FAŁSZ

W Niemczech "podzielono market dla zaszczepionych i niezaszczepionych"? To nie Niemcy. Wyjaśniamy

W Niemczech "podzielono marketu na pół dla zaszczepionych i niezaszczepionych"? Nie, wyjaśniamyfacebook

Internauci dyskutują na temat rozsyłanych w sieci zdjęć wykonanych w centrum handlowym, które mają pochodzić z Niemiec i pokazywać sklep podzielony na część dla klientów zaszczepionych i dla niezaszczepionych. Jednak nie jest to sklep w Niemczech, a podział nie dotyczy tylko kwestii szczepień.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Wpisy pokazujące sześć fotografii wykonanych wewnątrz centrum handlowego, na których widać metalowe ogrodzenie dzielące korytarz na pół, krążą w polskojęzycznym internecie. Autorzy postów publikujący te zdjęcia sugerują, że zostały wykonane w Niemczech, a powodem postawienia bariery ma być oddzielenie klientów zaszczepionych od niezaszczepionych. "Niemcy - market podzielony na pół - jedna połowa dla ludzi z paszportem druga dla ludzi bez paszportu" – brzmi opis tych zdjęć na jednym z facebookowych profili opublikowany 4 grudnia. Udostępniano go potem m.in. w grupach skupiających osoby negujące istnienie pandemii COVID-19.

Jeden z postów ze zdjęciami z centrum handlowegofacebook

Wspomniane zdjęcia krążą też w polskiej sieci osobno. Najintensywniej udostępniane były w mediach społecznościowych między 3 a 6 grudnia. Niektóre podpisane są np.: "Niemcy z paszportem i bez", a te przedstawiające parę trzymającą się za rękę przez kratę: "Miłość w czasach zarazy". Niektórzy autorzy postów z fotografiami proszą: "Nie możemy do tego dopuścić ani w UK ani w Polsce"; "Niech mi ktoś powie, że to nie dzieje się naprawdę" (pisownia postów oryginalna).

Wyjaśniamy kontekst powstania tych zdjęć - nie pochodzą z Niemiec. Nie pokazują też podzielonego marketu "dla zaszczepionych i niezaszczepionych".

Nie Niemcy, tylko Rumunia...

Ponieważ także w zagranicznym internecie te fotografie krążą i tam również są przedstawiane jako pochodzące z Niemiec, ustaleniem ich kontekstu zajął się m.in. niemiecki portal dziennikarzy śledczych Correctiv.org. Pierwsze pięć okazało się kadrami wyciętymi z dwóch filmików krążących w sieci, na których widać podzielone centrum handlowe. W pewnym momencie w kadrze widać logo niemieckiego sklepu Kaufland, co właśnie mogło zasugerować, że nagranie pochodzi z Niemiec.

W rzeczywistości napis jest w języku rumuńskim i nie tylko pokazuje, gdzie nakręcono filmik, ale też wyjaśnia, jaki był cel postawienia ogrodzenia na środku korytarza.

Znak widoczny na nagraniufacebook

Na potykaczu reklamowym widać napis informujący, że z jednej strony można wejść do sklepu spożywczego, a z drugiej do reszty sklepów centrum handlowego "na podstawie zielonego certyfikatu". Albowiem od października w Rumunii bez certyfikatu covidowego można wejść tylko do sklepów, gdzie realizuje się podstawowe potrzeby. Barierki na korytarzu mają więc ułatwić respektowanie rumuńskich obostrzeń. Reszta sklepów w tym centrum handlowym jest dostępna tylko dla osób z certyfikatem. Nie można jednak uznać, że to podział na zaszczepionych i niezaszczepionych - bo rumuński "zielony certyfikat" uzyskuje się poprzez szczepienie, otrzymanie negatywnego wyniku testu lub przechorowanie COVID-19.

Portal Correctiv.org ustalił także, że nagranie pochodzi z listopada tego roku i zostało wykonane w mieście Rymnik we wschodniej Rumunii. Według doniesień rumuńskich mediów ogrodzenie służące do podziału centrum handlowego wywołało publiczną krytykę. 23 listopada tamtejsze stowarzyszenie ochrony konsumentów wezwało nawet do bojkotu sieci Kaufland z tego powodu. Według portalu digi24.ro przedstawiciele inspekcji pracy uznali ten środek za nielegalny i zażądali usunięcia ogrodzeń. Jednocześnie nakazali jednak znalezienie innego sposobu na selekcjonowanie klientów przy wejściu do centrum handlowego.

