FAŁSZ

"Gruby wywiad w CNN"? Nie, nikt nie mówił o "podżegaczach wojennych"

Źródło:
Konkret24
Elon Musk proponuje "plan pokojowy" dla Rosji i Ukrainy (wideo z października 2022)
Elon Musk proponuje "plan pokojowy" dla Rosji i Ukrainy (wideo z października 2022)
tvn24
Elon Musk proponuje "plan pokojowy" dla Rosji i Ukrainytvn24

"To najfajniejszy wywiad, jaki widzieliśmy w CNN", "ten człowiek powiedział prawdę" - komentują internauci nagranie, które krąży w sieci jako fragment rozmowy na antenie CNN. Zaproszony gość - broniąc Elona Muska - miał oskarżyć stację, że podżega do wojny. Nie jest to jednak prawdziwe nagranie, takiej rozmowy nie było.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Półminutowy fragment wywiadu przeprowadzonego rzekomo w stacji CNN jest rozpowszechniany w mediach społecznościowych - głównie we wpisach po angielsku i rosyjsku, ale również po polsku. Rozmowa dotyczyła Elona Muska, gdy nagle zaproszony gość zaczął obrażać stację i prowadzącego, nazywając ich "podżegaczami wojennymi".

Rozsyłane nagranie zaczyna się od słów prowadzącego Jake'a Tappera: "Prezes SpaceX Elon Musk potwierdził ostatnio doniesienia, że w zeszłym roku zablokował dostęp do swojej sieci satelitów Starlink na Krymie. Czy powinny za tym pójść jakieś reperkusje?". Gość miał odpowiedzieć: "Zupełnie nie, Jake. Elon Musk uratował świat od wojny na większą skalę, odrzucając żądania Zełenskiego". Prowadzący dopytuje, czy "naprawdę cię to nie niepokoi?" - na co gość miał zareagować, używając wulgaryzmu: "Zupełnie nie i uważam, że ty też powinieneś się z tego cieszyć, ponieważ pracujesz dla CNN. A CNN to podżegacz wojenny, który czerpie korzyści z eskalowania konfliktu. Więc p***l się, Jake".

Taką wersję rozmowy cytowali polscy użytkownicy mediów społecznościowych, którzy publikowali nagranie - m.in. na platformach Facebook i X. "Gruby wywiad w CNN"; "To najfajniejszy wywiad, jaki widzieliśmy w CNN" - pisali. "Ten człowiek powiedział prawdę"; "Jake Tapper z CNN usłyszał od korespondenta z Indii szorstką i niewygodną prawdę"; "To jest epickie! Perski YouTuber Damon Imani do Tappera 'P***l się, Jake!' A sygnał transmisji zgubił się bardzo szybko" - komentowano na anglojęzycznych kontach.

FAŁSZ
Wpisy ze zmanipulowanym wideoX.com

Już rosyjskie napisy na nagraniu powinny wzbudzić podejrzliwość odbiorców: występujący tam rzekomo gość w rzeczywistości nie wystąpił w CNN, a stworzony przez niego film jest intensywnie promowany przez rosyjską dezinformację.

Gościem sekretarz stanu USA

By znaleźć oryginalną wersję wywiadu i zobaczyć, kto naprawdę był gościem stacji, wystarczy wpisać słowa kluczowe takie jak "CNN", "wywiad" czy "Jake Tapper" do internetowych wyszukiwarek. Wiele z nich, także na Facebooku lub X, w wynikach odsyła do szeroko komentowanego wywiadu, jakiego 10 września udzielił stacji CNN Antony Blinken, sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych.

