Elon Musk na konferencji TED zachwalał swój rzekomo nowy projekt: platformę do inwestowania w kryptowaluty, zapewniając o dużym i szybkim zysku - takie wideo krąży w mediach społecznościowych. Ostrzegamy: nie jest prawdziwe. Celem jest wyłudzanie pieniędzy od internautów.
Miliarder Elon Musk, jeden z najbogatszych ludzi na świecie, jest m.in. szefem firmy z branży kosmicznej SpaceX i producenta elektrycznych samochodów Tesli. W ostatnich tygodniach jest o nim głośno z racji doniesień, że za 43 mld dolarów planuje kupić Twittera. W kwietniu tego roku został zaproszony na konferencję TED w Vancouver, gdzie rozmawiał z nim szef TED Chris Anderson. Po tej rozmowie do sieci trafiło nagranie, na którym oglądamy, jak Musk zachwala podczas wywiadu swój kolejny nowy projekt: platformę do inwestowania w kryptowaluty i zachęca każdego do takiej inwestycji.
"Kryptowaluty są przyszłością. Każdy może zarobić. Jest to bardzo proste. Każdy będzie miał 30 procent zysku dziennie, który otrzyma w ciągu trzech miesięcy" - miał powiedzieć na TED miliarder. Następnie miał opisywać szczegóły swojego projektu. "Mamy teraz 10 tysięcy inwestorów. Ta liczba każdego dnia rośnie. Kryptowalut starczy dla każdego. Myślę, że nikt nie powinien się bać ryzyka. Proszę każdego, kto to ogląda, żeby zainwestował w mój nowy projekt. Jest teraz wart około miliarda dolarów. Sam zainwestowałem już ponad 50 milionów dolarów i nie planuję przerywać. Gdy kupię Twittera, zysk naszych klientów zwiększy się o połowę. 10 tysięcy osób już zaczęło otrzymywać bonusy" - w ten sposób miał zachęcać Elon Musk. Na filmie słyszymy też, jak mówi, że jego zadaniem jest, by przynajmniej część populacji na świecie stała się bogata.
To jednak nie jest nagranie o nowym projekcie Muska, tylko internetowe oszustwo. Bo choć na filmie widać, że miliarder wypowiada słowa, które cytujemy powyżej - naprawdę tego nie zrobił. Jak to możliwe?
Przerobione wideo, czyli deep fake
Wideo pojawiło się na YouTube 11 maja na kanale BitVex - firma ta reklamuje się jako nowa platforma do inwestowania w kryptowaluty. Tytuł filmu brzmiał: "Zarobiłem 8 tys. dolarów w miesiąc z nowym botem sprzedażowym. Publikacja BitVex"; był też link do strony internetowej platformy. Jej logotyp jest cały czas widoczny na ekranie podczas nagrania.
Całe opublikowane wideo ma niemal 12 godzin, ale - jak sprawdziliśmy - jest to po prostu zapętlone kilka pierwszych minut, podczas których Musk miał reklamować inwestowanie w kryptowaluty. Co więcej, jest to deep fake, czyli wideo stworzone przy użyciu sztucznej inteligencji i deep learning, czyli głębokiego uczenia się. To manipulacja obrazem, która w założeniu ma być nie do wykrycia. Widoczna np. na nagraniu osoba mówi określone słowa, tymczasem wypowiedział je i nagrał wcześniej zupełnie ktoś inny, a następnie połączył dwa materiały wideo w jedno.
Kilkakrotnie opisywaliśmy tę technikę stosowaną w materiałach wideo, np. gdy szef Facebooka Mark Zuckenberg miał napawać się władzą, jaką daje mu posiadanie danych miliardów ludzi; Donald Trump, Władimir Putin i Barrack Obama mieli razem śpiewać "Imagine" Johna Lennona; gdy znana z roli w "Wonder Woman" aktorka Gal Gadot miała uprawiać seks z przyrodnim bratem.
