Co z wnioskami o delegalizację ONR? Prokuratura: "gromadzone są materiały"

tvn24Co z wnioskami o delegalizację ONR?

Od ponad trzech lat krakowscy prokuratorzy nie zajęli stanowiska w sprawie wniosków o delegalizację prawicowego Stowarzyszenia Obóz Narodowo-Radykalny. Jak dowiedział się Konkret24, postępowanie jest wciąż na etapie "gromadzenia materiałów". A tymczasem rośnie liczba umarzanych przez prokuratury spraw dotyczących propagowania faszyzmu i mowy nienawiści.

Cztery wnioski o delegalizację prawicowego Stowarzyszenia Obóz Narodowo-Radykalny są rozpatrywane przez Prokuraturę Okręgową w Krakowie – tam swoją siedzibę ma stowarzyszenie. Pierwsze wnioski wpłynęły w 2017 roku, kolejne w 2018. Jak poinformowała Konkret24 prokuratura: wciąż gromadzi materiały.

Dotychczas żadna prokuratura nie zgłosiła do sądu wniosku o delegalizację całego ONR. Tylko raz doszło do zdelegalizowania lokalnych struktur ONR - w Brzegu.

Tworzył opolską brygadę ONR, stanął na czele delegatury IPN
Tworzył opolską brygadę ONR, stanął na czele delegatury IPNFakty TVN

Temat delegalizacji ONR odżył, gdy minister sprawiedliwości i prokurator generalny Zbigniew Ziobro 7 grudnia poinformował, że złożył do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zdelegalizowanie Komunistycznej Partii Polski. Orzekanie o niezgodności celów lub działalności partii politycznych z Konstytucją RP należy do wyłącznej kompetencji TK.

Reakcją w mediach społecznościowych były komentarze o tym, że minister Ziobro "zapomina" o delegalizacji innych skrajnych organizacji. "Więc mówicie, że w kraju, w którym prężnie działa i maszeruje ONR, największym problemem jest KPP, dla której nawet kanapa to byłoby boisko?" – napisał na Twitterze Dariusz Ćwiklak, dziennikarz "Newsweek Polska".

"Bo ONR to dla rządu 'nasi chłopcy', a KPP to łatwy cel dla medialnej nagonki. Przecież wiadomo, że najlepsze cele to są takie nieistniejące, wtedy najłatwiej powiedzieć że się ich pokonało :)" – skomentował autor konta o nazwie stfn. Z kolei Jakub Pietrzak, wiceprzewodniczący Federacji Młodych Socjaldemokratów, napisał: "Ziobro chce delegalizować marginalną KPP, ale nie ma odwagi, żeby zająć się szalejącymi na ulicach faszystami z ONRu, MW i Szturmu. Ich się nie rusza, ich się wspiera".

"Postępowanie w przedmiocie rozważenia podstaw"

Zgodnie z art. 29 prawa o stowarzyszeniach, gdy "działalność stowarzyszenia wykazuje rażące lub uporczywe naruszanie prawa albo postanowień statutu i nie ma warunków do przywrócenia działalności zgodnej z prawa lub ze statutem" o rozwiązaniu takiej organizacji decyduje sąd na wniosek prokuratora lub organu nadzorującego: starosty lub prezydenta miasta. By móc wystąpić do sądu z wnioskiem o delegalizację, prokurator musi przeprowadzić najpierw postępowanie wyjaśniające.

Wnioski o zainicjowanie przez prokuraturę procedury delegalizacji ONR złożyli prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz Waltz – 5 maja (ponowiony 10 listopada) 2017 roku; Ryszard Petru jako przewodniczący Nowoczesnej – 15 listopada 2017 roku, prezydent Gdańska Paweł Adamowicz – 19 kwietnia 2018 roku, Rafał Trzaskowski jako poseł i kandydat na prezydenta Warszawy – 17 sierpnia 2018 roku.

Fakt złożenia tych wniosków potwierdził rzecznik Prokuratury Regionalnej w Krakowie Wojciech Mularczyk. To ta prokuratura, jak informowała 13 listopada "Gazeta Wyborcza", powołując się na rzeczniczkę stołecznego ratusza Karolinę Gałecką, przejęła od Prokuratury Okręgowej postępowanie w sprawie delegalizacji ONR.

Na pytania Konkret24, na jakim etapie jest to postępowanie, rzecznik Prokuratury Regionalnej w Krakowie Wojciech Mularczyk odpowiedział 10 grudnia: "W Prokuraturze Regionalnej w Krakowie prowadzone jest postępowanie o charakterze pozakarnym w przedmiocie rozważenia podstaw wystąpienia z wnioskiem o delegalizację Stowarzyszenia Obóz Narodowo-Radykalny".

Dodał, że postępowanie nie zostało zakończone, bo "obecnie gromadzone są materiały, które pozwolą prokuratorowi na podjęcie merytorycznego stanowiska".

