FAŁSZ

Brytyjscy żołnierze zginęli na froncie w Ukrainie? Nie

Źródło:
Konkret24
Brytyjscy żołnierze salutują odjeżdżającym na front Ukraińcom
Brytyjscy żołnierze salutują odjeżdżającym na front UkraińcomTwitter/Ministerstwo Obrony Ukrainy
wideo 2/4
12.04.2023| Brytyjscy żołnierze salutują odjeżdżającym na front UkraińcomTwitter/Ministerstwo Obrony Ukrainy

Żołnierze z Wielkiej Brytanii rzekomo giną na ukraińskim froncie - z taką narracją rozpowszechniana jest fotografia kilkunastu trumien w samolocie transportowym. Zdjęcie jest prawdziwe, ale zrobiono je w czasach innego konfliktu i nie ma nic wspólnego z Ukrainą.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

"18 członków brytyjskich sił specjalnych wróciło do domu po 'udanej' próbie walki po stronie Kijowa. Co prawda są ukryci w drewnianych skrzyniach'' - zaalarmował 3 listopada 2024 roku polski internauta. Do swojego wpisu załączył materiał, który ma przypominać nagranie wideo. Na tym piętnastosekundowym materiale przez cały czas widoczny jest jeden kadr - kilkanaście trumien przykrytych flagami Wielkiej Brytanii. Do tego podłożono skoczną piosenkę "Matka" rosyjskiej piosenkarki Tatiany Kurtukowej. Trumny znajdują się w środku samolotu, z tyłu widzimy flagę Ukrainy. Pod zdjęciem znajduje się napis w języku angielskim: "18 brytyjskich żołnierzy sił specjalnych zginęło na Ukrainie. Zostali wyeliminowani w rejonie Odessy'' (tłumaczenie redakcji).

"Mam nadzieję że było warto ginąć za tych Ukraińców co ukrywają się w Polsce i innych miejscach świata. Tych co mają w d... obronę kraju kupując polskie domy, mieszkania i przedsiębiorstwa. Oni nie ponoszą ofiar''; "z wojny to się przeważnie tak wraca...'' - komentowali inni internauci (oryginalna pisownia wszystkich wpisów). Jednak znaczna część z nich nie uwierzyła w prawdziwość przekazu. "Fejk"; "Ściema"; "Słabo domalowana ta flaga ukraińska" - twierdzili.

Narracja o brytyjskich trumnach wojskowych wracających z Ukrainy pojawiła się także na Facebook'u. Jeden z polskich użytkowników napisał tak: "Ci którzy tą wojnę wywołali i ją kontynuują oraz ci którzy ich tam wysłali jak mniemam żyją i mają się dobrze . Czy o to chodzi Sikorskiemu , Dudzie , Hołowni , Czarzastemu , Kosiniakowi , Tuskowi , Morawieckiemu i Kaczorowi ?'' (pisownia oryginalna).

FAŁSZ
Wpis z twierdzeniem o śmierci brytyjskich żołnierzy w Ukrainie wyświetlono ponad 66 tys. razy do niedzieli 10 listopada.x.com

Chodzi o inny konflikt zbrojny

Za pomocą odwróconego wyszukiwania udało nam się dotrzeć do dwóch artykułów opublikowanych przez BBC, gdzie zostało użyte to samo zdjęcie. Jeden z nich pochodzi z 22 grudnia 2015 roku i podsumowuje najważniejsze wydarzenia z udziałem wojska brytyjskiego w trakcie wojny w Afganistanie. W tekście przedstawiono kalendarium tych zdarzeń, a fotografii użyto w jego siódmym punkcie: "2009 - najkrwawszy rok''. "W sumie 456 brytyjskich żołnierzy straciło życie w konflikcie - śmiertelność była znacznie wyższa niż w konflikcie w Iraku czy w wojnie o Falklandy. Najkrwawszym rokiem był rok 2009, kiedy zginęło 108 żołnierzy. W kolejnym roku zginęło także ponad 100 osób'' - czytamy pod fotografią (tłumaczenie redakcji). BBC podało także źródło zdjęcia - "MOD", czyli brytyjskie Ministerstwo Obrony.