Taką właśnie technikę zastosowano, przerabiając nagranie z TED z udziałem Andersona i Maska. W rzeczywistości rozmawiali między innymi o projektach Maska, planach wobec Twittera i jego pracy, a nie o inwestowaniu w kryptowaluty. Film ze spotkania został opublikowany w sieci. Ktoś go potem przerobił w ten sposób, żeby wyglądało na to, iż Elon Musk zachęca do inwestowania wszystkich w kryptowaluty poprzez platformę BitVex. Zmanipulowano zarówno wypowiedzi prowadzącego, jak i jego gościa.
Nie pierwszy raz wykorzystano postać Muska
Elon Musk miał obiecywać duży, szybki zysk przy niemal zerowym ryzyku. Serwis bleepingcomputer.com ustalił jednak, że platforma BitVex to tzw. scam, czyli próba internetowego wyłudzenia. Po zarejestrowaniu się w systemie pokazane tam rzekome zyski inwestujących za pomocą tej platformy są tworzone za pomocą JavaScript losowo wybierającego jedną z pięciu kryptowalut i losowo generując wysokość zysków. Są one także losowo zmieniane przy każdym odświeżeniu strony.
To nie pierwszy raz, gdy oszuści wykorzystują osobę Elona Muska, by wyłudzić od nieświadomych użytkowników pieniądze. Stało się tak np. w styczniu 2021 roku, o czym również informował bleepingcomputer.com. Według serwisu internetowi oszuści zarobili w ten sposób ponad pół miliona dolarów w bitcoinach.
Schemat działania. Znane osoby mają uwiarygadniać inwestycję
Oszuści próbują swoich metod także w Polsce. W Konkret24 opisywaliśmy, jak do inwestowania w kryptowaluty mieli zachęcać polski rząd i Mateusz Morawiecki, Szymon Hołownia czy dziennikarze i gwiazdy programów TVN. Działalność tego typu witryn wyjaśniał wówczas Adam Haertle, redaktor naczelny serwisu ZaufanaTrzeciaStrona.pl zajmującego się m.in. zagadnieniami bezpieczeństwa w sieci.
- Chodzi im o to, abyśmy zachęceni wizją szybkiego i wysokiego zarobku wpłacili pieniądze na nasze wirtualne konto. Środki stają się widoczne w danym serwisie i dopóki dodajemy kolejne kwoty, wszystko wygląda normalnie - tłumaczył ekspert. - Problem zaczyna się w momencie, gdy decydujemy się na wypłatę zgromadzonego lub skumulowanego kapitału. Wtedy okazuje się na przykład, że systemy chwilowo "nie działają", ale możemy dodać jeszcze więcej środków, żeby potem "wypłacić" więcej. Oczywiście w rzeczywistości nasze pieniądze już dawno zniknęły - mówił.
- Takie strony nie funkcjonują zresztą tylko w przypadku bitcoinów - zauważył Haertle. - Jedną z ich cech charakterystycznych jest wykorzystywanie znanych osób, które mają uwiarygadniać potencjalną inwestycję. Ja natrafiłem kiedyś na podobną sprawę z Dominiką Kulczyk, która pomagała biednym i można było "przyłączyć" się do jej rzekomej akcji. Oszuści liczą, że popularne nazwisko zwiększy zaufanie do ich strony - opowiadał w rozmowie z Konkret24.
Jak nie dać się nabrać
Strony, na których są niewiarygodne historie szybkiego i łatwego zarobku, powinny wzbudzić podejrzliwość. Wtedy warto sprawdzić kilka elementów, które mogą pomóc w ustaleniu, czy dana witryna nie jest przynętą do zainwestowania pieniędzy, a w rezultacie do ich utraty. Oto co może na to wskazywać:
rzekome fantastyczne historie o kimś, kto bez wysiłku w kilka chwil czy dni zarobił ogromne pieniądze dzięki internetowym inwestycjom,
linki i odnośniki na stronie kierujące w inne miejsca, niż sugerowano; szczególnie alarmująca jest sytuacja, gdy odnośnik prowadzi bezpośrednio do strony, na której można się zarejestrować i "inwestować",
korzystanie stron z niebezpiecznych, nieszyfrowanych połączeń,
brak danych kontaktowych do właścicieli stron, brak regulaminów,
negatywne opinie w sieci o danej stronie.
Autor: Jan Kunert / Źródło: Konkret24; zdjęcie: youtube