PiS chce zdyscyplinować sędziów. Szczegóły proponowanych zmian punkt po punkcie


Złożenie z urzędu za kwestionowanie legalności powołania sędziego, zakaz wrogości wobec polskich władz i ich konstytucyjnych organów oraz krytyki podstawowych zasad ustrojowych państwa, więcej władzy w ręce prezesów sądów i rzeczników dyscyplinarnych - to główne zmiany dla sędziów, jakie zaproponowali posłowie z klubu Prawa i Sprawiedliwości. Konkret24 szczegółowo analizuje ich projekt.

W czwartek późnym wieczorem posłowie klubu PiS złożyli w Sejmie pakiet propozycji nowelizacji ustaw: prawo o ustroju sądów powszechnych, o ustroju sądów wojskowych, o Sądzie Najwyższym, o Krajowej Radzie Sądownictwa, prawo o ustroju sądów administracyjnych, prawo o prokuraturze.

Zasadniczym celem, o którym mówi uzasadnienie projektu jest "uporządkowanie zagadnień ustrojowych". Proponowane zmiany wzbudziły bardzo duże kontrowersje wśród ekspertów oraz polityków opozycji. Punkt po punkcie przeanalizowaliśmy całość dokumentu i jego uzasadnienie.

Konsekwencje dyscyplinarne i służbowe dla sędziów
Konsekwencje dyscyplinarne i służbowe dla sędziówtvn24

Złożenie z urzędu za kwestionowanie legalności powołania

Artykuł 178 Konstytucji mówi o tym, że sędziowie są niezawiśli i podlegają tylko jej i ustawom. Nie mogą należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności nie dającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

Obowiązujące obecnie przepisy mówiące o odpowiedzialności sędziów i prokuratorów są ogólne. Odpowiadają oni za "oczywistą i rażącą obrazę przepisów prawa i uchybienia godności urzędu". PiS w swoim projekcie zdecydowanie zaostrza konsekwencje dla sędziów (w tym Sądu Najwyższego) i prokuratorów za przewinienia służbowe i uszczegóławia istniejący zapis.

Według projektu, sędziowie i prokuratorzy mają odpowiadać w szczególności za:

* odmowę stosowania przepisu ustawy, jeżeli jego niezgodności z Konstytucją lub umową międzynarodową ratyfikowaną za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie nie stwierdził Trybunał Konstytucyjny, * działania lub zaniechania mogące uniemożliwić lub istotnie utrudnić funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, * działania kwestionujące istnienie stosunku służbowego sędziego lub skuteczność jego powołania, * działania o charakterze politycznym, * uchybienie godności urzędu.

Mucha: nie pisałem tej ustawy, inicjatywa jest ze strony grupy posłów
Mucha: nie pisałem tej ustawy, inicjatywa jest ze strony grupy posłówtvn24

W katalogu kar istnieje obecnie między innymi możliwość obniżenia wynagrodzenia nawet do 50 procent. Projekt wprowadza jeszcze jedną karę finansową. W przypadku prawomocnego wyroku, sędzia czy prokurator będzie musiał oddać całe swoje miesięczne wynagrodzenie, ale z zachowaniem dodatków.

PiS chce też, żeby za działania lub zaniechania mogące uniemożliwić lub istotnie utrudnić funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości (nie ma w projekcie definicji, co to dokładnie oznacza), działania kwestionujące istnienie stosunku służbowego danego sędziego lub skuteczność jego powołania, a także działania o charakterze politycznym (również brak precyzyjnej definicji), można było ukarać karą przeniesienia na inne miejsce służbowe lub złożyć sędziego urzędu. W przypadkach mniejszej wagi ma być to nagana, obniżenie wynagrodzenia, kara pieniężna lub usunięcie z zajmowanej funkcji.

Dotyczy to zarówno sędziów sądów powszechnych, sądów administracyjnych, jak i działalności w ramach Sądu Najwyższego.

