FAŁSZ

"Sztorm na Morzu Czarnym i fale, które zalały okręt Moskwa"? To stary film


Ponad milion wyświetleń w sieci ma film pokazujący mocno uszkodzony okręt na środku oceanu, który powoli tonie. Wielu internautów wierzy, że ogląda tonący krążownik Moskwa – ale to jest kolejne stare wideo rozsyłane w sieci.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Zatonięcie flagowej jednostki rosyjskiej Floty Czarnomorskiej - krążownika Moskwa – wciąż wzbudza ogromne zainteresowanie internautów, którzy w mediach społecznościowych dyskutują o tym wydarzeniu, załączając niekiedy zdjęcia czy filmy. Przypomnijmy: 14 kwietnia ukraińskie władze podały, że okręt został trafiony pociskami przeciwokrętowymi Neptun. Potem Pentagon informował, że w chwili wybuchu Moskwa znajdował się około stu kilometrów od wybrzeża, czyli w zasięgu ukraińskich rakiet Neptun. Lecz USA nie potwierdziły ani nie zaprzeczyły, że to ukraiński atak był przyczyną uszkodzenia krążownika. Wieczorem 14 kwietnia rosyjskie ministerstwo obrony poinformowało, że okręt zatonął podczas sztormu w czasie holowania. Przekazało, że na pokładzie wybuchł pożar. Nie potwierdziło doniesień ukraińskich władz, że okręt został trafiony rakietami.

W Konkret24 opisaliśmy już rozsyłany w polskim internecie film pokazujący jakiś okręt na wodzie, który po chwili wybucha, a zdaniem internautów jest to krążownik Moskwa – gdy tymczasem nagranie pochodzi sprzed dziewięciu lat. Kolejny bardzo popularny film, który ma pokazywać moment zatonięcia krążownika Moskwa, zaczął masowo krążyć w mediach społecznościowych 15 kwietnia.

"Widzimy jak 'Moskwa' tonie, a gdzie tu sztorm i holujący???"

Na półminutowym nagraniu oglądamy filmowany z góry okręt na morzu, bardzo już zniszczony ostrzałem, który powoli tonie. Użytkownik Twittera, który opublikował to wideo, dołączył komentarz: "Od kolegi misia Puchatka dotarł do mnie film z rozmiarami niesamowitego sztormu na Morzu Czarnym i fale które wyrwały kawał okrętu Moskwa i go ostatecznie zalały!" (pisownia postów oryginalna). Na tym profilu filmik ma ponad 18 tys. wyświetleń. Post polubiło ponad 1 tys. internautów, ponad 330 podało dalej.

fałsz

Film z tonącym okrętem krążył na Facebooku i TwitterzeFacebook, Twitter

Z kolei Romuald Szeremietiew, były wiceminister obrony narodowej, podając to wideo 16 kwietnia na Twitterze, komentował: "Moskale podawali, że okręt zatonął w czasie holowania do portu bo był sztorm. Widzimy jak 'Moskwa' tonie, a gdzie tu sztorm i holujący???". A gdy internauta napisał mu w komentarz: "To nie Moskwa tonie na tym nagraniu", Szeremietiew odpisał:" To co tonie z rozwaloną burtą - duży okręt, prosze wskazać co i kto zatopił!".

Jeszcze więcej wyświetleń – bo aż 1,6 mln – ma to samo wideo opublikowane na facebookowym profilu Vaidotasa Malinionisa, litewskiego stratega ds. bezpieczeństwa narodowego z National Defence Foundation z Wilna.

Post opublikowany 15 kwietnia skomentowało ponad 230 użytkowników. "Tak właśnie było" – napisał wojskowy (w języku litewskim), nie precyzując wprawdzie, że to krążownik Moskwa, ale tak zrozumiało wielu komentujących.