PRAWDA

Na platformie X często publikowano jej fragment, który potem został wykorzystany do stworzenia przeróbki. Dotyczy on właściciela platformy X Elona Muska, który - według doniesień CNN i autora nowej biografii miliardera - w 2022 roku miał czasowo wyłączyć sieć Starlink, by nie dopuścić do ataku ukraińskich dronów na rosyjskie okręty. Rozmowa Tappera z Blinkenen na ten temat przebiegała następująco (jej zapis dostępny jest też na stronie Departamentu Stanu):

Jake Tapper: Prezes SpaceX Elon Musk potwierdził ostatnio doniesienia, zawarte w nowej biografii Muska autorstwa Waltera Isaacsona, że w zeszłym roku zablokował dostęp do swojej sieci satelitów Starlink na Krymie, aby zakłócić poważny ukraiński atak na rosyjską marynarkę wojenną. Innymi słowy, Musk skutecznie sabotował operację wojskową Ukrainy, sojusznika USA, przeciwko Rosji, agresorowi, który zaatakował sojusznika USA. Czy powinny za tym pójść jakieś reperkusje? Antony Blinken: Jake, nie mogę mówić o konkretnych epizodach. Oto co mogę powiedzieć: Starlink był istotnym narzędziem dla Ukraińców, aby mogli komunikować się ze sobą. Zwłaszcza dla wojskowych, by komunikować się podczas ich działań na rzecz obrony całego terytorium Ukrainy. Nadal tak jest i spodziewam się, że nadal będzie miało to kluczowe znaczenie dla ich działań. Mamy więc nadzieję i oczekujemy, że technologia ta pozostanie w pełni dostępna dla Ukraińców.  Jake Tapper: Nie wiem, że nie możesz o tym mówić; nie chcesz o tym mówić. Musk powiedział, że podobno obawiał się, że Rosja odpowie bronią nuklearną. Musk twierdzi, że oparł to na prywatnych rozmowach z wyższymi rangą rosyjskimi urzędnikami. Czy jesteś zaniepokojony tym, że Musk najwyraźniej prowadzi własne dyplomatyczne kontakty z rosyjskim rządem? Naprawdę nic z tego cię nie niepokoi? Antony Blinken: Jake, nie mogę mówić o rozmowach, które mogły się odbyć lub nie. Nie wiem. Skupiam się na fakcie, że sama technologia - Starlink - była naprawdę ważna dla Ukraińców. Nadal taką jest i powinna nadal być częścią tego, z czego mogą korzystać, by móc porozumiewać się ze sobą i - raz jeszcze - aby wojskowi mogli się komunikować.

Prowadzący rozmowę w CNN rzeczywiście pytał więc o Elona Muska, ale jego pytania w rozpowszechnianym nagraniu zostały przycięte. No i przede wszystkim nie zadawał ich korespondentowi w Delhi, tylko sekretarzowi stanu USA. Kim jest więc gość widoczny na zmanipulowanym filmiku i jak to wideo trafiło do polskojęzycznej sieci?

Irański YouTuber i rosyjskie konta

Imię i nazwisko mężczyzny wmontowanego w film podał jeden z autorów wpisów, cytując, co "perski YouTuber Damon Imani" rzekomo powiedział do Jake'a Tappera. Rzeczywiście na koncie tego youtubera ów zmanipulowany film zamieszczono 10 września, czyli w dzień wywiadu Tappera z Blinkenem. To Damon Imani jest jego autorem, ponieważ w pełnej wersji na końcu umieszczono plansze z logiem CNN i nazwą jego konta na platformie X. "Moje przemyślenia na temat decyzji Elona Muska o dezaktywacji sieci satelitarnej Starlink w obliczu konfliktu na Ukrainie" - opisał filmik youtuber.

Autor montażu dopiero w komentarzu dodał, że to "parodia, ale prawdziwa". Na jego wpis zareagował sam Elon Musk, pisząc: "Nieźle".

Na filmie irańskiego youtubera nie ma jednak rosyjskich napisów, które widać na wersji udostępnianej na polskojęzycznych kontach. Dodano je bowiem na rosyjskojęzycznym koncie Bye Biden w serwisie Telegram, na którym udostępniono filmik Damona Imaniego 11 września. Na tym profilu, gdzie regularnie publikuje się antyzachodnią i prorosyjską dezinformację, skomentowano: "Gość programu informacyjnego CNN stanął w obronie Elona Muska. Prezenter oskarżył prezesa SpaceX o blokowanie sieci satelitarnej Starlink na Krymie. Rozmówca wpadł w szał i wysłał go na trzy wesołe litery (nawiązanie do hasła 'idi na ch*j' - red.)".

