Zgony z COVID-19 a szczepienia. Co pokazują mapy z województwami

Zgony z COVID-19 a szczepienia. Co pokazują mapy województwShutterstock

Z porównania danych wynika, że w województwach z najwyższym wskaźnikiem zaszczepienia jest mniej zgonów z COVID-19 niż w tych, gdzie odsetek zaszczepionych jest najniższy - i odwrotnie. Eksperci tłumaczą, czy i jakie wnioski można z tego wyciągnąć.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Wyższy odsetek zaszczepionej populacji w regionie to niższa liczba zgonów z COVID-19? Dane pokazujące taką zależność opublikował 14 października na Twitterze farmaceuta Łukasz Pietrzak. "Przed czym chronią szczepienia? Przede wszystkim przed zgonami" - napisał. I dalej: "proszę przyjrzeć się widocznym zależnościom na poniższych mapkach". Załączona do wpisu grafika przedstawiała mapy Polski z podziałem na województwa. Pierwsza pokazywała odsetek mieszkańców województw zaszczepionych na COVID-19 co najmniej jedną dawką, druga - liczbę zgonów z COVID-19 na milion mieszkańców w województwach. Autor analizował zgony z ostatnich 14 dni.

Tweet Łukasza Pietrzaka z 14 października 2021tvn24 | twitter.com/lpietrzak20

Widoczne na mapach zależności wywołały dyskusję użytkowników Twittera. "Tak dużych różnic nie da się raczej wytłumaczyć wyszczepialnością"; "Chciałbym zobaczyć Mazowsze gdyby wyłączyć Warszawę"; "A ja bym obstawiał że poziom opieki medycznej ma tu duże znaczenie. Na podkarpaciu wskaźnik śmiertelności przed szczepieniami był najwyższy właśni dzięki 'profesjonalizmowi' służby zdrowia"; "Widać efekty, choć ciężko jest w pełni zobaczyć zależność bez trzeciej wypadkowej, którą jest ilość zachorować na 1mln mieszkańców (też zresztą zależna od % zaszczepionych). Wszystkie te dane są zawile ze sobą powiązane" - komentowali (pisownia postów oryginalna).

Idąc tym tropem, zrobiliśmy podobne zestawienie województw, uwzględniając dane za cały miesiąc i odsetek zaszczepionych już dwoma dawkami szczepionki. Poprosiliśmy ekspertów o interpretację oraz odpowiedź na pytanie, czy jest zależność i jak ją tłumaczą.

Prof. Piekarska: pandemia skończy się wtedy, kiedy wszyscy przechorują zakażenie bądź się zaszczepią
Prof. Piekarska: pandemia skończy się wtedy, kiedy wszyscy przechorują zakażenie bądź się zaszczepiątvn24

Tam gdzie więcej zaszczepionych, tam zgonów z COVID-19 mniej

Na pierwszej mapie przedstawiamy odsetek zaszczepionych dwoma dawkami szczepionki na COVID-19 do 19 października tego roku (uwzględniliśmy te dane, ponieważ statystki osób w pełni zaszczepionych publikowane na stronie gov.pl nie uwzględniają zaszczepionych jednodawkowym preparatem Johnson & Johnson; po naszym pytaniu resort to wyjaśnia). Im ciemniejszym kolorem zaznaczono województwo, tym wyższy w nim odsetek zaszczepionych. Czyli najwyższy jest w: mazowieckim - 51 proc., pomorskim - 49,5 proc., wielkopolskim i dolnośląskim - po 48,7 proc.

A najniższy w: podkarpackim - 35,6 proc., lubelskim - 38,8 proc., świętokrzyskim 41,4 proc., ale także w warmińsko-mazurskim i opolskim - po 42,7 proc., podlaskim - 43 proc., małopolskim - 44 proc. Wszędzie tam nie przekracza 45 proc.

Odsetek mieszkańców zaszczepionych na COVID-19 dwoma dawkami - stan na 19 października 2021tvn24 | Ministerstwo Zdrowia, GUS

Na drugiej mapie mamy liczbę zgonów z COVID-19 na milion mieszkańców w danym województwie. Dane o zgonach pochodzą z 30 dni (20 września - 19 października). Szacując zgony na milion mieszkańców i odsetek zaszczepionych, wykorzystaliśmy dane demograficzne opublikowane w lipcu przez Główny Urząd Statystyczny.

Na tej mapie również im ciemniejszy kolor, tym wyższa liczba - w tym wypadku zgonów z COVID-19 na milion mieszkańców. Najgorzej jest zdecydowanie w lubelskim - 69,7. A potem w: podlaskim - 38,4, opolskim - 25,6 i podkarpackim - 24,5. Wymienione województwa należą do takich, gdzie odsetek zaszczepionych jest najniższy.

