 grudnia 2024 roku zapytał na platformie X, publikując nagranie z fragmentem wywiadu z Gretą Thunberg dla telewizji BBC: "czy to jest dip fejk?" (pisownia oryginalna). Wideo trwa ponad minutę. Widzimy w nim siedzącą w studiu telewizyjnym aktywistkę w towarzystwie dwójki dziennikarzy. Za nimi jest ekran z nazwą programu "The One Show". Nadawany jest w dni powszednie o godzinie 19 w pierwszym kanale BBC.

''Wojna jest zawsze zła, szczególnie dla planety. Jeśli chcemy nadal toczyć bitwy jak ludzie świadomi ekologicznie, musimy przejść na zrównoważone czołgi i broń'' - rzekomo zaczęła swoją wypowiedź Thunberg. Następnie wymienia korzystniejsze dla planety rozwiązania: "Istnieje wiele nowych koncepcji myśliwców zasilanych elektrycznie, które mogą przenosić znacznie więcej rakiet. Oczywiście rakiety biodegradowalne. Coś, co dosłownie każdy może zrobić, aby położyć kres tym bzdurom, to na przykład blokowanie dróg do ogrodów i gospodarstw, aby rośliny nie zostały stratowane przez te ciężkie, ciężkie czołgi. Granaty ręczne. Bardzo ważne. Jeśli używasz granatów ręcznych, używaj granatów wegańskich". Na koniec miała stwierdzić: "Żadne zwierzęta nie powinny oddawać życia za ten zamęt i chaos. Mają specjalną naklejkę. Naprawdę nie można ich przegapić na rynku granatów lub gdziekolwiek je kupisz. Tak, to wszystko i nie tylko opisuję w mojej najnowszej książce 'Wojny wegańskie'''.

Rozpowszechniane nagranie jest w języku angielskim, ale została stworzona do niego także polska transkrypcja. W tym poście film wygenerował niemal 170 tys. wyświetleń. Komentujący kpili z tego, co rzekomo mówiła Thunberg: "Relacja z kanapy u psychiatryka"; "Najlepszy sposób na powstrzymanie czołgu mają ci z Ostatniego pokolenia...po prostu usiądą i zablokują mu drogę"; "Przecież ci idioci gotowi produkować ekologiczne czołgi . Czekam na ekologiczna bombę atomową" - pisali. Inna użytkowniczka X, która opublikowała ten filmik - jako załączony do anglojęzycznego posta - skomentowała ironicznie: "Wydawało się, że wojny przyszłości to cyber-wojny, technologiczne, AI. A tymczasem 'wjeżdżają' wojny wegańskie i biodegradowalne pociski, jako odpowiedź na zmiany klimatyczne. Mordujmy się, byle w zrównoważony sposób".

FAŁSZ
"Nagranie" z wywiadu z Gretą Thunberg w BBC ma też polską wersję x.com

Filmik rozpowszechniany był już dwa miesiące temu w anglojęzycznej sieci - tam generuje ogromne zasięgi. Jeden z użytkowników X opublikował go 2 października 2024 roku. "OMG (ang. 'Oh my God!', czyli "O mój Boże!" - red.), to jest komiczne, ta głupota sprawia, że to jest takie zabawne" - napisał. Ten wpis wyświetlono ponad 4,4 mln razy. Inny anglojęzyczny post z tym wideo, opublikowany w X 23 października, też ma ponad 4 mln wyświetleń.

FAŁSZ
Anglojęzyczny wpis na platformie X z rzekomą wypowiedzią aktywistki został już oznaczony notą społeczności jako wprowadzający w błądx.com

Obraz prawdziwy, lecz audio fałszywe - deep fake

Wszystko, co miała rzekomo powiedzieć Greta Thunberg, brzmi nieprawdopodobnie i rzeczywiście nie jest prawdziwe. Wywiad w BBC faktycznie się odbył, ale ścieżka audio, którą słyszymy i na podstawie której stworzono polskie napisy, powstała przy użyciu sztucznej inteligencji.

