Wojewodami zostali ci, którzy w większości przypadków przegrali wybory? Sprawdzamy


Katastrofa ekologiczna na Odrze zwróciła uwagę na opieszałość niektórych wojewodów w ograniczaniu jej skutków. Partia Zieloni domaga się dymisji wojewodów pięciu nadodrzańskich województw. A w mediach społecznościowych pojawiły się złośliwe sugestie, że wojewodami zostają głównie ludzie, którzy nie poradzili sobie w ostatnich wyborach w 2019 roku.

W związku z sytuacją na Odrze premier Mateusz Morawiecki jak dotąd podjął decyzje o dymisji Przemysława Dacy, prezesa Wód Polskich, instytucji odpowiedzialnej za gospodarkę wodną w Polsce oraz Głównego Inspektora Ochrony Środowiska Michała Mistrzaka. Opozycja domaga się z kolei dymisji minister klimatu i środowiska Anny Moskwy, jej zastępcy Jacka Ozdoby i ministra infrastruktury Andrzeja Adamczyka.

Liderka Partii Zieloni Urszula Zielińska do tego grona dołącza pięciu wojewodów z województw, przez które przepływa Odra: śląskiego, opolskiego, dolnośląskiego, lubuskiego i zachodniopomorskiego. "17 dni zajęło wojewodom zwołanie pierwszych sztabów kryzysowych. 17 dni zajęło wysłanie alertów – smsów z Rządowego Centrum Bezpieczeństwa. Przez te 17 dni ludzie w środku wakacji kąpali się w rzece, bawili się, poili zwierzęta i jedli złowione w Odrze ryby. Byli bezpośrednio zagrożeni" – mówiła posłanka klubu Koalicji Obywatelskiej 15 sierpnia na antenie TVN24.

Partia Zieloni chce dymisji pięciu wojewodów
Partia Zieloni chce dymisji pięciu wojewodów

Bez powodzenia w wyborach

Działalność wojewodów przyciągnęła uwagę internautów. Popularny na Twitterze (27,2 tys. obserwujących) użytkownik konta o nazwie Józef Moneta (@jozefmoneta) napisał 14 sierpnia: "Ciekawa zależność. Funkcje wojewodów z ramienia realnej naprawy w większości przypadków(znacznej) sprawują politycy, którym nie powiodło się w ostatnich wyborach do Sejmu, Senatu, Europarlamentu" (pisownia wszystkich wpisów oryginalna).

"Nie możemy pozwolić, żeby nasi koledzy, którzy wykrwawiali się dla partii marli głodem, czy jakoś tak..." – napisał w odpowiedzi inny internauta. "Nagrody pocieszenia dla wiernych sług" - skomentował kolejny użytkownik.

Sprawdziliśmy więc, czy teza twitterowicza ma pokrycie w faktach.

Wpis @jozefmoneta o osobach na stanowiskach wojewodów Twitter.com

Wyborczy start

Przejrzeliśmy listy kandydatów w wyborach do Parlamentu Europejskiego, które odbyły się 26 maja 2019 roku i listy kandydatów do Sejmu i Senatu w wyborach, które zostały przeprowadzone 13 października 2019 roku.

Z osób, które 22 sierpnia 2022 roku zajmują stanowiska wojewodów, tylko trzy nie startowały w wyborach parlamentarnych:

Tobiasz Bocheński, obecny wojewoda łódzki

Łukasz Kmita, wojewoda małopolski

Jarosław Wieczorek, wojewoda śląski.

Z pozostałych 13 osób do Sejmu wystartowało dziesięcioro obecnych wojewodów:

Zbigniew Bogucki, wojewoda zachodniopomorski

Artur Chojecki, wojewoda warmińsko-mazurski

Władysław Dajczak, wojewoda lubuski

Dariusz Drelich, wojewoda pomorski

Sławomir Kłosowski, wojewoda opolski

Zbigniew Koniusz, wojewoda świętokrzyski

Ewa Leniart, wojewoda podkarpacka

Bogdan Paszkowski, wojewoda podlaski

Lech Sprawka, wojewoda lubelski

Michał Zieliński, wojewoda wielkopolski.

