"Dwunastka dezinformacji" - kto odpowiada za większość antyszczepionkowych treści w anglojęzycznym internecie

"Dwunastka dezinformacji" - kto odpowiada za większość antyszczepionkowych treści w anglojęzycznym internecieShutterstock

Za 65 procent fałszywych treści o szczepionkach i pandemii COVID-19 rozpowszechnianych w anglojęzycznych mediach społecznościowych odpowiada zaledwie 12 kont. Amerykańsko-brytyjska organizacja pozarządowa w swoim raporcie ujawnia "dwunastkę dezinformacji" i wyjaśnia skuteczność działania tej grupy internautów.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

W Internecie jawnie działa niewielka grupa osób, którzy nie mają odpowiedniej wiedzy medycznej, ale mają kieszenie do napełnienia" – napisał Imran Ahmed, szef amerykańsko-brytyjskiej organizacji pozarządowej Centrum Przeciwdziałania Cyfrowej Nienawiści (Center for Countering Digital Hate, CCDH). Informuje, że grupa ta nadużywa mediów społecznościowych do rozpowszechniania fałszywych informacji o COVID-19 i szczepionkach.

Grupa ta jest naprawdę niewielka: według najnowszego raportu opracowanego przez Centrum zaledwie 12 użytkowników wytworzyło w badanych miesiącach ponad połowę fałszywych treści na temat pandemii i szczepionek. Wykorzystują media społecznościowe, by dotrzeć do osób, które są szczególnie podatne na dezinformację. Facebook, Google i Twitter bezskutecznie próbują ograniczyć te działania. "Wszystkie te platformy nie zdołały usunąć kont prominentnych antyszczepionkowców, którzy wielokrotnie naruszyli warunki korzystania z ich usług" – pisze Imran Ahmed.

Czy szczepionka przeciw COVID-19 powoduje krzepliwość krwi i zgony na całym świecie? Dr Grzesiowski odpowiada
Czy szczepionka przeciw COVID-19 powoduje krzepliwość krwi i zgony na całym świecie? Dr Grzesiowski odpowiadatvn24

Centrum Przeciwdziałania Cyfrowej Nienawiści to organizacja pozarządowa powołana na rzecz przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się nienawiści i dezinformacji w sieci; ma biura w Londynie i Waszyngtonie. 24 marca opublikowało raport podsumowujący blisko dwumiesięczną analizę treści zamieszczanych na najpopularniejszych platformach.

"Dwunastka dezinformacji", znani też w Polsce

Autorzy raportu przeanalizowali 812 tys. wpisów przeciwników szczepień zamieszczonych na Facebooku i Twitterze od 1 lutego do 16 marca tego roku. Okazało się, że 65 proc. tych treści wytworzyło zaledwie 12 użytkowników.

Eksperci Centrum piszą o "dwunastce dezinformacji" (z ang. Disinformation Dosen). W raporcie wymienieni są następujący internauci znani z angielskojęzycznego Facebooka i Twittera: Joseph Mercola, Robert F. Kennedy, Ty and Charlene Bollinger, Sherri Tenpenny, Rizza Islam, Rashid Buttar, Erin Elizabeth, Sayer Ji, Kelly Brogan, Christiane Northrup, Ben Tapper, Kevin Jenkins.

Niektórzy są znani na polskich forach w mediach społecznościowych. Najbardziej chyba Robert F. Kennedy junior, siostrzeniec byłego prezydenta USA, znany propagator niepotwierdzonych teorii dotyczących szczepionek. O Kennedy'm kilkakrotnie pisaliśmy w Konkret24.

Strona tytułowa raportu Centrum Przeciwdziałania Cyfrowej Nienawiści
Raport Centrum Przeciwdziałania Cyfrowej Nienawiści ukazał się 24 marcaStrona tytułowa raportu Centrum Przeciwdziałania Cyfrowej Nienawiścicounterhate.com

Wszyscy ci autorzy profili mają dużą liczbą obserwujących i masowo rozprowadzają antyszczepionkowe wpisy. Zamieszczane przez nich treści wielokrotnie łamały regulaminy Facebooka, Instagrama i Twittera. Do publikacji raportu dziewięciu użytkowników zachowało konta na wszystkich trzech platformach. Usunięto tylko trzy profile i to tylko w jednym z serwisów.