Oryginalne nagranie pochodzi z 31 października 2022 roku, kiedy to Greta Thunberg została zaproszona do programu brytyjskiej telewizji BBC ''The One Show". Dziennikarze Lauren Lavrene i Jermaine Jenas pytali aktywistkę m.in. o początki jej działalności, rady dla osób, które chcą się zaangażować w walkę ze zmianami klimatycznymi, a także o jej książkę. Rozmowę tę można obejrzeć na kanale BBC na YouTube.

youtube.com

Fragment wykorzystany do fake newsa zaczyna się od około 17. sekundy rozmowy. Greta Thunberg odpowiadała wtedy na pytanie dziennikarza, co robiła dla klimatu jako dziecko, zanim zyskała popularność i możliwość wypowiadania się na skalę światową. Odpowiedziała: "Tak, oczywiście, kiedy jesteś dzieckiem, mając osiem, dziesięć czy jedenaście lat, nie ma za wiele, co możesz zrobić, aby naprawdę wprowadzić dużą zmianę. Więc zaczynasz od małych rzeczy. Zaczęłam od wyłączania świateł w domu, by oszczędzać energię, a to doprowadziło do kolejnych działań, które prowadziły do następnych, aż w końcu przestałam latać samolotami, zostałam weganką i tak dalej'' - powiedziała aktywistka (tłum. red.). "A potem namówiłam swoich rodziców, żeby również to zrobili, ponieważ zaczęłam z nimi rozmawiać, a oni zaczęli słuchać moich obaw. Zmuszenie ich do zmiany dało mi także odwagę, której potrzebowałam, by zacząć strajkować w szkole. Więc zaczynanie od czegoś [takiego] to naprawdę dobry pomysł. Na przykład w domu" - dodała. Następnie była pytana o to, jak radzi sobie z presją bycia ''twarzą" ruchu klimatycznego. Przyznała, że kluczowe jest dla niej wsparcie przyjaciół oraz świadomość tego, że nie jest sama. "Myślę, że najważniejsze jest to, że wiemy, iż jest tak wielu ludzi, którzy walczą o tę samą sprawę" - powiedziała.

W podłożonej ścieżce audio jest także mowa o książce autorstwa Thunberg. Jednak wbrew temu, co słyszymy na fałszywce, książka nie nosi tytułu "Wojny wegańskie", tylko "Książka o klimacie" (w oryginale "The Climate Book"). "Chciałabym przekazać całościowy obraz wszystkich kryzysów, przed którymi stoimy, i sprawić, by ludzie zaczęli dostrzegać powiązania między nimi. Mam nadzieję, że to może być swojego rodzaju przewodnik po kryzysie klimatycznym dla początkujących'' - mówiła Thunberg o swojej książce w rozmowie w BBC (tłum. red.).

Oczywisty fejk? Nie dla wszystkich. "Greta ma zdolność, by to powiedzieć"

Mimo tego, że wielu internatów od razu rozpoznało, iż nagranie jest deep fakem, również wielu uwierzyło w jego prawdziwość. Osoby, które udostępniły wpis polskiego internauty z tym filmikiem, rzekome słowa Thunberg komentowały (publikujemy te najmniej obraźliwe komentarze): "Upośledzona na umyśle pacynka, której sukcesem życiowym jest umiejętność wiązania butów i pojęcia stosowania podpaski podczas okresu - bo tak będzie co miesiąc - udziela uczonego wywodu debilom, którzy słuchają jej jak świnie grzmotu''; ''Wybaczcie ale Ją po****ło!!!! Widzę jak agresorom mówi, 'Wasze pociski i kule nie były ekologiczne i Ja się nie zgadzam'".

Nagranie, na które nałożono polską transkrypcję, najprawdopodobniej pochodzi z profilu Snicklink - w swoich mediach społecznościowych rozpowszechnia głównie satyryczne materiały. Nazwa profilu i słowo "satyra" wyświetlają się w prawym dolnym rogu przez cały czas trwania wideo. A na końcu wyświetla się adres strony internetowej snicklink.de i logo. Filmik z Gretą Thunberg opublikowano na Instagramie tego użytkownika już 23 października 2023 roku - bo wtedy fałszywka zaczęła krążyć w sieci.

Jeden z anglojęzycznych wpisów na platformie X z nią, też z 23 października 2023 roku, wyświetlono ponad 260 tys. razy. "Chociaż to jest wygenerowane przez AI, wygląda realistycznie, ponieważ Greta ma zdolność, by to powiedzieć'' - stwierdził autor wpisu.

Autor posta, który już w 2023 roku opublikował fałszywe nagranie, przyznał, że powstało przy użyciu AI x.com

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: DAVID MDZINARISHVILI/PAP/EPA

Pozostałe wiadomości

"Grok zerwał się z łańcucha", "Grok zwariował" – przestrzegają użytkownicy platformy X należącej do Elona Muska. Rzeczywiście, chatbot oparty na sztucznej inteligencji obraża Tuska i Giertycha, a pozytywnie pisze o Braunie czy Hitlerze. O co chodzi z tym Grokiem? 