Do Senatu kandydowali:

Jarosław Obremski, wojewoda dolnośląski

Konstanty Radziwiłł, wojewoda mazowiecki

Mikołaj Bogdanowicz, wojewoda kujawsko-pomorski.

Dwukrotna próba sił

Czworo obecnych wojewodów zaliczyło w 2019 roku podwójny start wyborczy. To wojewoda podkarpacki Ewa Leniart i wojewoda lubuski Władysław Dajczak a także obecny wojewoda mazowiecki Konstanty Radziwiłł i wojewoda opolski Sławomir Kłosowski (europoseł w latach 2015-2019) – wszyscy byli kandydatami PiS także w wyborach do Parlamentu Europejskiego 26 maja 2019 roku. Ale żadne z nich mandatu europosła nie zdobyło, kilka miesięcy później wszyscy trafili na listy kandydatów do Sejmu i Senatu.

Z wojewody na posła i odwrotnie

Tylko dwie osoby (na 13 osób będących obecnie na stanowiskach wojewodów) – Władysław Dajczak i Ewa Leniart zdobyły w wyborach 2019 roku poselskie mandaty. Tuż po wyborach Ewa Leniart zrezygnowała ze stanowiska wojewody (była nim od 8 grudnia 2015 roku) – nie można go bowiem łączyć z wykonywaniem mandatu posła i senatora. Ale 13 stycznia 2020 roku, po powyborczych układankach personalnych premier Mateusz Morawiecki powołał ją na stanowisko wojewody podkarpackiego. Do Sejmu na jej miejsce wszedł Andrzej Szlachta, który w wyborach nie zdobył mandatu.

Podobnie było z Władysławem Dajczakiem, który najpierw zrezygnował ze stanowiska wojewody lubuskiego, szykując się do poselskiej posady, ale w połowie stycznia 2020 roku wrócił na stanowisko.

Na miejscu wojewody Dajczaka w Sejmie zasiadł Jacek Kurzępa. Jego nazwisko pojawia się w domniemanych mailach ze skrzynki pocztowej szefa kancelarii premiera Michała Dworczyka, o czym napisał Onet. Jacek Kurzępa dwa dni po wyborach, 15 października 2019 roku miał wysłać do ministra Dworczyka mail, w którym pisał: "bez dodatkowego zatrudnienia nie przeżyję i popadnę w poważne kłopoty" i dodawał, że "Jakby co biorę wszystko" (pisownia oryginalna). Ślubowanie poselskie Jacek Kurzępa złożył 22 stycznia 2020 roku.

Personalna układanka

Na listach kandydatów do Sejmu i Senatu z 2019 roku odnajdujemy nazwiska 13 wojewodów, którzy te funkcje pełnili w dniu wyborów, czyli 13 października 2019 roku. Sześcioro dalej jest wojewodami, jeden już wojewodą nie jest. Sześcioro zostało natomiast posłami:

Agata Wojtyszek, była wojewoda świętokrzyska

Paweł Hreniak – były wojewoda dolnośląski

Zbigniew Hoffmann – były wojewoda wielkopolski (obecnie minister - członek Rady Ministrów)

Zdzisław Sipiera – były wojewoda mazowiecki

Przemysław Czarnek – były wojewoda lubelski (obecnie minister edukacji i nauki)

Zbigniew Rau – były wojewoda łódzki (teraz minister spraw zagranicznych).

