FAŁSZ

"Nie patrzy, co podpisuje"? Czyją flagę podpisał Zełenski

Źródło:
Konkret24
Wołodymyr Zełenski podczas sesji Parlamentu Europejskiego
Wołodymyr Zełenski podczas sesji Parlamentu Europejskiego
wideo 2/4
Wołodymyr Zełenski podczas sesji Parlamentu Europejskiego

Wołodymyr Zełenski podpisuje flagę ukraińskiej jednostki wojskowej, która podczas drugiej wojny światowej mordowała Polaków - z takim przekazem krąży w mediach społecznościowym pewne nagranie. To antyukraińska dezinformacja. Tłumaczymy, jaki naprawdę moment ten film pokazuje.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

"Na nagraniu Prezydent Ukrainy podpisuje flagę SS-Galizien. SS-Galizien działa całkowicie legalnie na Ukrainie. Kult morderców Polaków i propaganda nazistowska na Ukrainie trwa'' - alarmuje autor posta opublikowanego 20 listopada na platformie X na profilu o nazwie Partia KORWiN. To partia, której prezesem jest Janusz Korwin-Mikke. "Koniec z pomocą banderowskiej Ukrainie" - czytamy też w tym komentarzu. Dotyczy załączonego do posta krótkiego wideo.

Na filmie widzimy prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego i mężczyznę ubranego po wojskowemu, który wręcza mu flagę, a prezydent ją podpisuje. Według napisów nałożonych na ekran mężczyzna miał powiedzieć do Zełenskiego: ''Wręczamy ci naszą flagę''. Po chwili na ekranie widać zrzut ekranu z Wikipedii pokazujący symbol i informacje o 14. Dywizji Grenadierów Waffen SS (zwanej potocznie SS Galizien). To formacja wojskowa, której członkowie podczas drugiej wojny światowej mordowali Polaków i Żydów we wschodniej Polsce. Została utworzona w 1943 roku we Lwowie przez III Rzeszę i składała się z ukraińskich ochotników. Wstawiony w nagranie screen to insynuacja, jakoby flaga, na której podpis złożył Zełenski, należała właśnie do tej dywizji - tak też podano na koncie partii KORWiN.

FAŁSZ
Post Partii KORWiN z dezinformacyjnym opisem nagrania został wyświetlony ponad 107 tysięcy razyx.com

Internauci, którzy uwierzyli w prawdziwość opisu wideo, komentowali: ''Przyjdzie dzień w którym Rosja wreszcie zrobi porządek z tym g*****''; "Uj nawet nie patrzy co podpisuje. Spójrzcie na całe wideo. Dali by mu wyrok to też by podpisał''; "Cóż sympatyzuje ze zdemoralizowanymi mordercami. Wolno mu. Taki gust'' (pisownia wszystkich postów oryginalna).

Wśród komentujących było jednak wielu, którzy zaprzeczali prawdziwości przekazu. "Przecież to nie jest to samo logo"; "bzdura i fake news, to sztandar 103 Samodzielnej Brygady Obrony Terytorialnej ze Lwowa''; "SS Galizien miało korony w herbie, na fladze nie ma. Lew jest herbem księstwa Halicko-Włodzimierskiego'' - zauważali.

Wyjaśniamy więc, skąd pochodzi to nagranie.

Film z wizyty Zełenskiego w obwodzie charkowskim

Jak słusznie zauważyła spora grupa komentujących, widoczna na nagraniu flaga wcale nie jest flagą SS Galizien. Wydarzenie, którego fragment opublikowano w sieci - a teraz wykorzystano do stworzenia fake newsa - odbyło się w październiku 2023 roku podczas wizyty Wołodymyra Zełenskiego w obwodzie charkowskim. Na stronie prezydenta Ukrainy dostępne jest sprawozdanie z tego wyjazdu wraz ze zdjęciami. "Podczas służbowego pobytu w obwodzie charkowskim prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski złożył wizytę 103. Samodzielnej Brygadzie Wojsk Obrony Terytorialnej Sił Zbrojnych Ukrainy, 68. Samodzielnej Brygadzie Jaegerów oraz 25. Samodzielnej Brygadzie Powietrznodesantowej 'Sichesław', które uczestniczą w misjach bojowych w rejonie Kupiańska i Łymanu'' - czytamy w materiale z 3 października. Flagę oraz przedstawicieli pierwszej formacji widać na filmie.