Amerykański NGO przestrzega, że antyszczepionkowcy rosną w siłę. W grudniu 2020 roku 425 antyszczepionkowych kont analizowanych przez Centrum obserwowanych było przez 59,2 mln użytkowników. To wzrost o 877 tys. w porównaniu do czerwca 2020 roku.

Szczególnie skuteczni na Facebooku

Autorzy raportu wybrali 483 reprezentatywne próbki antyszczepionkowych treści. W tym celu sprawdzili wpisy z linkami do 10 prywatnych i 20 publicznych grup na Facebooku. Były to grupy gromadzące od 2500 do 235 tys. użytkowników i generujące do 10 tys. postów miesięcznie.

Sprawdzono, jaka część postów zawierających takie linki kierowała do treści wytworzonych przez członków "dwunastki dezinformacji" lub pochodziła z witryny kontrolowanej bądź powiązanej z jedną z tych osób. By ustalić, jak często zamieszczano konkretne odnośniki, badacze wykorzystali CrowdTangle, narzędzie dostarczane przez Facebooka. Okazało się, że wybrane treści znalazły się w ponad 689 tys. wpisach na Facebooku. Aż 73,1 proc. z nich wytworzyli internauci z "dwunastki".

fałsz

Wprowadzające w błąd wpisy na Facebooku i Instagramie rozpowszechniane przez małżeństwo przedsiębiorców Ty i Charlene Bollingerów
Wprowadzające w błąd wpisy na Facebooku i Instagramie rozpowszechniane przez małżeństwo przedsiębiorców Ty i Charlene BollingerówWprowadzające w błąd wpisy na Facebooku i Instagramie rozpowszechniane przez małżeństwo przedsiębiorców Ty i Charlene Bollingerówcounterhate.com/Facebook

Zdaniem badaczy z Centrum Przeciwdziałania Cyfrowej Nienawiści Facebook nie docenia roli czołowych antyszczepionkowców - algorytmy serwisu nie potrafią rozpoznawać wpisów o szczepionkach. Facebook ma ponadto zaniedbywać poszukiwanie źródeł antyszczepionkowych treści. Uwagę firmy przykuwają za to poszczególni użytkownicy tylko kopiujący wpisy stworzone przez kogoś innego.

Eksperci CCDH zwracają też uwagę, że Facebook nie rozpoznaje powiązań między kontami. Usuwając antyszczepionkowe konto na Instagramie, pozostawia powiązane z nim konto na Facebooku. Tak zdarzyło się w przypadku Roberta F. Kennedy'ego juniora.

Antyszczepionkowcy na Twitterze

Członkowie Centrum Przeciwdziałania Cyfrowej Nienawiści przeanalizowali też ponad 120 tys. antyszczepionkowych wpisów na Twitterze. Tweety wybrano za pomocą narzędzia Brandwatch. Autorzy analizy dobrali próbę, wyszukując wpisy po antyszczepionkowych słowach kluczowych, frazach i hasztagach. Wzięli pod lupę czołowych antyszczepionkowców aktywnych na platformie.

Próbkę następnie przeanalizowano przy użyciu zautomatyzowanego zestawu reguł, by oznaczyć posty, które zawierały nazwisko lub nazwę użytkownika jednego z przedstawicieli "dwunastki dezinformacji". Uwzględnione wpisy mogły również zawierać link do strony internetowej kontrolowanej lub powiązanej z jednym z nich. Okazało się, że w 21 351 tweetów były odniesienia do kogoś z "dwunastki", co odpowiadało 17,3 proc. całej próby.