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Źródło:
TVN24+

"Germanizacja w pełni" - tak internauci i niektóre media komentują rzekomą zmianę nazwy mostu Grunwaldzkiego we Wrocławiu z polskiej na niemiecką. Konserwator zabytków i urząd miasta zaprzeczają, a my tłumaczymy, skąd wziął się ten fałszywy przekaz.

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

Źródło:
Konkret24

Wygląda jak lokalny serwis, ale nim nie jest. Zamiast informować, strona ta szerzy antymigrancki hejt. W rzekomej trosce o bezpieczeństwo mieszkańców karmi ich strachem. Promują ją politycy, a firmuje człowiek z komitetu poparcia Karola Nawrockiego. Portal Gazeta Zielonogórska to modelowe źródło dezinformacji niemedialnej. Na czym polega to zjawisko? 

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Źródło:
TVN24+

Prawica rozpowszechnia przekaz o tysiącach "nielegalnych imigrantów" z Afryki, czy Bliskiego Wschodu zawróconych z Niemiec do Polski. Dane - także te najnowsze - pokazują coś zupełnie innego.

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Źródło:
Konkret24

Przed zapowiadanymi wielkimi opadami oczy wielu Polaków zwrócone są na największe zbiorniki przeciwpowodziowe w kraju. Zarządzający nimi zapewniają, że wszystkie mają zabezpieczone rezerwy. Porównaliśmy stan ich wypełnienia teraz oraz tuż przed powodzią we wrześniu 2024 roku. Eksperci tłumaczą, czy i jakie wnioski można z tego wyciągnąć.

Wypełnienie zbiorników retencyjnych teraz i przed powodzią 2024. Co nam to mówi

Wypełnienie zbiorników retencyjnych teraz i przed powodzią 2024. Co nam to mówi

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji grzmią w mediach społecznościowych, że "ludzie Bodnara chcieli zapewnić sobie bezkarność". Jako dowód rozsyłają rzekomy zapis, który miał się znaleźć w ustawie przygotowywanej w Ministerstwie Sprawiedliwości. Resort już się do tego odniósł, a my wyjaśniamy, co dało początek tej narracji.

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie wykonane nocą niedaleko granicy z Niemcami przez umieszczoną w lesie fotopułapkę wywołało oburzenie w sieci. Polityczka Konfederacji uznała bowiem, że kamera pokazała niemiecki patrol po polskiej stronie granicy. Wyjaśniamy, kogo naprawdę widać na fotografii.

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Po głośnym pożarze budynku w podwarszawskich Ząbkach w mediach społecznościowych pojawiły się teorie, że jego przyczyną były panele fotowoltaiczne. Jako potwierdzenie tej tezy publikowano nawet zdjęcia satelitarne. Straż pożarna dementuje ten przekaz.

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Źródło:
Konkret24

"Wszyscy powinni bić na alarm", "dlaczego zbiorniki retencyjne są pełne", "nie spuszczają wody"... - takie komentarze pojawiły się w sieci po informacjach o zbliżających się ulewach. Internauci alarmują, że zbiorniki retencyjne są już zapełnione, a Wody Polskie na to nie reagują. Przedsiębiorstwo zarządzające zbiornikami odpowiada, że "tworzący alternatywne teorie" internauci nie mają racji.

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Źródło:
Konkret24

Internauci dyskutują, czy na nagraniu z płonącym samochodem, które krąży w sieci, rzeczywiście płonie auto elektryczne. Sprawdzamy, więc co o całym zajściu wiadomo.

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

Źródło:
Konkret24

Kolejne państwa strefy Schengen przywracają kontrole graniczne, dlatego coraz częściej można usłyszeć głosy o "końcu" czy nawet "zabiciu Schengen". Eksperci wymieniają jednak zaskakujące powody, dla których ich zdaniem strefa nie tylko przetrwa, ale będzie się rozszerzać.

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Źródło:
TVN24+

Internauci, ale też poseł Marek Jakubiak oburzają się na zdjęcie polskiego policjanta, który na ramieniu ma naszywkę z flagą unijną. Wyjaśniamy, co to za naszywka.

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji utrzymują, że polski rząd nie przedstawia prawdziwych danych o liczbie migrantów "przerzucanych" z Niemiec do Polski, podczas gdy według władz niemieckich są to "duże liczby, tysiące w skali jednego miesiąca". Publikujemy więc najnowsze statystyki otrzymane z niemieckiej policji - nie potwierdzają takich twierdzeń.

