FAŁSZ

Rabowanie policyjnych furgonetek, zrzucanie aut, uwalnianie zwierząt z zoo... To nie jest Francja teraz

Źródło:
Konkret24

Trwające we francuskich miastach protesty i zamieszki spowodowały, że w mediach społecznościowych rozsyłane są nagrania i zdjęcia mające rzekomo pokazywać te wydarzenia. Niektóre jednak nie mają z nimi nic wspólnego - to stare materiały, także spoza Francji.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Po tym, jak 27 czerwca policjant w Nanterre pod Paryżem zastrzelił 17-letniego Nahela podczas kontroli drogowej, protesty we Francji wzmogły się - wybuchały zamieszki na ulicach, nasiliło się palenie samochodów, grabieże, zaczęto nawet atakować obywateli. Wydarzenia objęły wiele miast, dochodziło do walk z policją. To, co się dzieje nad Sekwaną, znajduje odzwierciedlenie w mediach społecznościowych: krąży wiele zdjęć i filmów z tych wydarzeń. Nie wszystkie jednak są autentyczne i aktualne. Przestrzegamy przed ich rozpowszechnianiem, bo to klasyczne fake newsy, których autorzy wykorzystują sytuację, grając na emocjach. Poniżej weryfikujemy te, które w polskich mediach społecznościowych pojawiły się w ostatnich dniach.

"Francja dzisiaj"? Nie, to kadr z francuskiego filmu

Popularne stało się zdjęcie, na którym widać rozpędzoną furgonetkę francuskiej policji - w bocznych, rozsuwanych drzwiach pojazdu stoi trzech młodych mężczyzn, wykrzykując coś i gestykulując. Kolejny wychyla się z okna obok siedzenia kierowcy, w ręce trzyma coś, co wygląda na broń. Widać też trzy zamaskowane postaci: jedna stoi na tylnym zderzaku pędzącego pojazdu, druga siedzi na dachu i trzyma flagę Francji. Trzecia osoba na motocyklu obok popisuje się, jadąc tylko na tylnym kole.

Zdjęcie zostało udostępnione na Twitterze z opisem sugerującym, że przedstawia aktualną scenę: "#Francja dzisiaj… Jeżeli ktoś jeszcze będzie mówił o przyjmowaniu uchodźców z Afryki, ten powinien naprawdę przemyśleć swoje życie. Co by o PiS nie mówić, to akurat w tym temacie u nich nic się nie zmienia. I dobrze" (pisownia wszystkich postów oryginalna) . Tweet opatrzono hasztagami #FranceOnFire, #FranceProtest, #FranceRiots. Post ma 6,4 tys. wyświetleń.

FAŁSZ
Wprowadzający w błąd tweet z 2 lipca 2023 roku: zdjęcie to kadr z filmuTwitter

Jednak ten tweet wprowadza w błąd. Fotografia nie ma nic wspólnego z bieżącymi wydarzeniami. To kadr z francuskiego filmu "Athena" z 2022 roku. Ustalił to zespół dziennikarzy BBC Verify. Scenę, z której pochodzi kadr, można obejrzeć na YouTube - nagranie opublikowano we wrześniu 2022 roku.

"Rozruchy" we Francji? Nie, plan filmowy w USA

Inny post odnoszący się do protestów we Francji zawiera 16-sekundowe nagranie, na którym widać kilka samochodów wypadających z wielopoziomowego parkingu. Gdy auta uderzają o ulicę, pojawiają się kule ognia, w tle słychać kobiecy krzyk. W lewej części kadru widać czarno-czerwone logo Avia.pro - rosyjskiego serwisu internetowego. Na końcu nagrania jest zdjęcie mające przedstawiać prezydenta Francji Emmanuela Macrona siedzącego na tle ulicy w ogniu - wygląda na to, że ta grafika powstała przy użyciu AI.

"14 lipca we Francji kolejna rocznica zburzenia Bastylii. Do tego czasu rozruchy na pewno się jeszcze rozkręcą. Amerykańskie służby na pewno przygotują coś gorącego dla Francuzów" - czytamy w tweecie z 2 lipca, opatrzonym hasztagiem #FranceRiots. Wyświetlono go prawie 20 tys. razy.

FAŁSZ
Wprowadzający w błąd tweet z 2 lipca 2022 roku: to materiał promocyjny amerykańskiego filmuTwitter

1 lipca to samo nagranie opublikowano na kanale Telegram rosyjskiego portalu Avia.pro. Jego opis tam brzmi: "Podobno zdjęcia do nowych Szybkich i Wściekłych rozpoczęły się już we Francji i to bez żadnych kosztów związanych z efektami specjalnymi. Kadry niczym sęe nie różnią" (tłum red.).