fałsz

Rizza Islam rozpowszechniał na Twitterze fałszywą teorię jakoby szczepionki przeciw COVID-19 powodowały niepłodność
Rizza Islam rozpowszechniał na Twitterze fałszywą teorię, jakoby szczepionki przeciw COVID-19 powodowały niepłodnośćRizza Islam rozpowszechniał na Twitterze fałszywą teorię jakoby szczepionki przeciw COVID-19 powodowały niepłodnośćcounterhate.com/Twitter

Z antyszczepionkową dezinformacją da się walczyć

Autorzy raportu piszą o serii porażek platform społecznościowych. Przypominają swoje ustalenia z 2020 roku. Wtedy platformy nie podejmowały działań wobec 95 proc. zgłaszanych przypadków rozpowszechniania dezinformacji na temat COVID-19 i szczepionek. W raporcie "Malgorithm" pokazano dowody na to, że algorytm Instagrama podpowiada użytkownikom podobne do siebie fałszywe informacje.

Według Centrum z dezinformacją można skutecznie walczyć. Najrozsądniejszą strategią jest usuwanie popularnych kont. Organizacje kontrolowane czy finansowane przez liderów antyszczepionkowej propagandy nie powinny mieć wstępu na platformy społecznościowe. By skutecznie chronić przed dezinformacją, należy też wyszukiwać tzw. konta zapasowe, tworzone na wypadek trudności z dostępem do głównego.

Specjaliści z CCDH zalecają wprowadzenie jasnych zasad: na przykład dwóch ostrzeżeń. Ich zignorowanie oznaczałoby wprowadzenie trwałych ograniczeń w działaniu konta. Przy przechodzeniu do treści zidentyfikowanych jako dezinformujące, użytkownicy powinni widzieć ostrzeżenie. Do postów wprowadzających w błąd należy dołączać wiarygodne informacje ze sprawdzonych źródeł. Według CCDH niedopuszczalne jest tolerowanie istnienia prywatnych i tajnych grup antyszczepionkowych.

Autor: oprac. Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24, CCDH; zdjęcie: Shutterstock

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Specjalny zespół złożony z przedstawicieli trzech resortów pracuje nad tym, by do polskiego prawa wprowadzić karę za czyn określany jako zabójstwo drogowe. Jednak prawnicy wskazują na problem, który może być nie do przeskoczenia. Widać to po rozwiązaniach, jakie stosują już w przypadku takiego zabójstwa inne kraje w Europie. Wyjaśniamy.

Kara za zabójstwo drogowe. U nas problem, a w innych krajach?

Kara za zabójstwo drogowe. U nas problem, a w innych krajach?

Źródło:
Konkret24

"Co za cringe z tą koszulką", "rozumiem, że to fejk?", "udziela wsparcia Trumpowi?" - zastanawiali się internauci, komentując hasło na koszulce prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. Nie wszyscy wierzą, że zdjęcie jest prawdziwe i prezydent Ukrainy wystąpił w takim T-shircie. Wyjaśniamy, jaki mógł być sens tego przekazu.

Zełenski z hasłem o "małej Rosji". Wyjaśniamy

Zełenski z hasłem o "małej Rosji". Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

"Jak ludzie mogą patrzeć obojętnie na takie sceny", "niestety takie jest życie i tego nie zmienimy" - piszą internauci, komentując popularne w sieci nagranie, które ma rzekomo przedstawiać dziecko uwięzione pod gruzami budynku w Strefie Gazy. Film ma miliony wyświetleń, chwyta za serce, więc wielu wierzy w ten opis. Ale to nieprawda.

"Palestyńskie dziecko uwięzione pod gruzami"? Co pokazuje nagranie

"Palestyńskie dziecko uwięzione pod gruzami"? Co pokazuje nagranie

Źródło:
Konkret24

Skąd się wzięło hasło "Chwała Ukrainie"? Wbrew informacji rozpowszechnianej teraz w polskich mediach społecznościowych jego autorem wcale nie był Stepan Bandera. Taką tezę forsują przeciwnicy Ukrainy, próbując wzbudzić niechęć Polaków do Ukraińców - ale się mylą.

