Polska przygotowuje się do wprowadzenia systemu kaucyjnego na plastikowe i szklane butelki oraz puszki. Jednak według rozpowszechnianego w sieci przekazu - który wywołał dyskusję - już od lipca tego roku obowiązują kaucje za niektóre opakowania. Uspokajamy: to nieprawda.
System kaucyjny i konsekwencje jego wprowadzenia w Polsce już teraz wzbudzają dyskusję. Niedawno ogłoszono kwoty kaucji, a jedna z sieci dużych sklepów rozpoczęła w Warszawie pilotaż systemu kaucyjnego. Tego typu ruchy powodują, że temat budzi już wątpliwości wśród internautów. "Od dzisiaj płacimy kaucję za: 1. Plastikową butelkę 50 groszy 2. Metalową puszkę 50 groszy 3. Szklaną butelkę 1 zł ale oddać te opakowania a tym samym odzyskać kaucję będzie można dopiero od 1 stycznia 2025" - ogłosił 31 lipca jeden z użytkowników X (pisownia wszystkich postów oryginalna). Wpis ten ma niemal 490 tys. wyświetleń i ponad 6 tys. polubień.
Ale w komentarzach jest też wiele krytyki. "Bardzo mądrze, tak po polsku"; "I to jest chore"; "Złodziejstwo"; "Rządzący jak zwykle są w ciemnej d**ie a my na nich płacimy na te ich kawki, luncze, bezsensowne spotkania..."; "To dlatego woda już tak zdrożała?"; "Wałek jak nie wiem co" - pisali internauci. Część radziła, by teraz tylko zbierać butelki i puszki, a oddać je za kaucją dopiero w 2025 roku. Inni dopytywali: "A skąd masz informację, że kaucja od dzisiaj obowiązuje?"; "Skąd info?".
Jednak nie wszyscy uwierzyli w tę informację. "Od dzisiaj? Dlaczego kłamiesz?"; "Nie, nie płacimy od dziś. Kto Ci tak powiedział?"; "Ktoś pomagał czy sam wymyśliłeś tego fejka?"; "Kłamstwo. Nie płacimy żadnej kaucji" - pisali.
Autor cytowanego posta w dyskusji z internautami twierdził, że "opłaty kaucyjne obowiązują w Polsce od 31.07.2024". Na co internauci odpowiadali: "Nieprawda. Od dzisiaj wiadomo ile wynoszą, by uczestnicy rynku mogli się przygotować. Nie wprowadzaj ludzi w błąd"; "Byłem dziś na zakupach i kaucji nie doliczali wiec ktoś sieje zamęt".
Sprawdziliśmy, jak to jest z tą kaucją za butelki i puszki.
System kaucyjny w Polsce ruszy w 2025 roku
Od 1 stycznia 2025 roku w Polsce wchodzi w życie system kaucyjny. Zgodnie z nim duże sklepy będą zobowiązane do odbierania trzech rodzajów opakowań. Chodzi o butelki plastikowe do 3 litrów, szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra i metalowe puszki do 1 litra. Te opakowania, aby podlegać kaucji, muszą posiadać wyraźne i stałe oznakowanie zgodne ze wzorem.
Przepisy dotyczące systemu kaucyjnego wprowadzono 13 lipca 2023 roku nowelizacją ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw. Podstawą zmiany była dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, tak zwana dyrektywa SUP.
Znamy już wysokość kaucji za opakowania objęte systemem kaucyjnym. Będzie to 50 groszy za butelki plastikowe i metalowe, a 1 złotych za szklane - ogłosiła w rozporządzeniu z 16 lipca ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska. Rozporządzenie weszło w życie "po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia" - czyli 31 lipca. Tą właśnie datę podał autor cytowanego posta, który wywołał dyskusję. Nie oznacza to jednak, że od dnia wejścia w życie rozporządzenia mamy płacić takie kaucje. Rozporządzenie uchwalono na podstawie art. 40m ust. 2 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Ten przepis to część zmian wprowadzających w Polsce system kaucyjny, ale od 2025 roku.
Warto zwrócić uwagę na podobny zapis w nowelizacji z 13 czerwca 2023 roku, która wprowadza w Polsce system kaucyjny od 2025 roku. Ustawodawca przewidział, że jej przepisy wchodzą w życie "po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia". Nowelizację ogłoszono 12 września 2023 roku, a więc weszła w życie 13 października 2023 roku. Fakt ten jednak również nie oznaczał, że system kaucyjny zaczął już obowiązywać.
O tym, że system kaucyjny zostanie wprowadzony od początku 2025 roku resort klimatu i środowiska informował w czerwcu 2023, czyli za rządów Mateusza Morawieckiego. System "zostanie uruchomiony w 2025 roku" - podało ministerstwo w kwietniu 2024 roku, czyli już za rządów premiera Donalda Tuska. "Termin faktycznego startu systemu kaucyjnego w Polsce będzie zależeć od stopnia przygotowania i zaangażowania operatorów" - przekazał w maju Polskiej Agencji Prasowej resort klimatu i środowiska (za: bankier.pl).
Obecny rząd pracuje nad własnym projektem nowelizacji przepisów o systemie kaucyjnym. Proponuje wyłączenie obowiązku zbiórki opakowań po produktach mlecznych oraz stworzenie tak zwanego zamkniętego systemu obiegu kaucji. Projekt 5 sierpnia 2024 roku trafił do Komitetu do Spraw Europejskich.
Źródło: Konkret24
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock