Dlaczego w internecie mądrość tłumu zawodzi, czyli algorytmy w służbie fake newsów

Człowiek kontra algorytm. Dlaczego jesteśmy podatni na manipulacje w mediach społecznościowychShutterstock

Była pracownica Facebooka powiedziała podczas przesłuchania przed Senatem Stanów Zjednoczonych, że produkty tego portalu "zaogniają podziały społeczne i osłabiają demokrację". Badania zachowań internautów potwierdzają, że algorytmy mediów społecznościowych sprzyjają rozpowszechnianiu mało jakościowych treści - w tym fake newsów.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Frances Haugen, która pracowała w Facebooku jako product manager w dziale zajmującym się dezinformacją, 5 października złożyła zeznania przed komisją amerykańskiego Senatu. 37-letnia Haugen przyznała, że to ona stała za wyciekiem informacji, na podstawie których "Wall Street Journal" opublikował głośną serię artykułów. Wynika z nich m.in., że wprowadzając algorytm treści, Facebook przyczynił się wzrostu polaryzacji w internecie; ponadto nie podjął kroków w celu zmniejszenia rozpowszechnianej w tym portalu niechęci do szczepień.

"Jestem tutaj, bo uważam, że produkty Facebooka szkodzą dzieciom, zaogniają podziały, osłabiają naszą demokrację i wiele więcej. Szefowie firmy wiedzą, jak uczynić Facebook i Instagram bezpieczniejszymi, ale nie zrobią koniecznych zmian, bo przedkładają swoje ogromne zyski ponad ludzi" - powiedziała Haugen podczas wysłuchania przed komisją ds. handlu w amerykańskim Senacie.

Zeznała, że spółka wraz z jej szefem Markiem Zuckerbergiem ma świadomość, iż jej algorytmy promują treści zawierające nienawiść i dezinformację, co - zdaniem Haugen - przyczyniło się m.in. do zbrodni na tle etnicznym w Mjanmie czy Etiopii. Dodała, że Instagram szkodzi nastolatkom, powodując ich uzależnienia i obniżenie poczucia własnej wartości oraz promuje szkodliwe nawyki żywieniowe i anoreksję. Haugen zwróciła się do prawodawców, by wprowadzili regulacje i nadzór wobec serwisów społecznościowych, podobnie jak zrobili to w przypadku przemysłu tytoniowego czy producentów opioidów.

Czy Facebook, Instagram i inne portale społecznościowe rzeczywiście tak mocno wpływają na ludzkie decyzje i zachowania? Potwierdzają to badania, o których w portalu The Conversation pisze Filippo Menczer - informatyk, profesor Uniwersytetu Indiany. Wyjaśnia, że działania mediów społecznościowych polegają w dużej mierze na analizie ludzkich zachowań. Algorytmy zwracają uwagę na wszelkie interakcje - polubienia, komentarze i udostępnienia. "Farmy trolli, organizacje rozpowszechniające prowokacyjne treści, wykorzystują ten fakt kopiując treści wywołujące szczególne zaangażowanie i publikując je jako własne, co pozwala im dotrzeć do szerokiego grona odbiorców" - tłumaczy naukowiec.