W podobny sposób o toczącym się postępowaniu byli informowani posłowie w odpowiedzi na interpelacje dotyczące delegalizacji ONR. Zgłaszano je w poprzedniej kadencji Sejmu trzykrotnie, autorami interpelacji byli posłowie Koalicji Obywatelskiej. Zarówno prokurator krajowy Bogdan Święczkowski w odpowiedzi z 16 lutego 2018 roku, jak i ówczesny wiceminister sprawiedliwości Łukasz Piebiak w odpowiedzi z 6 czerwca 2018 roku informowali jedynie, że w krakowskiej prokuraturze toczy się postępowanie wyjaśniające "w kierunku ustalenia i udokumentowania przesłanek do wystąpienia przez prokuratora z wnioskiem o rozwiązanie stowarzyszenia Obóz Narodowo-Radykalny".

Kalendarium 14 lat prób

Bezskuteczne próby delegalizacji całego ONR podejmowane są od kilkunastu lat. Wnioski kierowane do prokuratora generalnego o rozwiązanie stowarzyszenia pojawiają się zazwyczaj po wydarzeniach z udziałem działaczy ONR – marszach 11 listopada, 1 sierpnia, w rocznicę powstania przedwojennego ONR. We wszystkich wnioskach za podstawę delegalizacji wymieniano art. 13 Konstytucji RP:

Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a także tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa. art. 13 Konstytucji RP

Prezentujemy kalendarium prób delegalizacji ONR:

12 października 2009 roku: Sąd Rejonowy w Opolu wydał postanowienie w sprawie rozwiązania Stowarzyszenia ONR z siedzibą w Brzegu. Delegalizacja nastąpiła na wniosek prokuratora okręgowego w Opolu wniesiony po serii postępowań karnych prowadzonych przeciwko członkom ONR w związku z wznoszeniem antysemickich i nacjonalistycznych okrzyków, a także wykonywaniem gestu nazistowskiego pozdrowienia podczas obchodów rocznicy III Powstania Śląskiego na Górze św. Anny 2 maja 2008 roku.

19.04.2016 | Białystok: kuria przeprasza za mszę ONR w katedrze, RPO zajmie się sprawą z urzędu
19.04.2016 | Białystok: kuria przeprasza za mszę ONR w katedrze, RPO zajmie się sprawą z urzęduFakty Online

21 listopada 2012 roku: Posłowie SLD złożyli do prokuratora generalnego wniosek zlecenia organom państwa o uprawnieniach policyjnych "lustracji środowisk faszyzujących, nacjonalistycznych o utajnionych strukturach i przynależności mieniących się spadkobiercami Obozu Narodowo Radykalnego - organizacji zdelegalizowanej decyzją Władz II Rzeczypospolitej Polski w lipcu 1934 roku". Po dwóch latach prokurator generalny Andrzej Seremet wydał 26 lutego 2014 roku wytyczne dla prokuratorów dotyczące ścigania tzw. przestępstw z nienawiści.

3 września 2016 roku: Wniosek o delegalizację ONR złożyła grupa posłów Platformy Obywatelskiej po tym, jak na uroczystościach pogrzebowych Danuty Siedzikówny ps. "Inka" i Feliksa Selmanowicza ps. "Zagończyk" doszło do przepychanek między działaczami Komitetu Obrony Demokracji a członkami ONR. Jak napisali posłowie w uzasadnieniu delegalizacji ONR, już wcześniej "dochodziło do różnych skandalicznych zdarzeń, do marszów ONR czy mszy świętych, na których był propagowany faszyzm". Posłowie wymienili we wniosku incydenty z udziałem ONR, które według nich noszą znamiona naruszeń przepisów kodeksu karnego" W piśmie podkreślono, że tego rodzaju zdarzenia "miały miejsce praktycznie na terenie całego kraju".

08.05.2017 | Dziewczyna z ONR krzyczała o "islamskich ścierwach". Prokuratura sprawę umarza
08.05.2017 | Dziewczyna z ONR krzyczała o "islamskich ścierwach". Prokuratura sprawę umarzaFakty TVN

Prokuratura Okręgowa w Częstochowie (gdzie wówczas ONR miała zarejestrowaną siedzibę) uznała w styczniu 2017 roku, że nie podstaw prawnych, by zdelegalizować stowarzyszenie. Dlaczego? Częstochowscy śledczy sprawdzili we wszystkich prokuraturach regionalnych, że członkowie ONR nie byli karani za czyny rasistowskie i propagowanie faszyzmu w latach 2015-2016.

4 maja 2017 roku: Po tym jak ONR zorganizował w Warszawie marsz w rocznicę utworzenia tej organizacji, podczas którego doszło do prób zablokowania marszu i interwencji policji, interpelację w sprawie delegalizacji ONR złożyła do prezydenta Częstochowy radna PO Jolanta Urbańska. 21 czerwca 2018 roku prokuratura poinformowała, że prawomocnie umorzyła postępowanie, bo nie stwierdziła, "aby osoby będące członkami lub sympatykami ONR-u popełniły na terenie Częstochowy czyny zabronione, a w szczególności przestępstwa publicznego propagowania faszystowskiego ustroju państwa oraz nawoływania do nienawiści na tle różnic narodowościowych, rasowych i wyznaniowych".

5 maja 2017 roku: Wniosek o podjęcie działań w sprawie delegalizacji ONR skierowała do prokuratora generalnego ówczesna prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz. Przywoływała homofobiczne hasła z warszawskiej manifestacji ONR oraz wyroki sądów skazujących działaczy ONR za nawoływanie do nienawiści. Swój wniosek, wobec braku odpowiedzi, ponowiła 10 listopada 2017 roku.