... i Łotwa

Ostatnie z sześciu zdjęć z popularnego kolażu, przedstawiające parę trzymającą się za rękę, nie pochodzi z tego samego centrum handlowego. Można to zauważyć choćby po innym wyglądzie posadzki. Łatwo da się także ustalić, że nie zostało wykonane w Niemczech, ponieważ w górnej części fotografii widać fragment reklamy z napisem w języku łotewskim: "ertakai ikdienai" ("dla wygodniejszego codziennego życia").

Zdjęcie z napisem po łotewsku w górnej częścifacebook

Dziennikarze portalu fact-checkingowego Leadstories.com ustalili, że zdjęcie pochodzi z centrum handlowego Alfa w stolicy Łotwy, Rydze. Przedstawicielka centrum w mailu do portalu nie tylko potwierdziła, że fotografię wykonano 15 listopada tego roku, ale wyjaśniła też, dlaczego ustawiono ogrodzenie na korytarzu. "Zdjęcie, na które powołują się państwo w swoim piśmie, zostało zrobione w czasie obowiązywania zarządzenia Rady Ministrów nakazującego oddzielenie przepływu odwiedzających do usług świadczonych w środowisku niebezpiecznym epidemiologicznie ('w trybie czerwonym') od usług świadczonych w środowisku bezpiecznym epidemiologicznie (tryb 'zielony')" – wyjaśniła Ligita Mieze.

"Od 15 listopada 2021 r., zgodnie z krajowymi epidemiologicznymi środkami bezpieczeństwa, centrum handlowe Alfa działa wyłącznie w środowisku epidemiologicznie bezpiecznym lub w trybie 'zielonym', a więc do wejścia na teren centrum handlowego niezbędne jest zaświadczenie o szczepieniu przeciwko COVID-19 lub przechorowaniu COVID-19" – dodała.

Komisja Europejska wyjaśniła, jak ma funkcjonować Zielony Certyfikat Cyfrowy
Komisja Europejska wyjaśniła, jak ma funkcjonować Zielony Certyfikat CyfrowyFakty po południu

Podobnie więc jak w Rumunii, na Łotwie osoby bez certyfikatów mogą korzystać jedynie ze sklepów z podstawowymi produktami (żywność, środki higieniczne, artykuły zwierzęce, prasa), aptek, sklepów zoologicznych, optyków, salonów prasowych i stacji benzynowych. W opisie obostrzeń na stronie łotewskiego rządu czytamy, że takie sklepy muszą mieć jednak osobne wejście z zewnątrz.

Według danych Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) pod względem poziomu zaszczepienia na 27 krajów Unii Europejskiej Rumunia zajmuje przedostatnie miejsce (39 proc. populacji w pełni zaszczepionych), a Łotwa 20. miejsce (60,8 proc.).

Autor: Michał Istel / Źródło: Konkret24, correctiv.org, leadstories.com; zdjęcie: Facebook

Źródło zdjęcia głównego: facebook

Pozostałe wiadomości

Posłowie i senatorowie PiS mieli wpłacać na partię minimum tysiąc złotych miesięcznie, europosłowie PiS - minimum pięć tysięcy. Tak zarządził Jarosław Kaczyński, gdy PiS nie dostał części subwencji. Konkret24 pozyskał rejestr wszystkich wpłat dla tej partii za 2024 rok. Oto kto wpłacił najwięcej, a kto w ogóle.

Mieli "wspierać partię finansowo". Kto ile wpłacił? Mamy rejestry PiS

Mieli "wspierać partię finansowo". Kto ile wpłacił? Mamy rejestry PiS

Źródło:
TVN24+

"Jakaś masakra", "ekologia to fikcja" - komentują internauci film, który notuje miliony wyświetleń w sieci. Ma przedstawiać cmentarz elektrycznych skuterów. Co o nim wiemy?

"Cmentarz elektrycznych skuterów"? Niezupełnie

"Cmentarz elektrycznych skuterów"? Niezupełnie

Źródło:
Konkret24

Po śmierci papieża Franciszka i ogłoszeniu żałoby narodowej internauci przekonują, jakoby po 1945 roku tylko raz "po śmierci obcokrajowca" władze naszego państwa tak zdecydowały. Ale to nie jest prawda.

