Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych (NIPiP) jest za odrzuceniem rządowego projektu ustawy o kadrach medycznych zakładającego, by w czasie pandemii zatrudniać pielęgniarki i położne, które kształciły się poza granicami Polski.

Na konferencji prasowej w środę 25 listopada przedstawiciele samorządu pielęgniarek i położnych przekonywali, że w Polsce mamy niewykorzystane zasoby kadrowe pielęgniarek i położnych wystarczające, by zabezpieczyć opiekę nad pacjentami w dobie pandemii.

"30 tysięcy pielęgniarek i położnych nie znalazło jeszcze zatrudnienia, nigdzie nie jest zatrudnione. Nie wykonuje zawodu także jako indywidualne, samodzielne podmioty lecznicze - ani w podmiotach państwowych, ani w podmiotach niepublicznych" - mówiła Joanna Walewander, sekretarz Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych.

"Kolejne statystyki mówią o tym, że w 2020 roku Okręgowe Rady Pielęgniarek i Położnych stwierdziły ponad pięć tysięcy praw do wykonywania zawodu, z czego siedemdziesiąt procent pielęgniarek i położnych nie znalazło zatrudnienia w obecnym systemie ochrony zdrowia. Te liczby mówią same za siebie. My jesteśmy przygotowani na to, że polskie pielęgniarki i położne są w stanie zabezpieczyć odpowiednią opiekę polskim pacjentom" - stwierdziła Walewander.

Pielęgniarki i położne są. Są też "złe warunki pracy albo złe warunki płacy"

Na pytanie dziennikarza, gdzie są osoby, które mogą podjąć się pracy pielęgniarek i położnych, sekretarz NIPiP odpowiedziała: "Te osoby są, te osoby chętnie podjęłyby pracę, natomiast propozycje, które są przedstawiane, nie są przyjmowane przez pielęgniarki polskie z uwagi na to, że albo są to złe warunki pracy, albo złe warunki płacy. Nie ma stabilności proszę państwa w naszym zawodzie, jeśli chodzi o warunki i płace". Joanna Walewander dodała, że zasoby kadrowe dostępne w Polsce są w stanie zabezpieczyć opiekę nad pacjentami, szczególnie w obecnej sytuacji.

"Dyrektorzy szpitali tłumaczą się, że nie mają środków na zwiększenie zatrudnienia pielęgniarek i położnych, że nie mają środków na zatrudnienie personelu pomocniczego, opiekunów medycznych. Mamy rzesze wykształconych u nas opiekunów medycznych" - zauważyła Zofia Małas, prezes NIPiP. "Jeśli mówimy 'wszystkie ręce na pokład', to przede wszystkim sięgnijmy po naszych polskich obywateli, którzy posiadają wykształcenie medyczne, paramedyczne i dajmy im dobre warunki wynagrodzenia" - apelowała.

Przeanalizowaliśmy statystyki o rynku pielęgniarek i położnych: ile jest ich w kraju i ile z nich jest zatrudnionych w zawodzie.

Rośnie liczba pielęgniarek i położnych - ale nie tak jak ich zatrudnienie

Na koniec grudnia 2019 roku w Polsce było zarejestrowanych 299 619 pielęgniarek i pielęgniarzy oraz 39 026 położnych. Wtedy 77 proc. pielęgniarek (229 974) i 71 proc. położnych (27 859) pracowało w swoim zawodzie - to dane dostępne na stronach Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych. Liczby te mogą jednak uwzględniać te same osoby pracujące w dwóch lub więcej miejscach.

- Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych szacuje, że około jedna trzecia personelu pielęgniarskiego pracuje na więcej niż jednym etacie – powiedziała Konkret24 prezes NIPiP Zofia Małas.

Z roku na rok jest coraz więcej osób z prawem do wykonywania obu zawodów. W 2019 roku przybyło ponad 4,1 tys. pielęgniarek i 711 położnych. W 2018 roku w porównaniu z poprzednim przybyło 3,6 tys. pielęgniarek i 741 położnych.

Natomiast w mniejszym stopniu wzrasta zatrudnienie w tych zawodach. W 2019 roku zawód pielęgniarki wykonywało o 1724 osoby więcej niż rok wcześniej, a zawód położnej o 304 więcej.

- To fakt, że coraz więcej osób jest w tym zawodzie - powiedziała w rozmowie z Konkret24 Longina Kaczmarska, pierwsza wiceprzewodnicząca Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych. - Tylko że bardzo duża grupa odchodzi na emerytury, to też jest faktem - dodała, zwracając uwagę na rosnącą średnią wieku polskich pielęgniarek.

Z roku na rok średnia wieku osób uprawnionych do wykonywania obu zawodów rośnie. Na 31 grudnia 2019 roku średnia wieku pielęgniarki w Polsce wynosiła ok. 52 lata, a położnej ok. 50 lat - pokazują statystyki NIPiP.

Dziesięć lat wcześniej, na koniec 2009 roku, średnia wieku polskiej pielęgniarki wynosiła ok. 44 lata, a położnej - 44 lata.

OECD: w Polsce 5 pielęgniarek na 1 tys. mieszkańców

Według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w 2017 roku w Polsce na 1 tys. mieszkańców przypadało 5,1 pielęgniarek. To był jeden z najniższych wyników wśród krajów Unii Europejskiej uwzględnionych w badaniu.

Był to także spadek w porównaniu z 2014 rokiem, gdy OECD podawało dla Polski wartość 5,2.

Za nami były tylko Grecja i Łotwa - w tych państwach przypadały odpowiednio 3,4 i 4,4 pielęgniarki na 1 tys. mieszkańców kraju.

Należy podkreślić, że OECD definiuje pielęgniarki jako wszystkie praktykujące pielęgniarki (i pielęgniarzy), świadczące usługi zdrowotne dla pacjentów, w tym prowadzące własną działalność gospodarczą. W przypadku Austrii i Grecji dane obejmują jedynie pielęgniarki pracujące w szpitalach.

Deficyt pielęgniarek sięgnie dna za pięć, dziesięć lat

"Problem braku pielęgniarek to dziś główne zagrożenie dla systemu ochrony zdrowia. Wskutek luki pokoleniowej powstałej w 2004 roku deficyt sięgnie dna już za pięć, dziesięć lat" - powiedział prezes Narodowego Funduszu Zdrowia Andrzej Jacyna (cytat za "Rzeczpospolitą") na posiedzeniu Rady Dialogu Społecznego 14 maja 2019 roku.

Rok temu Longina Kaczmarska, wiceprzewodnicząca Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych, komentując słowa premiera Morawieckiego w 2019 roku, przyznała mu rację, że zawód pielęgniarki jest teraz zawodem pożądanym, a nowych miejsc kształcenia przybywa. "Był okres, że w ogóle zainteresowania tym zawodem nie było, teraz zainteresowanie jest" - powiedziała. Lecz dodała, że wiele kandydatów do zawodu przerywa edukację z uwagi na trudności w nauce i doświadczenie odpowiedzialności związanej z zawodem pielęgniarki.

"Pan premier się cieszy, środowisko mniej, bo niestety pielęgniarek w podmiotach publicznych jest coraz mniej, szczególnie w szpitalach" - mówiła Kaczmarska. "Problem mają pracodawcy, mają pracownicy, a przede wszystkim pacjenci, którzy nie są tak zabezpieczeni, jak powinni być". I dodała, że o ile dobrze radzą sobie szpitale kliniczne i wojewódzkie, to "w powiatowych jest rozpacz", bo tam pielęgniarek i położnych jest za mało.