Jednak drugi materiał BBC znaleziony za pomocą odwróconego wyszukiwania datowany jest na jeszcze wcześniej, bo na wrzesień 2006 roku. To właśnie wtedy zdjęcie zostało zrobione i przedstawia trumny 14 poległych w katastrofie brytyjskiego samolotu w Afganistanie.

Rutynowa misja zwiadowcza

Chodzi o zdarzenie z 2 września 2006 roku, kiedy to rozbił się samolot, w którym znajdowało się 14 brytyjskich żołnierzy walczących w Afganistanie. Wchodzili oni w skład Międzynarodowych Sił Wsparcia Bezpieczeństwa (International Security Assistance Force, ISAF), czyli wojsk operacyjnych państw członkowskich NATO. Na pokładzie samolotu Hawker Siddeley Nimrod (RAF Nimrod XV230), należącego do Królewskich Sił Powietrznych (Royal Air Force, RAF) doszło tego dnia do pożaru. Wskutek niego samolot rozbił się w afgańskimmieście Kandahar. Zginęli wszyscy członkowie załogi.

Jak czytamy w raporcie opublikowanym na rządowej stronie Wielkiej Brytanii, samolot był w trakcie rutynowych działań, a znajdujący się na pokładzie żołnierze przeprowadzali zwiad nad prowincją Helmand. Jak podawało później BBC, był to jeden z najbardziej niestabilnych i regularnie atakowanych przez talibów regionów w Afganistanie. Dalej w raporcie czytamy, że samolot wystartował o godzinie 9.13. "Wszystko szło zgodnie z planem aż do godziny 11.11.33, kiedy to około 1,5 minuty po zakończeniu tankowania w powietrzu (AAR) z tankowca Tristar, załoga została zaalarmowana, że coś jest nie tak (...) O 11.13.45 operator kamery [pokładowej] zameldował, że 'mamy płomienie wydobywające się z tyłu silników po prawej burcie' (...) W obliczu zagrożenia życia każdy członek załogi zachowywał się ze spokojem, odwagą i profesjonalizmem oraz zgodnie ze swoim przeszkoleniem. Nie mieli jednak szans na opanowanie pożaru''. Samolot eksplodował o godzinie 11.17.39 i wrak samolotu uderzył w ziemię. "Nie znaleziono żadnych ocalonych" - informują twórcy raportu, a za najbardziej prawdopodobną przyczynę pożaru wskazują wyciek paliwa podczas tankowania w powietrzu.

Wspomniany materiał BBC z września 2006 roku zatytułowano "Powrót do domu w bazie Kinloss (zdjęcia)" to opublikowane 6 września 2006 roku galeria sześciu zdjęć, które przedstawiają ceremonię powrotu ciał zmarłych do bazy brytyjskich sił powietrznych Kinloss w Szkocji. Trzecie z nich to właśnie wykorzystana później do stworzenia antyukraińskiego fejka fotografia. Podpisana została tak: "Trumny 14 członków personelu sił zbrojnych w transporterze''. Widoczne na zdjęciu wnętrze to środek samolotu C-17, który użyty został do przewiezienia ciał żołnierzy. Jak dowiadujemy się z pozostałych fotografii, w uroczystościach pogrzebowych wziął udział Filip, książę Edynburga oraz ówczesny minister obrony Wielkiej Brytanii, Des Browne.

Nie tylko na stronie BBC pojawiło się zdjęcie. Użyte zostało także w artykule z 13 marca 2015 roku opublikowanego przez International Business Times UK oraz 13 listopada 2009 roku na stronie internetowej "Daily Mail".

