FAŁSZ

Nowe doniesienia o "zabójczych" szczepionkach na COVID-19. To fake newsy

Źródło:
Konkret24
Szczepienia przeciw COVID-19. Rośnie zainteresowanie kolejną dawką szczepienia
Szczepienia przeciw COVID-19. Rośnie zainteresowanie kolejną dawką szczepieniaMarzanna Zielińska/Fakty TVN
wideo 2/5
Szczepienia przeciw COVID-19. Rośnie zainteresowanie kolejną dawką szczepieniaMarzanna Zielińska/Fakty TVN

Rewelacje pseudoautorytetów, sensacyjne informacje sygnalisty z Nowej Zelandii, niepokojące doniesienia z Islandii. W internecie roi się od fake newsów i manipulacji wokół szczepień na COVID-19. Przeciwnicy szczepień zmobilizowali się wraz z rozpoczęciem akcji szczepień w Polsce.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Od 6 grudnia każda osoba w wieku powyżej 12 lat może przyjąć szczepionkę przeciw COVID-19 zmodyfikowaną na podwariant koronawirusa XBB.1.5. Chodzi o szczepionkę Nuvaxovid firmy Novavax. Według informacji Ministerstwa Zdrowia, do Polski dotarło 210 tys. tych szczepionek. Pod koniec przyszłego tygodnia dotrze kolejne 200 tys. W ostatnich dniach przed rozpoczęciem zapisów na szczepienia, w mediach społecznościowych zaczęły się pojawiać niepokojące przekazy. Według autorów wielu wpisów szczepionki są szkodliwe, a ich przyjęcie może skończyć się śmiercią. To fałszywe przekazy, które wykorzystują znane techniki manipulacji.

Fałszywe przekazy kontra stanowisko nauki

"Nie rozumiem o co tyle krzyku, że jednak szczepienia na Covid zabiły część populacji? Przecież żaden normalny człowiek nie pobiegłby wszczepić sobie zaprojektowany na kolanie preparat" - napisał 30 listopada jeden z użytkowników serwisu X (pisownia wszystkich wpisów w tekście oryginalna). Jego post wyświetliło ponad 70 tys. internautów, a 1 tys. polubiło go.

FAŁSZ
Fałszywy przekaz o szczepieniach przeciw COVID-19.X.com

Przekaz z wyżej wspomnianego posta odwoływał się do fałszywej teorii o "turbo raku", czyli niezwykle szybko postępujących nowotworach, które są rzekomo skutkiem szczepienia na COVID-19. Tę fałszywą teorię opisaliśmy już w Konkret24. Ale siewcy fake newsów nie ustają w tworzeniu nowych bądź przypominaniu już wcześniej krążących fałszywych teorii, które mają zniechęcić do szczepień. Przedstawiamy popularne fake newsy i manipulacje, które zdobywały popularność w internecie w ostatnich dniach.

Co istotne, wiarygodne źródła i instytucje państwowe rekomendują przyjmowanie szczepień na COVID-19. W komunikacie z 17 listopada Ministerstwo Zdrowia zaleca przyjęcie szczepionki zaktualizowanej dla podwariantu XBB.1.5 osobom: - w wieku powyżej 60 lat; - osobom powyżej 12. roku życia z niedoborami odporności lub chorobami współistniejącymi zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19; - pracownikom ochrony zdrowia, którzy mają bezpośredni kontakt z pacjentem lub materiałem zakaźnym.

"Pomimo ciągłych dezinformacji na temat bezpieczeństwa szczepionek przeciwko COVID-19, wyniki jednego z największych badań przeprowadzonych kiedykolwiek na temat bezpieczeństwa szczepionek zostały opublikowane i po raz kolejny pokazują, że szczepionki przeciwko COVID-19 są bezpieczne i skuteczne" - to stanowisko amerykańskich Centrów Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC) przesłane w październiku dziennikarzom serwisu Lead Stories.