Fragment uzasadnienia:

"Nie jest dopuszczalne ani negowanie, ani nawet poddawanie badaniu, istnienia stosunku służbowego sędziego ukształtowanego aktem prezydenckim. To bowiem wyłącznie Prezydent RP ponosi odpowiedzialność za zrealizowanie swej prerogatywy i nie istnieje możliwość – niezależnie od ewentualnych uchybień poprzedzających skorzystanie z niej, zaistniałych na etapie regulowanego ustawami postępowania poprzedzającego powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego - skutecznego podważenia tego aktu."

"Z racji skutków, jakie opisane zachowania - związane z uniemożliwianiem lub utrudnianiem funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości czy też kwestionowaniem stosunku służbowego innych sędziów - mogą wywierać w zakresie zaufania społecznego do organów wymiaru sprawiedliwości, w ocenie projektodawcy zasługują na szczególne sankcje. Godzą bowiem w podstawy funkcjonowania tej władzy, rodząc obawy chaosu i braku pewności rozstrzygnięć sądowych".

Komentarz sędziego Bartłomieja Przymusińskiego, rzecznika prasowego stowarzyszenia "Iustitia":

"To realna i bezpośrednia ingerencja w orzekanie. Jeśli jedna ze stron podniesie, że jej zdaniem jeden z sędziów nie został wybrany prawidłowo, to sędzia nie będzie mógł tego zbadać, a jak to zrobi, dostanie karę."

Obecnie sędziów sądów powszechnych powołuje prezydent na wniosek KRS. Po zmianie przepisów, z tego miejsca KRS zniknie.

Więcej władzy w ręce prezesów sądów

Projekt PiS stwierdza, że z chwilą jego wejścia w życie, "ustają kadencje dotychczasowych kolegiów sądów powszechnych (okręgowych i apelacyjnych - red.)". Mają się składać już nie z prezesów i sędziów z różnych sądów, ale tylko i wyłącznie z prezesów. Kolegia pełnią funkcje doradcze i opiniujące.

Fragment uzasadnienia:

"Zmiany kształtu osobowego kolegium sądów celem zapewnienia efektywniejszego modelu zarządzania sądami, skład kolegium winien zostać dopasowany do jego zadań i usytuowania w strukturze sądownictwa."

"(obecnie - red.) Pojawiają się trudności związane z dostosowaniem terminów posiedzeń kolegium z obowiązkami służbowymi sędziów „liniowych”. Kolizje terminów posiedzeń sądowych z posiedzeniami kolegium negatywnie wpływają na możliwość realizacji obowiązków orzeczniczych przez sędziów – członków kolegium i prawidłowe funkcjonowanie organu sądu, jakim jest kolegium. Opinie formułowane przez kolegium nie zawsze są poparte realną orientacją, co do bieżącej sytuacji sądu, który reprezentują, jako całości."

Komentarz sędziego Bartłomieja Przymusińskiego, rzecznika prasowego stowarzyszenia "Iustitia":

"Gabinety prezesów staną się teraz biurami karier, bo prezesi sami w swoim gronie będą ustalać, kto będzie sędzią. To ma być ta demokratyzacja wymiaru sprawiedliwości?"

Jan Kanthak o nowym projekcie PiS dotyczącym sądownictwa
Jan Kanthak o nowym projekcie PiS dotyczącym sądownictwatvn24

Kolegia tylko z prezesami sądów

Wyniki głosowania zgromadzenia sędziów mają być imienne i jawne. Głosowania kolegiów złożonych już tylko z prezesów sądów też mają być jawne, ale będą się mogły odbywać w sposób tajny na żądanie zaledwie jednego członka tego ciała.

Kolegia z samymi prezesami w składach mają opiniować kandydatów na sędziów. Obecnie czynią to zarówno kolegia jak i zgromadzenia sędziów. W projekcie zgromadzeniom pozostawiono jedynie możliwość delegowania delegatów do udziału w posiedzeniach kolegiów z prawem do głosowania.

Fragment uzasadnienia:

"Opinia o kandydacie ma być wyrażona przez kolegium składające się z kadry zarządzającej sądami (zatem najlepiej zorientowanej co do potrzeb sądu i zdolnej do dokonania oceny merytorycznej kandydatów) wraz z fakultatywnym udziałem reprezentacji sędziowskiej przy założonej równowadze głosów kadry zarządzającej i delegatów środowiska sędziowskiego w odniesieniu do każdego ze strukturalnych poziomów stanowisk sędziowskich, których dotyczą podlegające opiniowaniu kandydatury. Opinia wyrażona przez skład kolegium uzupełniony delegatami organu samorządu sędziowskiego będzie w znacząco wyższym stopniu opinią merytoryczną, opartą na rzeczowej analizie i dyskusji."

