17,5 miliona złotych z rezerwy budżetowej na między innymi produkcję filmu czy upamiętnienie żołnierzy wyklętych przeznaczył premier Mateusz Morawiecki z rezerwy budżetowej krótko przed wyborami. Środki te powinny być wykorzystywane w sytuacjach nagłych, "których wystąpienia nie można było przewidzieć". Prezentujemy wybrane fundacje i instytucje, także kościelne, które dostały dotacje od premiera w sierpniu i wrześniu.
20 października opisaliśmy już jedną z takich dotacji - 2,1 mln zł, które w sierpniu premier Mateusz Morawiecki przyznał z rezerwy ogólnej budżetu państwa katolickiej diecezji zamojsko-lubaczowskiej. Pieniądze miały pójść na cykl radiowych audycji, których celem jest "zwiększenie świadomości słuchaczy i internautów 21 rozgłośni lokalnych z poszczególnych województw i Katolickiego Radia Zamość oraz internautów odwiedzających portal Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej o zadaniach publicznych realizowanych w ramach ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie". W ramach projektu ma powstać 30 audycji "informacyjno-edukacyjnych", które będą emitowanych w 22 rozgłośniach katolickich zrzeszonych w Forum Niezależnych Rozgłośni Katolickich. Oprócz wspomnianego Katolickiego Radia Zamość zrzeszone są tam m.in. Radio Warszawa, Radio Jasna Góra, Radio Niepokalanów, Katolickie Radio Podlasie. Krótkie audycje mają mieć łącznie ponad 1,3 tys. emisji na wszystkich antenach.
Tematem cyklu mają być "zagadnienia dotyczące szeroko pojętej problematyki pomocowej", m.in. pomoc społeczna, pomoc rodzinom, działalność na rzecz osób z niepełnosprawnością czy osób w wieku emerytalnym. Umowę podpisano we wrześniu, projekt ma trwać do końca 2023 roku. Jego deklarowana wartość wynosi 2,11 mln zł, tak więc w całości został sfinansowany przez rząd z rezerwy budżetowej.
Ustaliliśmy, że te audycje, które już powstały służyły głównie do promocji członków rządu. Prawie w każdym odcinku wyemitowanym przed wyborami wypowiadała się wiceminister rodziny i polityki społecznej Anna Schmidt. Z kolei w emitowanych już po wyborach pojawił się wiceminister sprawiedliwości Marcin Romanowski. To kilkuminutowe nagrania, w których dziennikarka zapowiada temat, a przedstawiony gość mówi; nie ma dyskusji czy rozmów.
Rezerwa ogólna budżetu państwa to część budżetu będąca w dyspozycji premiera i ministra finansów, w budżecie na 2023 po nowelizacji wynosi 1,235 mld zł. Ma umożliwiać reagowanie "między innymi w sytuacjach nagłych, których wystąpienia nie można było przewidzieć, a wymagających niezwłocznego wsparcia finansowego". Tak czytamy na rządowej stronie. Cykl audycji radiowych sytuacją nagłą z pewnością nie jest.
Choć pieniądze przyznano latem, poinformowano o tym teraz, po wyborach. 17 i 18 października rząd opublikował sierpniowe i wrześniowe wydatki z rezerwy budżetowej. Wcześniej Ministerstwo Finansów aktualizowało tę listę co miesiąc. W dwóch opisywanych miesiącach przyznawano po kilkadziesiąt dotacji. Wiele wśród nich jest wiele dotacji dla instytucji kościelnych, np. dla parafii świętego Franciszka z Asyżu w Warszawie na zadanie "Wymiana poszycia dachu płaskiego kościoła parafialnego". Naszą uwagę przykuły organizacje, które już wcześniej dostawały dotacje z publicznych środków lub te zadania, których finansowanie niewiele ma wspólnego z "sytuacjami nagłymi". Łącznie rozdysponowano 17,5 mln zł, a w raz z wyżej opisanymi środkami dla diecezji zamojsko-lubaczowskiej - niemal 20 mln zł.
W Konkret24 opisywaliśmy już, że z tego źródła rząd dotował np. fundację związaną z Pawłem Kukizem, organizacje wsparte też w ramach programu willa plus czy Fundację Zielona, która wciąż nie pokazała efektów trzymilionowej dotacji.
Kto otrzymał pieniądze z rezerwy budżetowej?
Fundacja Instytut Piastów Śląskich - 1 512 800 zł Cel: "in Polish", czyli kampania społeczna "upowszechniająca polskie dobre praktyki w zakresie polityki migracyjnej"
Fundacja Instytut Piastów Śląskich (IPŚ) została zarejestrowana 30 lipca 2020 roku, jej prezeską jest Anna Błażys, a fundatorem Łukasz Błażys, właściciel dwóch firm z branży reklamowej, które wg sprawozdań w KRS za 2020 rok zanotowały straty w działalności.