''Od początku pełnoskalowej inwazji rosyjskiej 103. Samodzielna Brygada Wojsk Obrony Terytorialnej wykonuje misje bojowe, w szczególności w ramach zgrupowania operacyjno-taktycznego 'Łyman', a od czerwca 2022 r. jednostki brygady walczą o wolność Ukrainy w ramach operacyjno-strategicznego zgrupowania wojsk 'Chortycja''' - informuje materiał.

Relację o wizycie Zełenskiego w obwodzie charkowskim można przeczytać na stronie prezydentapresident.gov.ua

Lwy podobne, lecz nie te same

103. Samodzielna Brygada Wojsk Obrony Terytorialnej Sił Zbrojnych Ukrainy związana jest z obwodem lwowskim. Tak informuje o sobie na stronie: "Jesteśmy wspólnotą aktywnych obywateli obwodu lwowskiego, którzy nie uciekną w przypadku agresji, ale staną jako jedność w obronie swoich domów, rodzin i państwa''. Lew na fladze brygady przypomina ten z symboliki SS Galizien - stąd twierdzenia internautów. Jednak są różnice. W symbolach SS Galizien lew jest inny, a wokół niego umieszczone są trzy korony. Na fladze brygady ukraińskiej koron nie ma. Lwy różnią się ułożeniem tułowia czy wyglądem pazurów. Nagranie udostępnione między innymi przez Partię KORWiN jest jednak na tyle niewyraźne, że te detale nie są dotrzegalne.

Różnice w symbolice brygady obwodu lwowskiego i dywizji SS Galizien są istotne

Za pomocą odwróconego wyszukiwania obrazem znaleźliśmy materiały udostępnione przez Ukrinform, czyli państwową agencję prasową Ukrainy. Pierwszy to opublikowany 3 października 2023 roku na stronie internetowej artykuł z informacjami o wspomnianym wyżej wyjeździe prezydenta Ukrainy. Na jednym ze zdjęć widać moment podpisywania flagi. Drugi materiał to opublikowany na kanale Ukrinform na YouTube (a także załączony do przywołanego wcześniej artykułu) film, którego fragment wykorzystano do spreparowania fałszywej narracji o Zełenskim.

Pełna wersja nagrania trwa prawie dwie minuty - zarówno symbol, jak i flaga 103. Samodzielnej Brygadzie Wojsk Obrony Terytorialnej Sił Zbrojnych Ukrainy pojawiają się w niej wielokrotnie (na przykład w 11. sekundzie na ścianie za plecami nagrywanych żołnierzy). Tam widać dokładnie, że na fladze nie ma gwiazd, które są w symbolu SS Galizien.

Całe nagranie pojawiło się także 3 października 2023 roku na profilu Wołodymyra Zełenskiego na Telegramie. "Dziś odwiedzamy nasze brygady, które wykonują misje bojowe w jednym z najgorętszych rejonów – Kupiańsku-Łymanie. 103. Samodzielna Brygada Obrony Terytorialnej, 68. Samodzielna Brygada Myśliwych im. Ołeksy Dowbusza, 25. Samodzielna Brygada Powietrznodesantowa Sichesław. Z dowódcami brygad i batalionów rozmawialiśmy o sytuacji operacyjnej na polu walki, bieżących problemach i potrzebach'' - napisał Zełenski (tłum. red.).

Antyukraiński fake news wraca i przechodzi do polskiej sieci

Antyukraiński przekaz stworzony na bazie nagrania z podpisywaniem flagi nie jest nowy - a teraz za pośrednictwem partii KORWiN jest szerzony w polskiej sieci. Wideo to z fałszywym opisem krąży bowiem od jesieni 2023 roku. Opublikowano je na zagranicznym koncie serwisu X 5 października, a komentarz w języku angielskim informował: "Wołodymyr Zełenski daje autograf na fladze 14. Galicyjskiej Dywizji SS. Ci ukraińscy nazistowscy ochotnicy nosili nazistowską odznakę SS 'Totenkopf', czyli głowę śmierci, jako odznakę dumy. Są oni powszechnie czczeni w dzisiejszej Ukrainie" (tłum. red.). Wpis wygenerował wtedy ponad 26 tysięcy wyświetleń. Wideo pojawiło się też na francuskojęzycznym koncie w październiku 2023 roku, kilka dni po opisywanej wizycie Zełenskiego w obwodzie charkowskim.