"Obstrukcja stosowana przez zgromadzenia polegająca na podejmowaniu uchwał o odroczeniu opiniowania, odmowie wyrażania opinii nie może dalej być tolerowana, gdyż zakłóca prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Z tego też powodu projektowane rozwiązania zakładają opcjonalny jedynie udział przedstawicieli środowiska sędziowskiego w procedurze nominacyjnej."

Sędzia Rączka o nowym projekcie PiS: ewidentny nacisk na sędziów
Sędzia Rączka o nowym projekcie PiS: ewidentny nacisk na sędziówtvn24

Wyniki głosowania zgromadzenia sędziów mają być imienne i jawne. Głosowania kolegiów złożonych już tylko z prezesów sądów też mają być jawne, ale będą się mogły odbywać w sposób tajny na żądanie zaledwie jednego członka tego ciała. Kolegia mają wydawać opinię w dniu posiedzenia, zwołanego z tej okazji. Gdy tego nie zrobią, opinia będzie pozytywna.

Zgromadzenia sędziów mają się składać nie tak jak obecnie z sędziów z wielu sądów. Prawo do głosowania na nich będą mieli tylko sędziowie pracujący w danym sądzie.

Fragment uzasadnienia:

"Konieczność udziału znacznej liczby sędziów w zgromadzeniach, które teoretycznie mogą odbywać się w krótkich odstępach czasu, dezorganizuje pracę sądów i negatywnie wpływa na efektywność wymiaru sprawiedliwości."

Odmowa przez Ministra Sprawiedliwości przyjęcia złożonej przez prezesa sądu informacji rocznej (wymagane jest uzasadnienie), będzie oznaczała "rażące niewywiązywanie się prezesa sądu z obowiązków służbowych".

Więcej władzy w ręce rzeczników dyscyplinarnych. 3 tys zł za niestawienie

Projekt znacząco zwiększa uprawnienia rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych oraz jego zastępców. Do niedawna byli powoływani przez Krajową Radę Sądownictwa. Obecnie urzędujących powołał minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro.

Rzecznicy są oskarżycielami sędziów przed sądami dyscyplinarnymi. Działają przy sądach okręgowych i apelacyjnych w całym kraju. Teraz może się to jednak zmienić. Według projektu złożonego przez posłów PiS, rzecznicy mają mieć możliwość prowadzenia postępowania "w sprawie każdego sędziego". Nie wiadomo, co to dokładnie oznacza. Nie jest to wyjaśnione w dokumencie.

Cała rozmowa z Michałem Laskowskim o zmianach w sądownictwie proponowanych przez PiS
Cała rozmowa z Michałem Laskowskim o zmianach w sądownictwie proponowanych przez PiStvn24

Posłowie PiS chcą też karać świadków, którzy się nie stawiają bez należytego usprawiedliwienia na wezwania rzecznika dyscyplinarnego. Kara ma wynieść 3 tys. zł.

Rzecznik dyscyplinarny sędziów powszechnych ma zyskać uprawnienie powoływania zastępców rzecznika dyscyplinarnego, działających przy sądach okręgowych i apelacyjnych.

Więcej władzy w ręce nowych izb Sądu Najwyższego

Według propozycji posłów PiS, nowe kompetencje mają mieć powołane w czasie ich rządów Izby Sądu Najwyższego - Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego oraz Izba Dyscyplinarna. Zostały obsadzone przez powołaną przez PiS Krajową Radę Sądownictwa.

