FAŁSZ

Usuwanie swastyk za pół ceny? To nie jest reklama ukraińskiego studia tatuażu

Źródło:
Konkret24

"Jedziesz do Europy? Usuniemy swastykę za pół ceny!" - tak rzekomo reklamuje się studio tatuażu z zachodniej Ukrainy. Zdjęcie tablicy z takim hasłem obiega sieć, publikuje je też rosyjska propaganda. Zostało przerobione.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Ukraina to nazistowski kraj - to główny przekaz rosyjskiej propagandy usprawiedliwiający inwazję na Ukrainę. Wpisuje się w to pojawiające się w sieci rzekome zdjęcie tablicy reklamowej studia tatuażu, która miała pojawić się na jednym z budynków, gdzieś w Ukrainie. "Promocja/Okazja. Jedziesz do Europy? Usuniemy swastykę za pół ceny!" - to hasło z tablicy. Tuż obok widać logotyp studia tatuażu o nazwie Tattoomaster. Są też wymienione usługi, z jakich można skorzystać: usuwanie tatuaży, zakrywanie blizn, opracowanie szkiców, tatuaż artystyczny, piercing, tebori (japońska sztuka tatuażu). Fotografia najprawdopodobniej została zrobiona zimą. Widać śnieg i zwisające z dachu parterowego budynku sople lodu.

FAŁSZ
Zdjęcie pojawiło się także w Polsce na kontach publikujących treści antyukraińskieTwitter

Zdjęcie w trybach rosyjskiej progagandy

Zdjęcie krąży na rosyjskim Telegramie. Pojawiło się między innymi u popularnego prezentera telewizyjnego Rusłana Ostaszki. Nieraz publikował już sfabrykowane zdjęcia. Poinformował, że fotografia pochodzi z Iwano-Frankiwska, miasta na zachodniej Ukrainie. Według niego widoczne na tablicy hasło ma być oryginalnym chwytem marketingowym, w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie klientów.

Wpis Ostaszki wyświetlono ponad 115 tys. razy. Zacytował go między innymi rosyjski portal propagandowy Tsargrad.tv, powiązany z Kremlem i rosyjskimi służbami specjalnymi. W przeszłości także umieszczał sfabrykowane zdjęcia. Przekazał swoim czytelnikom, że taka tablica reklamowa pojawiła się w Iwano-Frankiwsku i dodał swój antyukraiński komentarz: "Na Ukrainie ogłoszono nazistowską akcję dla wszystkich banderowców, którzy zamierzają uciekać do Europy – z dala od mobilizacji i wieczorów bez prądu w zimnych mieszkaniach. Obiecano im połowę ceny za usunięcie swastyki. Europejska burżuazja wciąż wstydzi się gościć jawnych nazistów. Ponadto usunięty tatuaż otwiera możliwość poddania się rosyjskiej niewoli. Podwójna korzyść" (tłum. red.).

Sprawa zdjęcia trafiła także do rosyjskiej telewizji. Jak informuje portal The Insider, do hasła z tablicy odniósł się pośrednio w programie "Masz prawo wiedzieć" (sic!), emitowanym w Telewizji Centrum Wiaczesław Nikonow, wiceprzewodniczący Komisji Dumy Państwowej ds. Międzynarodowych i dziekan Wydziału Administracji Publicznej Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego. "Jeśli chodzi o denazyfikację, teraz mówią, że jedną z najpopularniejszych usług na Ukrainie jest usuwanie swastyk, by móc podróżować do Europy (...), Rozumieją, że nazizm jest szkodliwy i dla nich zły. Dlatego proces denazyfikacji przebiega całkiem pomyślnie" - stwierdził.

Zdjęcie tablicy pojawiło się także w polskich mediach społecznościowych z przekazem, że tak się reklamuje ukraińskie studio tatuażu.

Przerobione zdjęcie sprzed pięciu lat

Autentycznością fotografii zajęło się już kilka portali: Stopfake.org; Delfi; The Insider. Przy pomocy odwróconego wyszukiwania obrazem można łatwo znaleźć oryginał zdjęcia. Został opublikowany 13 stycznia 2018 roku na profilu studia tatuażu Tattooirograf (nie Tattoomaster, jak na krążącym zdjęciu) na portalu VK.com (dawniej VKontakte). Widać wyraźnie, że jest to samo zdjęcie, które jest teraz popularne w sieci. Tak samo wygląda budynek z wiszącymi soplami, zaparkowany samochód i to, co odbija się w przeszklonych drzwiach.

Jednak są zasadnicze różnice: po pierwsze tablica reklamowa w rzeczywistości wygląda zupełnie inaczej - jest na niej tylko i wyłącznie po środku logotyp studia tatuażu, i nie nie jest to Tattoomaster, a Tattooirograf. Po drugie, z krążącej teraz w sieci fotografii usunięto znajdującą się na fasadzie budynku tabliczkę z nazwą i numerem ulicy. Na tablicy nie ma żadnego hasła o usuwaniu swastyk. To wszystko oznacza, że zdjęcie zostało komputerowo przerobione.