Tymczasem nagranie ma nic wspólnego z Francją i trwającymi protestami. Materiał ten od siedmiu lat krąży w internecie. Jak ustaliło BBC Verify, pojawił się w sieci po raz pierwszy w czerwcu 2016 roku. Jego autor przekonywał, że nagranie pochodzi z planu filmu "Szybcy i wściekli 8", który kręcono w Cleveland w stanie Ohio. Na nagraniu widać wielopoziomowy parking przy Prospect Avenue East w Cleveland.

Jeden z materiałów promocyjnych filmu "Szybcy i wściekli 8", opublikowany 10 czerwca 2016 roku, pokazuje kulisy kręcenia sceny, w której auta wypadają z kilkupiętrowego budynku - takiego samego jak na filmie wykorzystywanym teraz do wprowadzania w błąd.

Zebra "uwolniona przez buntowników" we Francji? Nie, to stare nagrania

"Teraz we Francji biegają uwolnione lwy i zebry po tym, jak buntownicy otworzyli zoo" - napisał anonimowy twitterowicz 2 lipca. Jako dowód zamieścił trwającą ponad 30 sekund zbitkę trzech nagrań. Najpierw widzimy zebrę galopującą środkiem oświetlonej ulicy. Sytuację nagrała osoba jadąca autem za zwierzęciem. Potem jest ujęcie również z samochodu, ale już innej ulicy, w kadrze niewyraźnie widać sylwetki zwierząt, które przechodzą jezdnią. Ostatnie, najkrótsze ujęcie przedstawia dwie postaci w kominiarkach, jedna trzyma latarkę - kadr się zmienia i widzimy słonia oświetlanego latarką. W tle każdego z tych słabej jakości filmów słychać język francuski. Tweet z tym nagraniem wyświetlono 1,2 tys. razy

FAŁSZ
Wprowadzający w błąd tweet z 2 lipca 2023 roku: filmik to sklejka trzech starych nagrań Twitter

Film pokazujący biegnącą ulicą zebrę nie jest aktualny - krążył w mediach społecznościowych, z komentarzem po francusku, od 11 kwietnia 2020 roku. Jak sprawdziła redakcja Liberation, dwa dni później ukazał się artykuł w "Le Parisien": opisywał osobliwe wizyty różnych zwierząt, było w nim właśnie wspomniane wideo z zebrą. Dziennik poinformował, że dwa dni wcześniej zebrę i dwa kucyki sfilmowano na obrzeżach Paryża. "Zwierzęta uciekły z sąsiedniego cyrku po tym, jak ich wybieg został otwarty" - podał "Le Parisien".

Film z zebrą, która uciekła z cyrku, krąży w sieci od 2020 rokuTwitter

Drugie wideo również jest stare - pojawiło się w sklejce nagrań, która od lutego 2020 roku jest dostępna m.in. w serwisie YouTube. Tytuł brzmi: "Lwy wędrują nocą bez nadzoru w Saint Denis" - Saint Denis to miejscowość i gmina pod Paryżem. Źródła ostatniego nagrania ze sklejki w tweecie, tego ze słoniem, nie udało nam się ustalić.

"Uczestnicy zamieszek kradną karabiny z policyjnych furgonetek"? Wideo jest sprzed roku

W kontekście zamieszek we Francji internauci udostępniają też nagranie z zamaskowanym uzbrojonym mężczyzną na dachu budynku. Film pokazuje też, jak celuje w znajdujące się samochody i stojącą ubraną na czarno grupę trzech osób. U dołu filmu jest napis w języku francuskim: "z wami na pozycji".

30 czerwca wideo opublikował jeden z anglojęzycznych użytkowników Twittera. Tego samego dnia udostępnił je polski użytkownik. W treści posta umieścił polskie tłumaczenie oryginalnego wpisu: "Muzułmańscy uczestnicy zamieszek kradną teraz karabiny z policyjnych furgonetek i kryjówek na dachach niczym snajperzy. Jak daleko jeszcze musi się posunąć, zanim unijni 'przywódcy' odważą się zabrać głos i powstrzymać niekontrolowaną imigrację?". Jednak treść posta i wideo wprowadzają w błąd.

FAŁSZ
Wprowadzający w błąd tweet z 30 czerwca 2023 roku: to film pochodzący z 2022 roku Twitter

Wideo jest bowiem dostępne w internecie od ponad roku. Najwcześniejszą wersję opublikowano na Twitterze 13 marca 2022 roku. "Film został prawdopodobnie nakręcony na dachu wieżowca mieszkalnego na wschodnich przedmieściach Paryża, ale nie można było potwierdzić, czy karabin był prawdziwy, czy replika" - ocenili dziennikarze BBC Verify, którzy przeanalizowali nagranie.

Nagranie opublikowano w marcu 2022 roku Twitter

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: Twitter

Pozostałe wiadomości

"Grok zerwał się z łańcucha", "Grok zwariował" – przestrzegają użytkownicy platformy X należącej do Elona Muska. Rzeczywiście, chatbot oparty na sztucznej inteligencji obraża Tuska i Giertycha, a pozytywnie pisze o Braunie czy Hitlerze. O co chodzi z tym Grokiem? 

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Źródło:
TVN24+

Opozycja krytykuje rząd za wprowadzenie zakazu lotów dronami nad zachodnią granicą. Według niej ten zakaz ułatwi "przerzucanie" migrantów z Niemiec. A ponadto politycy opozycji twierdzą, że nie ma podstawy prawnej tej decyzji. Wyjaśniamy.

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Źródło:
Konkret24

Posłowie Konfederacji grzmią, że prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski postanowił przeznaczyć 700 tysięcy złotych na postawienie na Placu Zbawiciela tęczy. Instalacja ma być symbolem społeczności LGBTQ+. Politycy - a za nimi internauci - zarzucają prezydentowi Warszawy marnowanie pieniędzy. Tylko że on nie ma z tym nic wspólnego.

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

Źródło:
Konkret24

"Germanizacja w pełni" - tak internauci i niektóre media komentują rzekomą zmianę nazwy mostu Grunwaldzkiego we Wrocławiu z polskiej na niemiecką. Konserwator zabytków i urząd miasta zaprzeczają, a my tłumaczymy, skąd wziął się ten fałszywy przekaz.

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

Źródło:
Konkret24

Wygląda jak lokalny serwis, ale nim nie jest. Zamiast informować, strona ta szerzy antymigrancki hejt. W rzekomej trosce o bezpieczeństwo mieszkańców karmi ich strachem. Promują ją politycy, a firmuje człowiek z komitetu poparcia Karola Nawrockiego. Portal Gazeta Zielonogórska to modelowe źródło dezinformacji niemedialnej. Na czym polega to zjawisko? 

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Źródło:
TVN24+

Prawica rozpowszechnia przekaz o tysiącach "nielegalnych imigrantów" z Afryki, czy Bliskiego Wschodu zawróconych z Niemiec do Polski. Dane - także te najnowsze - pokazują coś zupełnie innego.

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Źródło:
Konkret24

Przed zapowiadanymi wielkimi opadami oczy wielu Polaków zwrócone są na największe zbiorniki przeciwpowodziowe w kraju. Zarządzający nimi zapewniają, że wszystkie mają zabezpieczone rezerwy. Porównaliśmy stan ich wypełnienia teraz oraz tuż przed powodzią we wrześniu 2024 roku. Eksperci tłumaczą, czy i jakie wnioski można z tego wyciągnąć.

Wypełnienie zbiorników retencyjnych teraz i przed powodzią 2024. Co nam to mówi

Wypełnienie zbiorników retencyjnych teraz i przed powodzią 2024. Co nam to mówi

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji grzmią w mediach społecznościowych, że "ludzie Bodnara chcieli zapewnić sobie bezkarność". Jako dowód rozsyłają rzekomy zapis, który miał się znaleźć w ustawie przygotowywanej w Ministerstwie Sprawiedliwości. Resort już się do tego odniósł, a my wyjaśniamy, co dało początek tej narracji.

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie wykonane nocą niedaleko granicy z Niemcami przez umieszczoną w lesie fotopułapkę wywołało oburzenie w sieci. Polityczka Konfederacji uznała bowiem, że kamera pokazała niemiecki patrol po polskiej stronie granicy. Wyjaśniamy, kogo naprawdę widać na fotografii.

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Po głośnym pożarze budynku w podwarszawskich Ząbkach w mediach społecznościowych pojawiły się teorie, że jego przyczyną były panele fotowoltaiczne. Jako potwierdzenie tej tezy publikowano nawet zdjęcia satelitarne. Straż pożarna dementuje ten przekaz.

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Źródło:
Konkret24

"Wszyscy powinni bić na alarm", "dlaczego zbiorniki retencyjne są pełne", "nie spuszczają wody"... - takie komentarze pojawiły się w sieci po informacjach o zbliżających się ulewach. Internauci alarmują, że zbiorniki retencyjne są już zapełnione, a Wody Polskie na to nie reagują. Przedsiębiorstwo zarządzające zbiornikami odpowiada, że "tworzący alternatywne teorie" internauci nie mają racji.

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Źródło:
Konkret24

Internauci dyskutują, czy na nagraniu z płonącym samochodem, które krąży w sieci, rzeczywiście płonie auto elektryczne. Sprawdzamy, więc co o całym zajściu wiadomo.