Ich stanowiska objęli ci, którzy do Sejmu lub Senatu się nie dostali bezpośrednio: Jarosław Obremski (startował do Senatu, był senatorem w kadencji 2015-2019, jest wojewodą dolnośląskim; Lech Sprawka – został wojewodą lubelskim; Konstanty Radziwiłł (również był senatorem w kadencji 2015-2019) – jest wojewodą mazowieckim; Zbigniew Koniusz - został wojewodą świętokrzyskim; Łukasz Mikołajczyk – po wyborach został wojewodą wielkopolskim, w 2020 został zastąpiony przez Michała Zielińskiego, który też bez powodzenia startował w wyborach do Sejmu.

Robert Biedroń krytykuje działalność wojewody mazowieckiego Konstantego Radziwiłła (31.05.2021)
Robert Biedroń krytykuje działalność wojewody mazowieckiego Konstantego Radziwiłła (31.05.2021) tvn24

Podsumowując, bycie wojewodą, czyli przedstawicielem rządu w terenie - nie zależy tylko i wyłącznie od sukcesu bądź jego braku w wyborach. To efekt skomplikowanej personalnej układanki, obejmującej 235 posłów i 48 senatorów (tyle PiS zdobył w 2019 roku mandatów) oraz 210 tzw. kierowniczych stanowisk państwowych (członkowie rządu, ministrowie i wiceministrowie, wojewodowie i ich zastępcy, szefowie urzędów i instytucji centralnych). Dla jednych stanowisko wojewody jest "złotym spadochronem", dla innych – trampoliną do politycznej kariery.

Autor: Piotr Jaźwiński / Źródło: Konkret24, zdjęcia: Tomasz Gzell, Maciej Kulczyński, Jerzy Muszyński/PAP

Pozostałe wiadomości

Według jednych umowa Unii Europejskiej z Mercosur "zniszczy dorobek polskiego rolnictwa". Według innych będzie szansą na zwiększenie polskiego eksportu do krajów Ameryki Południowej. Polityczna dyskusja skupia się jednak na sytuacji rolników, a obaw słyszymy więcej niż argumentów "za". Czy rzeczywiście takowych nie ma? Wyjaśniamy, co kryje się w tej kontrowersyjnej umowie.

Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi

Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi

Źródło:
TVN24+

Jednym z fałszywych przekazów po naruszeniu polskiej przestrzeni powietrznej jest ten, że znalezione drony były klejone taśmą i to ma być dowód, że zrobiono je chałupniczo w Ukrainie. Przestrzegamy: to rosyjska dezinformacja. Wyjaśnienie, skąd ta taśma na dronach, jest proste.

"Drony klejone na taśmę"? Tak, celowo. Nie wierz dezinformacji

"Drony klejone na taśmę"? Tak, celowo. Nie wierz dezinformacji

Źródło:
Konkret24

Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek w ramach przywracania praworządności zakłada odzyskiwanie pieniędzy od tak zwanych neo-sędziów. Ponieważ Polska musi za wydane przez nich wyroki wypłacać milionowe odszkodowania, mają te straty pokrywać "z własnej kieszeni". Czy to prawnie możliwe? Różnice zdań wśród prawników nie wieszczą tym planom powodzenia.

Żurek: "będą musieli zapłacić z własnej kieszeni". To możliwe?

Żurek: "będą musieli zapłacić z własnej kieszeni". To możliwe?

Źródło:
Konkret24

Ciało Carlo Acutisa - zwanego pierwszym świętym z pokolenia millenialsów - od lat wystawione jest na widok publiczny. Wygląda, jakby nastolatek właśnie zapadł w sen. To rodzi pytania, dlaczego 19 lat po śmierci jego ciało nie uległo rozkładowi. Wyjaśniamy krążące w sieci nagranie.

Tak wygląda ciało Acutisa 19 lat po śmierci? Co pokazuje ten film

Tak wygląda ciało Acutisa 19 lat po śmierci? Co pokazuje ten film

Źródło:
Konkret24

Czy "jesteśmy w dużej mierze bezbronni" w przypadku masowego ataku dronami? Dlaczego skuteczność ich neutralizowania w Ukrainie jest dużo wyższa niż w Polsce? Jakim sprzętem dysponujemy, na jaki czekamy? Ostatnie incydenty z rosyjskimi bezzałogowcami wywołują takie pytania, ale też wiele rozbieżnych komentarzy. Wyjaśniamy, dlaczego według ekspertów "mur przeciwdronowy" nie ma sensu oraz o czym nie wolno zapominać, porównując Polskę z Ukrainą.