Fundacja IPŚ działa na Dolnym Śląsku, główny cel to "wspieranie rozwiązań służących rozwojowi kultury, turystyki, nauki, ekologii, świadomości obywatelskiej i historycznej". Fundacja organizuje m.in. różnego rodzaju imprezy turystyczne (np. spacery po Dolnym Śląsku, które zostały dofinansowywane m.in. przez dolnośląski urząd wojewódzki). Na stronie internetowej fundacja podaje, że w jej różnych projektach uczestniczyło ok. tysiąca osób.
Z Narodowego Instytutu Wolności fundacja otrzymała w 2021 roku 266 900 zł dotacji na realizację projektu "Fabulae ex Silesia – Opowieści ze Śląska". Był to cykl pięciu warsztatów z historykami z Uniwersytetu Wrocławskiego i Instytutu Pamięci Narodowej, połączonych ze zwiedzaniem miejscowych zabytków.
W 2022 roku fundacja otrzymała 149 000 zł dofinansowania z NIW na "profesjonalizację think thanku IPŚ". W ramach tego projektu przygotowano trzy raporty o wykluczeniu kompetencyjnym i cyfrowym, wykluczeniu transportowym na terenie wybranych miejscowości regionu wałbrzyskiego oraz o wykluczeniu osób niesłyszących.
Wspólnie z Fundacją Wspólnota Pokoleń Instytut zorganizował w marcu 2023 roku Dolnośląskie Forum Gospodarcze w podwałbrzyskim Szczawnie-Zdroju, w którym wzięli udział minister Michał Dworczyk (w ostatnich wyborach startował z okręgu wałbrzyskiego) i marszałek sejmiku dolnośląskiego Cezary Przybylski z Bezpartyjnych Samorządowców.
Teraz – decyzją premiera z 29 września - z rezerwy budżetowej rządu Fundacja IPŚ ma otrzymać 1,5 mln zł na kampanię "upowszechniająca polskie dobre praktyki w zakresie polityki migracyjnej". W odpowiedzi na pytania Konkret24 o szczegóły tego projektu fundacja wyjaśnia, że umowę na realizację projektu zawarł z KPRM 12 października, jej realizację ma rozpocząć po otrzymaniu pieniędzy, i zakończyć do 31 grudnia 2023 roku. Pod maile z odpowiedzią na nasze pytania nikt się nie podpisał.
Kampania "in Polish" ma polegać na stworzeniu filmów wideo oraz grafik w kilku językach, które będą publikowane w mediach społecznościowych jako płatna reklama. Mają dotrzeć przede wszystkim do mieszkańców Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych. Ich celem ma być poprawa postrzegania "Polski jako kraju otwartego, przyjaznego i aktywnie angażującego się w procesy integracji uchodźców ukraińskich" – czytamy w mailu od Instytutu Piastów Śląskich.
Archidiecezja Lubelska - 1 000 000 zł Cel: "Rozbudowa centrum wsparcia rodziny w Zalesiu k. Bełżyc"
1 milion złotych, jakie premier Morawiecki decyzją z 3 sierpnia przekazał Archidiecezji Lubelskiej na centrum wsparcia rodziny to już druga tak wysoka dotacja dla Archidiecezji Lubelskiej na tę inwestycję. W 2021 roku z Funduszu Patriotycznego (to fundusz działający w ramach nadzorowanego przez ministra kultury Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego) archidiecezja otrzymała 900 tys. zł. Wtedy projekt "Ośrodek szkoleniowo-formacyjny myśli katolicko-społecznej im. ks. Franciszka Blachnickiego w Zalesiu". Za tym projektem stoi środowisko Ruchu Światło-Życie, którego inicjatorem był ks. Blachnicki, kapłan związany z Lublinem, więzień obozów koncentracyjnych, po wojnie prześladowany przez SB. Na początku sierpnia prezydent Andrzej Duda pośmiertnie odznaczył Blachnickiego Orderem Orła Białego.
Prace w ośrodku rozpoczęły się – jak opisywał to katolicki tygodni "Niedziela" - latem 2021 w przejętym zniszczonym budynku dawnej szkoły w Zalesiu. W 800-metrowym budynku powstanie dom rekolekcyjno-szkoleniowy dla ok. 40 osób. W dalszych planach jest rozbudowa, która pozwoli na zakwaterowanie jednocześnie nawet 100 osób. Będą też sale konferencyjne, jadalnia i kaplica.