Wpis ze zmanipulowanym nagraniem na rosyjskojęzycznym koncieTelegram

To za pośrednictwem tego rosyjskiego profilu nagranie uderzające w stację CNN trafiło do polskiej sieci.

Autorka/Autor:Michał Istel

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: Frederic Legrand - COMEO/Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Według Jarosława Kaczyńskiego opowieści o "jakichś straszliwych pałowaniach demonstracji", gdy u władzy był PiS, nie mają nic wspólnego z prawdą. Bo - tłumaczy prezes PiS - "policja ochraniała". Przypominamy jak.

Kaczyński: za naszych czasów "policja ochraniała", nie pałowała. Przypominamy więc

Kaczyński: za naszych czasów "policja ochraniała", nie pałowała. Przypominamy więc

Źródło:
Konkret24

Internauci dyskutują, czy Norwegia rzeczywiście rezygnuje z płatności bezgotówkowych i teraz będzie karać sprzedawców, jeśli nie będą chcieli przyjąć gotówki od klientów. Temat wypłynął po nowelizacji norweskiego prawa i na tej bazie powstał fake news.

W Norwegii płatność już tylko gotówką? Prawo zmieniono, ale nie aż tak

W Norwegii płatność już tylko gotówką? Prawo zmieniono, ale nie aż tak

Źródło:
Konkret24

Po morderstwie na Uniwersytecie Warszawskim w debacie publicznej znów pojawił się temat egzekwowania kary śmierci. Poseł Konfederacji Michał Wawer argumentuje nawet, że karę śmierci akceptuje Kościół katolicki. Jednak Katechizm Kościoła Katolickiego czy nauczanie papieży temu przeczą.

Kościół a kara śmierci. Czego nie wiedzą posłowie Konfederacji

Kościół a kara śmierci. Czego nie wiedzą posłowie Konfederacji

Źródło:
TVN24+

Prezydent Donald Trump miał wyrazić zdumiewające żądanie wobec Ukrainy po tym, jak w ramach operacji "Pajęczyna" zniszczyła rosyjskie samoloty. Tylko że nie ma potwierdzenia na prawdziwość tego cytatu.

Trump, zniszczone samoloty w Rosji i żądanie wobec Ukrainy. Historia nieprawdopodobna

Trump, zniszczone samoloty w Rosji i żądanie wobec Ukrainy. Historia nieprawdopodobna

Źródło:
Konkret24

Mapa z danymi o zdawalności matur w poszczególnych województwach znowu zaczęła krążyć w mediach społecznościowych - jako element w dyskusji na temat wyników wyborów prezydenckich, podziału kraju oraz wykształcenia wyborców. Tylko że ta mapa wprowadza w błąd i to z kilku powodów.

Tarczyński pokazuje mapę "a propos ciemnego ludu". Wprowadza w błąd

Tarczyński pokazuje mapę "a propos ciemnego ludu". Wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

W internecie rozpowszechniany jest przekaz, jakoby na podstawie wyroku wrocławskiego sądu samodzielne ściąganie flag obcych państw z budynków publicznych było legalne - czyli nie grozi prawnymi konsekwencjami. Przestrzegamy: to nieprawda.

"Bez konsekwencji prawnych" można zdjąć flagę obcego państwa? Nie ma takiego wyroku

"Bez konsekwencji prawnych" można zdjąć flagę obcego państwa? Nie ma takiego wyroku

Źródło:
Konkret24

Donald Tusk zapowiedział wniosek o wotum zaufania dla jego rządu. To już trzeci raz w historii, gdy Tusk - będąc premierem - sięga po ten instrument prawny. Wyjaśniamy, jaki może być cel i którzy premierzy poza nim z tego korzystali.

Wotum zaufania dla rządu. Po co? "Można przeliczyć szable"

Wotum zaufania dla rządu. Po co? "Można przeliczyć szable"

Źródło:
Konkret24

Na moment przed drugą turą wyborów prezydenckich do sieci powrócił przekaz, jakoby Donald Tusk stwierdził, że polskie rezerwy złota należą także do Unii Europejskiej. Takie słowa nigdy nie padły. Przypominamy.