Na odpowiedź, w której prokurator okręgowy w Krakowie poinformował o prowadzonym postępowaniu, Hanna Gronkiewicz-Waltz czekała rok. 9 maja 2018 roku prokurator wysłał do prezydent Warszawy pismo, w którym stwierdził, że "Prokuratura Okręgowa prowadzi postępowanie dotyczące procedury zainicjowania delegalizacji Stowarzyszenia Obóz Narodowo-Radykalny" (ONR zmienił siedzibę z Częstochowy na Kraków).

15 listopada 2017 roku: Kolejny wniosek w sprawie delegalizacji ONR złożył ówczesny przewodniczący partii Nowoczesna Ryszard Petru po marszu 11 listopada. "Przy całkowitej bierności policji i organizatorów, tegoroczny Marsz przerodził się w niemalże faszystowską manifestację" – napisał na Facebooku. Nowoczesna domagała się rozwiązania także Młodzieży Wszechpolskiej i Stowarzyszenia Marsz Niepodległości.

19 kwietnia 2018 roku: Po tym jak ONR zorganizował obchody rocznicy powstania organizacji w historycznej sali bhp Stoczni Gdańskiej i przemaszerował w wojskowym szyku ulicami Gdańska, wniosek o delegalizację stowarzyszenia złożył ówczesny prezydent miasta Paweł Adamowicz. Ocenił wtedy, że "byliśmy świadkami balansowania na granicy jawnego nawoływania do nienawiści oraz głoszenia idei dyskwalifikujących ONR jako stowarzyszenia działającego na rzecz dobra społecznego".

17 sierpnia 2018 roku: Dwa dni po tym, jak w rocznicę cudu nad Wisłą kilkuset działaczy ONR usiłowało przejść ulicami Warszawy, kandydujący na prezydenta miasta Rafał Trzaskowski skierował do prokuratora generalnego wniosek o delegalizację stowarzyszenia. Przypomniał wówczas także wydarzenia z 1 sierpnia 2018 roku, kiedy władze miasta rozwiązały marsz narodowców, gdyż jego uczestnicy "mieli flagi i koszulki z symboliką nawiązującą do organizacji propagujących ustrój totalitarny".

Czterema ostatnimi wnioskami zajmuje się Prokuratura Regionalna w Krakowie.

Więcej umarzanych spraw o propagowanie faszyzmu i mowy nienawiści

W swoim wniosku o delegalizację ONR Hanna Gronkiewicz-Waltz przytoczyła wyroki sądów, które skazywały działaczy tego stowarzyszenia za publiczne propagowanie faszyzmu: 4 grudnia 2008 roku trzech członków ONR zostało skazanych przez sąd w Strzelcach Opolskich; 24 października sąd w Lublinie skazał czterech uczestników antyislamskiej demonstracji ONR za nawoływanie do nienawiści. Kary za takie czyny opisano w art. 256 Kodeksu karnego.

Ten sam artykuł przywoływał Ryszard Petru w swoim wniosku o delegalizację ONR, stwierdzając, że stowarzyszenie nie tylko łamie art. 13 konstytucji, ale także art. 256 kk:

1. Kto publicznie propaguje faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa lub nawołuje do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. 2. Tej samej karze podlega, kto w celu rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza, nabywa, przechowuje, posiada, prezentuje, przewozi lub przesyła druk, nagranie lub inny przedmiot, zawierające treść określoną w par. 1. art. 256 par. 1 i 2 Kodeksu karnego

Dane o liczbie przestępstw z art. 256 kk są w wyciągach ze sprawozdań dotyczących spraw o przestępstwa popełnione z pobudek rasistowskich, antysemickich lub ksenofobicznych prowadzonych w jednostkach organizacyjnych prokuratury - są one publikowane na stronach Prokuratury Krajowej. Według nich taki spraw było: w 2015 roku – 942, w 2016 - 641, w 2017 – 544; danych za lata 2018 i 2019 brak.

W odpowiedzi na jedną z poselskich interpelacji ówczesny wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Jarosław Zieliński podawał, że w 2018 roku (opierając się na danych policji) spraw takich było było 338.

Jednak "Gazeta Prawna" zauważyła, że wzrosła liczba umorzeń spraw o propagowanie faszyzmu – z 325 w 2017 roku do 383 w 2018. Na kwestię umorzeń prokuratorskich postępowań zwracał uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar w wystąpieniu z 23 stycznia 2019 roku do ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry. Przytoczył w nim listę 21 spraw dotyczących propagowania faszyzmu i mowy nienawiści umorzonych przez różne prokuratury w kraju.

17.04.2018 | Wzywają do delegalizacji ONR. "Wściekli jesteśmy, że ta organizacja nadal działa legalnie"
17.04.2018 | Wzywają do delegalizacji ONR. "Wściekli jesteśmy, że ta organizacja nadal działa legalnie"Fakty TVN

"Skuteczne zwalczanie wszelkich przejawów dyskryminacji, zapobieganie szerzeniu nienawiści opartej na uprzedzeniach, rozpowszechnianiu treści faszystowskich czy ideologii rasistowskiej, a także niezwłoczne eliminowanie z życia publicznego organizacji usprawiedliwiających nienawiść mają fundamentalne znaczenie nie tylko dla zapewnienia poczucia bezpieczeństwa wszystkim mieszkańcom Polski, ale także dla wzmocnienia demokratycznej podstawy polskiego społeczeństwa, w którym każdej osobie - bez względu na pochodzenie rasowe czy narodowe, wyznanie lub światopogląd - organy ścigania udzielają wsparcia i niezbędnej pomocy prawnej" - podkreślił Adam Bodnar.