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

Źródło:
Konkret24

Kolejne państwa strefy Schengen przywracają kontrole graniczne, dlatego coraz częściej można usłyszeć głosy o "końcu" czy nawet "zabiciu Schengen". Eksperci wymieniają jednak zaskakujące powody, dla których ich zdaniem strefa nie tylko przetrwa, ale będzie się rozszerzać.

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Źródło:
TVN24+

Internauci, ale też poseł Marek Jakubiak oburzają się na zdjęcie polskiego policjanta, który na ramieniu ma naszywkę z flagą unijną. Wyjaśniamy, co to za naszywka.

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji utrzymują, że polski rząd nie przedstawia prawdziwych danych o liczbie migrantów "przerzucanych" z Niemiec do Polski, podczas gdy według władz niemieckich są to "duże liczby, tysiące w skali jednego miesiąca". Publikujemy więc najnowsze statystyki otrzymane z niemieckiej policji - nie potwierdzają takich twierdzeń.

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24

W kancelarii prezydenta Nawrockiego ma pozostać przynajmniej jeden minister z czasów obecnego prezydenta. A reszta? I co się stanie obecnymi doradcami Andrzeja Dudy? Wyjaśniamy.

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Źródło:
Konkret24

Poszukujący Tadeusza Dudy policjanci jakoby nawet nie potrafią nosić broni, a sam poszukiwany rzekomo zamieszcza w sieci nagranie obozowiska; na dodatek miał też sfilmować policyjny śmigłowiec, a nagranie zamieścił w sieci. Akcja w okolicach Limanowej stała się pretekstem do drwienia z policjantów biorących w niej udział lub zwiększania zasięgów i popularności w sieci. Pokazujemy przykłady krążących wokół niej fake newsów.

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

Źródło:
Konkret24

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, stwierdziła, że dla jej partii istotna jest objęcie funkcji wicepremiera w planowanej rekonstrukcji rządu, bo "wicepremier może więcej niż minister". A co na to akty prawne?

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Źródło:
Konkret24

Komentując "patrole obywatelskie" na granicy polsko-niemieckiej, politycy opozycji mówią po raz kolejny o "tysiącach migrantów przerzucanych przez Niemców". Dane o rzeczywistych przekazaniach są jednak dużo niższe. Wyjaśniamy.

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki zamieścił wykres, który miał pokazywać, jak bardzo za rządów PiS rosły dochody budżetu państwa, gdy podczas rządów PO-PSL i obecnej koalicji wzrosty nie są tak znaczące. Ekonomiści tłumaczą, co były premier pomija.

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Po tragedii w Starej Wsi, podczas policyjnej obławy pojawiło się zdjęcie, które ma pokazywać ulicę przed domem, gdzie dokonano zbrodni. Jest rozpowszechniane z twierdzeniem, że podejrzany Tadeusz Duda uciekł stamtąd na motocyklu. Oba przekazy są nieprawdziwe.

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawił się fragment kodu, który ma świadczyć o tym, że tak zwana aplikacja Mateckiego miała być podłączona do serwerów PKW. Nieznających się na programowaniu może wprowadzać w błąd. Tłumaczymy.

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

Źródło:
Konkret24

Nagranie z kilkudziesięcioma bocianimi gniazdami na słupie wysokiego napięcia przyciągnęło uwagę tysięcy internautów. Jedni twierdzą, że to Polska, inni wskazują na zagranicę. Sprawdziliśmy, co wiadomo o tym materiale.

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

Źródło:
Konkret24

Były wicepremier Jacek Sasin pytał w wywiadzie radiowym, gdzie są pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy i czy "ktoś odczuł jakąś poprawę z tego względu". Pokazujemy więc, na co do tej pory przeznaczono te środki: od pracowni AI, przez żłobki, po oczyszczalnie ścieków i modernizacje linii kolejowych.

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

Mimo zawieszenia przyjmowania wniosków o azyl na granicy polsko-białoruskiej, polskie służby wciąż przyjmują ich ponad tysiąc miesięcznie. Internauci komentują, że "Donald Tusk okłamał Polaków", bo "granica jest nieszczelna". Wyjaśniamy, dlaczego te dane o tym nie świadczą.

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji i internauci komentują, że wyborcy masowo wysyłali do Sądu Najwyższego protesty wyborcze według wzoru przygotowanego przez posła Romana Giertycha i z jego numerem PESEL. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska dolała oliwy do ognia, mówiąc, że takich protestów jest kilka tysięcy. Inne zdanie ma jednak rzecznik prasowy instytucji. Wyjaśniamy, co wiemy.

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

Źródło:
Konkret24