Z kolei najmniej zgonów z COVID-19 w analizowanym okresie było w: dolnośląskim - 1, lubuskim - 2, pomorskim - 8,5. Te województwa należą do siódemki z najwyższym odsetkiem zaszczepienia.

Zgony z COVID-19 na milion mieszkańców (20 września - 19 października 2021)tvn24 | Ministerstwo Zdrowia, GUS

Grzesiowski: ewidentna zależność; niezaszczepione osoby w wieku 50+ muszą uważać

Czy fakt, że najwięcej zgonów z COVID-19 jest w województwach o najniższym poziomie zaszczepienia i odwrotnie, o czymś świadczy?

Paweł Grzesiowski, immunolog i ekspert Naczelnej Rady Lekarskiej ds. COVID-19: - Na Podlasiu, Lubelszczyźnie i Opolszczyźnie mamy mniejszy odsetek zaszczepionych osób w populacji i jednocześnie najwięcej zgonów na milion mieszkańców. Nie pasuje tu podkarpackie, ale tam jest dziwna sytuacja niskiej liczby testów i moim zdaniem dane o zgonach na COVID-19 są zdecydowanie zaniżone - analizuje. - Widać zdecydowaną zależność między niskim odsetkiem zaszczepionych osób w populacji a wysoką liczbą zgonów. To ewidentnie widać. Z drugiej strony, mamy też korelację między wysokim odsetkiem zaszczepionych a niską liczbą zgonów na milion mieszkańców. Dobrym przykładem jest tu Mazowsze: ma bardzo dobrą wyszczepialność i niską liczbę zgonów - mówi.

- Zależność świadczy o tym, że pełne szczepienie w dużej mierze skutecznie chroni przed ciężkim przebiegiem COVID-19, które wiąże się z dużym ryzykiem zgonu. Wariant Delta dla niezaszczepionych jest groźniejszy niż poprzednie warianty - tłumaczy. - Widzimy, że niezaszczepieni dwa razy częściej trafiają do szpitala niż osoby z poprzednią wersją wirusa. Wiemy też, że po 50. roku życia śmiertelność na COVID-19 drastycznie rośnie. Jeżeli w danym regionie mamy dużo starszych niezaszczepionych osób - tak jak w lubelskim podlaskim, podkarpackim - tych zgonów na COVID-19 możemy obserwować więcej - przewiduje.

Jego zdaniem niepokój powinna budzić sytuacja na Lubelszczyźnie i Podlasiu. - To się za chwilę rozciągnie na pozostałe regiony - przestrzega. - Przy czym mapka wojewódzka jest mało dokładna, lepiej operować mapami powiatowymi. W Małopolsce i na Podkarpaciu jest tak ciekawie, że mamy zaszczepionych sporo mieszkańców Krakowa czy Rzeszowa, a wokół jest marnie i to może przez dłuższy czas rzutować na sytuację w województwie, jeśli chodzi o dane statystyczne. W rzeczywistości w powiatach sytuacja może być znacznie trudniejsza niż pokażą dane wojewódzkie - zwraca uwagę.

Profesor Zimmer o COVID-19: Obrazowo mówiąc, płuco pęka. Choroba atakuje drogi oddechowe i pacjentka dusi się w męczarni
Profesor Zimmer o COVID-19: Obrazowo mówiąc, płuco pęka. Choroba atakuje drogi oddechowe i pacjentka dusi się w męczarnitvn24

Bodzioch: "zaryzykowałbym postawienie hipotezy"

"Na pierwszy rzut oka zależność między niskim odsetkiem zaszczepionych a wysoką liczbą zgonów widać w województwie lubelskim. Analizując jednak dane ze wszystkich województw, zależność ta nie jest już taka wyraźna" - ocenia z kolei w analizie dla Konkret24 dr inż. Mariusz Bodzioch z Wydziału Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Specjalizuje się w wykorzystywaniu modeli matematycznych w medycynie, w tym do analizy epidemii.

"Współczynnik korelacji Pearsona będący jednym z najprostszych wskaźników informujących o ewentualnej zależności pomiędzy danymi wynosi około -0,6. Wskazuje na pewną, choć niedoskonałą, zależność ujemną między danymi. Oznacza to, że spadek współczynnika zgonów jest w pewien sposób skorelowany ze wzrostem odsetka osób zaszczepionych" - wyjaśnia ekspert. - "Można zatem próbować doszukiwać się zależności między tymi dwoma wskaźnikami, jednak formułowanie kategorycznych wniosków nie jest uprawnione" - stwierdza.