Polskie złoto należy też do UE? Czego nie powiedział Tusk

Polskie złoto należy też do UE? Czego nie powiedział Tusk

Źródło:
Konkret24

W sieci rozpowszechniana jest informacja o tym, jakoby mammografia miała zostać zakazana przez szwajcarski rząd. Ta narracja ma na celu zniechęcanie kobiet do tego badania i ma być dowodem na jego rzekome niebezpieczeństwo. Tyle że jest całkowicie nieprawdziwa.

Zakaz mammografii w Szwajcarii? To niebezpieczny fake news

Zakaz mammografii w Szwajcarii? To niebezpieczny fake news

Źródło:
Konkret24

Nie ma wątpliwości, że przepływy wyborców od kandydatów, którzy nie dostali się do drugiej tury wyborów, zdecydowały o zwycięstwie Karola Nawrockiego i przegranej Rafała Trzaskowskiego. Jednak część przepływów zastanawia - na przykład grupa wyborców lewicy poszła pod prąd. Eksperci wyjaśniają, jakie mogły być powody takich decyzji.

Z Biejat i Zandberga na Nawrockiego? Co nimi kierowało

Z Biejat i Zandberga na Nawrockiego? Co nimi kierowało

Źródło:
Konkret24

Dyskusja o aplikacji do sprawdzania numerów zaświadczeń o prawie do głosowania rozgrzała internet w dniu drugiej tury wyborów prezydenckich. Politycy PiS alarmowali, że korzystanie z niej przez członków komisji wyborczych pozwoli uniknąć sfałszowania wyborów. Cała ta akcja wygląda jednak na wyborczą dezinformację.

Aplikacja do "sprawdzania zaświadczeń". Wyborcza dezinformacja PiS

Aplikacja do "sprawdzania zaświadczeń". Wyborcza dezinformacja PiS

Źródło:
Konkret24

W drugiej turze wyborów prezydenckich Polacy przybyli do urn jeszcze liczniej niż w pierwszej. Większe zaangażowanie obywateli widać we wszystkich województwach. Gdzie wyborcy zmobilizowali się najmocniej? Zobacz na naszej mapie.

Wybory prezydenckie 2025. Frekwencja w regionach rośnie między turami. Gdzie najbardziej?

Wybory prezydenckie 2025. Frekwencja w regionach rośnie między turami. Gdzie najbardziej?

Źródło:
Konkret24

Miliony wyświetleń generuje w internecie - nie tylko polskim - nagranie z kangurem, który stoi zdezorientowany przy odprawie do samolotu i nie zostaje wpuszczony na pokład. Wideo stało się wiralem, internauci są nim ogromnie poruszeni - a jaka jest prawda?

Kartę pokładową miał, do samolotu nie wszedł? Jak to z kangurem było

Kartę pokładową miał, do samolotu nie wszedł? Jak to z kangurem było

Źródło:
Konkret24

Zimna wiosna i majowe przymrozki spowodowały, że wracają przekazy podważające globalne ocieplenie. A niektórzy internauci przekonują, że nastąpił wręcz spadek globalnej temperatury. Jako "dowód" udostępniali pewien wykres. Tylko że on akurat ich tezy nie potwierdza.

"Globalna temperatura spadła o ponad 0,5 stopnia"? Co to za wykres

"Globalna temperatura spadła o ponad 0,5 stopnia"? Co to za wykres

Źródło:
Konkret24

"Kraj pod cichą okupacją", "ilu z nich to szpiedzy" - komentują internauci oburzeni postem polityka Konfederacji, który pisał o "cudzoziemcach w Wojsku Polskim". Tylko że jego analiza wprowadza w błąd, wyjaśniamy.

"Cudzoziemcy w Wojsku Polskim"? Niemożliwe

"Cudzoziemcy w Wojsku Polskim"? Niemożliwe

Źródło:
Konkret24

Państwowe Radio Białoruś wykorzystuje media społecznościowe, by wpływać na przebieg wyborów prezydenckich w Polsce i promować określonych kandydatów - ustalili analitycy DFRLab. Celem jest podważenie legalności procesu wyborczego w naszym kraju.