Warto zwrócić uwagę także na fakt, że konta polskie i zagraniczne, które rozprzestrzeniają fejka, piszą o 18 poległych żołnierzach, a w katastrofie brytyjskiego nimroda z 2 września 2006 roku zginęło 14 osób. Także na użytej fotografii widocznych jest 14 trumien. Ukraińska flaga dostała wklejona do zdjęcia w miejsce, gdzie w oryginale znajduje się flaga Wielkiej Brytanii.

Konto, które opublikowało rozpowszechniane potem w polskiej sieci zdjęcie z informacją o zabitych w Ukrainie Brytyjczykach w nazwie użytkownika dodało dwie flagi - z czego jedna z nich to flaga Rosji. Zamieszcza liczne prokremlowskie treści.

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: Pablo Miranzo/PAP

Pozostałe wiadomości

Epidemia odry w Teksasie i teorie amerykańskiego sekretarza zdrowia Roberta F. Kennedy'ego Jr. na temat szczepionek spowodowały, że w polskiej sieci wraca dyskusja, czy warto się szczepić. Przypominamy, dlaczego nie można dopuścić do przekroczenia "czerwonej linii" - i sprawdzamy, jak jest obecnie w Polsce.

Szczepienia na odrę. Ile brakuje do przekroczenia "czerwonej linii"?

Szczepienia na odrę. Ile brakuje do przekroczenia "czerwonej linii"?

Źródło:
Konkret24

Według rozpowszechnianego w sieci przekazu wiceprezydent USA J.D. Vance miał powiedzieć, że Stany Zjednoczone dla dobra Europy "muszą trwale zneutralizować Niemcy". To manipulacja.

J.D. Vance powiedział: "Ameryka musi zneutralizować Niemcy"?

J.D. Vance powiedział: "Ameryka musi zneutralizować Niemcy"?

Źródło:
Konkret24

"Zmarła po pięciu godzinach przesłuchania"; "zginęła z rąk naszych przeciwników", "zapłaciła najwyższą cenę" - tak w dwa dni po śmierci Barbary Skrzypek politycy PiS zbudowali narrację o tym, że jej zgon jest wynikiem przesłuchania w prokuraturze. Przedstawiamy kalendarium wydarzeń.

Śmierć Barbary Skrzypek. Jak zbudowano przekaz "pierwsza ofiara reżimu"

Śmierć Barbary Skrzypek. Jak zbudowano przekaz "pierwsza ofiara reżimu"

Źródło:
Konkret24

"Demokracja to ułuda", "u nas też musi do tego dojść" - tak internauci komentują nagranie z Grecji, gdzie obywatele starli się z policją. Według popularnego przekazu protesty wywołała polityka rządu wobec Ukrainy. Tymczasem powód protestów był inny.

Zamieszki w Grecji z powodu wsparcia dla Ukrainy? Co to za protesty

Zamieszki w Grecji z powodu wsparcia dla Ukrainy? Co to za protesty

Źródło:
Konkret24

Oddano Unii Europejskiej kontrolę nad Wojskiem Polskim, odebrano państwom decyzyjność w sprawach obrony - tak europosłowie PiS tłumaczą, dlaczego głosowali przeciw rezolucji Parlamentu Europejskiego dotyczącej między innymi Tarczy Wschód. Twierdzą też, że projekt nie jest realizowany. Ich tezy wprowadzają w błąd opinię publiczną.

Tarcza Wschód: co już zrobiono. Manipulacje PiS po głosowaniu w PE

Tarcza Wschód: co już zrobiono. Manipulacje PiS po głosowaniu w PE

Źródło:
Konkret24

"Propaganda", "inscenizacja", "reżim kijowski" - to komentarze internautów do filmu, który ma być dowodem na to, że Ukraina zatrudnia aktorów do tworzenia antyrosyjskich treści. Jednak prawda jest zupełnie inna, a metoda dezinformacji oskarżająca Ukrainę o tworzenie propagandówek - powszechna.