"Delegalizacja ONR w jakiejś perspektywie czasowej jest absolutnie niezbędna"

W kontekst delegalizacji ONR wpisuje się odpowiedź wicepremiera Piotra Glińskiego na interpelację posłów Konfederacji zgłoszoną 12 grudnia 2017 roku. Przedmiotem ich wystąpienia była wypowiedź Magdaleny Gawin, wiceminister kultury, na seminarium "Zjawisko antysemityzmu w Polsce: Diagnoza - Konsekwencje - Metody przeciwdziałania", które odbyło się 5 grudnia 2017 roku. Wiceminister Gawin stwierdziła w trakcie dyskusji: "Nie wiem, jak doszło do rejestracji ONR, bo w zasadzie jest to sprzeczne z konstytucją. I na pewno będziemy musieli się temu przyjrzeć. To znaczy delegalizacja ONR w jakiejś perspektywie czasowej jest absolutnie niezbędna, potrzebna".

W swojej odpowiedzi z 23 lutego 2018 roku wicepremier Gliński napisał, że te słowa nie były "oficjalnym stanowiskiem rządu". "Jedynym celem Rady Ministrów jest dbanie o to, by porządek prawny był przestrzegany – jeżeli jest, Rząd RP nie ma żadnych podstaw, by ingerować w wolność legalnie działających organizacji" - dodał. Podkreślił, że "Rada Ministrów nie będzie podejmować działań mających na celu delegalizację ONR-u bądź innych organizacji o charakterze narodowym".

Autor: Piotr Jaźwiński / Źródło: Konkret24; zdjęcie: tvn24

Źródło zdjęcia głównego: tvn24

Pozostałe wiadomości

Pod względem wartości zgromadzonego majątku żaden z senatorów, którzy pierwszy raz w życiu pełnią ten mandat, nie może równać się z szefem lewicowej Unii Pracy Waldemarem Witkowskim. Kilka milionów złotych oszczędności i nieruchomości za ponad 27 mln złotych czynią tego polityka najbogatszym wśród senackich debiutantów.

Najbogatsi debiutanci w Senacie. Prześwietlamy majątki nowych senatorów

Najbogatsi debiutanci w Senacie. Prześwietlamy majątki nowych senatorów

Autor:
Piotr
Jaźwiński,
współpr.
Bartosz Chyż
Źródło:
Konkret24

Oficjalne dane o zakażeniach COVID-19 raportowane przez Ministerstwo Zdrowia pokazują tylko fragment rzeczywistości. Chorych jest dużo więcej, a dynamiczny wzrost widać w danych o sprzedawanych w aptekach testach.

"Codziennie kolejnych kilkadziesiąt tysięcy osób zapada na COVID-19". Co mówią dane o sprzedaży testów

"Codziennie kolejnych kilkadziesiąt tysięcy osób zapada na COVID-19". Co mówią dane o sprzedaży testów

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

Rosyjska propaganda powiela kolejny fałszywy przekaz o masakrze w Buczy. Tym razem chodzi o wywiad z ukraińskim politykiem, który miał dostarczyć dowodów, że zbrodnia z 2022 roku została "sfingowana". To fake news nagłaśniany m.in. przez rzeczniczkę rosyjskiego MSZ Marię Zacharową.

Brytyjczycy sfingowali masakrę w Buczy? Fake news nagłaśniany przez Kreml

Brytyjczycy sfingowali masakrę w Buczy? Fake news nagłaśniany przez Kreml

Autor:
Krzysztof
Jabłonowski,
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24, Tvn24.pl

Badacze sprawdzili i porównali wskaźniki nadmiarowych zgonów w Polsce i UE w czasie pandemii COVID-19. Liczni Polacy zmarli, bo rozwiązania wprowadzone przez rządzących się nie sprawdziły. "Wielu zgonów w Polsce dałoby się uniknąć dzięki lepszej reakcji opartej na nauce i poprzez wyższe wskaźniki szczepień" - czytamy w opracowaniu.

Naukowcy: wielu zgonów na COVID-19 w Polsce dałoby się uniknąć dzięki lepszej reakcji rządzących

Naukowcy: wielu zgonów na COVID-19 w Polsce dałoby się uniknąć dzięki lepszej reakcji rządzących

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

Nieruchomości za ponad 20 mln zł zgromadził Robert Dowhan z Koalicji Obywatelskiej, po raz pierwszy wybrany do Sejmu. Inny debiutant, Krzysztof Hetman z PSL, ma prawie 3 mln zł oszczędności, prawie milion złotych zarobiła Elżbieta Burkiewicz z Polski 2050. Przyglądamy się oświadczeniom majątkowym posłów debiutantów.

