"Nie bójcie się wirusa", czyli apel pediatry pełen manipulacji na temat COVID-19

Ponad milion wyświetleń ma opublikowany 15 grudnia na Facebooku apel pediatry dr Doroty Sienkiewicz, w którym kwestionuje on zagrożenie dzieci i młodzieży "najbardziej popularną obecnie chorobą" - czyli COVID-19 - i zniechęca do szczepień. Treść apelu powiela wiele manipulujących tez, jakie o COVID-19 regularnie rozprowadzają sceptycy pandemii. Blisko czterominutowe nagranie pojawiło się już też na kilku profilach tworzonych lub odwiedzanych przez sceptyków pandemii i szczepień. Największą popularność filmik ten miał na profilu Justyny Sochy. Według danych Facebooka obejrzało go 1,2 mln użytkowników portalu, 40 tys. udostępniło, 30 tys. zostawiło reakcję, a 3 tys. skomentowało.

"Dzień dobry. Nazywam się Dorota Sienkiewicz. Jestem mamą, wkrótce będę babcią. Jestem lekarzem pediatrą i naukowcem" - przedstawia się bohaterka nagrania. "Słyszycie zewsząd codziennie, jak niebezpieczna jest najbardziej popularna obecnie choroba, ale mam dla was dobrą wiadomość - to nie jest prawda" - przekonuje. Dalej mówi, że choroba ta jest "podobna do innych przeziębień", a zwłaszcza dla dzieci i młodzieży powodujący ją wirus niesie niewielkie ryzyko zagrożenia zdrowia i życia. Twierdzi, że młodzi ludzie nie są "zagrożeniem dla rodziców i dziadków". Powiela również znane z koronasceptycznych grup twierdzenie, że przechorowanie "daje dużo lepszą odporność". "Nie bójcie się wirusa" - apeluje.

Lekarka powtarza znane już manipulacje, półprawdy i mity o szczepionkach na COVID-19. Zamiast o szczepionkach mówi o "szczypawkach". Według Sienkiewicz szczepionki nie zapobiegają chorobie ani przenoszeniu wirusa na inne osoby. Przekonuje ona, że są bardzo niebezpieczne i mogą spowodować uszkodzenie serca, a nawet śmierć. Sugeruje, że skład szczepionek nie jest dokładnie znany i że "nikt też nie bierze odpowiedzialności za powikłania po tej szczypawce".

"Musicie szybko dorosnąć w tych trudnych czasach. Będzie to trudne, ponieważ za chwilę dowiecie się, że nie możecie pójść do szkoły, że nie możecie pojechać na wycieczkę, że musicie zostać w domu, ponieważ nie przyjęliście szczypawki" - kończy swój apel dr Dorota Sienkiewicz i namawia młodych: "bądźcie silni".

O wyjaśnienie twierdzeń z apelu zwróciliśmy się najpierw do dr Sienkiewicz. Poprosiliśmy o skrótowe, kilkuzdaniowe przedstawienie podstaw źródłowych siedmiu wskazanych części apelu. "Każde z twierdzeń zawartych w apelu opiera się na wielu opracowaniach naukowych publikowanych w liczących się czasopismach medycznych na świecie, a także opiniach ekspertów środowisk naukowych na świecie" - zapewnia lekarka w przesłanym nam mailu. "Trudno jest więc w 2-3 zdaniach podać te źródła, dlatego w poniższych linkach znajdzie Pan ich przegląd" - przekonuje.

Doktor Sienkiewicz podkreśla, że jej stowarzyszenie proponuje sprawdzone i skuteczne leczenie mogące powstrzymać rozwój choroby w jej początkowej fazie oraz profilaktykę ukierunkowaną na wzmacnianie układu odporności. "Procedury lecznicze proponowane przez Radę Naukową i Ministra Zdrowia sprowadzają się do teleporady i podawania Paracetamolu oraz oczekiwania na ustąpienie lub rozwój choroby na tyle poważny, że wymaga hospitalizacji, tlenoterapii lub respiratoroterapii" - ocenia.

W mailu do Konkret24 dr Sienkiewicz informuje, że jest lekarzem pediatrą, specjalistą rehabilitacji i pracuje na szpitalnym oddziale rehabilitacyjnym dla dzieci oraz w poradniach rehabilitacyjnych. W działalności naukowej koncentruje się obecnie na leczeniu dzieci z chorobami nerwowo-mięśniowymi "opracowaną nowatorską metodą terapii".