FAŁSZ
Fałszywie opisany film wykorzystywano w antyukraińskiej narracji już w 2023 rokux.com

14 maja 2024 roku nagranie to pojawiło się po raz kolejny na wymienionym wyżej anglojęzycznym profilu. "Zabójcy niemowląt, zabójcy dzieci, potwory" - skomentował tym razem autor posta (tłum. red.). Tym razem nagranie wyświetlono aż ponad 375 tys. razy; podano je dalej ponad 1,7 tys. razy.

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: x.com

Pozostałe wiadomości

Po ułaskawieniu Roberta Bąkiewicza przez prezydenta Andrzeja Dudę obrońcy tej decyzji szerzą narrację o niewinnie skazanym za "obronę Kościoła przed barbarzyńcami". Absurd? Nie, przemyślana retoryka. I znana metoda budowania poparcia z wykorzystaniem fałszywego założenia.

Bąkiewicz jako "obrońca Kościoła" kontra "barbarzyńcy". Tu nie ma przypadku

Bąkiewicz jako "obrońca Kościoła" kontra "barbarzyńcy". Tu nie ma przypadku

Źródło:
TVN24+

Europosłowie Adam Bielan i Patryk Jaki sugerują, że Niemcy zawracają migrantów wyłącznie do Polski. Tak nie jest - dane pokazują, że Niemcy stosują tę procedurę wobec innych sąsiadów.

Bielan i Jaki: "robią to tylko z Polską". No nie

Bielan i Jaki: "robią to tylko z Polską". No nie

Źródło:
Konkret24

"To już jest anektowanie terenów należących do Polski" - w tym duchu komentowana jest nagłaśniana w sieci informacja, że Polska oddała most graniczny w Słubicach pod zarząd Niemiec. Wpisuje się ona w prowadzoną przez prawicę i środowiska narodowe akcję polityczną, lecz błędnie jest łączona zarówno z obecnym rządem, jak i z tematem migrantów. To długa historia. Wyjaśniamy.

Polska "oddała most pod zarząd Niemiec"? Ten tak, ale inne "dostała"

Polska "oddała most pod zarząd Niemiec"? Ten tak, ale inne "dostała"

Źródło:
Konkret24

"Kpiny", "bezczelność" - tak internauci komentują przemówienie ambasadora Ukrainy w Polsce wygłoszone na obchodach rocznicy rzezi wołyńskiej. A to za sprawą nagrania, które krąży w sieci. Przekaz jest jednak fake newsem.

Ambasador Ukrainy o Wołyniu mówił 10 sekund? "Muszę zabrać głos"

Ambasador Ukrainy o Wołyniu mówił 10 sekund? "Muszę zabrać głos"

Źródło:
Konkret24

Były premier Mateusz Morawiecki opublikował w mediach społecznościowych film pokazujący "niemieckie wojsko" w okolicach Lubieszyna, pytając, kiedy rząd "z tym skończy". W ten sposób podważył nie tylko obecność wojsk NATO w Polsce, ale też udział Polski w sojuszu.

Morawiecki o "niemieckim wojsku" w Polsce. "Kłamstwem walczy o zasięg"

Morawiecki o "niemieckim wojsku" w Polsce. "Kłamstwem walczy o zasięg"

Źródło:
Konkret24

Politycy prawicy - a za nimi internauci - zwracają ostatnio uwagę na wszystko, co niemieckie bądź z Niemiec, komentując to jako zagrożenie dla Polski. Tak też się stało, gdy na Wałach Chrobrego w Szczecinie zacumowała niemiecka korweta. Padały nawet komentarze o możliwej prowokacji wobec Polski. Ten alarmujący ton i wzbudzający strach polityczny przekaz jest bezzasadny.

Niemiecka korweta Braunschweig w Szczecinie. "Co to ma być?" 

Niemiecka korweta Braunschweig w Szczecinie. "Co to ma być?" 

Źródło:
Konkret24

Europoseł PiS Patryk Jaki przekonuje, że obecny rząd wydaje więcej wiz pracowniczych obcokrajowcom niż poprzednie. Dane, które otrzymaliśmy z MSZ, pokazują coś innego.