Aktorzy zamiast żołnierzy? Jak do prokremlowskiej tezy wykorzystano teledysk

Aktorzy zamiast żołnierzy? Jak do prokremlowskiej tezy wykorzystano teledysk

Źródło:
Konkret24

"Telewizja uczy dzieci nienawiści!", "spot propagandowy uczy najmłodszych donosicielstwa" - komentują internauci, oburzeni rzekomą reklamą, która miała się ukazać w ukraińskiej stacji dla dzieci. Przestrzegamy: to fałszywka. I kolejny przykład rosyjskiej dezinformacji uderzającej w Ukrainę.

"Zgłoś zdradę", donieś na rodzinę. Uwaga: rosyjska fałszywka

"Zgłoś zdradę", donieś na rodzinę. Uwaga: rosyjska fałszywka

Źródło:
Konkret24

Nienaturalnie wykręcone dłonie, znikające ręce i palce - tak wyglądają na zdjęciu kobiety, które rzekomo wspierają kampanię Karola Nawrockiego. Politycy PiS rozsyłają fotografię, a internauci zachwycają się akcją wyborczyń. Tylko że one nie istnieją.

"Polskie dziewczyny za Nawrockim". Wygenerowane komputerowo

"Polskie dziewczyny za Nawrockim". Wygenerowane komputerowo

Źródło:
Konkret24

Plotka o rzekomej konsultacji Wołodymyra Zełenskiego z politykami amerykańskiej Partii Demokratycznej obiegła internet. Prezydent Ukrainy jakoby był namawiany do twardej postawy wobec Donalda Trumpa. Wyjaśniamy, jaką drogę pokonała ta nieprawdziwa informacja, która dotarła do ludzi z najbliższego otoczenia prezydenta Stanów Zjednoczonych.

Plotka o spotkaniu Trump-Zełenski. Jak otoczenie prezydenta USA tworzy fikcję

Plotka o spotkaniu Trump-Zełenski. Jak otoczenie prezydenta USA tworzy fikcję

Źródło:
Konkret24

Jak to jest z produkcją amunicji w Polsce? Zdaniem polityków Konfederacji "nie mamy produkcji amunicji", według innych polityków - mamy, tylko zbyt małą. Sednem sporu jest posiadanie własnych surowców. Wyjaśniamy.

"Polska nie produkuje amunicji"? Jest pewien problem

"Polska nie produkuje amunicji"? Jest pewien problem

Źródło:
Konkret24

"Jak jesteś chory przewlekle, to się ciebie nie leczy, tylko trafiasz na listę do 'odstrzału'" - straszą internauci. W szpitalnych oddziałach ratunkowych rzekomo segregowani są pacjenci, którzy "kwalifikują się do wręczenia protokołu zapobiegania terapii daremniej". To przekaz towarzyszący popularnemu nagraniu, które krąży w mediach społecznościowych. To całkowita nieprawda i szerzenie dezinformacji. Wyjaśniamy.

"Segregacja pacjentów na SOR-ach"? Kłamstwa o terapii daremnej

"Segregacja pacjentów na SOR-ach"? Kłamstwa o terapii daremnej

Źródło:
Konkret24

Zdaniem wicemarszałka Sejmu Piotra Zgorzelskiego nastały czasy, gdy Rosja wróciła do realizacji doktryny Primakowa, a Stany Zjednoczone ożywiły doktrynę Monroego. Dwa wielkie mocarstwa i dwie metody prowadzenia polityki zagranicznej - o co chodzi? Eksperci oceniają, czy teza wicemarszałka jest trafna.