Przesłane nam przez dr Sienkiewicz linki to głównie odnośniki do strony Polskiego Stowarzyszenia Niezależnych Lekarzy i Naukowców, którego jest prezesem. W artykułach są z kolejne linki do dziesiątek opracowań naukowych i raportów na stronach różnych instytucji. Przejrzeliśmy je, ale nie znaleźliśmy takich, które dawałyby solidne i aktualne podstawy naukowe do stwierdzeń głoszonych przez dr Sienkiewicz. Wiele poruszanych kwestii odnosi się do prawdziwych informacji, ale pomija niezbędny kontekst. Linkowane teksty dotyczyły na przykład niskich w porównaniu ze starszymi grupami wiekowymi statystyk wykrywanych zakażeń i stwierdzanych zgonów z COVID-19. Nie było wśród nich jednak artykułów, które pozwoliłyby nazwać COVID-19 chorobą "podobną do innych przeziębień" czy bagatelizować ryzyko zakażenia.

Nie było również tekstów, które dowodziłyby, że szczepienia "są bardzo niebezpieczne". W przesłanym nam artykule ze strony stowarzyszenia pod tytułem "Czy wiesz, jak może wpłynąć na Twoje serce przyjęcie tzw. 'szczepionki' p/Covid-19?" zamieszczono linki do sześciu tekstów o przypadkach zapalenia mięśnia sercowego u osób poniżej 18. roku życia. Artykuły opisywały znane przypadki tej choroby u osób szczepionych przeciw COVID-19, ale nie było w nich wniosków dotyczących dużego ryzyka zachorowania na zapalenie mięśnia sercowego po przyjęciu szczepionki na COVID-19.

Spisaliśmy siedem fragmentów wypowiedzi dr Doroty Sienkiewicz, w których szczególnie powtarzają się niewiarygodne tezy, i przedstawiliśmy je ekspertom z prośbą o skonfrontowanie ich z aktualną wiedzą medyczną. Do tematów poruszonych w apelu odnoszą się: prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska z Katedry Wirusologii i Immunologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Paweł Grzesiowski, ekspert Naczelnej Rady Lekarskiej do spraw walki z COVID-19.

Twierdzenie nr 1: niegroźna choroba

Profesor Agnieszka Szuster-Ciesielska: To nie jest prawda. Obecna fala obnażyła niebezpieczeństwo, jakie niesie koronawirus dla dzieci. Tylko w Stanach Zjednoczonych na COVID-19 zmarło ponad 700 dzieci. Od sierpnia w Wielkiej Brytanii codziennie z powodu COVID-19 przyjmowanych jest do szpitali ponad setka dzieci. Również w Polsce słyszy się głosy lekarzy o coraz większej liczbie dzieci przyjmowanych na oddziały pediatryczne. Z Centrum Matki Polki w Łodzi usłyszeliśmy o trzech przypadkach udarów u małych dzieci chorujących na COVID-19. Do tej pory w Polsce odnotowano 366 przypadków groźnego wielonarządowego zespołu zapalnego (PIMS) u dzieci. Powinniśmy też mieć na względzie długotrwałe pokłosie kontaktu z koronawirusem, tzw. long-covid, który pojawia się też u dzieci przechodzących COVID-19 bezobjawowo. Są to objawy nie tylko dotyczące układu oddechowego, ale także neurologiczne i psychiczne.

Doktor Paweł Grzesiowski: Twierdzenie, że COVID-19 nie jest groźny dla dzieci, straciło aktualność. Tutaj należałoby aktualizować wiedzę. Owszem pierwsze warianty z Wuhanu, D614G i alfa, rzadko wywoływały objawowe zachorowania u dzieci. Fala delta, a obecnie omicron na całym świecie przyniosły dramatyczną zmianę. W niektórych krajach dzieci stanowią około jednej trzeciej wszystkich przypadków wymagających hospitalizacji, włącznie z koniecznością wspomagania oddechu respiratorem. Są również pojedyncze przypadki śmierci wśród dzieci i młodzieży.

Twierdzenie nr 2: młodzi nie są zagrożeniem dla starszych

Profesor Agnieszka Szuster-Ciesielska: Takie stwierdzenia było słychać na początku pandemii, kiedy dopiero rozpoznawano koronawirusa. Obecnie wiadomo, że dzieci roznoszą wirusa tak samo skutecznie jak dorośli. Biorąc pod uwagę słabszą kondycję zdrowotną seniorów oraz niedostateczną odpowiedź na szczepionkę, zakażone wnuki stanowią dla nich realne zagrożenie, podobnie jak dzieci dla rodziców, zwłaszcza niezaszczepionych.

