Nagranie długiego i głębokiego wąwozu są udostępniane w sieci z opisem, że ten powstał w Turcji w wyniku trzęsienia ziemi. W rzeczywistości uskoki znajdują się w innym kraju i powstały w inny sposób.
Po katastrofalnym trzęsieniu ziemi w Turcji i Syrii, w którym zginęło co najmniej 50 tys. osób, w sieci, także polskiej, zaczęto rozpowszechniać filmik, na którym widać ogromny uskok w ziemi, ciągnący się przez wiele kilometrów. Według opisów ma to być pęknięcie powstałe w wyniku trzęsienia na terytorium Turcji. "Nowe wideo przedstawiające pękanie skorupy ziemskiej po trzęsieniu ziemi w Turcji"; "Rozłam skorupy ziemskiej w Chatai (Hatay to prowincja w Turcji - red.). Pojawił się po najsilniejszym trzęsieniu ziemi, które pochłonęło życie ponad 40 tysięcy osób"; "Tak wygląda pęknięcie skorupy ziemskiej w tureckiej prowincji" - podpisywali nagranie polscy internauci (pisownia wszystkich wpisów oryginalna). Tylko w jednym z wpisów do tej pory zobaczyło go 10 tys. osób. Filmik z takimi opisami był też bardzo popularny na wielu zagranicznych kontach w różnych mediach społecznościowych.
Ponieważ temat trzęsienia ziemi i jego ofiar budził duże emocje w sieci, niektórzy internauci uwierzyli, że widoczne na nagraniu pęknięcie powstało w wyniku niedawnych ruchów płyt tektonicznych w Turcji. "Straszne..."; "Wow... ziemia się wkurzyła"; "Okropne to..." - pisali w komentarzach.
Część internautów była jednak bardziej podejrzliwa i zwracała uwagę, że jeśli uskok powstałby kilka tygodni temu, to Turkom raczej nie udałoby się w tym czasie wybudować drogi biegnącej wzdłuż pęknięcia. "I turcy w tydzień zbudowali drogę wzdłuż tego uskoku? Niesamowite"; "Już zdążyli wybudować drogi wzdłuż rozłamów, a nawet te prowadzące do mostów heh. No, jednak to nie tam" - pisali, sugerując, że filmik pochodzi z innego miejsca, a może nawet innego kraju. I mieli rację.
Nie Turcja, a Chiny
Jako że filmik był popularny także w innych krajach, wiele portali fact-checkingowych starało się już ustalić, skąd tak naprawdę pochodzi. Okazało się, że samo nagranie jest zmontowane z kilku kadrów, które opublikowano na chińskojęzycznym koncie na TikToku w listopadzie 2022.
W opisie nagrania napisano, że widoczny uskok znajduje się niedaleko miasta Yuncheng w prowincji Shanxi w centralnych Chinach.
Tę lokalizację można potwierdzić samodzielnie na mapach satelitarnych. Na pierwszym ujęciu nagrania widać np. budynek z niebieskim dachem, ulokowany na skraju uskoku obok wody. Te elementy pojawiają się również na mapach Google.
Nie trzęsienie ziemi, a erozja
Jak wyjaśnili geolodzy w rozmowie z agencją Associated Press, widoczny wąwóz jest tylko jednym z wielu podobnych na płaskowyżu lessowym w chińskiej prowincji Shanxi. An Yin z Uniwersytetu Kalifornijskiego i Michael Stecker z Uniwersytetu Columbia zaprzeczyli też, że uskok powstał w wyniku pęknięcia po trzęsieniu ziemi. "Płaskowyż lessowy to gruba warstwa pyłu nawiewanego przez wiatr z ostatniej epoki lodowcowej, która dość łatwo ulega erozji pod wpływem wody z przepływających tam rzek" - tłumaczył Steckler.
Nagrania opisywane w sieci jako pochodzące z Turcji nie tylko nie pochodzą więc z tego kraju, ale widoczne na nich wąwozy powstały dawno temu na skutek działania wody, a nie trzęsienia ziemi.
Ogromne straty po katastrofie
Dwa silne trzęsienia ziemi nawiedziły turecką prowincję Hatay i północno-zachodnie regiony Syrii 6 lutego. Od tego czasu potwierdzono już śmierć ponad 50 tysięcy osób. W samej Turcji kataklizm pozbawił dachu nad głową ponad 1,5 miliona osób, które od tego czasu żyją w tymczasowych schroniskach.
Źródło: Konkret24, APNews
Źródło zdjęcia głównego: Twitter