Sztuczna inteligencja wykorzystuje naturalne ludzkie zachowania

W artykule w The Conversation prof. Filippo Menczer pisze o koncepcji mądrości tłumu (ang. wisdom of crowds). Zgodnie z jej założeniem wykorzystanie sygnałów płynących z działań, opinii i preferencji innych osób prowadzi do podejmowania trafnych decyzji. Profesor tłumaczy, że w ciągu milionów lat ewolucji zasady te zostały zakodowane w ludzkim mózgu w postaci błędów poznawczych takich jak efekt czystej ekspozycji czy zasada podczepienia. "Jeśli wszyscy zaczynają biec, ty też powinieneś; może ktoś zobaczył zbliżającego się lwa i ucieczka może uratować ci życie. Możesz nie wiedzieć o co chodzi, ale mądrzej jest zadawać pytania później" - wyjaśnia Filippo Menczer.Ludzki mózg wyłapuje wskazówki z otoczenia i przekłada je na decyzje: podążania za zwycięzcą, za większością czy naśladowania sąsiada. Takie zachowania sprawdzają się w typowych sytuacjach, bo opierają się na solidnych założeniach. Wszak ludzie często działają racjonalnie i korzystają z doświadczenia. Gdy do gry wchodzi technologia, ludzie uzyskują dostęp do sygnałów pochodzących od znacznie większej liczby osób, w większości nieznanych. "Aplikacje sztucznej inteligencji intensywnie wykorzystują te sygnały popularności lub 'zaangażowania', od wyboru wyników wyszukiwania do polecania muzyki i filmów, od sugerowania przyjaciół do rankingu postów w kanałach informacyjnych" - opisuje Filippo Menczer.Wykorzystywanie przez algorytmy kryterium popularności treści, a nie np. pytań wprowadzanych do wyszukiwarek, może prowadzić do szkodliwych, niezamierzonych konsekwencji. Algorytmy takich serwisów jak Facebook, Instagram, Twitter, YouTube i TikTok biorą pod uwagę to, co użytkownik lubi, komentuje i udostępnia - innymi słowy: treści, w które się angażuje. "Celem algorytmów jest zmaksymalizowanie zaangażowania poprzez znalezienie tego, co ludzie lubią i umieszczenie tego na szczycie ich feedów" - wyjaśnia ekspert.Fałszywe założenieProfesor Menczer zauważa, że takie działanie algorytmów tylko pozornie wydaje się rozsądne. Skoro ludzie szukają wiarygodnych informacji, algorytmy powinny prowadzić ich do kolejnych treści wysokiej jakości. "Mądrość tłumu działa w tym wypadku na założeniu, że polecanie tego, co popularne, pomoże wysokiej jakości treściom 'piąć się w górę'" - pisze Menczer. Wraz ze współpracownikami postanowił sprawdzić, czy takie założenie jest prawdziwe.Profesor odsyła w tym miejscu do artykułu opublikowanego w 2018 w czasopiśmie "Nature". Wraz z innymi naukowcami Uniwersytetu Indiany przetestował wyżej opisane założenie. Zbadał algorytm, który szereguje elementy na podstawie jakości i popularności. "Okazało się, że - generalnie rzecz biorąc - popularność obniża ogólną jakość treści" - relacjonuje Menczer. Wynika to z faktu, że w przypadku, gdy relatywnie niewiele osób zetknęło się z daną treścią, zaangażowanie widoczne w mediach społecznościowych nie odzwierciedla faktycznej jakości tej treści. Natomiast odnotowując popularność danego materiału, algorytm zasugeruje go kolejnym użytkownikom. Właśnie w ten sposób szansę na rozpowszechnienie zyskują mało wiarygodne treści.Profesor Menczer zwraca uwagę, że dotyczy to nie tylko sztucznej inteligencji. Także ludzie im więcej razy zetkną się z jakąś ideą w sieci, tym bardziej prawdopodobne jest, że się z nią zgodzą i będą ją rozpowszechniać. "Kiedy media społecznościowe informują ludzi o tym, że