Doktor Paweł Grzesiowski: To jest kompletna bzdura. To jest kłamstwo i to ciężkie, bo mamy przecież liczne dowody naukowe i kliniczne, że dzieci tego wirusa przenoszą. Pokazała to fala delta, gdzie największa liczba ognisk epidemicznych jakie były w Polsce, a przyznał to sam minister zdrowia i również sanepid, była właśnie w szkołach. Dzieci przynosiły wirusa do domu, mamy mnóstwo potwierdzonych ognisk domowych, gdzie dziecko stawało się tym pierwszym ogniwem przynoszącym wirusa do domu. To jest piramidalna bzdura.

Twierdzenie nr 3: przechorowanie daje odporność

Profesor Agnieszka Szuster-Ciesielska: To mit. Nie udowodniono jednoznacznie, że przechorowanie daje lepszą odporność, bo ta zależy już od indywidualnej odpowiedzi danej osoby. Na pewno zakażona osoba wytwarza szerszy wachlarz przeciwciał, ale i u niej może dojść do reinfekcji, zwłaszcza po pojawieniu się wariantu uciekającego odpowiedzi odpornościowej. Co by jednak nie mówić, weźmy pod uwagę koszt nabycia odporności – przechorowanie z niewiadomymi konsekwencjami czy dobrze przebadaną i podaną już milionom szczepionką.

Doktor Paweł Grzesiowski: Rzeczywiście ozdrowieńcy bardzo rzadko zapadali na poprzednie warianty wirusa. Ktoś, kto przechorował COVID-19 na przykład we wrześniu zeszłego roku, nie chorował na wiosnę, bo krążył ten sam wirus z Wuhan lub zmieniony na (D614G) i później na alfę. To wszystko zmieniło się znowu z nastaniem delty, a jeszcze bardziej z nastaniem omicrona. Na dużej liczbie opisanych przypadków widać, że omicron świetnie sobie radzi z odpornością ozdrowieńców. Także i w tym przypadku wiedzę należałoby zaktualizować. Jest to również nieprawda z punktu widzenia naukowego. Badania serologiczne wykazują, że niestety przeciwciała wytworzone przeciwko jednemu typowi wirusa mogą nie chronić przeciwko drugiemu, jeśli mutacje są istotne. I to wyraźnie widać w przypadku delty i omikrona. Również surowica ozdrowieńców może być w takich przypadkach nieskuteczna, jej podawanie może nie mieć sensu.

Twierdzenie nr 4: szczepionki nie zapobiegają chorobie ani przenoszeniu wirusa na inne osoby

Profesor Agnieszka Szuster-Ciesielska: Nie znam szczepionki skutecznej w stu procentach. Ani takiej, która nie daje żadnych działań niepożądanych. Jednak nie można tego porównać z ryzykiem przejścia choroby, z nieraz ciężkimi objawami i powikłaniami. Także szczepionki przeciw COVID-19 nie są w pełni skuteczne, zwłaszcza wobec nowych wariantów. Prawdą jest, że zaszczepione osoby się zakażają, chorują, zdarzają się też zgony wśród najsłabszych i najstarszych. Jeśli jednak spojrzymy na statystyki, te pokazują dobitnie: zgony dominują wśród osób niezaszczepionych. Czy szczepionki powstrzymują transmisję wirusa? Na początku nie, ale powodują, że wirus u zaszczepionej i zakażonej osoby jest znacznie szybciej eliminowany niż u osoby niezaszczepionej. To dlatego zaszczepione osoby wciąż powinny przestrzegać zasad DDM, być testowane i poddawane kwarantannie. To wcale nie świadczy o nieskuteczności szczepionek – taka osoba ma ogromną szansę na uratowanie swojego zdrowia, na przeżycie. Bilans hospitalizacji i zgonów wyraźnie wskazuje, że szczepionki spełniają swoje zadanie, na ile jest to możliwe w obecnej sytuacji.