Żałoby narodowe w Polsce. Nie tylko dla uczczenia Polaków

Żałoby narodowe w Polsce. Nie tylko dla uczczenia Polaków

Źródło:
Konkret24

Czy Grzegorz Braun ma szansę na poparcie zapewniające mu wejście do drugiej tury wyborów prezydenckich? Taki scenariusz sugeruje sondaż, który miał zostać wykonany przez znany ośrodek badania opinii publicznej. Lecz ta sondażownia nigdy czegoś takiego nie opublikowała.

Braun notuje "olbrzymi wzrost poparcia"? To nie ten CBOS

Braun notuje "olbrzymi wzrost poparcia"? To nie ten CBOS

Źródło:
Konkret24

Miliony wyświetleń notuje w sieci nagranie przedstawiające grupę osób idących nocą z walizkami przez miasto. Zostało opublikowane, by zwrócić uwagę na pewien problem mieszkańców - tymczasem internauci wykorzystują je do hejtu na cudzoziemców i migrantów. Przestrzegamy przed jego rozpowszechnianiem.

"Nocą, żeby ludzie nie widzieli"? Ten film miał inny cel

"Nocą, żeby ludzie nie widzieli"? Ten film miał inny cel

Źródło:
Konkret24

Do szpitala w Oleśnicy europoseł i poseł przybyli z "interwencją poselską" w celu "obywatelskiego zatrzymania" lekarki. Tak przynajmniej tłumaczyli się Grzegorz Braun i Roman Fritz. Jednak politycy powołali się na przepisy, które ich zachowania nie dotyczą. Wyjaśniamy, dlaczego przekroczyli uprawnienia.

Braun w szpitalu w Oleśnicy. Co jest interwencją poselską, a co nie

Braun w szpitalu w Oleśnicy. Co jest interwencją poselską, a co nie

Źródło:
Konkret24

Według popularnego w sieci przekazu dopiero po zmianie prezydenta USA - czyli po powrocie na to stanowisko Donalda Trumpa - w Nowym Jorku mogła się odbyć procesja wielkanocna. Dowodem ma być opublikowane wideo. Tylko że nie ma ono nic wspólnego z Wielkanocą.

Procesja w Nowym Jorku możliwa dopiero za Trumpa? Co to za nagranie

Procesja w Nowym Jorku możliwa dopiero za Trumpa? Co to za nagranie

Źródło:
Konkret24

Czy marszałek Sejmu Szymon Hołownia spowodował wypadek samochodowy i wjechał w ogrodzenie? Na podstawie pewnego nagrania twierdzi tak wielu internautów, według części z nich - polityk musiał być pod wpływem alkoholu. Ale Hołownia w żadnym takim zdarzeniu nie brał udziału. Jego sztab wyborczy zaprzecza, a my wyjaśniamy ten przekaz.

Hołownia wjechał autem w płot? Jest odpowiedź sztabu

Hołownia wjechał autem w płot? Jest odpowiedź sztabu

Źródło:
Konkret24

Teksty z trzynastu polskich serwisów informacyjnych wykorzystano w kolejnej fazie operacji wpływu prowadzonej przez rosyjski ośrodek dezinformacji. W specjalnie tworzonych postach linkowano do artykułów, które zawierały treści przydatne Kremlowi. A potem w ruch szły boty.

Operacja Doppelganger. Cel: polskie wybory

Operacja Doppelganger. Cel: polskie wybory

Źródło:
Konkret24

Internauci zachwycają się postawą pilota, który rzekomo złamał procedury, by ratować ludzkie życie. Chodzi o o popularne nagranie z momentu lądowania samolotu, które krąży w sieci - także polskiej. Historia jest fascynująca, lecz nieprawdziwa.

"Przewożę serce dawcy". "Łamiesz zasady, zmień kurs!". Co to za film

"Przewożę serce dawcy". "Łamiesz zasady, zmień kurs!". Co to za film

Źródło:
Konkret24

Donald Trump nie wysłał własnego samolotu po 200 żołnierzy, którzy utknęli na Florydzie. A publikowane nagrania z wypadku księżnej Diany nie zawsze pokazują to zdarzenie. Wytworzenie zbiorowej fałszywej pamięci - zwanej efektem Mandeli - to jeden z celów ośrodków dezinformacji. Fake newsy wspomagają ten mechanizm.

Efekt Mandeli - co to jest? Możesz być ofiarą

Efekt Mandeli - co to jest? Możesz być ofiarą

Źródło:
Konkret24

W obwodzie Kurskim w Rosji miały zostać odkryte tysiące ciał zagranicznych najemników walczących dla Ukrainy, w tym Polaków - wykres z taką informacją krąży ostatnio w sieci. Wystarczy spojrzeć, które strony i profile rozpowszechniają ten przekaz, by stwierdzić: to kolejna odsłona prokremlowskiej propagandy.