Ks. dr Adam Jaszcz, kanclerz Kurii Metropolitalnej w Lublinie w mailu na pytania o dotację z kancelarii premiera napisał, że "zadanie realizowane jest od połowy 2023 roku, a jego zakończenie planujemy na grudzień bieżącego roku. Obecnie realizowany projekt zakłada rozbudowę nieruchomości, przygotowanie recepcji, sali spotkań, sali konferencyjnej, stołówki, kuchni wraz z zapleczem i kaplicy. Uzyskana kwota dotacji pozwala wykonać prace budowlane w stanie surowym, otwartym tzn. bez wykonania dachu. Uzyskany 1 000 000 zł stanowi 30 proc. wartości całego przedsięwzięcia".
Fundacja Non Notus - 919 300 zł Cel: "Upamiętnienie Żołnierzy Wyklętych oraz znamienitych postaci II RP"
Fundacja Non Notus została zarejestrowana 1 sierpnia 2022 roku. Jej nazwa nawiązuje do łacińskiego określenia osób nieznanych, bezimiennych (skrót N.N. pojawia się na nagrobkach zmarłych, których tożsamości nie ustalono).
Założycielem fundacji jest Romuald Rzeszutek – radny PiS w Mielcu w kadencji 2014-2018 (w kolejnych wyborach nie zdobył mandatu). Od 2016 roku starał się o budowę Pomnika Żołnierzy Wyklętych, który został odsłonięty 3 września 2022 roku, a na tej uroczystości obecni byli politycy PiS m.in. wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński oraz wicemarszałek sejmu Ryszard Terlecki.
W grudniu 2022 roku Romuald Rzeszutek otrzymał nagrodę ministra kultury za ochronę dziedzictwa kulturowego.
W 2023 roku Fundacja Non Notus otrzymała z Funduszu Patriotycznego 50 tys. zł dofinansowania na realizację filmu dokumentalnego o Andrzeju Kiszce, uznawanym za ostatniego żołnierza podziemia antykomunistycznego w PRL. Decyzją premiera z 4 września fundacja otrzyma 919,3 tys. zł na "Upamiętnienie Żołnierzy Wyklętych oraz znamienitych postaci II RP" (pisowania oryginalna - red.). Wysłaliśmy do fundacji prośbę o informacje dotyczące projektu, czekamy na odpowiedź.
Stowarzyszenie Katolickie Centrum Kultury w Gdyni Małym Kacku - 4 mln zł Cel: "Budowa Katolickiego Centrum Kultury – etap I"
Zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów z 18 września stowarzyszenie dostało 4 mln zł dofinansowania na realizację zadania publicznego: "Budowa Katolickiego Centrum Kultury – etap I". "Prace, jakie zostaną zrealizowane za otrzymaną dotację oraz prace zrealizowane ze środków własnych - pozyskanych od osób fizycznych podczas trwającej przez ostatnie lata zbiórki na ten cel w kwocie ponad 700 tys. zł - pozwolą zrealizować 54 proc. stanu surowego zamkniętego całej inwestycji" – informuje Konkret24 Jarosław Szydłak, prezes stowarzyszenia. Dodaje, że zgodnie z wymogami umowy dotacji z rezerwy ogólnej środki zostaną wydatkowane do 31 grudnia 2023 roku. Centrum ma zacząć działać za około dwa lata. Oprócz spełniania funkcji kulturalnych ma zarabiać na siebie wynajmem pomieszczeń. Ma być również centrum formacji katolickiego Ruchu Światło-Życie.
Stowarzyszenie Katolickie Centrum Kultury w Gdyni Małym Kacku organizuje przeglądy teatrów amatorskich "Kurtyna". Jest też znane z organizowanego co roku w styczniu orszaku Trzech Króli i innych wydarzeń katolickich. Prezes Jarosław Szydłak informuje, że we wniosku złożonym do KPRM precyzyjnie opisano współpracę z samorządem i organizacjami pozarządowymi, a potrzebę budowy centrum precyzyjnie uzasadniono.
Zgodnie z informacją dodaną do sprawozdania finansowego, w 2022 roku stowarzyszeniu przyznano 1,49 mln zł rządowych dotacji – w tym 495 tys. zł na budowę Katolickiego Centrum Kultury. W kwietniu tego roku na uroczystości rozpoczęcia budowy centrum wojewoda pomorski Dariusz Drelich odczytał list Mateusza Morawieckiego. Przemawiała też wiceprezydent Gdyni Katarzyna Gruszecka-Spychała.