Sygnalista z Nowej Zelandii i sensacyjny wywiad

"Sygnalista z rządu Nowej Zelandii przedstawił zaskakujące oficjalne dane, z których wynika, że ​​ponad 20 proc. obywateli kraju zmarło po otrzymaniu zastrzyku mRNA na Covid" - ogłosiła 3 grudnia jedna z użytkowniczek platformy X. "Sygnaliscie rzadowemu grozi obecnie do siedmiu lat wiezienia za upublicznienie danych ujawniajacych masowe zgony w kraju wsrod ludnosci zaszczepionej przeciwko Covid-19" - napisał 6 grudnia inny internauta, również informując, że chodzi o Nową Zelandię.

FAŁSZ
Informacje o sygnaliście z Nowej ZelandiiX.com

Sygnalista z Nowej Zelandii to Barry White, pracownik Te Whatu Ora - agencji rządu Nowej Zelandii kierującej codziennym funkcjonowaniem systemu opieki zdrowotnej w kraju. Barry White pracuje w jednostce zajmującej się bazami danych. Posługuje się również pseudonimem Winston Smith, czyli imieniem i nazwiskiem jednego z bohaterów powieści Georga Orwella "Rok 1984". 3 grudnia nowozelandzkie media informowały, że White został aresztowany w związku z podejrzeniem nieuprawnionego pobrania danych dotyczących szczepień z rządowych systemów.

30 listopada White udzielił wywiadu byłej prezenterce telewizyjnej i zwolenniczce teorii spiskowych Liz Gunn. Na początku rozmowy przekonywał, że zdobył dane, w których są "ból i łzy", których powodem są szczepionki. "To jest zabójcze" - przekonywał. White pokazywał dalej m.in. wykresy obrazujące wysokie statystyki zgonów w Nowej Zelandii w ostatnich latach. Zauważył wyraźnie więcej śmierci w 2022 i 2023 roku.

Wysokie statystyki zgonów w Nowej Zelandii nie są jednak efektem szczepień, a pandemii COVID-19 i coraz wyższej średniej wieku społeczeństwa - twierdzą eksperci cytowani w marcu 2023 roku przez Associated Press. Agencja podaje, że od 2015 roku populacja Nowej Zelandii wzrosła o około 9 proc., podczas gdy liczba osób w wieku powyżej 65 lat wzrosła o 18 procent. Eksperci poproszeni przez nowozelandzki serwis The Post o ocenę danych przedstawionych przez Barry'ego White'a i ich interpretację mówią o "nonsensie" i o klasycznych metodach stosowanych przez przeciwników szczepień: na przykład bezpodstawnego łączenia faktu zaszczepienia danych osób z ich zgonami.

"Islandia całkowicie zabroniła szczepienia na Covid"? To nieprawda

Jak 5 grudnia informował użytkownik platformy X: "Rząd Islandii ogłosił natychmiastowe wycofanie wszystkich szczepionek przeciwko Covid-19, ponieważ publiczny system opieki zdrowotnej kraju wyspiarskiego zmaga się z ogromnym wzrostem liczby nagłych zgonów i urazów związanych ze szczepionkami". Post odsyłał do artykułu opublikowanego w serwisie Salon24.pl. z tytułem: "Islandia całkowicie zabroniła szczepienia na Covid po gwałtownym wzroście liczby zgonów". Ale już wcześniej - 3 i 4 grudnia - w sieci krążyły podobne przekazy, np. "Islandia nie oferuje już szczepionek na Covid ogółowi populacji po gwałtownym wzroście liczby zgonów" - czytamy na profilu jednego z użytkowników dawnego Twittera.

FAŁSZ
Fałszywe informacje o szczepieniach przeciw COVID-19 na IslandiiX.com

W rzeczywistości Islandia nie zakazała szczepionek przeciwko COVID-19 i "nie ma gwałtownych nagłych zgonów" - przekazał 29 listopada agencji Reuters Guðrún Aspelund, główny epidemiolog w islandzkiej Dyrekcji Zdrowia, instytucji, która dba o jakość ochrony zdrowia, promować zdrowy tryb życia i profilaktykę.