Tylko ta pierwsza ma decydować, jeśli Sąd Najwyższy będzie rozpatrywał zagadnienie prawne dotyczące niezawisłości sędziego lub niezależności sądu. W projekcie zaznaczono, że w tych sprawach ta Izba nie jest związana uchwałą innego składu Sądu Najwyższego, choćby uzyskała ona moc zasady prawnej. Zatem teoretycznie możliwe jest wydanie przez dwie lub więcej Izb SN sprzecznych ze sobą rozstrzygnięć. Z kolei jednak uchwała Izby Kontroli wiąże w tych sprawach wszystkie składy SN. Do podważenie tego będzie potrzeba pełnego składu SN (łącznie z nowo powstałymi Izbami) i obecność 2/3 liczby sędziów każdej z izb.

Komentarz sędziego Bartłomieja Przymusińskiego, rzecznika prasowego stowarzyszenia "Iustitia":

"To tworzenie nadzwyczajnej kasty w Sądzie Najwyższym, „nadsędziów”, którzy będą mieli za zadanie spacyfikować SN."

Profesor Balicki: to jest przedostatni etap zastraszania sędziów
Profesor Balicki: to jest przedostatni etap zastraszania sędziówtvn24

Posłowie PiS chcą też, żeby to Izba Karna zajmowała się rozpoznawaniem wniosków o wyłączenie sędziego z powodu braku jego niezależności. Według propozycji, wniosek pozostawia się bez rozpoznania, jeżeli obejmuje ustalanie oraz ocenę zgodności z prawem powołania sędziego lub jego umocowania do wykonywania zadań z zakresu wymiaru sprawiedliwości.

Propozycja PiS wskazuje, że w sprawach dyscyplinarnych sędziów, którzy mieli się dopuścić kwestionowania skuteczności powołania innych sędziów, będzie orzekać Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego, a nie sądy dyscyplinarne przy sądach apelacyjnych.

Komentarz sędziego Bartłomieja Przymusińskiego, rzecznika prasowego stowarzyszenia "Iustitia":

"To świadczy o tym, że pełnym zaufaniem cieszą się tylko nominaci resortu sprawiedliwości. Jak widać, brakuje zaufania do sędziów dyscyplinarnych w terenie."

Jeden sędzia tej Izby będzie również rozstrzygać złożone zażalenie na nałożenie kary finansowej.

Zakaz wrogości wobec władz i krytyki podstawowych zasad ustrojowych

Projekt PiS uszczegóławia zasady pracy kolegiów i zgromadzeń ogólnych sędziów. Posłowie rządzącej partii chcą, aby w przypadku, gdy zachodzi konieczność zasięgnięcia opinii kolegium lub zgromadzenia ogólnego bez wskazania terminu, te ciała musiały wydać opinię na posiedzeniu zwołanym do rozstrzygnięcia danej sprawy. W innym przypadku, opinia będzie pozytywna. Nie będzie możliwości zatem, aby sprawy były przeciągane.

Projekt zabrania, aby przedmiotem obrad kolegium i samorządu sędziowskiego (czyli zgromadzeń sędziów sądu okręgowego i apelacyjnego) mogły być sprawy polityczne, w szczególności zakazane jest podejmowanie uchwał wyrażających wrogość wobec innych władz Rzeczpospolitej Polskiej i jej konstytucyjnych organów. Nigdzie jednak w projekcie nie ma definicji tej wrogości. Nie wiadomo, czego miałaby dotyczyć, co oznacza sformułowanie „innych władz”.

Zabroniona ma być również krytyka podstawowych zasad ustroju Polski.

Fragment uzasadnienia:

"Bezpośrednim celem projektowanego rozwiązania jest ochrona wymiaru sprawiedliwości i konstytucyjnych organów państwa przed atakami swoich własnych organów, a pośrednio także interesów indywidualnych stron procesu oraz zwiększenie gwarancji bezpieczeństwa prawnego dla całego społeczeństwa."

Komentarz sędziego Bartłomieja Przymusińskiego, rzecznika prasowego stowarzyszenia "Iustitia":

"To przepis rodem z PRL-u. Czuję tu wpływy rosyjskie, białoruskie. Może niedługo zostanie wprowadzony przepis, że jak kto się nie cieszy, będzie podlegać karze?"