Ciała "polskich najemników" w Rosji? Uwaga na ten wykres

Ciała "polskich najemników" w Rosji? Uwaga na ten wykres

Źródło:
Konkret24

Politycy Prawa i Sprawiedliwości po raz kolejny forsują przekaz wymierzony w cudzoziemców przebywających w Polsce. Teraz wykorzystują do niego zdjęcie z Nadarzyna, publikując je z fałszywym komentarzem.

"Nadarzyn 2025"? Nie. To "wielkopostne chrześcijaństwo" posła Warchoła

"Nadarzyn 2025"? Nie. To "wielkopostne chrześcijaństwo" posła Warchoła

Źródło:
Konkret24

Komentując słowa Donalda Tuska o repolonizacji, poseł PiS Michał Wójcik stwierdził, że jej przykładem była fuzja Orlenu i Lotosu z czasów rządów Zjednoczonej Prawicy. Eksperci są jednak innego zdania.

Poseł Wójcik: fuzja Orlenu i Lotosu to repolonizacja. Wręcz przeciwnie

Poseł Wójcik: fuzja Orlenu i Lotosu to repolonizacja. Wręcz przeciwnie

Źródło:
Konkret24

Krytykując obecny rząd, opozycja opowiada o "narodowym programie rozbrajania" Polski, twierdząc, że nie są realizowane wcześniej zawarte kontrakty na uzbrojenie. Jarosław Kaczyński jako dowód wskazuje zakup wyrzutni Himars i Chunmoo. Nie ma racji.

Kaczyński o Himarsach i koreańskich wyrzutniach: "to zostało zatrzymane". Nie zostało

Kaczyński o Himarsach i koreańskich wyrzutniach: "to zostało zatrzymane". Nie zostało

Źródło:
Konkret24

Straszenie Ukraińcami i nastawianie Polaków negatywnie do uchodźców zza wschodniej granicy - to cel rozpowszechnianego przez działaczy Konfederacji i Ruchu Narodowego przekazu. Jest on fałszywy, a powstał na podstawie tekstu jednego z ukraińskich serwisów.

Ukraińcy "masowo sięgną po polskie obywatelstwo"? Skąd ta teza

Ukraińcy "masowo sięgną po polskie obywatelstwo"? Skąd ta teza

Źródło:
Konkret24

Wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak, powołując się na dane niemieckiej policji, opowiada o "ludziach przywożonych z wewnątrz niemieckiego kraju" do Polski. Tylko że owe statystyki nie dotyczą takich przypadków. Polityk Konfederacji manipuluje.

Bosak o "wpychaniu migrantów" z Niemiec. Czego nie rozumie

Bosak o "wpychaniu migrantów" z Niemiec. Czego nie rozumie

Źródło:
Konkret24

Obchody 1000-lecia Królestwa Polskiego i 500-lecia hołdu pruskiego wywołały dyskusję na temat faktycznej daty koronacji pierwszego króla Polski i udziału w niej niemieckiego cesarza. Wyjaśniamy, skąd rozbieżność dat.

Koronowany przez niemieckiego cesarza? Jak to z Chrobrym było

Koronowany przez niemieckiego cesarza? Jak to z Chrobrym było

Źródło:
Konkret24

Konfederacja opowiada, że na podstawie wydawanych pozwoleń na pracę dla cudzoziemców można stwierdzić, że Donald Tusk "sprowadza rocznie do Polski 100 tysięcy islamskich imigrantów". To jednak manipulacja: pozwolenie na pracę nie znaczy "sprowadzenia" do Polski.

Tusk "sprowadza 100 tysięcy islamskich imigrantów"? Manipulacja

Tusk "sprowadza 100 tysięcy islamskich imigrantów"? Manipulacja

Źródło:
Konkret24

Karol Nawrocki ogłosił, że jako prezydent zrobi wszystko, by "to Polacy mieli pierwszeństwo w korzystaniu z polskiej służby zdrowia". Szef jego sztabu wyborczego przekonuje, że kandydat PiS podał już wcześniej szczegóły swojego kontrowersyjnego pomysłu - to nieprawda.

Nawrocki zapowiada "pierwszeństwo" Polaków w kolejkach do lekarzy. A szczegóły?

Nawrocki zapowiada "pierwszeństwo" Polaków w kolejkach do lekarzy. A szczegóły?