Podobna informacja krążyła w ostatnich dniach w anglojęzycznym internecie, ale nie ma potwierdzenia w oficjalnych źródłach. Na Islandii szczepi się teraz szczepionką Comirnaty firmy Pfizer zaktualizowaną pod aktualny wariant COVID-19. Aspelund przekazał Reutersowi, że szczepienie w okresie jesienno-zimowym 2023 roku jest "zalecane osobom ze wskazaniami medycznymi, w tym wszystkim osobom w wieku 60 lat i starszym, osobom w wieku pięciu lat i starszym z chorobami współistniejącymi lub zgodnie z zaleceniami lekarza, a także pracownikom służby zdrowia".

Amerykański kardiolog i sceptyk szczepień

W poście opublikowanym na platformie X 2 grudnia zamieszczono fragment wystąpienia Petera McCullougha - amerykańskiego kardiologa i sceptyka szczepień na COVID-19. "4 smiertelne sposoby zabijania przez [szczepionki na] COVID" - opisał nagranie autor wpisu. Na wideo McCullough mówi o 3400 pracach [naukowych], które mają dowodzić "śmiertelnych i niepowodujących śmierci syndromów urazów poszczepiennych".

FAŁSZ
Antyszczepionkowe tezy Petera McCulloughaX.com

McCullough regularnie występuje publicznie i powiela tezy o szkodliwości szczepień. Opiera się na wycofanych lub zawierających błędy pracach naukowych albo na błędnych interpretacjach źródeł. W październiku serwis LeadStories przytoczył wiele ostatnich twierdzeń McCullougha powielających nieprawdy lub manipulacje wokół szczepień. Lekarz twierdził m.in., że prawie 74 procent zgonów po szczepieniu jest spowodowanych szczepionką. Twierdzenie to bazowało na preprincie, czyli nierecenzowanym artykule, który nigdy nie został opublikowany w żadnym czasopiśmie naukowym.

Manipulacje rozsiewane przez Petera Mc Cullougha kilkukrotnie opisywalismy już w Konkret24. W styczniu 2023 roku opisaliśmy krążący w sieci fragment amerykańskiego talk-show "Tucker Carlson Tonight". Prowadzący Tucker Carlson mówił o ustaleniach McCullough i jego współpracownika Panagisa Polykretisa. Mieli oni "odkryć", że po wprowadzeniu szczepień na COVID-19 u europejskich sportowców stwierdzano rocznie wiele więcej zatrzymań krążenia niż wcześniej.

FAŁSZ
Wprowadzający w błąd tweet z 10 stycznia 2023 rokuTwitter.com

Tyle że, jak się okazało, owo "odkrycie" bazowało na danych pozyskanych ze strony internetowej prowadzonej przez anonimowe osoby, które w dodatku nie pochodziły z badań naukowych czy szpitalnych statystyk. Ich podstawą były doniesienia medialne. W statystykach znalazły się zresztą również zgony, które nawet według doniesień medialnych nie były związane z zatrzymaniem akcji serca.

Szczepionki jako "broń biologiczna"

Powraca również narracja wykorzystująca frazę "broń biologiczna". Podobne przekazy krążyły już na początku epidemii COVID-19, ale wóczas to sam wirus miał być "bronią biologiczną". Tym razem to szczepionki mają być "bronią biologiczną". Autor posta opublikowanego na platformie X 6 grudnia cytował wypowiedź włoskiej lekarki neurolożki, która wypowiadała się w Parlamencie Europejskim. W krótkim fragmencie wideo mówi: "Możemy potwierdzić, że szczepionka na Covid-19 nie jest szczepionką, ale bronią biologiczną i jest zbrodnią przeciwko ludzkości, którą musimy powstrzymać".

FAŁSZ
Wpis z wypowiedzią włoskiej lekarki, która mówiła o szczepieniach przeciw COVID-19 jako "broni biologicznej".X.com

W maju tego roku w sieci krążyły już sensacyjne przekazy o wspomnianej konferencji w Parlamencie Europejskim. Zaproszeni na nią goście wypowiadali się m.in. przeciw szczepieniom na COVID-19. Te wprowadzające w błąd narracje opisał wówczas portal brazylijskiego dziennika "O Estado de S. Paulo". Jak ustalili dziennikarze, konferencję zorganizowało pięciu europosłów znanych z poparcia dla nienaukowych treści. Uczestnicy spotkania to osoby znane z poglądów sprzecznych z aktualną wiedzą medyczną.