Jednak w komentarzach, oprócz wyrazów radości i uznania dla ukraińskich wojsk, część internautów pisała, że film wcale nie pokazuje krążownika Moskwa. "Zaprzestań rozsyłania spamu. To nie jest ani statek, ani czas (zatonął w nocy). Rozpowszechnianie takich informacji nie przynosi żadnych korzyści" – napisał jeden z użytkowników. "Pięknie ilustrowany tonący statek. Mam jednak pytanie - wszystko działo się w nocy (w ciemności), a filmowanie odbywało się w ciągu dnia (nie w dzień)... Czy to mogło unosić się na wodzie przez tak długi czas?" – skomentował inny.

Również pod wspomnianym wyżej tweetem z tym nagraniem internauci pisali: "Fejczur. To nagranie z czerwca 2000r."; "Kto używa w 2022 kamery VHS? sama jakość materiału pozwala podejrzewać, że to nie ten okręt"; "Misiaczki, to nie Moskwa".

Film z 2000 roku nakręcony na Oceanie Spokojnym

Bo ten film rzeczywiście nie pokazuje zatonięcia krążownika Moskwa. Pochodzi z 2000 roku, można go znaleźć na YouTube z tytułem: "USS Buchanan (DDG-14) Sinking (SINKEX), RIMPAC 2000".

Wideo na YouTube z 2000 roku pokazuje ćwiczenia z niszczycielem BuchananYoutube

W opisie czytamy, że "13 czerwca 2000 roku niszczyciel rakietowy USS Buchanan (DDG-14) wziął udział w międzynarodowych ćwiczeniach RIMPAC 2000 (Rim of the Pacific) jako okręt-cel w ośrodku Pacific Missile Range Facility, na północny zachód od hawajskiej wyspy Kauai. Przez ponad 24 godziny siły amerykańskie, kanadyjskie i australijskie próbowały go zatopić. Okręt wytrzymał trzy trafienia pociskami Hellfire, trzy trafienia pociskami Harpoon i potężne trafienie bombą GBU-24 o masie 2400 funtów zrzuconą przez samolot RAAF F-111".

Niszczyciel utrzymywał się na powierzchni przez całą noc, a rano 14 czerwca saperzy US Navy weszli na pokład i podłożyli 200 funtów materiału wybuchowego w kluczowych miejscach na rufie okrętu. "Szesnaście minut i trzy sekundy po odpaleniu zapalnika czasowego USS Buchanan z gracją, w pozycji dziobem w dół, zsunął się pod powierzchnię Oceanu Spokojnego" – informuje opis filmu na YouTube. Materiał ten udostępniono na YouTube za zgodą ośrodka Pacific Missile Range Facility.

Autor: Renata Gluza, Jan Kunert / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Russian Defense Ministry Press Service, via EPA/PAP/Twitter

Pozostałe wiadomości

Kolejne państwa strefy Schengen przywracają kontrole graniczne, dlatego coraz częściej można usłyszeć głosy o "końcu" czy nawet "zabiciu Schengen". Eksperci wymieniają jednak zaskakujące powody, dla których ich zdaniem strefa nie tylko przetrwa, ale będzie się rozszerzać.

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Źródło:
TVN24+

Politycy opozycji utrzymują, że polski rząd nie przedstawia prawdziwych danych o liczbie migrantów "przerzucanych" z Niemiec do Polski, podczas gdy według władz niemieckich są to "duże liczby, tysiące w skali jednego miesiąca". Publikujemy więc najnowsze statystyki otrzymane z niemieckiej policji - nie potwierdzają takich twierdzeń.

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24

W kancelarii prezydenta Nawrockiego ma pozostać przynajmniej jeden minister z czasów obecnego prezydenta. A reszta? I co się stanie obecnymi doradcami Andrzeja Dudy? Wyjaśniamy.

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Źródło:
Konkret24

Poszukujący Tadeusza Dudy policjanci jakoby nawet nie potrafią nosić broni, a sam poszukiwany rzekomo zamieszcza w sieci nagranie obozowiska; na dodatek miał też sfilmować policyjny śmigłowiec, a nagranie zamieścił w sieci. Akcja w okolicach Limanowej stała się pretekstem do drwienia z policjantów biorących w niej udział lub zwiększania zasięgów i popularności w sieci. Pokazujemy przykłady krążących wokół niej fake newsów.

