Przez kilka tygodni Polska była w czołówce państw Unii Europejskiej pod względem wskaźnika zaszczepienia, czyli liczby dawek szczepionki przypadającej na 100 mieszkańców - lecz w połowie marca znowu przesunęliśmy się do drugiej dziesiątki. A pod względem tygodniowej średniej kroczącej wskaźnika zaszczepienia, czyli dynamiki liczby dawek szczepionki przypadającej na 100 mieszkańców tylko w ciągu jednego tygodnia, jesteśmy na szóstym miejscu od końca. I ten wskaźnik ostatnio nie rośnie.

Tymczasem jak poinformował we wtorek 16 marca minister zdrowia Andrzej Niedzielski: "Trzecia fala przyspiesza". Leszek Borkowski, doktor nauk farmaceutycznych ze Szpitala Wolskiego w Warszawie, komentując w TVN24 konferencję Europejskiej Agencji Leków na temat szczepionki firmy AstraZeneca, podkreślał: "Co jest moim priorytetem? Zmniejszyć zachorowalność na COVID-19, zmniejszyć obciążenie szpitali, zmniejszyć liczbę zgonów, zmniejszyć mutacje. Żeby zabezpieczyć populację, musimy ją szczepić".

Jak się zmieniała liczba dawek szczepionki na 100 mieszkańców

Jak wygląda stan szczepień na COVID-19 w krajach Unii Europejskiej i na świecie, redakcja Konkret24 sprawdza regularnie od stycznia 2021, opierając się na danych z portalu Our World in Data publikowanych przez naukowców z Uniwersytetu Oksfordzkiego. Pokazując liczbę dawek szczepionki przypadającą na 100 mieszkańców danego państwa (co określa się wskaźnikiem zaszczepienia), można porównać, jak wygląda tempo szczepień w poszczególnych krajach różniących się populacją. Przy czym liczba ta może nie być równa całkowitej liczbie zaszczepionych osób, ponieważ część otrzymała już też drugą dawkę.

By pokazać, jak wygląda bieżącą sytuacja szczepień w danym kraju, warto przyjrzeć się tygodniowej średniej kroczącej wskaźnika zaszczepienia. Ten wskaźnik dotyczy jednego tygodnia - obrazuje, ile wykorzystanych dziennie dawek szczepionki przypadało średnio na 100 mieszkańców w ciągu ostatnich siedmiu dni. Natomiast licząc sam wskaźnik zaszczepienia, na 100 mieszkańców przelicza się wszystkie wykorzystane do tej pory szczepionki. Tygodniowa średnia, śledzona w dłuższym czasie, pozwala ocenić, czy szczepionek przypadających na 100 mieszkańców przybywa i w jakim tempie.

Poniższy wykresie obrazuje, jak zmieniała się tygodniowa średnia krocząca wskaźnika zaszczepienia dla Polski od 29 grudnia 2020 roku do 14 marca 2021 roku. Widać, że do połowy lutego rosła dynamicznie, ale potem nastąpiły wahania. Od 12 marca wartość średniej kroczącej wskaźnika spadła z 0,23 do 0,21. To znaczy, że w ostatnich dniach dynamika szczepień nieznacznie spada.

Obecnie wartość średniej kroczącej wskaźnika zaszczepienia dla Polski wynosiła 0,21 - to znaczy, że ciągu ostatnich siedmiu dni na 100 mieszkańców Polski przypadło średnio 0,22 dawki szczepionki. To dało nam dopiero 22. miejsce wśród 27 państw wspólnoty. Wartość ta wskaźnika była wyższa m.in. na Węgrzech (0,57), we Francji (0,33) i w Niemczech (0,29). Wyższa była też dla całej UE - 0,25.

Our World in Data podaje obecnie dane o wskaźniku zaszczepienia z 133 państw i terytoriów zależnych, w tym wszystkich 27 członków Unii Europejskiej.

Polska w UE pod względem wskaźnika zaszczepienia: spadek na 11. miejsce

Jeśli weźmiemy pod uwagę sam wskaźnik zaszczepienia, czyli liczbę dawek szczepionki przypadającą na 100 mieszkańców danego dnia, to pozycja Polski 15 marca była lepsza. Ale gorsza niż tydzień czy dwa wcześniej.

Dane opublikowane na Our World in Data 16 marca przedstawiają stan na poniedziałek 15 marca, a dla części państw na 14 marca. Porównując je ze statystykami z 8 marca, wychodzi, że spadliśmy poza pierwszą dziesiątkę  państw UE z najwyższym wskaźnikiem zaszczepienia. Liderem była nadal Malta, a na świecie - Gibraltar, który jednak nie jest państwem, lecz brytyjskim terytorium zamorskim.