Kobieta, która wypowiada się na nagraniu to Rosanna Chifari Negri. "Gazeta Wyborcza" podaje za włoskim "Il Messaggero", że jest ona dyrektorką "komitetu naukowego" Movimento Ippocrate (Ruch Hipokratesa), grupy antyszczepionkowców, popularyzatorów fake newsów i pseudonaukowych metod leczenia.

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock/X

Pozostałe wiadomości

Osoby wypłacające pieniądze na poczcie, nawet stosunkowo niewielkie sumy, rzekomo muszą wypełniać deklaracje do urzędu skarbowego i określić przeznaczenie pieniędzy - piszą internauci w mediach społecznościowych. To nieprawda, nie ma takiego obowiązku.

Deklaracja do skarbówki przy wypłacie na poczcie? "Muszę kategorycznie zaprzeczyć"

Deklaracja do skarbówki przy wypłacie na poczcie? "Muszę kategorycznie zaprzeczyć"

Źródło:
Konkret24

"To takie ohydne", "to absolutnie nie pomaga zdławić tej historii" - to reakcje internautów na informację, że amerykańska agencja Associated Press usunęła ze swojej strony tekst na temat J.D. Vance'a. Był to fact-check dementujący pewną plotkę o kandydacie na republikańskiego wiceprezydenta. Skąd się wzięła? Wyjaśniamy.

Agencja AP usunęła tekst na temat J.D. Vance'a. O co chodzi

Agencja AP usunęła tekst na temat J.D. Vance'a. O co chodzi

Źródło:
Konkret24

"W tym tygodniu w Niemczech zakazana została litera C" - wpis z takim komunikatem niesie się w polskiej sieci. I wprowadza w błąd. Bo wcale nie chodzi o literę. Wyjaśniamy.

W Niemczech "zakazano litery C"? O jaki symbol chodzi

W Niemczech "zakazano litery C"? O jaki symbol chodzi

Źródło:
Konkret24

Aktorzy Mel Gibson i Mark Wahlberg oraz przedsiębiorca Elon Musk razem rzekomo mają stworzyć filmową inicjatywę antylewicową w ramach walki ze zjawiskiem woke - twierdzą użytkownicy mediów społecznościowych. Musk ma w to zainwestować miliard dolarów. Nie jest to jednak prawda. 

Musk, Gibson i Wahlberg zakładają studio filmowe antywoke? Aktorzy tłumaczą

Musk, Gibson i Wahlberg zakładają studio filmowe antywoke? Aktorzy tłumaczą

Źródło:
Konkret24

Według rozpowszechnianego w sieci przekazu prezydent Wołodymyr Zełenski potwierdził, że Polska przekaże Ukrainie swoje myśliwce F-16. To jednak przekłamanie wynikające z błędnej interpretacji posta prezydenta Ukrainy. Tłumaczymy, jak powstało.

Chcą "oddać Ukrainie nasze F-16"? Wyjaśniamy, skąd ten przekaz

Chcą "oddać Ukrainie nasze F-16"? Wyjaśniamy, skąd ten przekaz

Źródło:
Konkret24

Kilka dni po zamachu na Donalda Trumpa w sieci - także polskiej - zaczął krążyć przekaz, że w Stanach Zjednoczonych powstaje "armia weteranów". Mają oni "tłumić ewentualne niepokoje społeczne i zamieszki". Jako dowód rozpowszechniane jest wideo pokazujące rzekomą "armię". Tylko że przekaz jest fake newsem.

Po zamachu na Trumpa "formują armię weteranów"? Kogo widać na tym filmie

Po zamachu na Trumpa "formują armię weteranów"? Kogo widać na tym filmie

Źródło:
Konkret24

"Religia", "kolejna ideologia" - tak poseł PiS Piotr Kaleta przedstawiał problem dziury ozonowej. Sugerował, że został on wymyślony, a na dowód pytał ironicznie: "co się z nią stało?". Otóż dziura wciąż jest.