Trump kontra Putin. Doktryny dwóch mocarstw znowu żywe? "Widać echa"

Trump kontra Putin. Doktryny dwóch mocarstw znowu żywe? "Widać echa"

Źródło:
Konkret24

"Czas się zastanowić, komu naprawdę warto pomagać", "zamiast wdzięczności aroganckie komentarze" - reagują internauci na masowo rozpowszechniany film. W nim rzekomo "niewdzięczna Oksana" krytykuje bowiem paczkę pomocową otrzymaną z Polski. Uwaga: to rosyjska i antyukraińska dezinformacja. Film zmanipulowano, prawdziwa autorka mówiła coś odwrotnego.

Ukrainka "pogardza żywnością z Polski"? Nie wierzcie w ten film

Ukrainka "pogardza żywnością z Polski"? Nie wierzcie w ten film

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie ukraińskiego nagrobka ma być dowodem na to, że ojciec obecnego ministra sprawiedliwości Adama Bodnara rzekomo miał powiązania z ukraińską organizacją UPA. Wyjaśniamy.

"Grób ojca Adama Bodnara"? Minister wyjaśnia

"Grób ojca Adama Bodnara"? Minister wyjaśnia

Źródło:
Konkret24

Internauci zachwycają się postawą Jacka Nicholsona, oglądając filmik rzekomo pokazujący scenę, jak aktor ten solidaryzuje się z Ukrainą. Lecz nie jest to ani nowy film, ani znany aktor.

Jack Nicholson wspiera Ukrainę? Wyjaśniamy

Jack Nicholson wspiera Ukrainę? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Polityk Konfederacji przestrzega, że w Unii Europejskiej może zostać wprowadzony zakaz środków do walki z gryzoniami. Internauci reagują na to oburzeniem. Komisja Europejska uspokaja.

Unia Europejska "zakaże trutek na szczury"? Mamy odpowiedź

Unia Europejska "zakaże trutek na szczury"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Premier Donald Tusk zapowiedział plany na zwiększenie obronności, w tym szkolenia wojskowe i potencjalne wycofanie Polski z konwencji ottawskiej i dublińskiej. Wywołało to wiele komentarzy, szczególnie w kontekście konwencji dublińskiej. Wyjaśniamy, co to za umowy i czego dotyczą.

Konwencja ottawska i dublińska. Tusk wypowiedział? Niezupełnie

Konwencja ottawska i dublińska. Tusk wypowiedział? Niezupełnie

Źródło:
Konkret24

"Niemcy będą zwozić imigrantów autobusami", "już w tym tygodniu pierwszy transport nielegalnych migrantów" - alarmują internauci, twierdząc, że takie są ustalenia międzyrządowe. Przekaz ten jest szeroko rozpowszechniany w sieci, między innymi przez Konfederację. Nie jest prawdziwy. To manipulacja stworzona na bazie tekstu niemieckiego serwisu.

"Autobusy z imigrantami" przyjadą z Niemiec? "Kampanijne kłamstwo"

"Autobusy z imigrantami" przyjadą z Niemiec? "Kampanijne kłamstwo"

Źródło:
Konkret24

Wobec zapowiedzi administracji Donalda Trumpa, że warto postawić na reset relacji z Rosją, przypominane są kontakty obecnego prezydenta USA z ludźmi Kremla w przeszłości. W ten sposób nową odsłonę zyskał przekaz, jakoby w latach 80. Trump miał zostać zwerbowany przez radzieckie KGB. Wyjaśniamy, ile w tym prawdy.

Trump, agent "Krasnov" i KGB. Co to za historia

Trump, agent "Krasnov" i KGB. Co to za historia

Źródło:
Snopes

Toronto wstrzymało dopłaty dla kierowców samochodów marki Tesla, a internauci rozpowszechniają przekaz, jakoby w ogóle wprowadzono zakaz wjazdu tych aut do Kanady. Służby graniczne uspokajają: Kanadyjczycy posiadający tesle mogą spokojnie wracać do kraju.