Nowi posłowie w Sejmie. Który najwięcej zarobił, który najwięcej oszczędził

Nowi posłowie w Sejmie. Który najwięcej zarobił, który najwięcej oszczędził

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki i inni politycy PiS chcą powołania komisji śledczej, która miałaby zbadać "aferę wiatrakową". Chodzi o ustawę autorstwa posłów Trzeciej Drogi i Koalicji Obywatelskiej o wsparciu odbiorców prądu, która zdaniem polityków odchodzącej władzy zawiera "lobbystyczną wrzutkę". W swojej krytyce tego projektu politycy PiS zapomnieli, że to ich rządy słynęły z wielu wrzutek do uchwalanych ustaw. Przypominamy je poniżej.

Wrzutka za wrzutką. Z nieoczekiwanych zmian w projektach ustaw PiS słynął przez ostatnie lata

Autor:
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

Premier Mateusz Morawiecki przekonuje, że "wtedy kiedy wybuchła afera wiatrakowa, 'Fakty' TVN w ogóle jej nie zauważyły". Sprawdziliśmy. Zarówno w "Faktach" TVN, TVN24, jak i w portalu tvn24.pl informowaliśmy o kontrowersjach wokół ustawy.

Morawiecki o "aferze wiatrakowej" i "Faktach" TVN. Jak relacjonowaliśmy dyskusję wokół projektu ustawy

Morawiecki o "aferze wiatrakowej" i "Faktach" TVN. Jak relacjonowaliśmy dyskusję wokół projektu ustawy

Autor:
Krzysztof
Jabłonowski
Źródło:
Konkret24

Posłowie Koalicji Obywatelskiej złożyli projekt ustawy, który zakłada jawność odrębnych majątków małżonków najważniejszych osób w państwie jak i przedstawicieli władz samorządowych. Poprzednią próbę uregulowania tej kwestii, autorstwa Prawa i Sprawiedliwości, zakwestionował Trybunał Konstytucyjny Julii Przyłębskiej.

Trudna droga do jawności majątków polityków i ich rodzin. Dlaczego to się nikomu nie udało?

Trudna droga do jawności majątków polityków i ich rodzin. Dlaczego to się nikomu nie udało?

Autor:
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia i premier Mateusz Morawiecki starli się w kwestii ustawy budżetowej na 2024 rok. Premier twierdzi, że projekt budżetu jest, marszałek – że go nie ma. Kto ma rację?

Morawiecki: budżet jest. Hołownia: nie ma. O co chodzi z ustawą budżetową na 2024 rok?

Morawiecki: budżet jest. Hołownia: nie ma. O co chodzi z ustawą budżetową na 2024 rok?

Autor:
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

Użytkownicy platformy X i Facebooka rozsyłali film, na którym widać, jak na ośnieżonej drodze kierowca zatrzymuje się, widząc idące z naprzeciwka poboczem niedźwiedzie. Nagranie ma rzekomo pokazywać scenę ze Szczyrku - ale to nieprawda.

Niedźwiedzie na drodze w Szczyrku? "Na pewno nie w Polsce"

Niedźwiedzie na drodze w Szczyrku? "Na pewno nie w Polsce"

Autor:
Krzysztof
Jabłonowski
Źródło:
Konkret24

"Nowotwory, których dotąd medycyna nie widziała" - taki fałszywy przekaz o "turbo raku" wywołanym rzekomo przez szczepionki na COVID-19 przebił się do mediów. Wyjaśniamy, skąd pochodzi i dlaczego jest nieprawdziwy.

"Turbo rak" po szczepieniach na COVID-19? Skąd się wziął ten fake news

"Turbo rak" po szczepieniach na COVID-19? Skąd się wziął ten fake news

Autor:
oprac.
Krzysztof Jabłonowski
Źródło:
Konkret24

Trzy miliony, pięć milionów złotych czy jednak więcej? Kancelaria premiera nie ujawnia, ile z publicznych środków zapłacono za "profrekwencyjną akcję informacyjną" związaną z referendum zorganizowanym przez rząd Zjednoczonej Prawicy. Z szacunkowych danych wynika, że koszty promocji mogły wynieść sporo ponad pięć milionów.

Referendum nie wypaliło, publiczne pieniądze wydano

Referendum nie wypaliło, publiczne pieniądze wydano

Autor:
Jan
Kunert
Źródło:
Konkret24

Tysiące wyświetleń w mediach społecznościowych ma nagranie, które według internautów pokazuje moment zniszczenia budynku parlamentu w Gazie. Jednak choć do tej eksplozji doszło na tamtym terenie, przekaz rozsyłany z filmem jest fake newsem.

"Wysadzili budynek parlamentu w Gazie"? Nie, to inne miejsce

"Wysadzili budynek parlamentu w Gazie"? Nie, to inne miejsce

Autor:
Krzysztof
Jabłonowski
Źródło:
Konkret24

Obywatelski projekt ustawy "Tak dla in vitro" budzi duże dyskusje. Poseł PiS Henryk Kowalczyk przekonuje, że naprotechnologia jest skuteczniejszą metodą niż in vitro. Eksperci pytani przez Konkret24 wyjaśniają: tych dwóch metod nie można porównywać. - Za wypowiedzą pana posła stoi niewiedza - stwierdza profesor Rafał Kurzawa.