13.12.2019 | "Wrogość" wobec innych władz zakazana. A chwalenie? "To jest mniej szkodliwe"
13.12.2019 | "Wrogość" wobec innych władz zakazana. A chwalenie? "To jest mniej szkodliwe"Maciej Knapik | Fakty TVN

Sędzia i prokurator w sieci. Jawne nicki

Posłowie PiS chcą, aby sędziowie i prokuratorzy składali specjalne oświadczenia. Mieliby tam wskazywać do jakich należą organizacji, partii politycznych, jakie funkcje pełnią w fundacjach nieprowadzących działalności gospodarczej.

Sędziowie mają być zobowiązani w ciągu 30 dni do poinformowania, jakie prowadzą portale i strony internetowe, jeżeli one dotyczą spraw publicznych. Będę również wskazywać pod jakimi tam funkcjonują nickami i pseudonimami.

Sędziowskie oświadczenia mają być jawne i publikowane w sieci, więc każdy będzie mógł się z nimi zapoznać. Jest jednak ważne zastrzeżenie. Sędziowie nie będą przedstawiać tam informacji, które dotyczą okresu sprzed projektu, o ile z nich nie korzystają, Nie jest jednak wyjaśnione, kto i jak miałby sprawdzać, z jakich sędziowie korzystają nicków, a z jakich nie.

Fragment uzasadnienia:

"Stosownie do założeń o konieczności zachowania bezstronności i neutralności politycznej sędziów, a także biorąc pod uwagę ciążący na tej grupie zawodowej zakaz podejmowania tego rodzaju aktywności, która mogłaby osłabiać zaufanie co do ich bezstronności lub przynieść ujmę godności sprawowanego urzędu, projekt wprowadza obowiązek złożenia przez prokuratora oświadczenia o określonych rodzajach aktywności publicznej."

Komentarz sędziego Bartłomieja Przymusińskiego, rzecznika prasowego stowarzyszenia "Iustitia":

"Rozumiem, że powstanie specjalna służba do sprawdzania aktywności sędziów w sieci… Oczywiście kpię. Mam bardzo duże wątpliwości, bo ten fragment nowelizacji dramatycznie ingeruje w prywatność. Zaznaczam, że moim zdaniem każdy sędzia powinien działać w sieci jawnie, pod swoim prawdziwymi imieniem i nazwiskiem."

Zmiana na stanowisku I Prezesa SN

Projekt przewiduje, że każdy sędzia będzie mógł zgłosić jednego kandydata na stanowisko I Prezesa Sądu Najwyższego.

Posłowie PiS chcą, żeby w przypadku, gdy I Prezes nie został wybrany zgodnie z przepisami, prezydent mógł powierzyć pełnienie jego obowiązków wskazanemu przez siebie sędziemu. Nie wiadomo jednak dokładnie, kto miałby stwierdzić naruszenie prawa przy wyborze. Prezydent musiałby zwołać zgromadzenie ogólnego sędziów Sądu Najwyższego pod jego przewodnictwem.

Fragment uzasadnienia:

"Zgodnie z proponowanym rozwiązaniem brak dokonania skutecznego wyboru kandydatów na Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego będzie skutkował nabyciem przez Prezydenta RP kompetencji do wskazania osoby do wykonywania tej funkcji, spośród sędziów Sądu Najwyższego".

Komentarz sędziego Bartłomieja Przymusińskiego, rzecznika prasowego stowarzyszenia "Iustitia":

"To pewnie będzie tak, jak z nieopublikowaniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego przez premier. Beata Szydło zdecydowała, że orzeczenie jest niezgodne z prawem i go po prostu nie opublikowała. Teraz prezydent będzie decydował o tym, czy wybór kandydata na I Prezes SN był zgodny z prawem. Dla mnie to kuriozalne."

Projekt podkreśla, że niedopuszczalne jest, aby Sąd Najwyższy ani jakikolwiek inny organ kwestionował zgodności z prawem powołania sędziego ani wynikającego z tego powołania uprawnienia do wykonywania zadań z zakresu wymiaru sprawiedliwości.

Autor: Jan Kunert / Źródło: Konkret24

Pozostałe wiadomości

Donald Tusk zapowiedział, że częścią rządowej strategii migracyjnej będzie "czasowe, terytorialne zawieszenie prawa do azylu". Premier przywołał rozwiązania przyjęte w Finlandii. Wyjaśniamy, co dokładnie tam wprowadzono.