Polskie konta, 16 milionów wyświetleń. Białoruska dezinformacja o wyborach

Polskie konta, 16 milionów wyświetleń. Białoruska dezinformacja o wyborach

Źródło:
Konkret24, DFRLab

Europoseł PiS Waldemar Buda zarzuca Rafałowi Trzaskowskiemu, że wspiera prostytucję w Warszawie. Twierdzi, że prezydent stolicy miał przekazać na to milion złotych pewnej organizacji. Kłamstwo polityka PiS dementuje zarówno sama organizacja, jak i urząd miasta.

Buda: Trzaskowski dał milion na "promowanie prostytucji". Nieprawda

Buda: Trzaskowski dał milion na "promowanie prostytucji". Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Na ostatniej prostej kampanii wyborczej jednym z tematów jest unijny program dofinansowania przemysłów zbrojeniowych: czy Polska zyska na nim, czy nie. Jedni mówią o "gigantycznym sukcesie" dla Polski, drudzy o "niespełnianiu kryteriów" przez polskie fabryki. Wyjaśniamy, dlaczego trudno mówić o "antypolskim spisku" oraz że są dwa różne programy.

Pieniądze z UE na zbrojenia: zyskają tylko Niemcy czy jednak "sukces Polski"?

Pieniądze z UE na zbrojenia: zyskają tylko Niemcy czy jednak "sukces Polski"?

Źródło:
Konkret24

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki podkreśla znaczenie Rady Gabinetowej i powtarza, że właśnie przy jej pomocy będzie mobilizował rząd, gdy wygra wybory. Konstytucjonaliści prostują: rada nie ma żadnych kompetencji.

Nawrocki poprzez Radę Gabinetową chce "mobilizować rząd". Eksperci: nie może

Nawrocki poprzez Radę Gabinetową chce "mobilizować rząd". Eksperci: nie może

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS Marcin Horała - krytykując plany gabinetu Donalda Tuska w sprawie CPK - twierdzi, że gdy on był pełnomocnikiem poprzedniego rządu ds. budowy tego portu komunikacyjnego, Najwyższa Izba Kontroli wydała "wręcz fenomenalnie pochwalny" raport pokontrolny. Przeczytaliśmy go. Przypominamy główne zarzuty kontrolerów.

Horała o raporcie NIK na temat CPK: "fenomenalnie pochwalny". No nie

Horała o raporcie NIK na temat CPK: "fenomenalnie pochwalny". No nie

Źródło:
Konkret24

Sławomir Mentzen nie raz mówił o przypadkach z krajów zachodnich, krytykując projekt polskiej ustawy o mowie nienawiści. Tę narrację powtarza poseł Konfederacji Michał Wawer. Tylko że te kwestie nie mają wiele wspólnego - łączenie ich ma wzmacniać poczucie strachu. To poważna manipulacja, bo grająca na emocjach.

Mentzen mówi o Zachodzie, strasząc polską ustawą. To różne kwestie i duża manipulacja

Mentzen mówi o Zachodzie, strasząc polską ustawą. To różne kwestie i duża manipulacja

Źródło:
Konkret24

"Mój wizerunek i mój filmik jest nagrywany do narracji propagandowej polityków PiS-u" - oburza się polska influencerka mieszkająca w Hiszpanii. Z jej nagrania skorzystał na przykład poseł Dariusz Matecki, agitując przeciwko Rafałowi Trzaskowskiemu.

 "Nie mam z tym nic wspólnego". Film influencerki wykorzystano do politycznej agitacji

"Nie mam z tym nic wspólnego". Film influencerki wykorzystano do politycznej agitacji

Źródło:
Konkret24

W ostatniej przed wyborami debacie prezydenckiej Karol Nawrocki i Rafał Trzaskowski poruszyli temat ekshumacji polskich ofiar zbrodni wołyńskiej w Ukrainie. Według Trzaskowskiego dopiero się zaczęły, według Nawrockiego zaczęły się dużo wcześniej. Sprawdziliśmy podany przykład.