dany temat staje się wirusowy, ich uprzedzenia poznawcze zaczynają działać i przekładają się na nieodpartą chęć zwrócenia na niego uwagi i podzielenia się nim" - pisze Menczer.EksperymentNastępnie prof. Filippo Menczer opisuje niedawny eksperymencie z wykorzystaniem aplikacji Fakey. Wyniki opublikowano w 2020 roku na stronie Harvard Kennedy School Misinformation Review. Fakey to gra, która symuluje medium społecznościowe, takie jak na Facebook czy Twitter. Gracze widzą mieszankę artykułów z różnych źródeł - mediów głównego nurtu, ale i mediów szerzących fake newsy, niesprawdzone teorie naukowe czy spiskowe. Otrzymują punkty za udostępnianie lub polubienie wiadomości z wiarygodnych źródeł oraz za oznaczanie artykułów o niskiej wiarygodności jako wymagające fact-checkingu."Stwierdziliśmy, że gracze są bardziej skłonni do dzielenia się wiadomościami, a mniej skłonni do oznaczania artykułów z mało wiarygodnych źródeł, gdy widzą, że wielu innych użytkowników zaangażowało się w te artykuły" - relacjonuje prof. Menczer (patrz wykres poniżej). "Mądrość tłumu zawodzi, ponieważ jest zbudowana na fałszywym założeniu, że tłum składa się z różnorodnych, niezależnych źródeł" - kwituje.Jakie są przyczyny popularności treści napotykanych w internecie? Profesor Menczer ma na to trzy wyjaśnienia:1) Ludzie mają tendencję do łączenia się z podobnymi do siebie osobami, a osoby, z którymi się nie zgadzają, mogą po prostu usunąć z listy internetowych znajomych. Sprzyja to tworzeniu homogenicznych społeczności.2) Ludzie wpływają nawzajem na swoje zachowania. "Pewien słynny eksperyment wykazał, że wiedza o tym, jaką muzykę lubią twoi przyjaciele, wpływa na twoje własne preferencje. Społeczne pragnienie dostosowania się zniekształca twój niezależny osąd" - tłumaczy prof. Menczer.3) Zaangażowanie internautów może być celowo wykorzystywane do manipulowania zachowaniami internautów. Wyszukiwarki aktywnie działają na rzecz tzw. farm linków, ale platformy mediów społecznościowych dopiero zaczynają poznawać swoje słabe punkty. Wykorzystują to manipulatorzy tworzący fałszywe konta, boty czy fałszywe sieci. "Zalewają sieć, by stworzyć pozory, że jakaś teoria spiskowa lub kandydat polityczny jest popularny, oszukując zarówno algorytmy platform, jak i uprzedzenia poznawcze ludzi" - wyjaśnia prof. Menczer.Spowolnić przepływ informacji?Jak zaradzić rozprzestrzenianiu się niskiej jakości treści i prymatowi popularności? "Platformy technologiczne są obecnie w defensywie. Podczas wyborów stają się coraz bardziej agresywne, usuwając fałszywe konta i szkodliwe dezinformacje. Jednak te wysiłki mogą przypominać grę w kotka i myszkę" - zauważa prof. Filippo Menczer. Zaleca inne, prewencyjne podejście. Polegałoby ono na "zwiększeniu tarcia" - chodzi o spowolnienie procesu rozprzestrzeniania się informacji. "Częste zachowania, takie jak automatyczne polubienia i udostępnienia, mogłyby być hamowane przez testy CAPTCHA, które wymagają reakcji człowieka, lub opłaty" - proponuje. Przekonuje, że nie tylko zmniejszyłoby to możliwości manipulacji, ale i skłoniłoby użytkowników internetu do zwracania większej uwagi na to, co widzą.Według prof. Menczera w rozwiązaniu problemu pomogłoby również dostosowanie algorytmów przez firmy z branży mediów społecznościowych tak, by w mniejszym stopniu polegały na popularności, a w większym na jakości. "Być może rewelacje sygnalistów dostarczą niezbędnego impulsu" - podsumowuje.