Polska obrona przeciwdronowa. Co mamy, czego brakuje

Polska obrona przeciwdronowa. Co mamy, czego brakuje

Źródło:
TVN24+

Nie maleje natężenie fałszywych przekazów na temat rosyjskich dronów nad Polską. Prorosyjskie trolle zaprzeczają wręcz udokumentowanym faktom i podważają relacje ofiar uderzenia dronami. Małżeństwo, którego dom zniszczył jeden z wystrzelonych obiektów, czuje się zaszczute falą kłamstw i manipulacji. Celem tej akcji Kremla jest też podważanie wiarygodności profesjonalnych mediów.

"Ludzie, mieszkam na tej wsi". Nie mieszka. Trolle Kremla uderzają w ofiary

"Ludzie, mieszkam na tej wsi". Nie mieszka. Trolle Kremla uderzają w ofiary

Źródło:
Konkret24

Niemal milion wyświetleń zyskał anglojęzyczny post pokazujący rzekome ruchy polskich wojsk tuż przed rosyjsko-białoruskimi ćwiczeniami Zapad-2025. To kolejny przykład jak dezinformacja podsyca emocje i buduje narrację o eskalacji napięć.

Polskie wojsko "rozgrzewa się"? Manipulacja w związku z Zapad-2025

Polskie wojsko "rozgrzewa się"? Manipulacja w związku z Zapad-2025

Źródło:
Konkret24

Internauci i media szeroko komentują słowa wiceprezydenta USA J.D. Vance'a, który stwierdził, że Donald Trump "nie widzi powodów", by izolować Rosję. Niektórzy sugerowali, że słowa te padły w kontekście naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony. Wyjaśniamy, co dokładnie powiedział Vance.

J.D. Vance o współpracy z Rosją. Co powiedział?

J.D. Vance o współpracy z Rosją. Co powiedział?

Źródło:
Konkret24

Dysfunkcyjne państwo, podważanie pomocy NATO, straszenie wojną - takie kremlowskie narracje będą sączone Polakom w najbliższych tygodniach. Ich celem wcale nie jest to, byśmy polubili Rosję, tylko byśmy przestali ufać sojusznikom i jeszcze bardziej skłócili się z Ukrainą. Wlatujące do Polski drony i rozpoczynające się manewry rosyjsko-białoruskie nie są tu bez znaczenia.

Jedna wojna już trwa. Ta o nasze umysły. "Rosja próbuje nowych rzeczy"

Jedna wojna już trwa. Ta o nasze umysły. "Rosja próbuje nowych rzeczy"

Źródło:
Konkret24

Falę komentarzy wzbudziła wypowiedź rzeczniczki resortu spraw wewnętrznych Karoliny Gałeckiej podczas konferencji prasowej. A konkretnie: chodzi o fragment jej wystąpienia, który w mediach społecznościowych zaprezentował właściciel Kanału Zero. Oburzenie wywołał fakt, jak jedno zdanie wykorzystał on do manipulacji.

Rzeczniczka, która "uciekłaby z Polski"? Jak zmanipulowano tę wypowiedź

Rzeczniczka, która "uciekłaby z Polski"? Jak zmanipulowano tę wypowiedź

Źródło:
Konkret24

Premier Donald Tusk zapowiedział w Sejmie uruchomienie konsultacji sojuszniczych w NATO na podstawie artykułu 4. Traktatu Północnoatlantyckiego. Wyjaśniamy, z czym się wiążą te przepisy.

Artykuł 4. traktatu o NATO: o czym stanowi? Co powoduje?

