"Twoje zdjęcie profilowe powinno jutro być wyłącznie czarnym kwadratem, aby mężczyźni zastanawiali się, gdzie są kobiety" - napisano w popularnej wiadomości, która rozprzestrzeniła się w niedzielę w mediach społecznościowych. Cała inicjatywa jest już jednak wyłącznie internetowym łańcuszkiem, ponieważ "jutro" w oryginalnej wiadomości odnosiło się do daty sprzed dwóch lat. Istnieje wytłumaczenie, dlaczego przekaz powrócił właśnie teraz.
Cała akcja nosiła nazwę "women blackout" (z ang. kobiece zaciemnienie lub zaćmienie). Zgodnie z treścią rozsyłanej wiadomości, którą niektórzy internauci publikowali także na swoich tablicach, miała odbyć się "jutro", czyli w poniedziałek 25 listopada, między godziną 8 a 21 i być "ruchem, który pokaże, jak mógłby wyglądać świat bez kobiet".
"Twoje zdjęcie profilowe powinno jutro być wyłącznie czarnym kwadratem, aby mężczyźni zastanawiali się, gdzie są kobiety. Przekaż to tyko kobietom... To projekt przeciwko przemocy domowej. To nie żart. Udostępnij" - dodano w treści popularnego komunikatu. Dołączano do niego czarny kwadrat, którego można było użyć jako tymczasowego awatara.
Do redakcji Konkret24 zgłosiła się jedna z kobiet, która, jak sama wyjaśniła, "nabrała się" na otrzymany apel. "Podobno to krąży od miesięcy" - dodała w przesłanej nam wiadomości.
Rzeczywiście, sam internetowy łańcuszek powraca od co najmniej dwóch lat. Czas jego publikacji nie jest jednak przypadkowy, ponieważ 25 listopada przypada ustanowiony przez ONZ Międzynarodowy Dzień Eliminacji Przemocy Wobec Kobiet. Sposoby jego przypominania są różnorodne.
Kampania Czerwonego Serca
W październiku 2018 roku do krążącej w amerykańskiej sieci wiadomości odniósł się fact-checkingowy portal Snopes.com. Uznał on zjawisko publikowania czarnych zdjęć profilowych jako "przestarzałe" (ang. outdated).
Amerykańscy dziennikarze prześledzili ślady pojawiania się komunikatu w sieci i w ten sposób ustalili, że pierwszy raz akcja postulująca tymczasowe zmiany internetowych awatarów została zorganizowana przez Kampanię Czerwonego Serca (ang. The Red Heart Campaign).
Platforma ta została założona przez australijską dziennikarkę Sherele Moody, która spędziła rok na opisywaniu przypadków przemocy domowej w swoim kraju. The Read Heart Campaign daje ofiarom takiej przemocy szansę podzielenia się swoją historią, otrzymania wsparcia, a także ma uświadamiać Australijczyków o problemie przemocy w rodzinach i sposobach jej zwalczania.
W lipcu 2017 roku na oficjalnym profilu organizacji na Facebooku pojawił się wpis zatytułowany "Blackout for women" (z ang. "Zaciemnienie dla kobiet"). W jego treści napisano: "Zachęcamy kobiety na Facebooku, aby zmieniły dzisiaj swoje zdjęcia profilowe na czarne (lub skorzystały z naszego), aby pomóc podkreślić problem przemocy wobec kobiet i dziewcząt". Następnie przytoczono szereg statystyk odnoszących się do poruszanego tematu.
Wpis spotkał się z ożywioną reakcją internautów. Ponad 1,1 tys. osób zdecydowało się udostępnić go na swoich tablicach.
"Nie będę milczeć"
Szerszym echem akcja odbiła się jednak dopiero rok później - pod koniec września 2018. Wtedy inicjatywa, którą najprawdopodobniej zapoczątkowała The Red Heart Campaign, przybrała formę wiadomości rozsyłanych w mediach społecznościowych i tą drogą trafiła do szerokiego grona odbiorców.
Śledząc publikacje na jej temat, jakie ukazały się głównie w amerykańskich mediach, można jednak sformułować tezę, że spotkała się głównie z krytyką, m.in. ze strony organizacji walczących z przemocą wobec kobiet.
Jednym z najpopularniejszych zarzutów formułowanych przeciw takiej formie protestu był postulat kobiet, aby nie zaciemniać internetowych awatarów, ponieważ może powodować to nie popularyzację, a przemilczenie tematu przemocy.
"WOMEN BLACKOUT? Nie. Jutro moje zdjęcie nie będzie czarne. Ruch na rzecz praw kobiet rozpoczął się w 1848 r. + Kobiety na całym świecie starają się, aby były widoczne + usłyszane od wieków. Gdyby kobiety miały zaciemnić swoje twarze, wygraliby mizogini. Nie będę milczeć" - napisała Natalia Mehlman Petrzela, niezależna amerykańska dziennikarka, która w przeszłości doświadczyła niewolnictwa seksualnego.
Allyson Kapis, dziennikarka "The Forbes", w swoim tekście na temat akcji nazwała ją "spamem i wymazywaniem kobiet".
Czerwone policzki w geście sprzeciwu
Krytyka nie przeszkodziła jednak w dalszym rozchodzeniu się łańcuszka z apelem o zmienianie awatarów. Jego pojawienie się w Polsce akurat 24 listopada z prośbą o zaciemnianie swoich zdjęć "jutro", a więc 25 listopada, jest jednak o tyle zrozumiałe, że dwadzieścia lat temu Zgromadzenie Ogólne ONZ ustanowiło ten dzień Międzynarodowym Dniem Eliminacji Przemocy Wobec Kobiet.
Sam pomysł ustanowienia takiego dnia pojawił się na pierwszym Forum Środowisk Kobiecych (Feminist Encuentro) Ameryki Łacińskiej i Karaibów, które odbyło się w stolicy Kolumbii – Bogocie - już w 1981 roku. Wybrana data nie jest przypadkowa. Dokładnie 25 listopada w czasach dyktatury Rafaela Trujillo w Republice Dominikany zamordowano trzy działaczki polityczne walczące o przestrzeganie praw człowieka - siostry Mirabal (Patrię, Minervę i Marię Teresę).
Zdecydowanie popularniejszym sposobem na nawiązanie do idei tego święta niż zaciemnianie zdjęć profilowych jest wykonanie czerwoną szminką kreski na policzku. Jak pisaliśmy rok temu na Konkret24, taki sposób wyrażenia swojej solidarności z ofiarami przemocy wobec kobiet wyraził ówczesny szef Parlamentu Europejskiego Antonio Tajani.
Od kilku lat w ten sam sposób swój udział w obchodach Międzynarodowego Dnia Eliminacji Przemocy Wobec Kobiet okazują również piłkarze grający we włoskiej lidze piłkarskiej. "Pokażmy przemocy wobec kobiet czerwoną kartkę" - napisano na oficjalnym koncie ligi na Twitterze.
Autor: mist / Źródło: Konkret24; Zdjęcie tytułowe: Pixabay/Facebook
Źródło zdjęcia głównego: Pixabay/Facebook