Tusk o "zawieszeniu wniosków azylowych" w Finlandii. Co jest w fińskiej ustawie

Tusk o "zawieszeniu wniosków azylowych" w Finlandii. Co jest w fińskiej ustawie

Źródło:
Konkret24

W mediach społecznościowych krąży przekaz, że dopiero niedawno COVID-19 wpisano na listę chorób zakaźnych, a to z kolei rzekomo sprawia, że działania państwa w pandemii nie miały podstaw. Dowodem jest zrzut ekranu ze strony Głównego Inspektoratu Sanitarnego. Wyjaśniamy.

COVID-19 chorobą zakaźną "4,5 roku po ogłoszeniu stanu epidemii"? Nieprawda

COVID-19 chorobą zakaźną "4,5 roku po ogłoszeniu stanu epidemii"? Nieprawda

Źródło:
Konkret24

W mediach społecznościowych kilka tygodni po przejściu powodzi krąży zdjęcie rzekomo pokazujące zapłakaną kilkuletnią dziewczynkę ze szczeniakiem, rzekomą ofiarę kataklizmu. Zdjęciu najczęściej towarzyszy przekaz, że ofiary powodzi nie otrzymują pomocy. Ale zdjęcie nie jest autentyczne, wykorzystywano je też już wcześniej. Wyjaśniamy.

Zapłakana dziewczynka i powódź. Kiedy sztuczna inteligencja wywołuje łzy

Zapłakana dziewczynka i powódź. Kiedy sztuczna inteligencja wywołuje łzy

Źródło:
Konkret24

Nagranie, na którym jakoby migrant zepchnął dziecko z peronu, oburzyło internautów i stało się okazją do wyrażania nienawiści wobec obcych. Okazuje się jednak, że zdarzenie nie ma nic wspólnego z imigrantami. Wyjaśniamy, co na nim widać i gdzie zostało nagrane.

"Ubogacacz kulturowy" spycha dziecko na tory? Co pokazuje to nagranie

"Ubogacacz kulturowy" spycha dziecko na tory? Co pokazuje to nagranie

Źródło:
Konkret24

Polityk PiS zarzucił minister zdrowia, że za jej rządów likwidowane są kierunki lekarskie na uczelniach. Izabela Leszczyna odpowiedziała mu, że wprowadza w błąd, ponieważ jej resort wprowadził "zerowy limit" na przyjęcia na studia. Wyjaśniamy, co oznacza "zerowy limit" i jak ma się do likwidacji kierunku.

PiS: kierunki lekarskie są likwidowane, minister mówi o "zerowym limicie". O co chodzi?

PiS: kierunki lekarskie są likwidowane, minister mówi o "zerowym limicie". O co chodzi?

Źródło:
Konkret24

"Żart?", "fejk?", "serio?" - pytają internauci, dziwiąc się, że prezydent Andrzej Duda otrzymał w Mongolii tytuł doktora honoris causa. Tak, to prawda, ale to nie jest nowa informacja. A ekspert tłumaczy, że "zdarza się w praktyce dyplomatycznej". Lista - nie tylko polskich - prezydentów tak uhonorowanych jest długa.

Andrzej Duda doktorem honoris causa w Mongolii? Tak, takich przypadków jest więcej

Andrzej Duda doktorem honoris causa w Mongolii? Tak, takich przypadków jest więcej

Źródło:
Konkret24

Amerykański instruktor F-16 jakoby zginął podczas rosyjskiego ataku na ukraińską bazę lotniczą - wynika z popularnego przekazu. Dowodem ma być rzekomy post wdowy po żołnierzu. Ten przekaz to przykład rosyjskiej dezinformacji. Oto jak powstała.

Amerykański instruktor F-16 zginął w ukraińskiej bazie? To rosyjska dezinformacja

Amerykański instruktor F-16 zginął w ukraińskiej bazie? To rosyjska dezinformacja

Źródło:
Konkret24

"Deportować na front", "uciekał przed wojną" - pisali niektórzy internauci w reakcji na doniesienia o tym, że we Wrocławiu Ukrainiec rzekomo potrącił parę z dzieckiem. Do wypadku doszło w innym miejscu, a sprawca nie był obywatelem Ukrainy.