We wrześniu trójmiejska "Gazeta Wyborcza" zauważyła, że stowarzyszenie brało udział w kampanii referendalnej przed referendum ogólnokrajowym 15 października, choć Państwowa Komisja Wyborcza odrzuciła jego pierwszy wniosek o udział. Ustawa o referendum zakłada, że fundacje i stowarzyszenia organizujące kampanię referendalną powinny prowadzić działalność zgodną z przedmiotem referendum. PKW uwzględniła jednak odwołanie po dosłaniu przez stowarzyszenie dodatkowych wyjaśnień. "Ten materiał nie nawiązuje do treści referendalnej, ale nawołuje do aktywności, do udziału w głosowaniu" – przekonywał prezes Szydłak w rozmowie z "Wyborczą”. Mówił, że nie zachęca do udziału w referendum z powodów politycznych.
Fundacja Radomiak Radom - 9,6 mln zł Cel: budowa "Centrum sportowo-szkoleniowe 'Radomiak' – Etap II”
Zarządzeniem z 18 września premier Mateusz Morawiecki przyznał 9 613 700 zł Fundacji Radomiak Radom na dofinansowanie realizacji etapu drugiego zadania publicznego centrum sportowo-szkoleniowe Radomiak.
To nie pierwszy raz gdy fundacja radomskiego klubu piłkarskiego dostaje pieniądze z rezerwy. W kwietniu pisaliśmy o nieco ponad 3 mln zł przyznanych na budowę centrum sportowo-szkoleniowego. Sławomir Stempniewski, prezes spółki właściciela klubu piłkarskiego RKS Radomiak Radom i jednocześnie członek rady fundacji, podpisywał stosowną umowę w KPRM w obecności premiera Mateusza Morawieckiego. Na spotkaniu tym był obecny Adam Bielan, szef Partii Republikańskiej, europoseł wybrany z listy PiS w okręgu radomskim.
Europoseł Bielan wykazuje się dużą aktywnością, jeśli chodzi o sprawy budowy centrum. Kilka razy towarzyszył ministrowi sportu Kamilowi Bortniczukowi podczas jego wizyt w Radomiu. 22 marca 2023 roku minister pojawił się w Radomiu z kartonowym czekiem na 7,1 mln zł dotacji z budżetu Ministerstwa Sportu i Turystyki, na kolejny etap budowy centrum szkoleniowego.
Ostatnio Bielan z Bortniczukiem odwiedzili Radom 6 października, dziewięć dni przed wyborami parlamentarnymi. Kandydujący wówczas na posła Bortniczuk wręczył prezesowi klubu kartonowy czek na 9 mln 330 tys. zł na budowę centrum szkoleniowego. Europoseł Bielan poinformował ponadto o decyzji premiera Mateusza Morawieckiego o opisywanej wyżej dotacji z rezerwy budżetowej. "W związku z decyzją pana premiera z ubiegłego roku oraz w związku z decyzją pana ministra sportu z ubiegłego roku to już ponad 30 milionów złotych, które z budżetu państwa w ubiegłym i w tym roku zostaną przekazane na to wspaniałe centrum” – podsumował Bielan.
Fundacja nie odpisała na naszą prośbę o komentarz w sprawie dotacji z rezerwy budżetowej.
Fundacja Między Słowami - 500 tys. zł Cel: produkcję filmu fabularnego "Zapłata" w reż. Marcina Kwaśnego
23 sierpnia premier zdecydował o 500 tys. zł dotacji z rezerwy budżetowej dla Fundacji Między Słowami na dofinansowanie produkcji pełnometrażowego filmu "Zapłata" w reżyserii Marcina Kwaśnego. W sieci nie ma wielu informacji o samym filmie i jego fabule. Kwaśny jest jednak znany z ról w filmach o żołnierzach podziemia antykomunistycznego. Był m.in. producentem i odtwórcą jednej z głównych ról w filmie "Wyklęty" z 2017 roku.
Zgodnie z informacjami ze strony internetowej fundacji, istnieje ona od 2008 roku. Od 2010 roku prezeską jest Dorota Bogucka, dziennikarka i specjalistka od PR. W radzie nadzorczej zasiada Marcin Kwaśny. Fundacja chwali się dziesięcioma zrealizowanymi projektami filmowymi i teatralnymi - m. in. wspomnianym "Wyklętym" czy "Spowiedzią", czyli "autorskim filmem Marcina Kwaśnego".
W prowadzonym przez Ministerstwo Sprawiedliwości systemie przeglądania treści z Krajowego Rejestru Sądowego nie można znaleźć sprawozdań finansowych fundacji za ostatnie trzy lata. Prezes zarządu fundacji przekazała jednak Konkret24, że fundacja składała sprawozdania. Potwierdziła, że po 2020 roku fundacja korzystała ze środków publicznych na realizację spektakli, koncertów i filmu krótkometrażowego. Nie chciała jednak podać szczegółów. Pytana o dotację z rezerwy budżetowej miała przesłać odpowiedź na piśmie, ale ostatecznie odpisała, że komentarza nie będzie.
Źródło: Konkret24