Źródło:
Konkret24

Niemcy "podrzucili", "przerzucili" do Polski "dziewięć tysięcy nielegalnych migrantów" - powtarzają od dłuższego czasu politycy Konfederacji i PiS. Choć ta liczba pochodzi z niemieckich statystyk, taki przekaz jest manipulacją i grą na emocjach mającą wzbudzać niepokój w społeczeństwie. Bo wcale nie chodzi głównie o przybyszy z Afryki czy Azji. Wyjaśniamy.

"Tysiące migrantów podrzuconych z Niemiec". Co się kryje za tą liczbą

"Tysiące migrantów podrzuconych z Niemiec". Co się kryje za tą liczbą

Źródło:
Konkret24

W kampanii prezydenckiej politycy PiS punktują kandydata PO Rafała Trzaskowskiego za to, że "nie jest szczery". Bo Warszawa przystąpiła do organizacji C40 Cities, a to - według nich - pociąga za sobą szereg limitów i zakazów, o których Trzaskowski w kampanii nie mówi. Jak jest naprawdę?

"Tego chce Trzaskowski". Opozycja straszy zakazem jedzenia mięsa i nabiału

"Tego chce Trzaskowski". Opozycja straszy zakazem jedzenia mięsa i nabiału

Źródło:
Konkret24

Internauci kpią, że Magdalena Biejat "z geografii nie jest dobra", ponieważ jako państwo wymieniła Frankfurt. Nagranie, które ma tego dowodzić, zostało jednak przycięte, a wypowiedź kandydatki na prezydenta wyrwana z kontekstu.

Biejat wymieniła Frankfurt jako "państwo na F"? Nagranie jest ucięte

Biejat wymieniła Frankfurt jako "państwo na F"? Nagranie jest ucięte

Źródło:
Konkret24

Jarosław Kaczyński spotyka się ostatnio z sympatykami PiS, zachęcając do głosowania na Karola Nawrockiego. Obiecuje, że będzie on najlepszym prezydentem na trudne czasy, bo obecny rząd już doprowadził do tego, "żeśmy się cofnęli" w rozwoju kraju. Na dowód przytacza statystyki - ale błędnie.

Kaczyński o rozwoju kraju: "żeśmy się cofnęli". Nieprawda

Kaczyński o rozwoju kraju: "żeśmy się cofnęli". Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Czy ogórki mogą się stać tematem publicznej debaty w kampanii prezydenckiej? Owszem, jeśli dzięki temu można zarzucić konkurentowi hipokryzję. Po tym, jak Rafał Trzaskowski zachwalał na wiecu ogórki pewnego polskiego producenta, oponenci przekonują, że te ogórki "wyprodukowano w Niemczech". Firma, która stała się ofiarą politycznego sporu, wyjaśnia.

PiS: Trzaskowski promuje "niemieckie" ogórki. Mamy wyjaśnienie

PiS: Trzaskowski promuje "niemieckie" ogórki. Mamy wyjaśnienie

Źródło:
Konkret24

Miało być spełnienie obietnicy, wyszło rozwiązanie, którego skutki budzą wątpliwości. Choć niektórzy politycy koalicji przekonują, że zmiana składki zdrowotnej dla przedsiębiorców to realizacja jednego ze 100 konkretów czy punktu umowy koalicyjnej. Rzeczywistość wyraźnie rozmija się z deklaracjami.

Zmiana składki zdrowotnej: realizacja obietnic? Niezupełnie

Zmiana składki zdrowotnej: realizacja obietnic? Niezupełnie

Źródło:
Konkret24

"Warszawa, Ursynów" - z takim opisem krąży w polskiej sieci nagranie pokazujące tłum muzułmanów modlących się obok jakiegoś osiedla. To jednak inne miasto.

Muzułmanie na Ursynowie? To nie Warszawa

Muzułmanie na Ursynowie? To nie Warszawa

Źródło:
Konkret24

Nagłaśniany przez polityków prawicy przekaz, że rząd planuje otworzyć w Czerwonym Borze ośrodek dla "nielegalnych imigrantów", zamiast tworzyć tam planowaną jednostkę wojskową, jest nie tylko nieprawdziwy - to niebezpieczna gra na emocjach. To, do czego prowadzi, pokazały wydarzenia z niedzieli.

Czerwony Bór: ośrodek dla migrantów zamiast jednostki wojskowej? Manipulacja PiS

Czerwony Bór: ośrodek dla migrantów zamiast jednostki wojskowej? Manipulacja PiS

Źródło:
Konkret24