Artykuł 4. traktatu o NATO: o czym stanowi? Co powoduje?

Źródło:
Konkret24

Wpis posła Michała Wosia z PiS o zamianie polskiego napisu na niemiecki wywołał burzę w sieci. Część internautów grzmiała o "germanizacji" Gdańska, inni zarzucali posłowi wprowadzanie w błąd. O co chodzi ze zmianą i kiedy do niej doszło.

"Germanizacja wróciła" w Gdańsku? Burza o napis po niemiecku

"Germanizacja wróciła" w Gdańsku? Burza o napis po niemiecku

Źródło:
Konkret24

Zdjęcia z pogrzebu ofiar zbrodni wołyńskiej w Puźnikach wzbudzają pytania i komentarze internautów. Chodzi o "rozmiary trumien" - według niektórych są one "zastanawiające", budzą podejrzenia i domysły. Niesłusznie.

Pogrzeb w Puźnikach i pytania o rozmiary trumien. "Małe dzieci tam leżą"?  

Pogrzeb w Puźnikach i pytania o rozmiary trumien. "Małe dzieci tam leżą"?  

Źródło:
Konkret24

"Sami Ukraińcy na egzaminie", "nawet jednego Polaka" - utyskuje były kandydat na prezydenta, opowiadając o egzaminach do Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Lista przyjętych dowodzi, że mówi nieprawdę. A wyjaśnienie, gdzie on zobaczył "całe sale Ukraińców", jest proste.

Egzaminy do SGH. "Całe sale Ukraińców"? Uczelnia wyjaśnia

Egzaminy do SGH. "Całe sale Ukraińców"? Uczelnia wyjaśnia

Źródło:
Konkret24

Czy przywrócenie przez Polskę kontroli na zachodniej granicy spowodowało, że maleją liczby przekazywanych nam z Niemiec cudzoziemców? Prezentujemy najświeższe statystyki strony polskiej i niemieckiej.

"Proceder trwa nadal"? Ilu migrantów przekazano ostatnio z Niemiec do Polski

"Proceder trwa nadal"? Ilu migrantów przekazano ostatnio z Niemiec do Polski

Źródło:
Konkret24

"Nawet Namibia wytargała od nich odszkodowanie, ale Polakom nic się nie należy" - takie głosy padają w dyskusji na temat reparacji od Niemiec dla Polski za drugą wojnę światową. Europoseł PiS twierdzi, że afrykański kraj dostał już od Niemiec ponad miliard euro. Tylko że to fałsz. Nie jedyny w tej narracji.

"Nawet Namibia wytargała" od Niemiec odszkodowanie? Mamy odpowiedź

"Nawet Namibia wytargała" od Niemiec odszkodowanie? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Prawo i Sprawiedliwość alarmuje o podwyżce składek ZUS dla przedsiębiorców od 2026 roku. Składki faktycznie mają wzrosnąć, ale mechanizm ich wyliczania nie jest żadną nowością. Działa od lat, a wcześniej korzystała z niego także Zjednoczona Prawica.

"ZUS w górę!" straszy PiS. Według tych samych zasad rośnie od lat

"ZUS w górę!" straszy PiS. Według tych samych zasad rośnie od lat

Źródło:
Konkret24

Widok wygłodzonego skrzypka w Auschwitz, kobiety uratowanej z rzezi wołyńskiej czy pielęgniarki na plaży Omaha porusza. "Historia jak żywa" - myślisz. Tymczasem ktoś przy innym komputerze liczy zyski. Bo w tych obrazach nie chodzi ani o sentyment, ani o historyczną pamięć. Historycy ostrzegają i mówią o metahistorii.

