Młodą rosyjską dziewczynę z pomalowaną na zielono twarzą przywiązano do słupa w Mariupolu, a ukraińscy żołnierze zrobili z niej rzekomo żywą tarczę - taki przekaz krąży w internecie. Podobnych zdjęć po wybuchu wojny w Ukrainie pojawiło się sporo. Sprawdzamy, co faktycznie przedstawiają.

Rosyjska propaganda nie ustępuje w negowaniu zbrodni popełnionej przez Rosjan w Buczy - do kolejnego fałszywego przekazu użyto filmu nakręconego przez ukraińską policję po wjeździe do miasta. W internecie rozpowszechniana jest jego przycięta wersja jako "dowód", że na ulicach żadnych zwłok nie było.

Ponad 160 tysięcy uczniów z Ukrainy, którzy uciekli przed wojną, chodzi już do szkół w Polsce. Ponad trzy czwarte z nich jest w podstawówkach. Wśród powiatów, w których ukraińskich dzieci uczy się najwięcej, przeważają duże miasta.

Ukraiński "profesor" krytykował na Twitterze polski rząd, chwalił opozycję i pisał o zabieraniu ukraińskich miast przez Polaków. Jak sprawdziliśmy, autor wpisów nie istnieje: fikcyjną tożsamość połączono ze zdjęciem ukraińskiego polityka.

Masakra w Buczy to fałsz, obrazy zwłok na ulicach zostały zainscenizowane - to przekaz rosyjskiej dezinformacji rozpowszechniany w kanałach internetowych. Dowodem mają być ujęcia, na których rzekomo widać, jak aktorzy udający ofiary poruszają się. To nieprawda, nic takiego na filmach z Buczy nie widać.

Przez ostatnie dwa lata na tych kontach na Twitterze robiono zasięgi propagandzie antyszczepionkowej - teraz ich właściciele robią to samo dla narracji antyukraińskiej i prorosyjskiej. Przedstawiamy naszą analizę tej zmiany i profile, na których ją widać.

Tekst lokalnego serwisu o rzekomo "ciężkiej sytuacji na oddziałach pediatrycznych we wrocławskich szpitalach", której powodem mają być dzieci z Ukrainy, wzbudził wiele negatywnych komentarzy w sieci. Według naszych ustaleń przekazuje nieprawdę. Wyjaśniamy, dlaczego nie jest wiarygodny.

Najpierw miała "wcielić się w rolę" ciężarnej kobiety w szpitalu w Mariupolu, potem miała wystąpić w ukraińskiej "inscenizacji wojennej" - a teraz w rozpowszechnianym nagraniu ma zaprzeczać, że szpital został ostrzelany przez lotnictwo. Opisujemy, jak ukraińska blogerka Marianna po raz trzeci została wykorzystana w rosyjskiej akcji dezinformacyjnej.

Informacja ostrzegająca przed rzekomym zagrożeniem promieniowaniem znad Czarnobyla rozsyłana jest masowo w polskim internecie. Przestrzegamy przed jej rozpowszechnianiem - to fake news. Celem takiej dezinformacji jest wzbudzanie strachu w społeczeństwie.

Komputerowy montaż pokazujący kobietę z wózkiem na tle zrujnowanego miasta jest rozpowszechniany na prorosyjskich kontach jako dowód, że telewizje manipulują obrazami z wojny w Ukrainie. Ale to nagranie powstało dużo wcześniej.

Z okazji Międzynarodowego Dnia Fact-Checkingu, który przypada 2 kwietnia, przygotowaliśmy dla Was poradnik, jak nie dać się wciągnąć w wojnę dezinformacyjną – czyli nie powielać fałszywych narracji. Bo słowo i obraz w internecie stały się teraz wyjątkowo niebezpiecznymi narzędziami.

Nagranie wagonu zdewastowanego przez pasażerów, które krąży teraz w sieci, wykorzystano do stworzenia kolejnego fałszywego przekazu na temat Ukraińców. Wyjaśniamy, kto stoi za zniszczeniami.

W Planetarium Wenus w Zielonej Górze rozdzwoniły się telefony i odbierano krytyczne maile po tym, gdy na facebookowym koncie byłego kandydata PiS na posła pojawiła się informacja, że seanse w planetarium są tylko po ukraińsku, a Polacy dostają słuchawki z tłumaczeniem. To nie jest prawda. Kierownik placówki wyjaśnia Konkret24, dlaczego.

Włochy, Francja i inni konfiskują majątki, tylko Polska nie może - irytują się internauci, gdy media donoszą o kolejnych zajętych jachtach, willach i kontach bankowych. No właśnie: czy konfiskują?

Złośliwe komentarze pod adresem uchodźców z Ukrainy wzbudza w polskim i zagranicznym internecie film, który ma rzekomo pokazywać uchodźczynię zatrzymaną we Francji za posługiwanie się fałszywym dokumentem. Lecz to nagranie nie ma nic wspólnego z Ukrainą i uchodźcami.

Wielu użytkowników polskiego Twittera chwali słowackich parlamentarzystów po obejrzeniu nagrania, na którym widać, jak dwóch z nich znieważa flagę Ukrainy. Do incydentu doszło jednak przed wojną - a film jest teraz wykorzystywany do wzbudzania nastrojów antyukraińskich.

"Kampania fake news przeciwko Rosji" - tak komentują internauci rozpowszechnianą w sieci informację, jakoby stacja CNN zmanipulowała relację ze Lwowa, nadając tak naprawdę z kanadyjskiego Edmonton. To nie jest prawda. Fałszywy przekaz uderzający w CNN jest częścią prokremlowskiej dezinformacji.

Prezydent Ukrainy śpiewający "Imagine" - tak opisane w YouTube nagranie i towarzysząca temu symbolika spowodowały, że wideo jest masowo udostępniane w mediach społecznościowych. Tylko że słynny utwór Johna Lennona śpiewa ktoś inny.

Prawie cztery miliony – na tyle szacuje się liczbę ukraińskich uchodźców, którzy od początku rosyjskiej inwazji opuścili swój kraj. Choć wojna trwa niewiele ponad miesiąc, już wywołała największy kryzys humanitarny w Europie i piąty na świecie pod względem wielkości w ostatnim półwieczu.

"Ruscy prędzej siebie są w stanie pokonać, niźli przeciwnika" - napisał jeden z internautów, komentując popularny w sieci film, na którym widać, jak mężczyźni rozładowują pociski i nagle następuje wybuch. Jednak film został przerobiony i na pewno nie pochodzi z trwającej wojny w Ukrainie.