Jak wyjaśnia, powody są trzy. "Po pierwsze, odrzucając z danych dwa województwa o najniższym odsetku zaszczepienia (lubelskie i podkarpackie), współczynnik korelacji zmienia się znacząco (-0,5). Zatem dla pozostałych województw korelacja jest istotnie słabsza. Warto dodać, że po odrzuceniu wspomnianych dwóch województw, test istotności współczynnika korelacji na poziomie istotności 0,05 mówi, że zależność nie jest już istotna" - tłumaczy ekspert.

Drugim powodem jest to, że sztywne klasyfikowanie zaszczepionych i zmarłych w podziale na województwa może nie być precyzyjne - bo nie każda osoba mieszka i szczepi się w tym samym województwie.

"Po trzecie, należałoby przyjrzeć się jednak szerszemu horyzontowi czasowemu i przeanalizować analogiczne zależności również w innych okresach. Niemniej, osobiście zaryzykowałbym postawienie hipotezy, że niski odsetek zaszczepionych jednak wpływa na ogólne zwiększenie się liczby zgonów" - podsumowuje ekspert.

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Kolejne państwa strefy Schengen przywracają kontrole graniczne, dlatego coraz częściej można usłyszeć głosy o "końcu" czy nawet "zabiciu Schengen". Eksperci wymieniają jednak zaskakujące powody, dla których ich zdaniem strefa nie tylko przetrwa, ale będzie się rozszerzać.

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Źródło:
TVN24+

Internauci, ale też poseł Marek Jakubiak oburzają się na zdjęcie polskiego policjanta, który na ramieniu ma naszywkę z flagą unijną. Wyjaśniamy, co to za naszywka.

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

Źródło:
Konkret24

Internauci dyskutują, czy na nagraniu z płonącym samochodem, które krąży w sieci, rzeczywiście płonie auto elektryczne. Sprawdzamy, więc co o całym zajściu wiadomo.

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji utrzymują, że polski rząd nie przedstawia prawdziwych danych o liczbie migrantów "przerzucanych" z Niemiec do Polski, podczas gdy według władz niemieckich są to "duże liczby, tysiące w skali jednego miesiąca". Publikujemy więc najnowsze statystyki otrzymane z niemieckiej policji - nie potwierdzają takich twierdzeń.

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24

W kancelarii prezydenta Nawrockiego ma pozostać przynajmniej jeden minister z czasów obecnego prezydenta. A reszta? I co się stanie obecnymi doradcami Andrzeja Dudy? Wyjaśniamy.

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Źródło:
Konkret24

Poszukujący Tadeusza Dudy policjanci jakoby nawet nie potrafią nosić broni, a sam poszukiwany rzekomo zamieszcza w sieci nagranie obozowiska; na dodatek miał też sfilmować policyjny śmigłowiec, a nagranie zamieścił w sieci. Akcja w okolicach Limanowej stała się pretekstem do drwienia z policjantów biorących w niej udział lub zwiększania zasięgów i popularności w sieci. Pokazujemy przykłady krążących wokół niej fake newsów.

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

Źródło:
Konkret24

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, stwierdziła, że dla jej partii istotna jest objęcie funkcji wicepremiera w planowanej rekonstrukcji rządu, bo "wicepremier może więcej niż minister". A co na to akty prawne?

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Źródło:
Konkret24

Komentując "patrole obywatelskie" na granicy polsko-niemieckiej, politycy opozycji mówią po raz kolejny o "tysiącach migrantów przerzucanych przez Niemców". Dane o rzeczywistych przekazaniach są jednak dużo niższe. Wyjaśniamy.

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki zamieścił wykres, który miał pokazywać, jak bardzo za rządów PiS rosły dochody budżetu państwa, gdy podczas rządów PO-PSL i obecnej koalicji wzrosty nie są tak znaczące. Ekonomiści tłumaczą, co były premier pomija.

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Po tragedii w Starej Wsi, podczas policyjnej obławy pojawiło się zdjęcie, które ma pokazywać ulicę przed domem, gdzie dokonano zbrodni. Jest rozpowszechniane z twierdzeniem, że podejrzany Tadeusz Duda uciekł stamtąd na motocyklu. Oba przekazy są nieprawdziwe.

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawił się fragment kodu, który ma świadczyć o tym, że tak zwana aplikacja Mateckiego miała być podłączona do serwerów PKW. Nieznających się na programowaniu może wprowadzać w błąd. Tłumaczymy.

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

Źródło:
Konkret24

Nagranie z kilkudziesięcioma bocianimi gniazdami na słupie wysokiego napięcia przyciągnęło uwagę tysięcy internautów. Jedni twierdzą, że to Polska, inni wskazują na zagranicę. Sprawdziliśmy, co wiadomo o tym materiale.

