Zbigniew Kuźmiuk i Bogdan Rzońca, europosłowie PiS, przekonywali niedawno, że do Polski trafiło odpowiednio ponad 11 milionów oraz 12,5 milionów uchodźców z Ukrainy. Takie liczby pojawiają się w oficjalnych statystykach Straży Granicznej, ale nie są to dane o liczbie uchodźców w Polsce.
"Myśmy 12,5 miliona Ukraińców w Polsce przechowali przez ten okres od ponad roku. Oczywiście dziś to jest około milion, półtora miliona Ukraińców, którzy są w polskim systemie zdrowotnym, w polskim systemie edukacyjnym" - stwierdził europoseł z ramienia Prawa i Sprawiedliwości Bogdan Rzońca, goszcząc w programie "24 pytania w PR24" w poniedziałek, 19 czerwca. 8 czerwca Rzońca tweetował o liczbie ukraińskich uchodźców, którzy przekroczyli granicę z Polską: "Od rozpoczęcia wojny granicę Polski przekroczyło ponad 12,5 miliona Ukraińców - uchodźców".
29 maja podobne słowa wygłosił inny europoseł PiS Zbigniew Kuźmiuk. "Przecież przez Polskę, przez polską granicę przeszło już ponad jedenaście milionów uchodźców wojennych, około półtora miliona zostało w Polsce, blisko milion ma przywileje – ci, którzy są w systemie PESEL – tak jak każdy polski obywatel. To są gigantyczne pieniądze, które przeznaczamy na ten cel" - powiedział w Polskim Radiu 24.
Tego samego dnia w "Porannej rozmowie RMF FM" Kuźmiuk stwierdził, że "przez nasze granice przecież od momentu rozpoczęcia tej wojny przeszło ponad jedenaście milionów Ukraińców". Prowadzący rozmowę Robert Mazurek oponował: "Nie, to nie było jedenaście milionów. To byli ci sami ludzie, którzy przechodzili tam i z powrotem". Na co Kuźmiuk odparł: "Jedenaście milionów przekroczeń granicy, niech pań się ze mną zgodzi, to są oficjalne statystyki". Dalej mówił o Ukraińcach zarejestrowanych w systemie PESEL i przysługujących im przywilejach.
Czy europosłowie PiS mają rację co do liczby uchodźców z Ukrainy, którzy pojawili się w Polsce? Sprawdziliśmy. Okazuje się, że dane, z których prawdopodobnie korzystali, nie dotyczą liczby uchodźców.
Liczba odpraw na ukraińsko-polskiej granicy to nie liczba uchodźców w Polsce
Skąd wzięła się liczba 11, a potem 12,5 miliona uchodźców z Ukrainy w Polsce? Prawdopodobnie europosłowie opierali się na danych publikowanych przez polską Straż Graniczną (SG) za pośrednictwem mediów społecznościowych. Są to dobowe raporty o liczbie odpraw na granicy polsko-ukraińskiej w obu kierunkach od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę, czyli od 24 lutego 2022 roku.
W najnowszym komunikacie SG poinformowała, że 20 czerwca tego roku jej funkcjonariusze odprawili w przejściach granicznych na kierunku z Ukrainy do Polski 27,8 tys. osób. Od 24 lutego 2022 roku, czyli od początku inwazji Rosji na Ukrainę, było to ponad 12,844 mln osób. Jednocześnie SG informuje, że w tym samym okresie w odwrotnym kierunku, czyli z Polski do Ukrainy, odprawiono 10,997 mln osób.
Gdy o liczbie uchodźców w Polsce pod koniec maja mówił Zbigniew Kuźmiuk, Straż Graniczna informowała, że od 24 lutego 2022 roku odprawiła w przejściach granicznych na kierunku z Ukrainy do Polski ponad 12,2 mln osób, a w kierunku przeciwnym 10,413 mln.
"Dane, które podajemy to liczba odpraw granicznych przeprowadzonych na odcinku granicy z Ukrainą wobec wszystkich podróżnych, którzy przekraczają ta granice, jedna odprawa to jedna osoba, ale oczywiście osoby od 24.02.2022 r. mogły kilka razy przekraczać granice. Dane te w co najmniej 90% dot. ob. Ukrainy, czasami nawet ok. 96 % w ciągu w doby to ob. Ukrainy, gdyż to oni głównie przekraczają tę granicę" - wyjaśnia w odpowiedzi na pytania Konkret24 rzeczniczka prasowa Straży Granicznej Anna Michalska. "Straż Graniczna jest odpowiedzialna za kontrole graniczne, stąd nie monitorujemy ilu obywateli Ukrainy przebywa na terytorium Polski" - dodała (pisownia oryginalna).
Statystyki o liczbie uchodźców w krajach członkowskich Unii Europejskiej podaje Eurostat. Do 30 kwietnia 2023 roku prawie cztery miliony (dokładnie 3 962 515) osób niebędących obywatelami Unii Europejskiej, które uciekły z Ukrainy, korzystało ze statusu tymczasowej ochrony w Unii Europejskiej - wynika z mapy opublikowanej przez Eurostat 20 czerwca, w Światowym Dniu Uchodźcy. W Polsce na koniec kwietnia było to 995 035 osób, czyli 25,1 proc. wszystkich. Więcej ukraińskich uchodźców było tylko w Niemczech - 1 090 235 (27,5 proc.). Tymczasowa ochrona to instrument unijny, uruchamiany w razie masowego napływu wysiedleńców, aby zapewnić im zbiorową opiekę i odciążyć krajowe systemy azylowe w UE.
Od 16 marca 2022 roku uchodźcy z Ukrainy przybywający do Polski mogą ubiegać się o wydanie numeru PESEL. Od tego czasu do 19 czerwca 2023 roku nadano 1 622 275 numerów PESEL, z tego status cudzoziemca posiada aktualnie 996 417 osób - przekazało nam 21 czerwca Ministerstwo Cyfryzacji. Dane na ten temat dostępne są również na rządowym portalu Otwarte Dane.
Zapytaliśmy KPRM i Urząd do Spraw Cudzoziemców o to, czy wiadomo, ilu uchodźców z Ukrainy trafiło do Polski od początku rosyjskiej inwazji. Pytaliśmy też, ilu obywateli Ukrainy, którzy uciekli z kraju przed wojną od 24 lutego 2022 roku, otrzymało w Polsce status UKR (daje uprawnienia wynikające ze specustawy o pomocy obywatelom Ukrainy) lub status uchodźcy. Do momentu publikacji artykułu nie otrzymaliśmy odpowiedzi.
Źródło: Konkret24