Kowalczyk: naprotechnologia skuteczniejsza niż in vitro. "Za wypowiedzą posła stoi niewiedza"

Kowalczyk: naprotechnologia skuteczniejsza niż in vitro. "Za wypowiedzą posła stoi niewiedza"

Autor:
Gabriela
Sieczkowska
Źródło:
Konkret24

Małgorzata Paprocka z Kancelarii Prezydenta RP w dyskusji o przyszłych komisjach śledczych przekonywała, że politycy Trzeciej Drogi szli do wyborów pod hasłem "Zostawiamy przeszłość, idziemy do przodu" i nie planowali rozliczać rządu poprzedników. To nieprawda.

Zapowiadali: "zostawiamy przeszłość, idziemy do przodu"? Nie, obiecali rozliczenia

Zapowiadali: "zostawiamy przeszłość, idziemy do przodu"? Nie, obiecali rozliczenia

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

W pierwszym wystąpieniu w Sejmie nowej kadencji prezydent Andrzej Duda podkreślał swoje konstytucyjne uprawnienia i przestrzegał, że "porządek konstytucyjny musi zostać zachowany". Te słowa zaprzeczają decyzjom, które wcześniej sam podejmował, a które według ekspertów prawa naruszały Konstytucję RP. Przypominamy.

Andrzej Duda: "nie zgodzę się na obchodzenie prawa". Przypominamy, co sam robił

Andrzej Duda: "nie zgodzę się na obchodzenie prawa". Przypominamy, co sam robił

Źródło:
Konkret24

Politycy Prawa i Sprawiedliwości powtarzają, że marszałek Sejmu Szymon Hołownia blokuje rozpatrywanie projektów uchwał i ustaw, mimo że obiecał zlikwidować tak zwaną sejmową zamrażarkę. Mówią nieprawdę, używając tego potocznego określenia pewnego etapu procesu legislacyjnego niezgodnie z tym, co ono oznacza. Wyjaśniamy.

Morawiecki i Jabłoński mówią o "zamrażarce Hołowni". Dlaczego nie mają racji?

Morawiecki i Jabłoński mówią o "zamrażarce Hołowni". Dlaczego nie mają racji?

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

Cztery razy więcej protestów wyborczych niż w 2019 roku wpłynęło do Sądu Najwyższego w związku z wyborami parlamentarnymi. To najwięcej w ciągu ostatnich 30 lat. Protestów w sprawie referendum wpłynęło ponad dwa tysiące. O ważności referendum Sąd Najwyższy zdecyduje już 7 grudnia. 

Rekordowa liczba protestów w sprawie wyborów i referendum. Dane Sądu Najwyższego

Rekordowa liczba protestów w sprawie wyborów i referendum. Dane Sądu Najwyższego

Autor:
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

Poseł Marek Suski prezentuje listę zarzutów wobec nowych władz Sejmu. Mówi o "łamaniu demokracji" i "PRL-u". A pytany o niezrealizowaną przez PiS obietnicę wprowadzenia pakietu demokratycznego, przekonuje, że takiej nie było. Przypominamy, dlaczego nie ma racji.

Suski: "nie mieliśmy wprowadzić pakietu demokratycznego". Nieprawda, obiecali

Suski: "nie mieliśmy wprowadzić pakietu demokratycznego". Nieprawda, obiecali

Autor:
oprac.
Krzysztof Jabłonowski,
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

Antoni Macierewicz chciałby postawić marszałka Sejmu Szymona Hołownię przed Trybunałem Stanu za to, że nie dopuścił do debaty na uchwałą autorstwa PiS. Wyjaśniamy, dlaczego poseł PiS nie ma racji.

Macierewicz: za brak uchwały marszałek Hołownia pod Trybunał Stanu. To niemożliwe 

Macierewicz: za brak uchwały marszałek Hołownia pod Trybunał Stanu. To niemożliwe 

Autor:
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

Ponad jedna trzecia fake newsów i manipulacji rozpowszechnianych w internecie w krajach europejskich w ciągu miesiąca dotyczyła konfliktu Izraela z Hamasem. Od półtora roku żaden temat nie angażował tak bardzo twórców dezinformacji. W rozmowie z Konkret24 ekspert wyjaśnia, dlaczego właśnie ten konflikt interesuje ludzi niedotkniętych bezpośrednio jego skutkami.

"Fakty medialne", które żyją własnym życiem. Dezinformacja o walkach Izraela z Hamasem

"Fakty medialne", które żyją własnym życiem. Dezinformacja o walkach Izraela z Hamasem

Autor:
oprac.
Krzysztof Jabłonowski
Źródło:
Konkret24

Zapowiedzi powołania sejmowej komisji śledczej w sprawie tak zwanych wyborów kopertowych spowodowały, że politycy mówią o postawieniu przed Trybunałem Stanu ówczesnego ministra Jacka Sasina. Rzeczywiście, był on twarzą nieudanych wyborów prezydenckich z 2020 roku, ale czy to on podjął bezprawne decyzje? Przypominamy, o co chodziło w sprawie tych wyborów i którzy politycy za co odpowiadają.  

Sasin przed Trybunał Stanu za wybory kopertowe? Kto, kiedy, jakie decyzje podejmował 

Sasin przed Trybunał Stanu za wybory kopertowe? Kto, kiedy, jakie decyzje podejmował 

Autor:
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

Według byłego premiera można skrócić okres rządów Mateusza Morawieckiego i nowej Rady Ministrów i w to miejsce szybciej powołać Donalda Tuska i jego rząd - wystarczy zastosować procedurę konstruktywnego wotum nieufności. Konstytucjonaliści mają bardzo duże wątpliwości w tej sprawie.