"Chwała Ukrainie" wymyślił Bandera? Geneza jest inna

"Chwała Ukrainie" wymyślił Bandera? Geneza jest inna

Źródło:
Konkret24

Po tym, jak ostatnio Ryszard Petru wypowiadał się na temat pracy w Wigilię, w internecie zaczęła krążyć informacja, jakoby kiedyś już "namawiał do wytężonej pracy na rzecz PZPR". Jako dowód pokazywane jest zdjęcie ze "Sztandaru Młodych" ze zdjęciem tego polityka na pierwszej stronie. To jednak powracający w sieci fake news.

Ryszard Petru, praca w Wigilię i gazeta z PRL. Zdjęcie znowu wróciło

Ryszard Petru, praca w Wigilię i gazeta z PRL. Zdjęcie znowu wróciło

Źródło:
Konkret24

Prezydencki minister Łukasz Rzepecki przekonywał w telewizyjnej dyskusji, że prezydent Andrzej Duda nigdy się nie angażował w żadną kampanię wyborczą, oprócz swoich. Niezupełnie ma rację. Przypominamy.

"Andrzej Duda nie angażował się w żadną kampanię, oprócz swoich"? Nieprawda

"Andrzej Duda nie angażował się w żadną kampanię, oprócz swoich"? Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Ustawiona w centrum Warszawy artystyczna instalacja "Aleja bohaterów" z sylwetkami ukraińskich żołnierzy oburzyła niektórych - co szybko wykorzystała rosyjska propaganda. Największe rosyjskie media przeinaczają przekaz, próbując wzmocnić podziały między Polakami i Ukraińcami. Jednak twórcami instalacji są Polak i Ukrainka.

"Pochowano mnie żywcem". Wystawa w Warszawie w trybach rosyjskiej propagandy

"Pochowano mnie żywcem". Wystawa w Warszawie w trybach rosyjskiej propagandy

Źródło:
Konkret24
Głosy na Trumpa w Pensylwanii niszczone? Nie, film to przykład "wysiłków Moskwy"

Głosy na Trumpa w Pensylwanii niszczone? Nie, film to przykład "wysiłków Moskwy"

Źródło:
Konkret24

Ubijanie masła kablem, wysypywanie ziemi na głowę, obsceniczne ruchy kobiet - nagrania z takich performance krążą w mediach społecznościowych z informacją, że można je było obejrzeć na otwarciu Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Placówka zaprzecza, a my wyjaśniamy, skąd pochodzą te filmy.

Muzeum Sztuki Nowoczesnej "niezwykle nowatorskie"? Skąd są te nagrania

Muzeum Sztuki Nowoczesnej "niezwykle nowatorskie"? Skąd są te nagrania

Źródło:
Konkret24

Były premier Mateusz Morawiecki utrzymuje, że obecny rząd obniżył 14. emeryturę. Tylko nie dodaje, że wysokość tego świadczenia wynika z przepisów przyjętych w czasach jego rządu. Przypominamy, jak to było.

Morawiecki: rząd "obciął" czternastą emeryturę. Czego nie mówi?

Morawiecki: rząd "obciął" czternastą emeryturę. Czego nie mówi?

Źródło:
Konkret24

"Guten morgen" - takie powitanie mogli zobaczyć mieszkańcy Warszawy na tablicach przystanków tramwajowych na nowej linii do Wilanowa. Zdjęcia pokazujące taki komunikat obiegły sieć. Ale nie pokazały one, że tablice wyświetlały też powitanie w innych językach.

"Guten morgen" na przystankach w Warszawie. Wyjaśniamy

"Guten morgen" na przystankach w Warszawie. Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24, tvnwarszawa.pl

Rząd i Platforma Obywatelska podkreślają, że w 2025 roku na ochronę zdrowia zostanie przeznaczone 6,5 procent PKB. To prawda - jeśli przyjąć metodę wprowadzoną za rządów Zjednoczonej Prawicy. Bo choć wydatki na zdrowie wzrosną, nastąpi spadek tych nakładów w relacji do PKB.