Nawrocki: "ekshumacje w Puźnikach rozpoczęły się dużo wcześniej". No nie

Nawrocki: "ekshumacje w Puźnikach rozpoczęły się dużo wcześniej". No nie

Źródło:
Konkret24, PAP

Politycy Prawa i Sprawiedliwości rozpowszechniają nagranie pokazujące, jakoby Donald Tusk na marszu poparcia dla Rafała Trzaskowskiego stwierdził, że teraz "Polską rządzą polityczni gangsterzy". Tylko że to zmanipulowane wideo. O kim więc mówił tak Tusk?

Tusk nazwał rząd "politycznymi gangsterami"? Nie. A kogo?

Tusk nazwał rząd "politycznymi gangsterami"? Nie. A kogo?

Źródło:
Konkret24

"W Rumunii już się zaczęło", "po wyborach w Rumunii ruszył pełną parą unijny pakt migracyjny" - taki przekaz rozpowszechniają politycy PiS, prawicowe media i Karol Nawrocki. Wszystko oparto na wpisie unijnej agencji ds. azylu, który jednak nie odnosi się do paktu migracyjnego.

Po wyborach w Rumunii "ruszył pakt migracyjny"? Wyjaśniamy

Po wyborach w Rumunii "ruszył pakt migracyjny"? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Stwierdzenie: "nie ma Zielonego Ładu", które padło podczas ostatniej debaty prezydenckiej przed drugą turą wyborów, wywołało dyskusję polityków. Chodzi o podpisany na początku maja traktat polsko-francuski. Rzeczywiście, określenie "Zielony Ład" w nim nie pada, ale... Wyjaśniamy.

Spór o traktat polsko-francuski. Co w nim jest o Zielonym Ładzie

Spór o traktat polsko-francuski. Co w nim jest o Zielonym Ładzie

Źródło:
Konkret24

"Czy PKP finansuje kampanię Trzaskowskiego?" - pytają w sieci oburzeni posłowie PiS. Posłanka tej partii nagrała bowiem przyjazd i odjazd specjalnego pociągu Kolei Śląskich, który sympatyków Rafała Trzaskowskiego przywiózł na marsz do stolicy. Dowiedzieliśmy się, kto go wynajął.

"Darmowy" pociąg dla "wtajemniczonych" na "rządowy marsz"? Wiemy, kto za niego zapłacił

"Darmowy" pociąg dla "wtajemniczonych" na "rządowy marsz"? Wiemy, kto za niego zapłacił

Źródło:
Konkret24

Pakt migracyjny obowiązuje od czasów Tuska, to obecny premier na pakt się zgodził, a wcześniej to "kotwica Morawieckiego" blokowała pakt - takie tezy przedstawili politycy PiS na konferencji prasowej. Mimo że były one kilkukrotnie obalane, opozycja dalej gra nimi w kampanii prezydenckiej, dlatego raz jeszcze przedstawiamy fakty.

Morawiecki znów mówi o pakcie migracyjnym. I znów manipuluje

Morawiecki znów mówi o pakcie migracyjnym. I znów manipuluje

Źródło:
Konkret24

Donald Tusk w ostatnich wywiadach telewizyjnych namawiał do poparcia w drugiej turze wyborów prezydenckich Rafała Trzaskowskiego. Jednak zarówno w rozmowie w "Faktach po Faktach " w TVN24, jak i we wcześniejszej w TVP Info kilka razy minął się z prawdą. Sprawdziliśmy, co mówił premier.

Inflacja, push backi, 800 plus. Sprawdzamy słowa premiera

Inflacja, push backi, 800 plus. Sprawdzamy słowa premiera

Źródło:
konkret24

Zapytany o swoją obietnicę obniżki cen prądu, Karol Nawrocki zasugerował, że wkrótce Trybunał Konstytucyjny ma podjąć decyzję o odrzuceniu systemu handlu uprawnieniami do emisji CO2. Nie wiadomo, skąd kandydat PiS to wie. Wiadomo natomiast, że Polska nie może wyjść z ETS-u, nie wychodząc z Unii Europejskiej.

Nawrocki obiecuje "odrzucić ETS". Tylko że to niemożliwe

Nawrocki obiecuje "odrzucić ETS". Tylko że to niemożliwe

Źródło:
Konkret24