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

Źródło:
Konkret24

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, stwierdziła, że dla jej partii istotna jest objęcie funkcji wicepremiera w planowanej rekonstrukcji rządu, bo "wicepremier może więcej niż minister". A co na to akty prawne?

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Źródło:
Konkret24

Komentując "patrole obywatelskie" na granicy polsko-niemieckiej, politycy opozycji mówią po raz kolejny o "tysiącach migrantów przerzucanych przez Niemców". Dane o rzeczywistych przekazaniach są jednak dużo niższe. Wyjaśniamy.

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki zamieścił wykres, który miał pokazywać, jak bardzo za rządów PiS rosły dochody budżetu państwa, gdy podczas rządów PO-PSL i obecnej koalicji wzrosty nie są tak znaczące. Ekonomiści tłumaczą, co były premier pomija.

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Po tragedii w Starej Wsi, podczas policyjnej obławy pojawiło się zdjęcie, które ma pokazywać ulicę przed domem, gdzie dokonano zbrodni. Jest rozpowszechniane z twierdzeniem, że podejrzany Tadeusz Duda uciekł stamtąd na motocyklu. Oba przekazy są nieprawdziwe.

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawił się fragment kodu, który ma świadczyć o tym, że tak zwana aplikacja Mateckiego miała być podłączona do serwerów PKW. Nieznających się na programowaniu może wprowadzać w błąd. Tłumaczymy.

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

Źródło:
Konkret24

Nagranie z kilkudziesięcioma bocianimi gniazdami na słupie wysokiego napięcia przyciągnęło uwagę tysięcy internautów. Jedni twierdzą, że to Polska, inni wskazują na zagranicę. Sprawdziliśmy, co wiadomo o tym materiale.

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

Źródło:
Konkret24

Były wicepremier Jacek Sasin pytał w wywiadzie radiowym, gdzie są pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy i czy "ktoś odczuł jakąś poprawę z tego względu". Pokazujemy więc, na co do tej pory przeznaczono te środki: od pracowni AI, przez żłobki, po oczyszczalnie ścieków i modernizacje linii kolejowych.

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

Mimo zawieszenia przyjmowania wniosków o azyl na granicy polsko-białoruskiej, polskie służby wciąż przyjmują ich ponad tysiąc miesięcznie. Internauci komentują, że "Donald Tusk okłamał Polaków", bo "granica jest nieszczelna". Wyjaśniamy, dlaczego te dane o tym nie świadczą.

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji i internauci komentują, że wyborcy masowo wysyłali do Sądu Najwyższego protesty wyborcze według wzoru przygotowanego przez posła Romana Giertycha i z jego numerem PESEL. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska dolała oliwy do ognia, mówiąc, że takich protestów jest kilka tysięcy. Inne zdanie ma jednak rzecznik prasowy instytucji. Wyjaśniamy, co wiemy.

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

Źródło:
Konkret24

Prokurator generalny Adam Bodnar wnioskuje o ponowne przeliczenie głosów z niemal 1,5 tysiąca komisji wyborczych, bowiem w kilkunastu przypadkach, w których przeliczono już głosy, wykazano nieprawidłowości. Monitorujemy na bieżąco, w jakich komisjach sprawdzono jeszcze raz oddane głosy i z jakim wynikiem, oraz stan prokuratorskich śledztw.

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Źródło:
Konkret24

Rzecznik rządu Adam Szłapka jako sukces koalicji rządzącej wymienił wzrost punktualności pociągów do niemal 95 procent. Sprawdziliśmy więc dane.

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Źródło:
Konkret24

Internauci z rozbawieniem komentują materiał pochodzący rzekomo z rosyjskiej telewizji. Przedstawia on reportera, który zachwala nowo wybudowaną drogę w Woroneżu, ale asfalt okazuje się być tylko ogromnym kawałkiem tkaniny. "Propaganda sukcesu" - podsumowują. Tyle że nagranie nie jest autentyczne.