Oryginał fotografii można także znaleźć w innych miejscach w sieci. Między innymi w rosyjskim serwisie mapowym z różnego rodzaju usługami, gdzie to studio się reklamuje. Zamieściło tam też wiele innych zdjęć. Pokazują wnętrze salonu i wykonane tam na ciałach klientów tatuaże. Studio reklamuje się także w serwisie Google. Tę samą tablicę z logotypem studia widać jeszcze na dwóch z opublikowanych tam zdjęć. Widoczna jest także na stronie internetowej studia. Prowadzi ono także swój profil na Instagramie, ale tam zdjęcia tablicy nie znaleźliśmy.

To Rosja, nie Ukraina

Na usuniętej z oryginału zdjęcia tabliczce było napisane: "ul. Sowiecka 52/1". I jak sprawdziliśmy, to tam jest studio tatuażu Tattooirograf. Tyle, że to nie Ukraina, a... Rosja. A dokładnie Bijsk - miasto w azjatyckiej części tego kraju, w Kraju Ałtajskim.

Dodatkowo na rzekomej reklamie ukraińskiego studia tatuażu słowa "akcja" i "tebori" są napisane po rosyjsku, a zwrot "za pół ceny" jest z błędem.

Na Ukrainie obowiązuje zakaz używania symboli reżimów totalitarnych, w tym swastyk. Grozi za to do pięciu lat więzienia.

Autorka/Autor:Jan Kunert, współpraca Michał Istel

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock/Twitter

Pozostałe wiadomości

Wygląda jak lokalny serwis, ale nim nie jest. Zamiast informować, strona ta szerzy antymigrancki hejt. W rzekomej trosce o bezpieczeństwo mieszkańców karmi ich strachem. Promują ją politycy, a firmuje człowiek z komitetu poparcia Karola Nawrockiego. Portal Gazeta Zielonogórska to modelowe źródło dezinformacji niemedialnej. Na czym polega to zjawisko? 

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Źródło:
TVN24+

Politycy opozycji grzmią w mediach społecznościowych, że "ludzie Bodnara chcieli zapewnić sobie bezkarność". Jako dowód rozsyłają rzekomy zapis, który miał się znaleźć w ustawie przygotowywanej w Ministerstwie Sprawiedliwości. Resort już się do tego odniósł, a my wyjaśniamy, co dało początek tej narracji.

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie wykonane nocą niedaleko granicy z Niemcami przez umieszczoną w lesie fotopułapkę wywołało oburzenie w sieci. Polityczka Konfederacji uznała bowiem, że kamera pokazała niemiecki patrol po polskiej stronie granicy. Wyjaśniamy, kogo naprawdę widać na fotografii.

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Po głośnym pożarze budynku w podwarszawskich Ząbkach w mediach społecznościowych pojawiły się teorie, że jego przyczyną były panele fotowoltaiczne. Jako potwierdzenie tej tezy publikowano nawet zdjęcia satelitarne. Straż pożarna dementuje ten przekaz.

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Źródło:
Konkret24

"Wszyscy powinni bić na alarm", "dlaczego zbiorniki retencyjne są pełne", "nie spuszczają wody"... - takie komentarze pojawiły się w sieci po informacjach o zbliżających się ulewach. Internauci alarmują, że zbiorniki retencyjne są już zapełnione, a Wody Polskie na to nie reagują. Przedsiębiorstwo zarządzające zbiornikami odpowiada, że "tworzący alternatywne teorie" internauci nie mają racji.

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Źródło:
Konkret24

Internauci dyskutują, czy na nagraniu z płonącym samochodem, które krąży w sieci, rzeczywiście płonie auto elektryczne. Sprawdzamy, więc co o całym zajściu wiadomo.

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

Źródło:
Konkret24

Kolejne państwa strefy Schengen przywracają kontrole graniczne, dlatego coraz częściej można usłyszeć głosy o "końcu" czy nawet "zabiciu Schengen". Eksperci wymieniają jednak zaskakujące powody, dla których ich zdaniem strefa nie tylko przetrwa, ale będzie się rozszerzać.

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Źródło:
TVN24+

Internauci, ale też poseł Marek Jakubiak oburzają się na zdjęcie polskiego policjanta, który na ramieniu ma naszywkę z flagą unijną. Wyjaśniamy, co to za naszywka.

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji utrzymują, że polski rząd nie przedstawia prawdziwych danych o liczbie migrantów "przerzucanych" z Niemiec do Polski, podczas gdy według władz niemieckich są to "duże liczby, tysiące w skali jednego miesiąca". Publikujemy więc najnowsze statystyki otrzymane z niemieckiej policji - nie potwierdzają takich twierdzeń.

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24

W kancelarii prezydenta Nawrockiego ma pozostać przynajmniej jeden minister z czasów obecnego prezydenta. A reszta? I co się stanie obecnymi doradcami Andrzeja Dudy? Wyjaśniamy.