Reakcje internautów na posty niskiej jakości w mediach społecznościowych w zależności od ich popularności
Reakcje internautów na posty niskiej jakości w mediach społecznościowych w zależności od ich popularnościReakcje internautów na posty niskiej jakości w mediach społecznościowych w zależności od ich popularnościThe Conversation; Harvard Kennedy School Misinformation Review

Autor: oprac. Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24, The Conversation; Zdjęcie: Shutterstock

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Poseł Konfederacji Roman Fritz przyrównał sytuację odstąpienia od terapii daremnej wobec pacjenta do jego eutanazji. W Sejmie oskarżono lekarzy o promowanie "cywilizacji śmierci". Lekarze zareagowali pismem do marszałka - a my wyjaśniamy, jak zmanipulowano opinię publiczną co do terapii daremnej. Bo akurat w tej sprawie jednym głosem mówią zarówno Naczelna Rada Lekarska, jak i episkopat.

Mocne słowa w Sejmie: "śmierć zaczęła nosić biały kitel". Manipulacje o terapii daremnej

Mocne słowa w Sejmie: "śmierć zaczęła nosić biały kitel". Manipulacje o terapii daremnej

Źródło:
Konkret24

Po ostatnich publicznych wystąpieniach prezydenta USA w sieci krąży rzekomy cytat, w którym Donald Trump miał kiedyś obrazić republikańskich wyborców. Jednak takie słowa nie padły, takiego wywiadu nie było, a ów fake news wraca niczym bumerang, gdy tylko Trump powie coś kontrowersyjnego.

"Mógłbym kłamać, a oni by to przełknęli". Tego nie powiedział Trump

"Mógłbym kłamać, a oni by to przełknęli". Tego nie powiedział Trump

Źródło:
Konkret24

Sławomir Mentzen podczas spotkań z wyborcami w ramach kampanii prezydenckiej twierdzi, że działania klimatyczne Unii Europejskiej dążą do spadku temperatury o jeden stopień Celsjusza. Poseł wprowadza w błąd - myli spadek temperatury z ograniczeniem wzrostu średniej temperatury na świecie. Wyjaśniamy.

Zielony Ład tylko po to, aby było "jeden stopień chłodniej". Mentzen manipuluje

Zielony Ład tylko po to, aby było "jeden stopień chłodniej". Mentzen manipuluje

Źródło:
Konkret24

Decyzje amerykańskiej administracji odbijają się szerokim echem wśród internautów, także polskich. Na ich podstawach często powstają fałszywe przekazy. Tym razem ich ofiarą padła zwolniona urzędniczka amerykańskiego resortu rolnictwa. W tle są zarzuty wobec poprzedniej władzy, ceny jajek, inflacja i ptasia grypa.

Aresztowana "agentka deep state" winna wysokim cenom jaj? Nowy przykład amerykańskiej dezinformacji

Aresztowana "agentka deep state" winna wysokim cenom jaj? Nowy przykład amerykańskiej dezinformacji

Źródło:
Konkret24

"Przerzut nielegalnych imigrantów" z Niemiec do Polski, "Niemcy imigrantów odwożą do Polski" - takie informacje krążą w polskim internecie, a politycy opozycji je powielają. Chodzi o pewne zdarzenie na polsko-niemieckim przejściu granicznym, które posłużyło do zbudowania tej fałszywej narracji.

"Niemieckie służby przekazują migranta do Polski". Wyjaśnienie zaskakuje

"Niemieckie służby przekazują migranta do Polski". Wyjaśnienie zaskakuje

Źródło:
Konkret24

Popularny w sieci ratownik medyczny Damian Garlicki został społecznym asystentem posła Konfederacji Grzegorza Płaczka. Treści, które ów asystent publikuje na swoich profilach społecznościowych, propagują rosyjskie tezy o wojnie w Ukrainie i antyukraińską narrację. A ponadto spiskowe teorie antyszczepionkowe niezgodne z faktami i nauką.

Nie tylko Bucza. Jak asystent polskiego posła sieje rosyjską dezinformację

Nie tylko Bucza. Jak asystent polskiego posła sieje rosyjską dezinformację

Źródło:
Konkret24

Europoseł PiS Maciej Wąsik "ujawnił" unijne rozporządzenie, które tajne nie jest, i na jego podstawie stworzył tezy, które nie są prawdą. Sprawa dotyczy paktu migracyjnego, który wzbudza ogromne emocje wśród Polaków. Pokazane w unijnym dokumencie liczby znaczą co innego, niż podał europoseł. Wyjaśniamy.

