Osioł z namalowaną flagą Izraela zamęczony przez "dzieci z Gazy"? To nieprawda

"Dzieci z Gazy pomalowały osła we flagę izraelska i go zamęczyli oraz spalili. Dzieci bywają okrutne. Chociaż nie tylko dzieci w tym partycypowały i nie tylko osła taki los spotkał" - napisał 14 czerwca jeden z użytkowników serwisu X (pisownia wszystkich postów oryginalna). Do posta dołączył zestawienie dwóch zdjęć, oba są słabej jakości. Na pierwszym widać osła z namalowaną na boku izraelską flagą. Zwierzę jest prowadzone wśród tłumu nastoletnich chłopców; niektórzy trzymają w dłoniach flagi Palestyny. Natomiast drugie zdjęcie przedstawia nadpalone zwłoki osła (ze względu na drastyczność obraz poniżej został zablurowany przed redakcję).

To zestawienie i komentarz do niego sugerują, że na obu zdjęciach jest ten sam osioł. Komentarze niektórych polskich internautów wskazują, że tak właśnie sądzą. "Dzieci, młodzież mówi tu językiem dorosłych, głupie to i tyle"; "Za dużo jedzenia mają"; "Zabili osła dzięki temu osiągną taktyczna przewagę nad żydami. Ehhhh ręce opadają" - pisali w reakcji na post.

Inni jednak byli sceptyczni wobec tego przekazu. "Każdy wierzy w to co czyta bez sprawdzania"; "To fejk, znowu popularny" - komentowali. I mieli rację.

Trwający od października 2023 roku w Strefie Gazy konflikt ma odbicie w internecie, gdzie od kilku miesięcy nasila się wojna informacyjna - a raczej dezinformacyjna, ponieważ obie strony wrzucają do mediów społecznościowych informacje zmanipulowane, fake newsy i propagandę. Przekaz antypalestyński o zamęczonym ośle pojawił się w anglojęzycznej sieci zaraz po wybuchu walk, w listopadzie 2023 roku. Weryfikowały go wtedy zagraniczne redakcje fact-checkignowe z Indii: Boom, Factly i Alt News. W grudniu z kolei historię tych zdjęć wyjaśniała anglojęzyczna redakcja AFP Fact Check. Wszystkie udowodniły, że sklejka zdjęć wprowadza w błąd w celu manipulowania opinią publiczną. Jak zauważyła redakcja Alt News, przekaz ten udostępniał m.in. Yoseph Haddad, izraelski aktywista, który wielokrotnie szerował antypalestyńską dezinformację na temat wojny w Strefie Gazy.

Zdjęcia nie mają nic wspólnego z aktualnymi wydarzeniami w Strefie Gazy - nowsze z nich powstało prawie dekadę temu. Nie są też dowodem na to, że "dzieci z Gazy" zamęczyły i spaliły osła, na którym namalowano flagę Izraela.

Fotografię osła z flagą wykonano 23 września 2011 roku w wiosce Kfar Kadum na Zachodnim Brzegu, a więc poza Strefą Gazy. "Palestyńczycy pokazują osła pomalowanego w izraelską flagę podczas demonstracji wspierającej palestyński wniosek do ONZ o uznanie państwowości" - brzmi opis tego zdjęcia, które znajduje się w bazie AFP Forum. Autorem jest Jaafar Ashtiyeh z francuskiej agencji prasowej AFP.

21 września 2011 roku media informowały, że tłumy Palestyńczyków zebrały się w głównych miastach Zachodniego Brzegu, by wyrazić poparcie dla starań prezydenta Palestyny ​​Mahmuda Abbasa o uznanie jego państwa za pełnoprawnego członka ONZ. "Tłumy młodych ludzi wywieszały flagi palestyńskie i skandowały hasła wzywające do ustanowienia niepodległej Palestyny" - pisał tego dnia portal France24. Dwa dni później prezydent Abbas oficjalnie przekazał szefowi ONZ historyczną prośbę o przyjęcie państwa Palestyny ​​jako pełnoprawnego członka. 

W bankach zdjęć Getty Images i Alamy dostępne są inne fotografie z tej samej demonstracji w wiosce Kfar Kadum. Mają tę samą datę, na każdym widać osła z izraelską flagą.

Natomiast zdjęcie przedstawiające spalonego częściowo osła powstało trzy lata później, 6 sierpnia 2014 roku, w Rafach na południu Strefy Gazy. "Palestyńczycy palą osła, który został wcześniej zabity przez izraelski atak powietrzny w Rafah w południowej Strefie Gazy, 6 sierpnia 2014 r., podczas gdy izraelskie i palestyńskie delegacje przygotowywały się do rozmów w Kairze, aby spróbować przedłużyć 72-godzinny rozejm" - brzmi opis tej fotografii również będącej w bazie AFP Forum (na poniższym zdjęciu zablurowanie od redakcji). Autorem jest Abed Rahim Khatib z włoskiej agencji fotograficznej NurPhoto.

Ta sama fotografia dostępna jest też w agencji Getty Images, z tym samym opisem i datą.