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24

W kancelarii prezydenta Nawrockiego ma pozostać przynajmniej jeden minister z czasów obecnego prezydenta. A reszta? I co się stanie obecnymi doradcami Andrzeja Dudy? Wyjaśniamy.

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Źródło:
Konkret24

Poszukujący Tadeusza Dudy policjanci jakoby nawet nie potrafią nosić broni, a sam poszukiwany rzekomo zamieszcza w sieci nagranie obozowiska; na dodatek miał też sfilmować policyjny śmigłowiec, a nagranie zamieścił w sieci. Akcja w okolicach Limanowej stała się pretekstem do drwienia z policjantów biorących w niej udział lub zwiększania zasięgów i popularności w sieci. Pokazujemy przykłady krążących wokół niej fake newsów.

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

Źródło:
Konkret24

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, stwierdziła, że dla jej partii istotna jest objęcie funkcji wicepremiera w planowanej rekonstrukcji rządu, bo "wicepremier może więcej niż minister". A co na to akty prawne?

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Źródło:
Konkret24

Komentując "patrole obywatelskie" na granicy polsko-niemieckiej, politycy opozycji mówią po raz kolejny o "tysiącach migrantów przerzucanych przez Niemców". Dane o rzeczywistych przekazaniach są jednak dużo niższe. Wyjaśniamy.

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki zamieścił wykres, który miał pokazywać, jak bardzo za rządów PiS rosły dochody budżetu państwa, gdy podczas rządów PO-PSL i obecnej koalicji wzrosty nie są tak znaczące. Ekonomiści tłumaczą, co były premier pomija.

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Po tragedii w Starej Wsi, podczas policyjnej obławy pojawiło się zdjęcie, które ma pokazywać ulicę przed domem, gdzie dokonano zbrodni. Jest rozpowszechniane z twierdzeniem, że podejrzany Tadeusz Duda uciekł stamtąd na motocyklu. Oba przekazy są nieprawdziwe.

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawił się fragment kodu, który ma świadczyć o tym, że tak zwana aplikacja Mateckiego miała być podłączona do serwerów PKW. Nieznających się na programowaniu może wprowadzać w błąd. Tłumaczymy.

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

Źródło:
Konkret24

Nagranie z kilkudziesięcioma bocianimi gniazdami na słupie wysokiego napięcia przyciągnęło uwagę tysięcy internautów. Jedni twierdzą, że to Polska, inni wskazują na zagranicę. Sprawdziliśmy, co wiadomo o tym materiale.

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

Źródło:
Konkret24

Były wicepremier Jacek Sasin pytał w wywiadzie radiowym, gdzie są pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy i czy "ktoś odczuł jakąś poprawę z tego względu". Pokazujemy więc, na co do tej pory przeznaczono te środki: od pracowni AI, przez żłobki, po oczyszczalnie ścieków i modernizacje linii kolejowych.

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

Mimo zawieszenia przyjmowania wniosków o azyl na granicy polsko-białoruskiej, polskie służby wciąż przyjmują ich ponad tysiąc miesięcznie. Internauci komentują, że "Donald Tusk okłamał Polaków", bo "granica jest nieszczelna". Wyjaśniamy, dlaczego te dane o tym nie świadczą.

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji i internauci komentują, że wyborcy masowo wysyłali do Sądu Najwyższego protesty wyborcze według wzoru przygotowanego przez posła Romana Giertycha i z jego numerem PESEL. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska dolała oliwy do ognia, mówiąc, że takich protestów jest kilka tysięcy. Inne zdanie ma jednak rzecznik prasowy instytucji. Wyjaśniamy, co wiemy.

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

Źródło:
Konkret24

Prokurator generalny Adam Bodnar wnioskuje o ponowne przeliczenie głosów z niemal 1,5 tysiąca komisji wyborczych, bowiem w kilkunastu przypadkach, w których przeliczono już głosy, wykazano nieprawidłowości. Monitorujemy na bieżąco, w jakich komisjach sprawdzono jeszcze raz oddane głosy i z jakim wynikiem, oraz stan prokuratorskich śledztw.

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Źródło:
Konkret24

Rzecznik rządu Adam Szłapka jako sukces koalicji rządzącej wymienił wzrost punktualności pociągów do niemal 95 procent. Sprawdziliśmy więc dane.

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Źródło:
Konkret24