"Brawo Kanada"? No niezupełnie

"Brawo Kanada"? No niezupełnie

Źródło:
Konkret24

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki wciąż mówi o "trzykrotnym spadku przyjęć" do wojska. Według szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w razie konfliktu Polska może stworzyć półmilionową armię. A jak jest naprawdę z liczebnością naszej armii i rekrutacją do niej? Prezentujemy dane Ministerstwa Obrony Narodowej.

Ilu mamy "żołnierzy pod bronią", a ilu rekrutujemy co roku. Najnowsze dane

Ilu mamy "żołnierzy pod bronią", a ilu rekrutujemy co roku. Najnowsze dane

Źródło:
Konkret24

Po kłótni w Białym Domu w sieci pojawiają się teorie dotyczące umów podpisywanych przez Ukrainę z innymi państwami za plecami Donalda Trumpa. Według jednej Ukraina zawarła wcześniej porozumienie z Wielką Brytanią także co do złóż surowców. Wyjaśniamy.

Zełenski "potajemnie podpisał umowę z Wielką Brytanią" i rozgrywał Trumpa? O co tu chodzi

Zełenski "potajemnie podpisał umowę z Wielką Brytanią" i rozgrywał Trumpa? O co tu chodzi

Źródło:
Konkret24

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki mówił, że rezygnacja z dotacji do aut elektrycznych to sposób na niższe ceny prądu. "My wszyscy płacimy za kilkadziesiąt tysięcy samochodów elektrycznych" - twierdził. Pokazujemy, na ile dokładnie pojazdów wypłacono dotacje i jakie to były kwoty.

Nawrocki chce likwidacji dopłat do elektryków. Sprawdziliśmy, ile wyniosły i kto je otrzymał

Nawrocki chce likwidacji dopłat do elektryków. Sprawdziliśmy, ile wyniosły i kto je otrzymał

Źródło:
Konkret24

Joe Biden miał specjalnie doprowadzić do wzrostu cen jaj, miliony osób powyżej 100. roku życia miały pobierać emerytury, a przy budowie Kanału Panamskiego miało umrzeć tysiące Amerykanów - takie rewelacje wygłaszał prezydent Donald Trump w Kongresie USA. Mijał się też z prawdą, opowiadając o migrantach czy o pomocy dla Ukrainy.

Jak Trump przed Kongresem mijał się z prawdą

Jak Trump przed Kongresem mijał się z prawdą

Źródło:
Konkret24, CNN

Według jednej wersji są to mieszkańcy Kijowa, którzy niedawno wyszli na ulicę protestować przeciwko prezydentowi Zełenskiemu. Według innego przekazu są to mieszkający w Polsce Ukraińcy, domagający się większego wsparcia socjalnego. Tymczasem popularne w sieci nagranie pokazuje zupełnie inną manifestację.

Ukraińcy wyszli na ulice. Kiedy?

Ukraińcy wyszli na ulice. Kiedy?

Źródło:
Konkret24

Według rozpowszechnianego w sieci przekazu Norwegia w ramach solidarności z Ukrainą miała zaprzestać dostarczania paliwa dla okrętów amerykańskiej marynarki wojennej. To nieprawda - choć faktem jest, że jedna z firm postanowiła okazać Ukraińcom "moralne wsparcie". Wyjaśniamy.

Norwegia "odmawia paliwa okrętom USA"? Kto naprawdę odmówił

Norwegia "odmawia paliwa okrętom USA"? Kto naprawdę odmówił

Źródło:
Konkret24

Wołodymyr Zełenski odwołuje wybory w Ukrainie, zabił amerykańskiego dziennikarza i nie wie, gdzie są pieniądze, które otrzymał jako wsparcie ze Stanów Zjednoczonych - to tylko niektóre z fałszywych przekazów, które Elon Musk wykorzystywał do dyskredytacji prezydenta Ukrainy i jego otoczenia.

Elon Musk o Zełenskim i Ukrainie. Nieprawdy i manipulacje

Elon Musk o Zełenskim i Ukrainie. Nieprawdy i manipulacje

Źródło:
Konkret24