Patryk Jaki: "wiz pracowniczych jest teraz więcej". A naprawdę? Mamy dane

Patryk Jaki: "wiz pracowniczych jest teraz więcej". A naprawdę? Mamy dane

Źródło:
Konkret24

Nowa ustawa spowoduje, że polski gaz będzie magazynowany w Niemczech - alarmują politycy opozycji i prawicowe media. To fałszywa narracja zbudowana na wielostopniowej manipulacji. W jej przypadku szczególnie istotne jest, jak powstała.

"Polski gaz u Niemca"? Tekst Obajtka i ustawa z czasów PiS

"Polski gaz u Niemca"? Tekst Obajtka i ustawa z czasów PiS

Źródło:
Konkret24

Po rocznicy rzezi wołyńskiej w sieci pojawiło się zdjęcie, które rzekomo przedstawia szczątki ofiar w zbiorowej mogile. Drastyczny opis informuje o "10 000 czaszkach małych dzieci". Fotografia nie ma jednak nic wspólnego z ludobójstwem na Wołyniu. Wyjaśniamy, co wiadomo o grobie i ofiarach, które się w nim znajdują.

"10 000 czaszek małych dzieci" zabitych podczas rzezi wołyńskiej? Co widać na zdjęciu

"10 000 czaszek małych dzieci" zabitych podczas rzezi wołyńskiej? Co widać na zdjęciu

Źródło:
Konkret24

"To jest mocne" - napisał rzecznik rządu Adam Szłapka, publikując w mediach społecznościowych "wyciąg z systemu wizowego", który miał udowadniać, że za rządów Zjednoczonej Prawicy nie kontrolowano migracji do Polski. Tylko że akurat nie te dane to pokazują.

Adam Szłapka pokazuje dane o "niekontrolowanej migracji". Manipuluje

Adam Szłapka pokazuje dane o "niekontrolowanej migracji". Manipuluje

Źródło:
Konkret24

Wizualizacje remontowanych kamienic we Wrocławiu wywołały poruszenie w sieci. Na budynkach widać bowiem szyldy w językach polskim i niemieckim. Czy rzeczywiście tam wiszą? My sprawdziliśmy, a inwestor wyjaśnia.

Niemieckie szyldy na kamienicach we Wrocławiu? "Charakter ilustracyjny"

Niemieckie szyldy na kamienicach we Wrocławiu? "Charakter ilustracyjny"

Źródło:
Konkret24

"Biurokratyczny zamordyzm w plastikowym wydaniu" - grzmiał w Sejmie poseł Konfederacji Witold Tumanowicz, twierdząc, że szwedzka fundacja wykazała wzrost liczby wyrzucanych nakrętek po tym, jak Unia Europejska nakazała przytwierdzać je do butelek. Tylko że to nieprawda.

"Unijne nakrętki". Konfederacja cytuje szwedzki raport. Oto jak zmyśla

"Unijne nakrętki". Konfederacja cytuje szwedzki raport. Oto jak zmyśla

Źródło:
Konkret24

Podczas gdy polski polityk wprost podważa zbrodnie popełnione w Auschwitz-Birkenau, w sieci rozpowszechniane są grafiki AI, które mają imitować autentyczne obrazy pokazujące sceny z tego obozu zagłady. Powstają często na bazie prawdziwych, zachowanych zdjęć. "Manipulowanie takim obrazem dla rozrywki bezcześci go" - przestrzega muzeum. Apeluje o niepodawanie dalej takich postów.

Nieautentyczne obrazy o Auschwitz. Muzeum apeluje do internautów

Nieautentyczne obrazy o Auschwitz. Muzeum apeluje do internautów

Źródło:
Konkret24

Iga Świątek pokonała Amandę Anisimovą w finale Wimbledonu, przechodząc do historii tenisa. Jej zwycięstwo skomentował premier Donald Tusk, lecz nie ustrzegł się przy tym wpadki.

Tusk o Świątek: "jeszcze nikt nigdy" nie wygrał tak finału Wimbledonu. Wygrał

Tusk o Świątek: "jeszcze nikt nigdy" nie wygrał tak finału Wimbledonu. Wygrał

Źródło:
Konkret24

W gorącej dyskusji na temat migrantów "przerzucanych" przez niemiecką granicę politycy opozycji stawiają za wzór Danię i Luksemburg. Według nich te dwa kraje mają nie przyjmować żadnych migrantów z Niemiec. Sprawdziliśmy więc, jak to jest. Publikujemy najnowsze niemieckie statystyki.