Wąsik "ujawnia straszne skutki" paktu migracyjnego. I trzy razy mija się z prawdą

Wąsik "ujawnia straszne skutki" paktu migracyjnego. I trzy razy mija się z prawdą

Źródło:
Konkret24

Polityczna akcja prezesa Trybunału Konstytucyjnego z oskarżeniem rządzących o rzekomy "zamach stanu" w Polsce okazała się "politycznym złotem" dla rosyjskiej dezinformacji. Według kremlowskich mediów premier Donald Tusk został postawiony w stan oskarżenia, poparł to prezydent Andrzej Duda, lecz rząd wyprowadzi niedługo wojsko na ulice.

Jak Kreml wykorzystał akcję Święczkowskiego z "zamachem stanu"

Jak Kreml wykorzystał akcję Święczkowskiego z "zamachem stanu"

Źródło:
Konkret24

Scarlett Johansson, Steven Spielberg, Woody Allen, Lenny Kravitz czy Adam Sander - to niektóre z gwiazd, które miały wziąć udział w rzekomej akcji amerykańskich celebrytów wymierzonej w Kanyego Westa. Problem w tym, że nigdy nie wystąpili w filmie, który w sieci generuje setki tysięcy odsłon.

Zuckerberg, Spielberg, Kravitz "odpowiadają antysemicie" Westowi? Nie wierzcie

Zuckerberg, Spielberg, Kravitz "odpowiadają antysemicie" Westowi? Nie wierzcie

Źródło:
Konkret24

W internecie krąży coraz więcej dezinformujących treści na temat polskich rezerw złota. Jedni piszą, że wcale nie należą one do Polski. Inni - że nie wiadomo, gdzie są przechowywane. Jeszcze inni - że polskie złoto należy do całej Unii Europejskiej. Sprawdziliśmy.

Polskie rezerwy złota. "Nie należą tylko do Polski"? Gdzie są przechowywane?

Polskie rezerwy złota. "Nie należą tylko do Polski"? Gdzie są przechowywane?

Źródło:
Konkret24

Podczas gdy resort zdrowia zaleca szczepienia na HPV, przeciwnicy szczepionek twierdzą, że nie ma on dokumentacji potwierdzającej skuteczność i bezpieczeństwo preparatu. Dowodem ma być fragment pisma rozpowszechnianego między innymi przez posła Konfederacji Konrada Berkowicza. Polityk sieje fałszywy przekaz. Eksperci przestrzegają i wyjaśniają.

Berkowicz zniechęca do szczepień na HPV. "Pan poseł nie ma wiedzy"

Berkowicz zniechęca do szczepień na HPV. "Pan poseł nie ma wiedzy"

Źródło:
Konkret24

Według rozpowszechnianego przekazu kanclerz Niemiec Olaf Scholz rzekomo "kazał Tuskowi przyjmować niechcianych migrantów w Polsce", a polski premier się na to rzekomo zgodził. Ma chodzić nawet o 200 tysięcy cudzoziemców przesłanych z Niemiec do Polski. To fałszywa, zmanipulowana interpretacja fragmentu debaty przedwyborczej w Niemczech, którą w Polsce nagłaśniają politycy opozycji.

"Scholz wsypał Tuska". Podwójna manipulacja w polskiej narracji o debacie w Niemczech

"Scholz wsypał Tuska". Podwójna manipulacja w polskiej narracji o debacie w Niemczech

Źródło:
Konkret24

"To szaleństwo. Proces za polubienie wpisu!" - tak Elon Musk skomentował fragment wywiadu z Patrykiem Jakim. Polski europoseł opowiadał, za co grożą mu trzy lata więzienia. Przedstawił jednak swoją wersję, a my przypominamy, o co naprawdę chodzi w tym procesie.