Miller: konstruktywne wotum nieufności "natychmiast po zaprzysiężeniu rządu". Prawnicy przestrzegają

Miller: konstruktywne wotum nieufności "natychmiast po zaprzysiężeniu rządu". Prawnicy przestrzegają

Źródło:
Konkret24

"We Wrocławiu pan ze wschodu latał z klamką grożąc Polakom" - ostrzegali w miniony weekend internauci i publikowali nagranie przedstawiające rzekomo takie zdarzenie. To fałszywy przekaz. Wyjaśniamy, co naprawdę się wydarzyło, kogo mężczyzna próbował odstraszyć i czy miał pistolet.

We Wrocławiu "Ukrainiec mierzył z broni"? Uwaga, to fałszywy przekaz

We Wrocławiu "Ukrainiec mierzył z broni"? Uwaga, to fałszywy przekaz

Autor:
Gabriela
Sieczkowska
Źródło:
Konkret24

Wyjęcie z sejmowej zamrażarki obywatelskiego projektu ustawy "Tak dla in vitro" wznowiło dyskusję na temat metody in vitro. W jej ramach europoseł PiS profesor Zdzisław Krasnodębski oświadczył, że "in vitro nie leczy bezpłodności". Ekspert tłumaczy, dlaczego ta wypowiedź jest "niedojrzała i jest pewną formą manipulacji".

Krasnodębski: "In vitro nie leczy bezpłodności". Wyjaśniamy

Krasnodębski: "In vitro nie leczy bezpłodności". Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Przywrócenie praworządności po okresie rządów Zjednoczonej Prawicy to jedno z najważniejszych zadań, jakie postawiła sobie po wyborach demokratyczna większość. Zmiany miałyby dotyczyć też kierownictwa prokuratury, w tym stanowiska prokuratora krajowego. Czy jednak po nowelizacji ustawy nie zostało ono "zabetonowane"? Prawnicy zgodnie wskazują na pewien wadliwy przepis, ale co do jego obejścia już są podzieleni.

Jak zmienić prokuratora krajowego? "Wada logiczna" w ustawie

Jak zmienić prokuratora krajowego? "Wada logiczna" w ustawie

Autor:
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

Poseł Bartosz Kownacki z Prawa i Sprawiedliwości twierdzi, że po ewentualnej zmianie traktatów to Unia Europejska zdecyduje o tym, czy w Polsce będzie obowiązywać wspólna europejska waluta euro. Nie ma racji. To kolejna odsłona manipulacyjnej narracji PiS, według której zmiany w traktatach pozbawią Polskę suwerenności.

Kownacki: "Unia będzie decydowała, czy w Polsce będzie euro". To nieprawda

Kownacki: "Unia będzie decydowała, czy w Polsce będzie euro". To nieprawda

Autor:
Piotr
Jaźwiński,
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

Według ministra edukacji Przemysława Czarnka to prezydenci dużych miast w 2020 roku uniemożliwili przeprowadzenie wyborów prezydenckich, tzw. wyborów kopertowych. Samorządowcy mieli nie przekazać baz danych wyborców. Tyle że sądy administracyjny i powszechny oraz NIK uznały, że takie polecenia premiera dla samorządowców były niezgodne z prawem.

Czarnek: to samorządowcy zablokowali wybory kopertowe. Nieprawda

Czarnek: to samorządowcy zablokowali wybory kopertowe. Nieprawda

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

Według posłanki Joanny Muchy kierowanie resortem zdrowia to "misja samobójcza" politycznie, ale też "w sensie zupełnie fizycznym". I przypominała, że dwóch ministrów zdrowia zmarło w trakcie pełnienia tej funkcji. Nadużyciem jest sugerowanie, że kierowanie tym ministerstwem wiąże się z ryzykiem.

Mucha: dwóch ministrów zdrowia "odeszło z tego świata, sprawując tę funkcję". To nie ma związku

Mucha: dwóch ministrów zdrowia "odeszło z tego świata, sprawując tę funkcję". To nie ma związku

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

Zdaniem polityków prawicy marszałek Sejmu Szymon Hołownia mógł inaczej zachować się w przypadku zwolnienia Włodzimierza Karpińskiego z aresztu lub chociaż dłużej się zastanawiać. Porównują tę sytuację do historii z aresztowanym katalońskim politykiem, również wybranym do Parlamentu Europejskiego, którego jednak nie chronił immunitet. Jednak te sytuacje tylko pozornie są podobne.

Politycy PiS o zwolnieniu Karpińskiego z aresztu: podobny przypadek był w Hiszpanii. To pozorne podobieństwo

Politycy PiS o zwolnieniu Karpińskiego z aresztu: podobny przypadek był w Hiszpanii. To pozorne podobieństwo

Autor:
Jan
Kunert
Źródło:
Konkret24

Poseł Konfederacji Stanisław Tyszka stwierdził, że już od 2024 roku każdy polski obywatel będzie musiał zapłacić podatek za posiadanie samochodu spalinowego. Nie ma to potwierdzenia w faktach.