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

Źródło:
Konkret24

Były wicepremier Jacek Sasin pytał w wywiadzie radiowym, gdzie są pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy i czy "ktoś odczuł jakąś poprawę z tego względu". Pokazujemy więc, na co do tej pory przeznaczono te środki: od pracowni AI, przez żłobki, po oczyszczalnie ścieków i modernizacje linii kolejowych.

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

Mimo zawieszenia przyjmowania wniosków o azyl na granicy polsko-białoruskiej, polskie służby wciąż przyjmują ich ponad tysiąc miesięcznie. Internauci komentują, że "Donald Tusk okłamał Polaków", bo "granica jest nieszczelna". Wyjaśniamy, dlaczego te dane o tym nie świadczą.

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji i internauci komentują, że wyborcy masowo wysyłali do Sądu Najwyższego protesty wyborcze według wzoru przygotowanego przez posła Romana Giertycha i z jego numerem PESEL. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska dolała oliwy do ognia, mówiąc, że takich protestów jest kilka tysięcy. Inne zdanie ma jednak rzecznik prasowy instytucji. Wyjaśniamy, co wiemy.

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

Źródło:
Konkret24

Prokurator generalny Adam Bodnar wnioskuje o ponowne przeliczenie głosów z niemal 1,5 tysiąca komisji wyborczych, bowiem w kilkunastu przypadkach, w których przeliczono już głosy, wykazano nieprawidłowości. Monitorujemy na bieżąco, w jakich komisjach sprawdzono jeszcze raz oddane głosy i z jakim wynikiem, oraz stan prokuratorskich śledztw.

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Źródło:
Konkret24

Rzecznik rządu Adam Szłapka jako sukces koalicji rządzącej wymienił wzrost punktualności pociągów do niemal 95 procent. Sprawdziliśmy więc dane.

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Źródło:
Konkret24

Internauci z rozbawieniem komentują materiał pochodzący rzekomo z rosyjskiej telewizji. Przedstawia on reportera, który zachwala nowo wybudowaną drogę w Woroneżu, ale asfalt okazuje się być tylko ogromnym kawałkiem tkaniny. "Propaganda sukcesu" - podsumowują. Tyle że nagranie nie jest autentyczne.

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Źródło:
Konkret24

Do sieci powraca zdjęcie, które jest podstawą antyimigranckiego przekazu. "Stop migracji", "straszny widok", "koszmar" - komentują internauci widoczną na fotografii grupę ciemnoskórych, młodych mężczyzn, czekających na przystanku autobusowym. Co o zdjęciu wiadomo?

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS Marcin Przydacz, broniąc nieautoryzowanej aplikacji do weryfikacji zaświadczeń wyborczych, stwierdził, że sama PKW zezwoliła na stosowanie "tego typu instrumentów", a aplikacja miała uchronić przed turystyką wyborczą. Oba argumenty są nietrafione.

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Źródło:
Konkret24

Do Sądu Najwyższego wpłynęło już ponad 54 tysiące protestów wyborczych, a sąd ma czas na ich rozpatrzenie do 2 lipca. Sąd zarządził też oględziny kart i przeliczenie głosów w kilkunastu komisjach. Te same komisje były wytypowane w modelach, które badały wahnięcia w poparciu na korzyść kandydatów. Wyjaśniamy, czym są te modele i czy na ich podstawie można mówić o jakichś "nieprawidłowościach statystycznych" w wynikach wyborów.

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki, komentując domniemany gwałtowny wzrost przestępstw w 2024 roku, stwierdził, że to przez "10 tysięcy nielegalnych migrantów z Niemiec". W jednym zdanie zawarł dwa fałsze. Wyjaśniamy.

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Źródło:
Konkret24

Wymiana poległych ukraińskich i rosyjskich żołnierzy stała się podstawą do prokremlowskiej dezinformacji wymierzonej w Ukrainę. A wykorzystano do tego sfabrykowany artykuł "The Wall Street Journal".

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

Europosłanka Hanna Gronkiewicz-Waltz z Koalicji Obywatelskiej przekonuje, że prezydent Andrzej Duda złamał konstytucję, bo na posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego zaprosił prezydenta elekta. Konstytucjonaliści oceniają to jednoznacznie.

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

Źródło:
Konkret24

Polacy rzekomo zostali zatrzymani przez ukraińską służbę bezpieczeństwa "za pokazywanie polskich symboli", jakoby oskarżono ich "o naruszanie integralności ukraińskich terytoriów i szerzenie idei separatystycznych". Dowodem ma być krótkie nagranie, które udostępniają niektórzy internauci. Według eksperta to przykład nieudolnej rosyjskiej prowokacji.

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

Źródło:
Konkret24