Wyglądają jak żywi. Nigdy nie istnieli. Metahistoria to groźne zjawisko

Wyglądają jak żywi. Nigdy nie istnieli. Metahistoria to groźne zjawisko

Źródło:
TVN24+

Historia osady z epoki odkrytej na szkockich wyspach zaciekawiła wielu internautów. Tym większe oburzenie wywołało jednak zdjęcie, które wcale nie przedstawia tego miejsca. Wyjaśniamy, co pokazuje.

Osada w Szkocji "starsza niż piramidy w Egipcie". Tak, ale coś tu nie pasuje

Osada w Szkocji "starsza niż piramidy w Egipcie". Tak, ale coś tu nie pasuje

Źródło:
Konkret24

Tylko prąd z węgla jest prawdziwy, a ten z wiatru "to gorsze, słabsze elektrony" - przekonuje autor filmu na TikToku. Dowodem według niego jest "niedoprane pranie". Internauci nie dowierzają, a eksperci wyjaśniają.

Z wiatru jest "gorszy prąd"? Nie od tego zależy energia w gniazdku

Z wiatru jest "gorszy prąd"? Nie od tego zależy energia w gniazdku

Źródło:
Konkret24

Włosi finansują ze środków KPO wypłaty reparacji za straty spowodowane przez Niemców w czasie drugiej wojny - taki przekaz pojawił się zaraz po tym, gdy prezydent Nawrocki wrócił do tematu wypłaty reparacji dla Polski. Niektórzy twierdzą nawet, że na te wypłaty dla Włochów składają się Polacy - w ramach unijnych składek. Punktujemy główne trzy kłamstwa tej narracji.

Włosi, reparacje od Niemiec i wypłaty z KPO. "My Polacy to finansujemy"?

Włosi, reparacje od Niemiec i wypłaty z KPO. "My Polacy to finansujemy"?

Źródło:
Konkret24

Czy zawetowanie przez prezydenta Karola Nawrockiego ustawy o środkach ochrony roślin spowoduje, że wszyscy będą musieli już od 2026 roku obsługiwać elektroniczny system rejestru? Powstał spór, zapytaliśmy więc Komisję Europejską.

Prezydent zawetował ustawę. Pomógł rolnikom czy nie? Mamy odpowiedź Komisji Europejskiej

Prezydent zawetował ustawę. Pomógł rolnikom czy nie? Mamy odpowiedź Komisji Europejskiej

Źródło:
Konkret24

Członek organizacji paramilitarnej związanej z Grzegorzem Braunem alarmuje w sieci, że rząd Donalda Tuska zakazał policjantom noszenia na mundurach naszywek z polską flagą. Nagranie jest szeroko komentowane Wyjaśniamy, czego jego autor nie wie.

"Tuskoland" zakazał flagi na mundurze? Policja wyjaśnia

"Tuskoland" zakazał flagi na mundurze? Policja wyjaśnia

Źródło:
Konkret24

Po tym, jak w nagraniu opublikowanym w mediach społecznościowych Donald Tusk pokazał dane o "tym, co zostaje w portfelu każdego dnia", w sieci pojawiły się głosy, że przedstawił stare statystyki. Według europosła PiS Tusk "sam się zaorał", bo przypisał sobie osiągnięcia rządu Zjednoczonej Prawicy. Skąd więc pochodzą liczby zaprezentowane przez premiera?

"Tusk sam się zaorał"? Jakie dane pokazał

"Tusk sam się zaorał"? Jakie dane pokazał

Źródło:
Konkret24

Podwyżki pensji nauczycieli pozostają kością niezgody między Ministerstwem Edukacji Narodowej a Związkiem Nauczycielstwa Polskiego. W tej sprawie głos zabrał były minister edukacji Przemysław Czarnek. Utrzymuje, że za czasów Zjednoczonej Prawicy wynagrodzenie początkującego nauczyciela wzrosło o 100 procent. Rzeczywistość jest inna.

"100 procent więcej dla młodych nauczycieli"? Jak rosły ich pensje

"100 procent więcej dla młodych nauczycieli"? Jak rosły ich pensje

Źródło:
Konkret24