Musk komentuje wywiad Jakiego: "to szaleństwo". Na co skarżył się europoseł

Musk komentuje wywiad Jakiego: "to szaleństwo". Na co skarżył się europoseł

Źródło:
Konkret24

Według posła Michała Moskala i innych polityków PiS "pakt migracyjny wchodzi w fazę realizacji", a "państwowe instytucje mają być przygotowane na przyjęcie rzesz nielegalnych imigrantów". Dowodzić tego ma pismo, którego kopię Moskal opublikował w mediach społecznościowych. A to aktualizacja dokumentu, którego przyjęcie wymusza ustawa przyjęta... za pierwszych rządów PiS.

"Sekretny" plan Tuska. Poseł Moskal manipuluje opinią publiczną

"Sekretny" plan Tuska. Poseł Moskal manipuluje opinią publiczną

Źródło:
Konkret24

Rachunki za energię niższe o jedną trzecią - taką obietnicę złożył wyborcom Karol Nawrocki, kandydat Prawa i Sprawiedliwości na prezydenta. Wyjaśniamy, dlaczego prezydent RP ma "marginalny wpływ" na ceny energii - zarówno na świecie, jak i w Polsce.

Nawrocki: prąd będzie tańszy o 33 procent. Ale nie prezydent o tym decyduje

Nawrocki: prąd będzie tańszy o 33 procent. Ale nie prezydent o tym decyduje

Źródło:
Konkret24

Zapowiedzi rządu o "reakcji na przestępczość zorganizowaną cudzoziemców" wykorzystuje kandydat KO na prezydenta Rafał Trzaskowski, przywołując w swoich wystąpieniach liczbę "deportowanych" z Polski w 2024 roku. Jeszcze inną liczbę - jako "wydalonych Gruzinów" - podaje minister Katarzyna Lubnauer. Co to za statystyki?

1082 czy 2589 cudzoziemców "wydalonych z Polski"? Dużo więcej

1082 czy 2589 cudzoziemców "wydalonych z Polski"? Dużo więcej

Źródło:
Konkret24

Profesor Andrzej Zybertowicz stwierdził, że Komisja Europejska - decydując o ewentualnym zwolnieniu Polski z obowiązku przyjmowania migrantów - będzie uwzględniała obecną liczbę ukraińskich uchodźców w naszym kraju. Sprawdziliśmy, co stanowią unijne dokumenty w tej sprawie.

Pakt migracyjny a Polska. Kiedy Komisja Europejska zdecyduje

Pakt migracyjny a Polska. Kiedy Komisja Europejska zdecyduje

Źródło:
Konkret24

Angelina Jolie miała dostać 20 milionów dolarów, Sean Penn – 5 milionów, a Orlando Bloom – 8 milionów za to, że pojechali na Ukrainę robić promocję Zełenskiemu - taka narracja rozpowszechniana jest w internecie. Wyjazdy miały być finansowane przez amerykańską agencję pomocową USAID. Pojawienie się tej historii nieprzypadkowo zbiega się w czasie z ostatnimi decyzjami Donalda Trumpa. Zmyślony przekaz jest tworem rosyjskiej dezinformacji i ma konkretny cel.

Gwiazdy Hollywood i miliony dolarów "za fotkę z Zełenskim". Jak Kreml sieje zwątpienie

Gwiazdy Hollywood i miliony dolarów "za fotkę z Zełenskim". Jak Kreml sieje zwątpienie

Źródło:
Konkret24

Jak to jest z dostępem członków sejmowej komisji ds. Pegasusa do najtajniejszych informacji? Wobec dyskusji na ten temat pomiędzy politykami - sprawdziliśmy. Okazuje się, że rzeczywiście nie wszyscy mogą czytać akta z klauzulą "ściśle tajne".