Nie tylko do Polski. Do których krajów Niemcy zawracają migrantów. Mamy dane

Nie tylko do Polski. Do których krajów Niemcy zawracają migrantów. Mamy dane

Źródło:
Konkret24

Te historie poruszają. Szczególnie tych rodziców, którzy stracili dzieci, a teraz widzą zdjęcia nastolatków i czytają, że zginęli w wypadkach, lecz ich organy posłużyły do przeszczepów. Autorzy takich wpisów "błagają o udostępnienia" - a my ostrzegamy: to fake newsy.

"Odszedł z tego świata". Fałszywe zdjęcia i prawdziwe żerowanie na uczuciach

"Odszedł z tego świata". Fałszywe zdjęcia i prawdziwe żerowanie na uczuciach

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS postanowił zaalarmować o wzroście bezrobocia wśród młodych ludzi w Polsce. Choć posłużył się wiarygodnymi danymi, to przedstawił je w taki sposób, że czytelnik może wyciągać błędne wnioski. Wyjaśniamy.

Poseł PiS zrobił wykres wzrostu bezrobocia. Co policzył, a czego nie?

Poseł PiS zrobił wykres wzrostu bezrobocia. Co policzył, a czego nie?

Źródło:
Konkret24

Opozycja krytykuje rząd za wprowadzenie zakazu lotów dronami nad zachodnią granicą. Według niej ten zakaz ułatwi "przerzucanie" migrantów z Niemiec. A ponadto politycy opozycji twierdzą, że nie ma podstawy prawnej tej decyzji. Wyjaśniamy.

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Źródło:
Konkret24

Posłowie Konfederacji grzmią, że prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski postanowił przeznaczyć 700 tysięcy złotych na postawienie na Placu Zbawiciela tęczy. Instalacja ma być symbolem społeczności LGBTQ+. Politycy - a za nimi internauci - zarzucają prezydentowi Warszawy marnowanie pieniędzy. Tylko że on nie ma z tym nic wspólnego.

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

Źródło:
Konkret24

"Grok zerwał się z łańcucha", "Grok zwariował" – przestrzegają użytkownicy platformy X należącej do Elona Muska. Rzeczywiście, chatbot oparty na sztucznej inteligencji obraża Tuska i Giertycha, a pozytywnie pisze o Braunie czy Hitlerze. O co chodzi z tym Grokiem? 

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Źródło:
TVN24+

"Germanizacja w pełni" - tak internauci i niektóre media komentują rzekomą zmianę nazwy mostu Grunwaldzkiego we Wrocławiu z polskiej na niemiecką. Konserwator zabytków i urząd miasta zaprzeczają, a my tłumaczymy, skąd wziął się ten fałszywy przekaz.

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

Źródło:
Konkret24

Wygląda jak lokalny serwis, ale nim nie jest. Zamiast informować, strona ta szerzy antymigrancki hejt. W rzekomej trosce o bezpieczeństwo mieszkańców karmi ich strachem. Promują ją politycy, a firmuje człowiek z komitetu poparcia Karola Nawrockiego. Portal Gazeta Zielonogórska to modelowe źródło dezinformacji niemedialnej. Na czym polega to zjawisko? 

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Źródło:
TVN24+

Prawica rozpowszechnia przekaz o tysiącach "nielegalnych imigrantów" z Afryki, czy Bliskiego Wschodu zawróconych z Niemiec do Polski. Dane - także te najnowsze - pokazują coś zupełnie innego.

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji grzmią w mediach społecznościowych, że "ludzie Bodnara chcieli zapewnić sobie bezkarność". Jako dowód rozsyłają rzekomy zapis, który miał się znaleźć w ustawie przygotowywanej w Ministerstwie Sprawiedliwości. Resort już się do tego odniósł, a my wyjaśniamy, co dało początek tej narracji.

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie wykonane nocą niedaleko granicy z Niemcami przez umieszczoną w lesie fotopułapkę wywołało oburzenie w sieci. Polityczka Konfederacji uznała bowiem, że kamera pokazała niemiecki patrol po polskiej stronie granicy. Wyjaśniamy, kogo naprawdę widać na fotografii.

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24