Przed tygodniem Polska zajmowała 9. miejsce wśród państw UE. Wskaźnik zaszczepienia wyniósł u nas wtedy 10,58 - był nadal nieco wyższy niż dla całej Unii (9,68). Wyprzedzały nas takie kraje jak: Malta (23,05), Węgry (14,09), Irlandia (10,87) i Grecja (10,8).

15 marca Polska była 11. miejscu. Wskaźnik zaszczepienia wyniósł u nas 11,97 i był niewiele wyższy niż dla całej Unii (11,42).

Dla Malty wskaźnik zaszczepienia wyniósł 27,71 (stan na 14 marca), na drugim miejscu były Węgry (18,08), potem Dania (14,59 - stan na 14 marca). Przypomnijmy, w lutym Węgry kupiły preparat od chińskiej firmy Sinopharm i rosyjską szczepionkę Sputnik V. Ponadto nadal otrzymują szczepionki zamówione w ramach umowy negocjowanej z producentami przez Unię Europejską. Chińską szczepionką publicznie zaszczepił się premier Viktor Orban. Zarówno chińska, jak i rosyjska szczepionka nie uzyskały jeszcze autoryzacji Europejskiej Agencji Leków.

W ciągu ostatniego tygodnia Polskę w zestawieniu wyprzedziły Hiszpania (12,07) i Finlandia (12,34) i Słowenia (12,42). A spadliśmy tylko o dwa miejsca w rankingu z powodu dużego spadku Cypru (11,33): z 4. na 16. miejsce, który jest teraz za Polską. Wynika to raczej z braku aktualnych danych o szczepieniach na Cyprze - najnowsze pokazują stan na 7 marca.

Jak zmieniły się pozycje pozostałych państw? O osiem miejsc awansowała Słowenia (z 14. na 6.) i Austria (z 20. na 12.), o pięć Finlandia (z 12. na 7.).

Na niższe pozycje przesunęły się: Holandia (z 17. na 23.) - powodem może być tu brak aktualizacji danych od 7 marca, Szwecja (z 15 na 20.), Słowacja (z 11. na 13).

Niektóre kraje pozostały na tych samych miejscach co przed tygodniem - m.in. Malta, Węgry, Dania (pierwsza trójka), Hiszpania (10. miejsce), Belgia (22.) i Łotwa (26.) i Bułgaria (27.).

Polska na świecie: spadek na 39. miejsce

8 marca Polska zajmowała na świecie (tj. wśród państw i terytoriów, których dane podaje Our Wolrld in Data) 31. miejsce pod względem liczby dawek szczepionki na 100 mieszkańców. Wtedy po raz pierwszy, od kiedy monitorujemy wskaźnik zaszczepienia, Polska była poza pierwszą światową trzydziestką.

15 marca spadliśmy o kolejne osiem pozycji - na 39. miejsce. Na czele zestawienia był nadal Gibraltar ze wskaźnikiem zaszczepienia 140,13. Drugi był ponownie Izrael (109,66), a trzecie Seszele (89,59). Tuż za nimi znowu Zjednoczone Emiraty Arabskie (66,52). Na 12. miejsce spadła Wielka Brytania (38,39), na 15. Stany Zjednoczone (32,62).

Pod względem liczby wszystkich wykonanych szczepień w światowej czołówce 15 marca były:

• Stany Zjednoczone - 109,08 mln,
• Chiny - 64,98 mln (stan na 14 marca),
• Indie - 32,95 mln,
• Wielka Brytania - 26,06 mln (stan na 14 marca),
• Brazylia - 11,9 mln.

Tego dnia, podobnie jak tydzień temu, Polska zajęła 17. miejsce.

Odsetek zaszczepionej populacji: spadek Polski na 19.

Our World in Data prezentuje także, jaki odsetek populacji danego państwa został w pełni zaszczepiony na COVID-19 (czyli oboma dawkami szczepionki). Dostępne są dane dla 70 państw i terytoriów zależnych. Poniżej przedstawiamy pierwszą trzydziestkę państw/terytoriów zależnych, które 15 marca miały najwyższy odsetek mieszkańców zaszczepionych dwoma dawkami szczepionki na COVID-19.

Największą część zaszczepionej populacji - bo 52,2 proc. - ma Gibraltar (liczy ponad 34 tys. mieszkańców). Drugi jest nadal Izrael - 49,6 proc. Na trzecim i czwartym miejscu nadal pozostają kolejno Seszele (27,5 proc.) i Zjednoczone Emiraty Arabskie (22,1 proc.).

W Polsce do 15 marca w pełni zaszczepiono 4,2 proc. populacji, co dało nam 19. miejsce na świecie. To spadek z 16. miejsca, które zajmowaliśmy przed tygodniem.

Niektóre dane i pozycje krajów przedstawione w artykule mogą się zmieniać już po prezentacji, ponieważ dane na portalu Our World in Data są bieżąco aktualizowane w miarę pojawiania się oficjalnych komunikatów o przeprowadzonych szczepieniach w poszczególnych krajach.