Tyszka: każdy obywatel będzie musiał zapłacić nowy podatek od samochodu spalinowego. Nieprawda

Tyszka: każdy obywatel będzie musiał zapłacić nowy podatek od samochodu spalinowego. Nieprawda

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

28 poprawek do traktatów unijnych wskazał premier Mateusz Morawiecki podczas wystąpienia w Sejmie. Wszystkie mają coś wspólnego, a przekaz o nich jest zmanipulowany. Premier zapewniał, że to "gra o suwerenność, gra o polską niepodległość", lecz zdaniem ekspertów to "cyniczna gra polityczna". O co chodzi?

Jak PiS buduje mit "gry o suwerenność"

Jak PiS buduje mit "gry o suwerenność"

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

Według krakowskiej kurator oświaty "w szwedzkich przedszkolach są specjalne pokoje, do których nauczycielka idzie z dzieckiem i go masturbuje". Nie znaleźliśmy potwierdzenia tych informacji, a zdementowała je ambasada Szwecji w Warszawie. Być może Barbarze Nowak chodziło o sytuację z Niemiec.

Barbara Nowak o pokojach do masturbacji w Szwecji. Nie ma potwierdzenia

Barbara Nowak o pokojach do masturbacji w Szwecji. Nie ma potwierdzenia

Autor:
Jan
Kunert,
współpraca
Michał Istel
Źródło:
Konkret24

Wykres pokazujący, że liczba zachorowań na COVID-19 jest już rzekomo tak duża, iż "przebiliśmy właśnie prawie wszystkie poprzednie fale pandemii oprócz pierwszej", wywołał komentarze internatów, a także lekarzy. Rzeczywiście, zachorowań przybywa. Tłumaczymy, dlaczego jednak trudno teraz szacować wysokość fali zakażeń koronawirusem.

"Przebiliśmy prawie wszystkie fale COVID-19"? Jaki jest problem z tym wykresem

Autor:
Gabriela
Sieczkowska
Źródło:
Konkret24

W czasie rządów Zjednoczonej Prawicy sądy częściej niż za rządów PO-PSL odmawiały prokuratorom, by zastosować tymczasowe aresztowanie – przekonuje poseł PiS Paweł Jabłoński. Jednak z porównań statystyk wynika, że w czasach PO-PSL liczba wniosków o tymczasowy areszt malała, podczas gdy za Zjednoczonej Prawicy wzrosła. Więcej odmów wcale więc nie oznacza, że sytuacja się poprawiła.    

Jabłoński: sądy "częściej odmawiają" tymczasowego aresztowania. Czego nie mówi?

Jabłoński: sądy "częściej odmawiają" tymczasowego aresztowania. Czego nie mówi?

Autor:
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

"Najbardziej brutalna", "agresywna", "łamiąca reguły przyzwoitości" - tak politolodzy i publicyści oceniali tegoroczną kampanię wyborczą do parlamentu. Znalazło to odzwierciedlenie w liczbie procesów prowadzonych w sądach w trybie wyborczym. Jak sprawdził Konkret24, było ich ponad 120 - o ponad jedną trzecią więcej niż cztery lata wcześniej.

Procesy w trybie wyborczym: wzrost o jedną trzecią. Kto przegrał, kto wygrał?  

Procesy w trybie wyborczym: wzrost o jedną trzecią. Kto przegrał, kto wygrał?  

Autor:
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

Uczeń w Kanadzie - według małopolskiej kurator Barbary Nowak - miał zostać aresztowany, bo "powiedział, że są dwie płcie". Zaś nauczyciel w Irlandii miał zostać uwięziony, bo nie chciał się zwracać do uczniów "wedle płci". Obie opowieści są nieprawdziwe.

Barbara Nowak o "aresztowaniu ucznia" w Kanadzie i "uwięzieniu nauczyciela" w Irlandii. To fake newsy

Barbara Nowak o "aresztowaniu ucznia" w Kanadzie i "uwięzieniu nauczyciela" w Irlandii. To fake newsy

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

W dyskusji o pomysłach na skrócenie kolejek do lekarzy specjalistów poseł PiS Radosław Fogiel przypominał, że rząd Zjednoczonej Prawicy zniósł limity do lekarzy. A jego zdaniem Koalicja Obywatelska nie proponuje nic nowego, jeśli chodzi o kolejki do lekarzy. To prawda, PiS limity zniósł - ale mimo tego kolejki są jeszcze dłuższe. Eksperci wyjaśniają ten paradoks.

Fogiel: "znieśliśmy limity do specjalistów". A kolejki wzrosły. Dlaczego?

Fogiel: "znieśliśmy limity do specjalistów". A kolejki wzrosły. Dlaczego?

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

Politycy Zjednoczonej Prawicy oskarżają Szymona Hołownię, że "wypuścił na wolność" Włodzimierza Karpińskiego, "realizując politykę bezkarności". Tylko że marszałek Sejmu nie może zwalniać z aresztu i nie dzięki niemu Karpiński został wypuszczony. Prawnicy wyjaśniają, o co chodziło z pismem marszałka.

Hołownia "wyciągnął na wolność Karpińskiego"? Nie, prokuratura

Hołownia "wyciągnął na wolność Karpińskiego"? Nie, prokuratura

Autor:
Jan
Kunert
Źródło:
Konkret24