Ukrainiec we Wrocławiu wjechał w rodzinę na przejściu? To nawet nie jest Polska

Ukrainiec we Wrocławiu wjechał w rodzinę na przejściu? To nawet nie jest Polska

Źródło:
Konkret24

Władze amerykańskiego stanu Teksas rzekomo zakazały wnoszenia do szkół tęczowych flag. Taki przekaz krąży w mediach społecznościowych. Tylko że pierwotna informacja zaczęła funkcjonować w oderwaniu od swojego źródła. Wyjaśniamy.

Teksas zakazał wnoszenia tęczowych flag do szkół? Nie, to "skradziona satyra"

Teksas zakazał wnoszenia tęczowych flag do szkół? Nie, to "skradziona satyra"

Źródło:
Konkret24, USA Today

"W Polsce mamy obecnie cały czas rekordową liczbę osób tymczasowo aresztowanych" - alarmował w telewizji poseł Konfederacji Przemysław Wipler. Sprawdziliśmy: rekordu tymczasowo aresztowanych nie ma, jednak to nie oznacza, że ich sytuacja jest dobra i nie ma problemu z nadużywaniem stosowania tego środka zapobiegawczego. Przedstawiamy statystyki i zapowiedzi zmian w tym zakresie.

Wipler: mamy rekordową liczbę osób tymczasowo aresztowanych. Co pokazują dane

Wipler: mamy rekordową liczbę osób tymczasowo aresztowanych. Co pokazują dane

Źródło:
Konkret24

Były sekretarz generalny NATO rzekomo został pozwany za "podżeganie do konfliktu w Ukrainie", za co ma mu grozić kara dożywotniego więzienia. Wyjaśniamy, że Jens Stoltenberg wcale nie został "pozwany". Pokazujemy, jak wiele wątków rosyjskiej propagandy jest w tej historii.

Byłemu szefowi NATO "grozi dożywocie"? Historia z rosyjską propagandą w tle

Byłemu szefowi NATO "grozi dożywocie"? Historia z rosyjską propagandą w tle

Źródło:
Konkret24

Według popularnego przekazu transport "mobilnych wyrzutni rakiet balistycznych" miał poruszać się w ostatni weekend po Iranie. Ten przekaz wsparła rosyjska machina dezinformacyjna. Okazuje się, że fotografia, której użyto, nie ma nic wspólnego z ostatnimi wydarzeniami na Bliskim Wschodzie. Wyjaśniamy.

Transport wyrzutni w Iranie? Uwaga na wprowadzające w błąd zdjęcie

Transport wyrzutni w Iranie? Uwaga na wprowadzające w błąd zdjęcie

Źródło:
Konkret24

W mediach społecznościowych obok nagrań pokazujących skutki ataków izraelskich na Bejrut pojawiają się też takie, które nie mają z tym nic wspólnego. Materiały prawdziwe bywają też łączone z materiałami sztucznie wygenerowanymi.

Ogromne płomienie i kłęby dymu. "Bejrut teraz?" Nie. To coś innego

Ogromne płomienie i kłęby dymu. "Bejrut teraz?" Nie. To coś innego

Źródło:
Konkret24

W mediach społecznościowych pojawiła się historia bojkotu turnieju szachowego przez ukraińską szachistkę. Choć historia jest prawdziwa, to wydarzyła się kilka lat temu. Jednak sposób jej rozpowszechniania i profile do tego wykorzystane pokazują, że sprawa ma wiele wspólnego z bieżącą sytuacją. Wyjaśniamy, jak tą akcją rosyjskie i prorosyjskie konta chciały pokazać "ukraińską hipokryzję".

Ukraińska szachistka, turniej w Arabii Saudyjskiej i traktowanie kobiet. Historia z Rosją w tle

Ukraińska szachistka, turniej w Arabii Saudyjskiej i traktowanie kobiet. Historia z Rosją w tle

Źródło:
Konkret24

Na pierwszy rzut oka krążący w sieci wykres rzeczywiście zastanawia, bo pokazuje, jak mała jest wciąż ilość dwutlenku węgla w atmosferze. Dlatego krytycy tezy o globalnym ociepleniu chętnie go wykorzystują - na przykład, by podważać politykę klimatyczną Unii Europejskiej. Zapominają, że nie zawsze liczy się ilość, ważny jest jej efekt. Wyjaśniamy.