Poseł Kaleta: "co się stało z dziurą ozonową"? Odpowiadamy

Poseł Kaleta: "co się stało z dziurą ozonową"? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

"Ale dać Polakowi to rozdawnictwo", "złodziejstwo" - to reakcje internautów na przekaz w sieci, jakoby "przeciętna ukraińska rodzina" miała dostawać 10 tysięcy złotych miesięcznie w ramach różnego rodzaju świadczeń. To fake news stworzony poprzez manipulację danymi.

10 tysięcy złotych miesięcznie dostaje "przeciętna ukraińska rodzina"? To manipulacja

10 tysięcy złotych miesięcznie dostaje "przeciętna ukraińska rodzina"? To manipulacja

Źródło:
Konkret24

"Brawo uśmiechnięta Polska", "Tusk przysłany przez Niemców wykończy Polskę" - piszą internauci, komentując upadłość Browaru Kościerzyna. Tylko że historia ta działa się za poprzedniego rządu. Wyjaśniamy.

Browar Kościerzyna upadł "po pół roku rządów Tuska"? Co to za historia

Browar Kościerzyna upadł "po pół roku rządów Tuska"? Co to za historia

Źródło:
Konkret24

Prokremlowska dezinformacja nie ustaje w podważaniu faktu, że Rosja stoi za zbombardowaniem szpitala dziecięcego w Kijowie. Wykorzystuje do tego stosowaną od początku wojny metodę: fałszywy fact-checking. Kolejną jego odsłoną jest nagranie, które ma być dowodem, że to Ukraińcy zainscenizowali sceny z lekarzem na gruzach szpitala.

"Koszmarny show" i sztuczna krew. Znowu fałszywy fact-checking

"Koszmarny show" i sztuczna krew. Znowu fałszywy fact-checking

Źródło:
Konkret24

Zdaniem Prawa i Sprawiedliwości po zmianie rządu nowe kierownictwo resortu obrony "zmarnowało szanse", które stworzyły podpisane przez ministra Mariusza Błaszczaka umowy na dostawy uzbrojenia. Z odpowiedzi MON dla Konkret24 wynika jednak, że tak nie jest. Każda z tych umów jest kontynuowana.

PiS pyta MON: "co z pięcioma umowami zbrojeniowymi"? Mamy odpowiedź

PiS pyta MON: "co z pięcioma umowami zbrojeniowymi"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Według rozpowszechnianego w mediach społecznościowych przekazu w dwóch amerykańskich stanach Joe Biden otrzymał nominację i nie można już go skreślić z listy kandydatów na prezydenta. Tłumaczymy, że tak nie jest i dlaczego.

Nevada i Wisconsin: tam Bidena nie można już zmienić? Wyjaśniamy

Nevada i Wisconsin: tam Bidena nie można już zmienić? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Według polityków Konfederacji przyjęta przez Parlament Europejski rezolucja zmusza Polskę i pozostałe państwa unijne do wspierania Ukrainy w wysokości co najmniej 0,25 proc. PKB rocznie. Ale rezolucja nie ma mocy prawnej i jest jedynie "formą pewnej woli politycznej". Wyjaśniamy.

Konfederacja: europarlament zmusza Polskę "do stałego finansowania Ukrainy". Nie zmusza

Konfederacja: europarlament zmusza Polskę "do stałego finansowania Ukrainy". Nie zmusza

Źródło:
Konkret24

"Za pieniądze podatników Mastalerek zakleił sobie ucho?" - ironizują internauci, komentując fotografię, na której widać szefa gabinetu prezydenta z opatrunkiem na uchu. W domyśle jest przekaz, że Marcin Mastalerek, goszcząc na konwencji republikanów w USA, w ten sposób pokazał solidarność z Donaldem Trumpem.