PO informuje: 6,5 procent PKB na ochronę zdrowia. Czego nie mówi?

PO informuje: 6,5 procent PKB na ochronę zdrowia. Czego nie mówi?

Źródło:
Konkret24

Rosja nasila działania dezinformacyjne mające wpłynąć na wynik wyborów prezydenckich w USA. Jedną z prokremlowskich grup wpływu jest formacja Storm-1516. Amerykańscy eksperci zidentyfikowali jej fałszywki i schemat działania - czyli jak sfabrykowane filmy trafiają do mainstreamu.  

Fałszywe ofiary, zmyślone zdarzenia. Grupa Storm-1516 manipuluje wyborcami w USA   

Fałszywe ofiary, zmyślone zdarzenia. Grupa Storm-1516 manipuluje wyborcami w USA   

Źródło:
Konkret24

"Jeden taki banknot to będzie cała wypłata", "to jest żart prawda?" - tak internauci komentują rozpowszechniane w sieci zdjęcie rzekomo nowego banknotu o nominale 1000 złotych. Widnieje na nim król Stanisław August Poniatowski. NBP wyjaśnia.

Tak ma wyglądać banknot tysiąc złotych? Wyjaśniamy

Tak ma wyglądać banknot tysiąc złotych? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie z rzekomym komunikatem, który ma być wyświetlany pasażerom Polregio, znowu podbija media społecznościowe. Internauci są rozbawieni, czytając, że pociągi tego przewoźnika "przejechały ok. 1,5 mld pasażerów". Tylko że prawdziwy komunikat Polregio brzmiał inaczej.

Pociągi tej sieci "przejechały ok. 1,5 mld pasażerów"? Zwróć uwagę na dwie kropki

Pociągi tej sieci "przejechały ok. 1,5 mld pasażerów"? Zwróć uwagę na dwie kropki

Źródło:
Konkret24

Posłanka PSL Urszula Pasławska stwierdziła w telewizyjnym wywiadzie, że polowania z noktowizorami dotyczą tylko działań "związanych z ASF-em" - sugerując, że obejmują one tylko dziki. Przyjrzeliśmy się przepisom. Prawo pozwala na znacznie więcej.

Polowania z noktowizorami tylko w celu zwalczania ASF? Nie tylko

Polowania z noktowizorami tylko w celu zwalczania ASF? Nie tylko

Źródło:
Konkret24

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek przypomniał w TVN24, że wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka zobowiązał Polskę, by wprowadziła możliwość zawierania formalnych związków osób tej samej płci. "To jest obowiązek państwa i ten obowiązek powinien być wykonany" - mówił. Objaśniamy, o co chodziło w tamtym orzeczeniu i co z niego wynika.

RPO o związkach partnerskich: jest orzeczenie i istnieje obowiązek państwa. O jaki wyrok chodzi i co oznacza?

RPO o związkach partnerskich: jest orzeczenie i istnieje obowiązek państwa. O jaki wyrok chodzi i co oznacza?

Źródło:
Konkret24

Krytycy propozycji zawieszenia prawa do azylu w Polsce argumentują, że wówczas białoruscy opozycjoniści nie będą mogli znaleźć u nas schronienia. W odpowiedzi na to wiceministra rodziny Aleksandra Gajewska twierdzi, że w ostatnich latach wniosków o azyl "od tych prześladowanych przez reżim było zero". Sprawdziliśmy.

Azyl w Polsce. "Zero wniosków" od obywateli Białorusi? Ministra Gajewska się myli

Azyl w Polsce. "Zero wniosków" od obywateli Białorusi? Ministra Gajewska się myli

Źródło:
Konkret24

W kolejnym szczycie fali zachorowań i tuż przed rozpoczęciem szczepień przeciw nowym wariantom COVID-19 wróciły fałszywe przekazy o pandemii. W rozpowszechnianych teoriach spiskowych "bohaterem" jest znowu Światowe Forum Ekonomiczne, a w szczepionkach tym razem rzekomo wykryto "nanoboty".