Doktor Paweł Grzesiowski: Jak ktoś mówi, że szczepionka nie zapobiega zachorowaniu, to oznacza, że w ogóle nie zapobiega. A to jest nieprawda. Natomiast prawdą jest, że szczepionka nie chroni w stu procentach. Szczepionka redukuje ryzyko choroby objawowej czy skąpoobjawowej, czy nawet bezobjawowej. Przy podaniu dwóch dawek szczepionki ochrona przed zachorowaniem na wirusa w wariancie delta to jest około 60 procent, dla omicrona ta wartość jest nawet niższa (o około 30 procent). Po podaniu trzeciej dawki jednak te wartości się podnoszą i można powiedzieć, że osoby zaszczepione mają ochronę przed skąpoobjawowym zakażeniem około 50 procent przed omicronem, a około 90 procent ochrony przed ciężkim zakażeniem. Niestety prawdą jest to, że osoba zaszczepiona może zachorować skąpoobjawowo i przenosić wirusa, ale jednak zaraża krócej i w konsekwencji mniejszą liczbę osób. Często już po trzech dniach u osoby zaszczepionej wirus nie jest wykrywany w drogach oddechowych. Więc to twierdzenie wykorzystuje pewne ziarna prawdy, ale miesza je z innymi, które już są mniej wiarygodne.

Twierdzenie nr 5: szczepionki są niebezpieczne, powodują uszkodzenia serca i inne powikłania

Profesor Agnieszka Szuster-Ciesielska: Jak każda szczepionka, również ta może wywoływać działania niepożądane. W tym te poważniejsze, jak zapalenie mięśnia sercowego. Lecz pojawia się ono po podaniu szczepionek mRNA przede wszystkim u chłopców i młodych mężczyzn z częstotliwością 12,6 przypadków na 1 mln podanych dawek. Dla porównania: zapalenie mięśnia sercowego w wyniku zachorowania na COVID-19 pojawia się u 450 osób na milion zakażonych, czyli ponad 30 razy częściej. Do tego nie można porównywać powagi tego powikłania w obu tych okolicznościach – po szczepieniu zapalenie mięśnia sercowego jest łagodną, samoograniczającą się chorobą, podczas gdy po infekcji zmiany w sercu są poważne.

Doktor Paweł Grzesiowski: Są na świecie takie pojedyncze przypadki. Należy jednak powiedzieć, że w grupie dzieci w wieku od 5 do 11 lat, których jest zaszczepionych na świecie około siedem milionów, nie ma raportów o zapaleniu mięśnia sercowego. Doniesienia o zapaleniu mięśnia sercowego dotyczyły głównie młodych mężczyzn – tak że to kolejny przykład manipulacji informacją. Owszem, odnotowano przypadki łagodnego, samoistnie ustępującego zapalenia mięśnia sercowego. Tyle że przecież w samej chorobie COVID-19 zapalenia mięśnia sercowego są ciężkie i bardzo ciężko pozostawiają stałe uszkodzenie serca.

Twierdzenie 6: nieznany jest dokładny skład szczepionek

Profesor Agnieszka Szuster-Ciesielska: Skład szczepionek jest bardzo dobrze znany i opublikowany. Do tego każda seria szczepionki przed dopuszczeniem do obrotu przechodzi badania jakościowe u wytwórcy oraz dodatkowo w jednym z Państwowych Laboratoriów Kontroli Leków zrzeszonych w sieci pod patronatem Europejskiego Dyrektoriatu ds. Jakości Leków.

Doktor Paweł Grzesiowski: To jest stary trick antyszczepionkowców. Próbują wmówić, że w szczepionkach są jakieś zanieczyszczenia, o których nie ma informacji w charakterystyce produktu leczniczego. Jest to bzdura. Wielokrotnie to było wyjaśnione. Przedstawiano wyniki jakichś badań pod mikroskopem elektronowym, że niby w szczepionkach są jakieś zanieczyszczenia. To wszystko jest wyssane z palca. Pani doktor musiałaby jakoś udowodnić, że w szczepionce jest coś innego, niż piszą producenci.

Twierdzenie 7: nikt nie odpowiada za skutki szczepień

Profesor Agnieszka Szuster-Ciesielska: W sytuacji awaryjnego dopuszczenia szczepionek przepisy mówią, że firma nie może ponosić odpowiedzialności, ponieważ szczepionka nie jest autoryzowana. Taką decyzję podjęto np. w Urzędzie Rejestracji Leków w Stanach Zjednoczonych (FDA). Natomiast jeżeli jest normalny proces dopuszczenia do obrotu i autoryzacja szczepionki, tak jak w przypadku szczepionki mRNA Pfizera, to tutaj odpowiedzialność jest/będzie standardowa, czyli firmy farmaceutyczne będą odpowiadać za te szczepionki i za ewentualne działania uboczne. Rządy wielu krajów zgodziły się wziąć na siebie ewentualnie konsekwencje finansowe takich rzadkich zdarzeń, dzieląc odpowiedzialność z producentami w obliczu tej wyjątkowej sytuacji.