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Źródło:
Konkret24

Do sieci powraca zdjęcie, które jest podstawą antyimigranckiego przekazu. "Stop migracji", "straszny widok", "koszmar" - komentują internauci widoczną na fotografii grupę ciemnoskórych, młodych mężczyzn, czekających na przystanku autobusowym. Co o zdjęciu wiadomo?

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS Marcin Przydacz, broniąc nieautoryzowanej aplikacji do weryfikacji zaświadczeń wyborczych, stwierdził, że sama PKW zezwoliła na stosowanie "tego typu instrumentów", a aplikacja miała uchronić przed turystyką wyborczą. Oba argumenty są nietrafione.

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Źródło:
Konkret24

Do Sądu Najwyższego wpłynęło już ponad 54 tysiące protestów wyborczych, a sąd ma czas na ich rozpatrzenie do 2 lipca. Sąd zarządził też oględziny kart i przeliczenie głosów w kilkunastu komisjach. Te same komisje były wytypowane w modelach, które badały wahnięcia w poparciu na korzyść kandydatów. Wyjaśniamy, czym są te modele i czy na ich podstawie można mówić o jakichś "nieprawidłowościach statystycznych" w wynikach wyborów.

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki, komentując domniemany gwałtowny wzrost przestępstw w 2024 roku, stwierdził, że to przez "10 tysięcy nielegalnych migrantów z Niemiec". W jednym zdanie zawarł dwa fałsze. Wyjaśniamy.

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Źródło:
Konkret24

Wymiana poległych ukraińskich i rosyjskich żołnierzy stała się podstawą do prokremlowskiej dezinformacji wymierzonej w Ukrainę. A wykorzystano do tego sfabrykowany artykuł "The Wall Street Journal".

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

Europosłanka Hanna Gronkiewicz-Waltz z Koalicji Obywatelskiej przekonuje, że prezydent Andrzej Duda złamał konstytucję, bo na posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego zaprosił prezydenta elekta. Konstytucjonaliści oceniają to jednoznacznie.

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

Źródło:
Konkret24

Polacy rzekomo zostali zatrzymani przez ukraińską służbę bezpieczeństwa "za pokazywanie polskich symboli", jakoby oskarżono ich "o naruszanie integralności ukraińskich terytoriów i szerzenie idei separatystycznych". Dowodem ma być krótkie nagranie, które udostępniają niektórzy internauci. Według eksperta to przykład nieudolnej rosyjskiej prowokacji.

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

Źródło:
Konkret24

Najpierw za spłatę przez Polskę ukraińskich odsetek oberwało się premierowi Donaldowi Tuskowi. Potem tłumaczyć się z tego musiał były premier Mateusz Morawiecki. Zamieszanie - i jednocześnie akcję dezinformacyjną w internecie - wywołał jeden z posłów Konfederacji, ukrywając istotny szczegół w swoim przekazie.

"Polska spłaca ukraińskie odsetki". Poseł Konfederacji uderzył w Tuska, tłumaczy się Morawiecki

"Polska spłaca ukraińskie odsetki". Poseł Konfederacji uderzył w Tuska, tłumaczy się Morawiecki

Źródło:
TVN24+

Niemiecki czarnoskóry europoseł miał skrytykować Polskę i stwierdzić, że wybory prezydenckie zostały sfałszowane. Taka informacja, okraszona zdjęciem rzekomego polityka, wywołała w sieci antyunijne i rasistowskie komentarze. Tylko że na zdjęciu jest ktoś inny, przekaz miał być żartem - ale za prawdziwy wziął go nawet poseł PiS.

"Niemiecki europoseł" i "sfałszowane wybory". Miał być żart, jest hejt

"Niemiecki europoseł" i "sfałszowane wybory". Miał być żart, jest hejt

Źródło:
Konkret24