"Test publicznego posłuszeństwa" i "nanoboty" w szczepionkach. Wirus wrócił, teorie spiskowe też

"Test publicznego posłuszeństwa" i "nanoboty" w szczepionkach. Wirus wrócił, teorie spiskowe też

Źródło:
Konkret24

Posłanka PiS Joanna Lichocka poinformowała na Facebooku, że "właściciel polskiej marki Sokołów ogłosił zwolnienia 500 pracowników". Wpis wywołał falę krytyki - wielu komentujących uznało, że redukcje dotyczą Polaków i obwiniło za tę sytuację polski rząd. Tylko że posłanka PiS swoim enigmatycznym postem wprowadza opinię publiczną w błąd.

Lichocka: "właściciel polskiej marki ogłosił zwolnienia". Czego posłanka nie napisała?

Lichocka: "właściciel polskiej marki ogłosił zwolnienia". Czego posłanka nie napisała?

Źródło:
Konkret24

Minister Marcin Mastalerek przekonywał w TVN24, że prezydent Andrzej Duda ogłaszał inwestycje takie jak elektrownie atomowe czy CPK "i dążył do tego, żeby były one zrobione". Przeanalizowaliśmy archiwum wypowiedzi głowy państwa na te tematy - wystąpień ogłaszających te inwestycje, o których mówił Mastalerek, nie znaleźliśmy.

Mastalerek: "prezydent ogłaszał" CPK i elektrownie atomowe. Niezupełnie

Mastalerek: "prezydent ogłaszał" CPK i elektrownie atomowe. Niezupełnie

Źródło:
Konkret24

W lokalu w centrum Warszawy ma powstać nowy meczet - pisał Sebastian Kaleta z Prawa i Sprawiedliwości. "Muzułmanie dostaną MDM za grosze!" - straszył z kolei Witold Tumanowicz z Konfederacji. Nieruchomość w centrum miasta miał zostać bowiem wynajęta muzułmańskiej fundacji. Według polityków to element akcji przyjmowania w kraju migrantów. Okazuje się jednak, że sprawa wynajmu lokalu nie jest wcale rozstrzygnięta, a wpisy posłużyły do rozsiewania antyimigranckich i antymuzułmańskich przekazów.

"Ratusz wynajmie część słynnego MDM pod meczet". Jak prawicowi politycy rozkręcili antymuzułmańską akcję

"Ratusz wynajmie część słynnego MDM pod meczet". Jak prawicowi politycy rozkręcili antymuzułmańską akcję

Źródło:
Konkret24

We wpisie zamieszczonym w mediach społecznościowych sędzia Kamil Zaradkiewicz, powołany do Sądu Najwyższego w wadliwej procedurze, sugeruje, że niedawna opinia Komisji Weneckiej wpłynęła na sposób podpisywania sędziów z udziałem neo-KRS na antenie TVN i TVN24. Tyle że sam manipuluje.

Jeden sędzia, dwa podpisy pod zdjęciami. "Manipulacja na najwyższym poziomie"

Jeden sędzia, dwa podpisy pod zdjęciami. "Manipulacja na najwyższym poziomie"

Źródło:
Konkret24

Politycy obecnej opozycji straszą, że powstające Centra Integracji Cudzoziemców posłużą do wdrożenia paktu migracyjnego i relokacji migrantów do Polski. Tyle że pomysł na 49 placówek powstał i był rozwijany za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości, wtedy też otwierano centra pilotażowe. Wyjaśniamy, skąd wziął się plan ich utworzenia, na jakim jest etapie i dlaczego wiele tez na temat centrów powielanych w mediach społecznościowych nie jest prawdziwych.

Centra Integracji Cudzoziemców to "realizacja paktu migracyjnego"? Nie, to kontynuacja pomysłu PiS

Centra Integracji Cudzoziemców to "realizacja paktu migracyjnego"? Nie, to kontynuacja pomysłu PiS

Źródło:
Konkret24