Doktor Paweł Grzesiowski: To jest absolutna nieprawda. Po pierwsze, jeżeli w czasie szczepienia pozostaje błąd ze strony personelu medycznego, to pacjent jest chroniony polskim prawem, które mówi, że w przypadku uszczerbku zdrowia czy życia odpowiada za to lekarz czy pielęgniarka. Jest ubezpieczenie i roszczenie jest wypłacane. Po drugie, jeżeli szczepionka ma błąd technologiczny, producenci za niego odpowiadają. Trzecia sprawa to są ewentualne niepożądane odczyny poszczepienne, za które odszkodowania powinien płacić rząd poprzez fundusz kompensacji NOP-ów. Fundusz ma jednak już niedługo działać i ma działać wstecz – więc to też będzie nieprawdziwa informacja. Pojawiały się wcześniej informacje o uchylaniu się przez firmy farmaceutyczne od odpowiedzialności finansowej, ale tak nigdzie na świecie nie jest tak, że firmy ponoszą odpowiedzialność za zdarzenia, które wynikają nie z wady technologicznej szczepionki, lecz z indywidualnej reakcji człowieka. Za takie zdarzenia odszkodowania powinien wypłacać rząd kraju, który organizuje szczepienia.

Jak poinformował Konkret24 Rafał Hołubicki, rzecznik prasowy Naczelnej Izby Lekarskiej, w stosunku do dr Doroty Sienkiewicz toczy się wiele postępowań wszczętych przez rzeczników okręgowych i Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej. 20 grudnia okręgowy ROZ z Białegostoku wydał postanowienie o wszczęciu postępowania w sprawie rażąco niezgodnych z aktualną wiedzą medyczną wypowiedzi dr Doroty Sienkiewicz publikowanych w mediach społecznościowych od 14 grudnia tego roku. "W tym samym dniu sporządzono postanowienie o przedstawieniu zarzutów i skierowano do OSL wniosek o tymczasowe zawieszenie prawa wykonywania zawodu. Posiedzenie sądu zaplanowano na połowę stycznia 2021 r." - czytamy.

Już 30 grudnia 2020 roku wszczęto postępowanie w sprawie Listu otwartego polskich lekarzy, naukowców i pracowników służby zdrowia do polskich władz oraz mediów z 5 października 2020 roku oraz Apelu naukowców i lekarzy w sprawie szczepień na koronawirusa. Sprawy dotyczą m.in. doktor Sienkiewicz. 24 sierpnia 2021 roku przedstawiono jej zarzut publikowania treści niezgodnych z aktualną wiedzą medyczną. Został już wyznaczony końcowy termin zapoznania się z materiałami postępowania. 27 lipca 2021 roku w Opolu wszczęto inne postepowanie - w sprawie listu adresowanego do jednej ze społeczności szkolnych. 10 sierpnia 2021 roku lekarce zostały przedstawione zarzuty czynnego propagowania postaw antyzdrowotnych, a 17 sierpnia do okręgowego sądu lekarskiego skierowano wniosek o tymczasowe zawieszenie prawa wykonywania zawodu. "Procedura w tym zakresie, przy destruktywnej aktywności obrońcy, toczy się przed OSL – najbliższy termin posiedzenia został wyznaczony na 27 grudnia 2021 r." - poinformował nas rzecznik NIL.

Pytania o działalność doktor Doroty Sienkiewicz wysłaliśmy również do rzecznika prasowego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Według informacji na stronie internetowej uczelni lekarka jest adiunktem na Wydziale Nauk o Zdrowiu. Rzecznik uniwersytetu Marcin Tomkiel odesłał nas do oficjalnego stanowiska władz UMB w sprawie szczepień dzieci. Zachęcono w nim do szczepień i potępiono "pseudonaukowe i szkodliwe działania osób przeciwnych szczepieniom". "Uczelnia wielokrotnie wyjaśniała w mediach, także stacji TVN24, że nie podziela poglądów dr D. Sienkiewicz w sprawie szczepień. Są to jej prywatne poglądy, a nie oficjalne stanowisko UMB. Społeczność akademicka naszej uczelni w prawie 100 proc. jest zaszczepiona i rekomendujemy szczepienia także u dzieci" - napisał Tomkiel do Konkret24.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock/Facebook