"Dostępu nie mają"? Członkowie komisji do spraw Pegasusa a tajne materiały

"Dostępu nie mają"? Członkowie komisji do spraw Pegasusa a tajne materiały

Źródło:
Konkret24

Brak przesłanek prawnych do twierdzenia, że w Polsce doszło do zamachu stanu - oceniają eksperci, komentując zawiadomienie do prokuratury złożone przez prezesa Trybunału Konstytucyjnego Bogdana Święczkowskiego. A raczej: do konkretnego prokuratora. Bo kto, przez kogo i w jakiej sprawie uruchomił tę akcję, dużo mówi o jej drugim, politycznym dnie.

"Zamach stanu" według Święczkowskiego. Eksperci: polityczny performance

"Zamach stanu" według Święczkowskiego. Eksperci: polityczny performance

Źródło:
Konkret24

Coraz częściej politycy opozycji, ale też prawicowe media i internauci alarmują, że po wyborach prezydenckich w Polsce możliwy jest "wariant rumuński" - jeśli zwycięzca "nie spodoba się Brukseli". Na temat wydarzeń w Rumunii krąży wiele manipulacji, wszystkiego nie ujawniono, dlatego łatwo ten casus wykorzystywać w fałszywych przekazach. Wyjaśniamy, co na razie ustalono w sprawie wpływu na wybory w Rumunii.

"Scenariusz rumuński". O co chodzi i czego nie wiemy

"Scenariusz rumuński". O co chodzi i czego nie wiemy

Źródło:
Konkret24

- Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory poprzez Twittera czy Facebooka - stwierdził w radiowym wywiadzie kandydujący na prezydenta poseł Marek Jakubiak. To częsta postawa tych, którzy lekceważą skuteczność odziaływania kanałów Putina. Przedstawiamy pięć głównych stosowanych w rosyjskiej dezinformacji metod wpływania na poglądy wyborców.

"Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory". To możesz być łatwym celem

"Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory". To możesz być łatwym celem

Źródło:
Konkret24

"Niech sprawdzi konta swoich kolegów, część na pewno tam znajdzie" - reagują internauci na rozpowszechniany w mediach społecznościowych przekaz, jakoby prezydent Wołodymyr Zełenski sprzeniewierzył pieniądze przekazane przez USA na pomoc walczącej Ukrainie. Ta narracja powstała w wyniku zmanipulowania wypowiedzi Zełenskiego i jest podbijana w sieci przez prokremlowskie kanały.

"Gdzie się podziało 200 miliardów na armię". Zmanipulowane słowa Zełenskiego

"Gdzie się podziało 200 miliardów na armię". Zmanipulowane słowa Zełenskiego

Źródło:
Konkret24

Jak w końcu będzie z kominkami opalanymi drewnem? W mediach społecznościowych internauci nie zostawiają suchej nitki na propozycjach rzekomych nowych przepisów, alarmując, że w całym kraju zacznie obowiązywać zakaz używania kominków na drewno. Jednak są już kolejne propozycje zmian w programie "Czyste powietrze", a Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uspokaja.

"Koniec domowych kominków"? Co się zmieniło

"Koniec domowych kominków"? Co się zmieniło

Źródło:
Konkret24

Akcje, petycje, plakaty, fałszywe informacje - politycy Konfederacji, ale też Karol Nawrocki oraz rzesza internautów dezinformują na temat Centrów Integracji Cudzoziemców. Alarmują, że to "ośrodki dla nielegalnych imigrantów", że powstają "z pieniędzy podatników", że to realizacja paktu migracyjnego. To wszystko nieprawda.

Centra Integracji Cudzoziemców dla "nielegalnych imigrantów"? Wielostopniowa manipulacja

Centra Integracji Cudzoziemców dla "nielegalnych imigrantów"? Wielostopniowa manipulacja

Źródło:
Konkret24