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Źródło:
Konkret24

Poszukujący Tadeusza Dudy policjanci jakoby nawet nie potrafią nosić broni, a sam poszukiwany rzekomo zamieszcza w sieci nagranie obozowiska; na dodatek miał też sfilmować policyjny śmigłowiec, a nagranie zamieścił w sieci. Akcja w okolicach Limanowej stała się pretekstem do drwienia z policjantów biorących w niej udział lub zwiększania zasięgów i popularności w sieci. Pokazujemy przykłady krążących wokół niej fake newsów.

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

Źródło:
Konkret24

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, stwierdziła, że dla jej partii istotna jest objęcie funkcji wicepremiera w planowanej rekonstrukcji rządu, bo "wicepremier może więcej niż minister". A co na to akty prawne?

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Źródło:
Konkret24

Komentując "patrole obywatelskie" na granicy polsko-niemieckiej, politycy opozycji mówią po raz kolejny o "tysiącach migrantów przerzucanych przez Niemców". Dane o rzeczywistych przekazaniach są jednak dużo niższe. Wyjaśniamy.

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki zamieścił wykres, który miał pokazywać, jak bardzo za rządów PiS rosły dochody budżetu państwa, gdy podczas rządów PO-PSL i obecnej koalicji wzrosty nie są tak znaczące. Ekonomiści tłumaczą, co były premier pomija.

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Po tragedii w Starej Wsi, podczas policyjnej obławy pojawiło się zdjęcie, które ma pokazywać ulicę przed domem, gdzie dokonano zbrodni. Jest rozpowszechniane z twierdzeniem, że podejrzany Tadeusz Duda uciekł stamtąd na motocyklu. Oba przekazy są nieprawdziwe.

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawił się fragment kodu, który ma świadczyć o tym, że tak zwana aplikacja Mateckiego miała być podłączona do serwerów PKW. Nieznających się na programowaniu może wprowadzać w błąd. Tłumaczymy.

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

Źródło:
Konkret24

Nagranie z kilkudziesięcioma bocianimi gniazdami na słupie wysokiego napięcia przyciągnęło uwagę tysięcy internautów. Jedni twierdzą, że to Polska, inni wskazują na zagranicę. Sprawdziliśmy, co wiadomo o tym materiale.

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

Źródło:
Konkret24

Były wicepremier Jacek Sasin pytał w wywiadzie radiowym, gdzie są pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy i czy "ktoś odczuł jakąś poprawę z tego względu". Pokazujemy więc, na co do tej pory przeznaczono te środki: od pracowni AI, przez żłobki, po oczyszczalnie ścieków i modernizacje linii kolejowych.

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

Mimo zawieszenia przyjmowania wniosków o azyl na granicy polsko-białoruskiej, polskie służby wciąż przyjmują ich ponad tysiąc miesięcznie. Internauci komentują, że "Donald Tusk okłamał Polaków", bo "granica jest nieszczelna". Wyjaśniamy, dlaczego te dane o tym nie świadczą.

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji i internauci komentują, że wyborcy masowo wysyłali do Sądu Najwyższego protesty wyborcze według wzoru przygotowanego przez posła Romana Giertycha i z jego numerem PESEL. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska dolała oliwy do ognia, mówiąc, że takich protestów jest kilka tysięcy. Inne zdanie ma jednak rzecznik prasowy instytucji. Wyjaśniamy, co wiemy.

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

Źródło:
Konkret24

Prokurator generalny Adam Bodnar wnioskuje o ponowne przeliczenie głosów z niemal 1,5 tysiąca komisji wyborczych, bowiem w kilkunastu przypadkach, w których przeliczono już głosy, wykazano nieprawidłowości. Monitorujemy na bieżąco, w jakich komisjach sprawdzono jeszcze raz oddane głosy i z jakim wynikiem, oraz stan prokuratorskich śledztw.

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Źródło:
Konkret24

Rzecznik rządu Adam Szłapka jako sukces koalicji rządzącej wymienił wzrost punktualności pociągów do niemal 95 procent. Sprawdziliśmy więc dane.

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Źródło:
Konkret24

Internauci z rozbawieniem komentują materiał pochodzący rzekomo z rosyjskiej telewizji. Przedstawia on reportera, który zachwala nowo wybudowaną drogę w Woroneżu, ale asfalt okazuje się być tylko ogromnym kawałkiem tkaniny. "Propaganda sukcesu" - podsumowują. Tyle że nagranie nie jest autentyczne.

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS Marcin Przydacz, broniąc nieautoryzowanej aplikacji do weryfikacji zaświadczeń wyborczych, stwierdził, że sama PKW zezwoliła na stosowanie "tego typu instrumentów", a aplikacja miała uchronić przed turystyką wyborczą. Oba argumenty są nietrafione.

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Źródło:
Konkret24

Do Sądu Najwyższego wpłynęło już ponad 54 tysiące protestów wyborczych, a sąd ma czas na ich rozpatrzenie do 2 lipca. Sąd zarządził też oględziny kart i przeliczenie głosów w kilkunastu komisjach. Te same komisje były wytypowane w modelach, które badały wahnięcia w poparciu na korzyść kandydatów. Wyjaśniamy, czym są te modele i czy na ich podstawie można mówić o jakichś "nieprawidłowościach statystycznych" w wynikach wyborów.

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

Źródło:
Konkret24