Katastrofalne emisje "w rzeczywistości"? Czego ten wykres nie pokazuje

Katastrofalne emisje "w rzeczywistości"? Czego ten wykres nie pokazuje

Źródło:
Konkret24

Pytanie "czy Unia chce zakazać kawy?", przewija się ostatnio w wielu komentarzach w mediach społecznościowych. Poseł Konfederacji straszy nawet, że "niedługo będziemy mogli napić się co najwyżej kawy zbożowej". W tle tego manipulacyjnego przekazu jest pewna zmiana regulacji w Unii Europejskiej i chęć wykorzystania jej do wzmocnienia antyunijnych nastrojów w społeczeństwie.

Unia Europejska "chce zakazać kawy"? Nie. Wyjaśniamy

Unia Europejska "chce zakazać kawy"? Nie. Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Miliony wyświetleń w mediach społecznościowych notuje nagranie, na którym widać dziwne zwierzę przemykające chodnikiem. Szakal? Wilk? Arabski pies? - zastanawiają się internauci. A może chupacabra, czyli legendarne stworzenie atakujące zwierzęta domowe w krajach obu Ameryk. Ustaliliśmy, co to jest i skąd pochodzi nagranie. Trzeba uważać, gdy się takie zwierzę spotka.

"Co to za stworzenie"? "Polska chupacabra"? Odpowiadamy

"Co to za stworzenie"? "Polska chupacabra"? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

Sprawa była głośna. Premier Donald Tusk najpierw podpisał się pod postanowieniem prezydenta Andrzeja Dudy, a potem oświadczył, że wycofuje kontrasygnatę. Rozgorzał polityczny spór: czy mógł, na jakiej podstawie i jak to uchylenie kontrasygnaty się zmaterializuje. Otóż powstał taki dokument - publikujemy go w Konkret24. Lecz zdaniem prawników wątpliwości pozostały.

Kontrasygnata Tuska rzeczywiście wycofana? Jest dokument

Kontrasygnata Tuska rzeczywiście wycofana? Jest dokument

Źródło:
Konkret24

W polskiej sieci rozchodzi się rzekomy materiał telewizji Euronews opowiadający o ukraińskim tatuażyście, który miał zarazić ponad dwustu klientów w Polsce wirusem zapalenia wątroby typu C. Nagranie to rozpowszechniają u nas prorosyjskie konta. Przestrzegamy: to sfabrykowany materiał.

Tatuażysta z Ukrainy "zaraził wirusem zapalenia wątroby klientów w Polsce"? Uwaga, to fałszywka

Tatuażysta z Ukrainy "zaraził wirusem zapalenia wątroby klientów w Polsce"? Uwaga, to fałszywka

Źródło:
Konkret24

"I nic nie można z tym zrobić?", "bandytyzm w powietrzu" - oburzają się internauci, komentując nagranie mające przedstawiać niebezpieczny manewr rosyjskiego myśliwca nad Bałtykiem. Owszem, do takiego zdarzenia doszło, lecz nie na europejskim niebie.

Tak Rosjanie "bawią się nad Bałtykiem z samolotami NATO"? Nie nad Bałtykiem

Tak Rosjanie "bawią się nad Bałtykiem z samolotami NATO"? Nie nad Bałtykiem

Źródło:
Konkret24

W rozpowszechnianym w mediach społecznościowych przekazie dotyczącym migracji wybijana jest w ostatnich dniach informacja, jakoby w tym roku Niemcy odesłali do Polski już 15,5 tysiąca migrantów. W dodatku w ramach paktu migracyjnego. Ani jedna, ani druga informacja nie jest prawdą. Wyjaśniamy.

"Niemcy przysłały nam 15,5 tysiąca migrantów" w ramach relokacji? Dwa fałsze naraz

"Niemcy przysłały nam 15,5 tysiąca migrantów" w ramach relokacji? Dwa fałsze naraz

Źródło:
Konkret24