Mastalerek na konwencji w USA "zakleił sobie ucho"? Skąd to zdjęcie

Mastalerek na konwencji w USA "zakleił sobie ucho"? Skąd to zdjęcie

Źródło:
Konkret24

Na krążącym w mediach społecznościowych zdjęciu grupa kilkuletnich dzieci oraz ich nauczycielki stoją roześmiani na tle napisu "Kochamy Tuska". Internauci się oburzają, piszą o indoktrynacji dzieci w szkołach, porównują Polskę do Korei Północnej. Ale zdjęcie nie jest prawdziwe.

"Przedszkole na Jagodnie"? Te osoby nie istnieją, napis też

"Przedszkole na Jagodnie"? Te osoby nie istnieją, napis też

Źródło:
Konkret24

Niedługo po pożarze jednej z najpiękniejszych katedr na świecie w mediach społecznościowych zaczęła krążyć mapa Francji mająca przedstawiać, ile jest tam rzekomo "podpalonych, sprofanowanych, zdemolowanych" kościołów. Tylko że opis tej mapy wprowadza w błąd, a ona sama nie jest aktualna.

"Podpalone, sprofanowane, zdemolowane" kościoły? Ta mapa pokazuje co innego

"Podpalone, sprofanowane, zdemolowane" kościoły? Ta mapa pokazuje co innego

Źródło:
Konkret24

13 milionów, 20 milionów, a nawet 22 miliony złotych mieli rzekomo już otrzymać w ramach premii ministrowie i wiceministrowie obecnego rządu - taki przekaz rozsyłany jest w mediach społecznościowych. Powstał po artykule jednego z dzienników, którego informacje zostały jednak przeinaczone.

22 miliony złotych nagród dla ministrów i wiceministrów? Nie, "nie otrzymywali"

22 miliony złotych nagród dla ministrów i wiceministrów? Nie, "nie otrzymywali"

Źródło:
Konkret24

Według rozsyłanego w sieci przekazu dzięki liberalnemu prawo aborcyjnemu w Czechach przyrost naturalny jest dużo wyższy niż w Polsce. Jednak pomieszano różne dane i wskaźniki. A wiązanie prawa aborcyjnego z przyrostem naturalnym lub współczynnikiem dzietności jest błędem. Wyjaśniamy.

Prawo do aborcji a przyrost naturalny w Polsce i Czechach. Co się tu nie zgadza

Prawo do aborcji a przyrost naturalny w Polsce i Czechach. Co się tu nie zgadza

Źródło:
Konkret24

Politycy Konfederacji zarzucają premierowi złamanie konstytucji i domagają się postawienia Donalda Tuska przed Trybunałem Stanu. Chodzi o podpisanie porozumienia między Polską a Ukrainą. Konstytucjonaliści, z którymi konsultował się Konkret24, w większości nie dostrzegają w tym przypadku złamania prawa - choć mają uwagi.

Umowa rządowa czy międzynarodowa? Eksperci oceniają, co podpisał Tusk z Zełenskim

Umowa rządowa czy międzynarodowa? Eksperci oceniają, co podpisał Tusk z Zełenskim

Źródło:
Konkret24

"Muzeum Narodowe rozprawiło się również z Maryją", "zamiarem tej władzy jest usunięcie nie tylko krzyży" - piszą oburzeni internauci, komentując informację, jakoby z obrazu Jana Matejki wymazano postać Matki Boskiej. W tym rozpowszechnianym między innymi przez Roberta Bąkiewicza fake newsie nie zgadza się nic - z wyjątkiem nazwy muzeum.

Bąkiewicz: z obrazu Matejki usunięto Matkę Boską. To nieprawda

Bąkiewicz: z obrazu Matejki usunięto Matkę Boską. To nieprawda

Źródło:
Konkret24

Po wizycie niemieckiego kanclerza Olafa Scholza w Warszawie wrócił temat reparacji wojennych. Jednak w trwającej debacie publicznej politycy raz mówią o "reparacjach", innym razem o "odszkodowaniach". Oba terminy oznaczają jednak inne pieniądze i dla kogo innego. Wyjaśniamy.

Polska i Niemcy: reparacje vs odszkodowania. Co mylą politycy

Polska i Niemcy: reparacje vs odszkodowania. Co mylą politycy

Źródło:
Konkret24