FAŁSZ

Nie, to dziecko nie zmarło po szczepieniu. Uwaga na fake newsa

Nie, to dziecko nie zmarło po przyjęciu szczepionki. Uwaga na fake newsaShutterstock

Fala oburzenia ze strony internautów spadła na kobietę, która pokazała na Twitterze zdjęcie z momentu szczepienia swego synka na COVID-19 - uwierzyli bowiem w rozsyłany przekaz, że to dziecko zmarło po szczepieniu. To nieprawda, chłopczyk żyje. "Co za świat" - komentuje matka.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Użytkownicy Twittera rozsyłają zdjęcie z momentu szczepienia kilkuletniego chłopca, który siedzi na kolanach mamy. "Dziecko płacze, a matka uśmiechnięta. Niestety dziecko zmarło 3 dni temu. Oczywiście zastrzyk nie jest wspomniany w artykule" - skomentował 12 grudnia jeden z internautów (pisownia postów oryginalna). Dołączył też link do tekstu lokalnego brytyjskiego portalu Peterborough Telegraph o śmierci pięcioletniego Benedicta Blythe'a.

Post opublikowany na Twitterze 12 grudnia
Post opublikowany na Twitterze 12 grudniaPost opublikowany na Twitterze 12 grudniaTwitter

Cytowany post ma już blisko 500 polubień i 300 podań dalej. "Ma krew na rekach swojego dziecka"; "'Mamuś' dalej się cieszy, że skazała swoje dziecko na śmierć?!!!"; "na głupotę ludzką nie ma miary" - pisali oburzeni internauci w komentarzach, wierząc w treść posta. "Pamiętam to zdjęcie i ten komentarz. Naprawdę ten chłopczyk nie żyje?" - dopytywała jedna z uczestniczek dyskusji. Kilkoro internautów jednak dementowało informacje o śmierci dziecka. "To fejk sprawdzone" - przekonywał jeden z nich.

Sceptycznie nastawieni internauci mieli rację. Widoczny na fotografii chłopczyk żyje. W artykule, do którego linkował autor posta, opisano śmierć innego dziecka. I nie miała ona związku ze szczepieniem.

COVID-19 zabija także dzieci. Lekarze nie ustają w apelach o zaszczepienie się
COVID-19 zabija także dzieci. Lekarze nie ustają w apelach o zaszczepienie sięFakty TVN

Na tropie źródeł fake newsa

Poszukaliśmy w sieci wcześniejszych przykładów wykorzystania tego samego zdjęcia matki ze szczepionym dzieckiem. Opublikowano je na dziesiątkach profili regularnie zamieszczających treści sceptyczne wobec szczepień bądź obostrzeń pandemicznych. Internauci w komentarzach krytykowali kobietę za podjęcie decyzji o zaszczepieniu dziecka. Takie posty publikowano w różnych językach: angielskim, hiszpańskim czy estońskim. W nich nie było jednak informacji, jakoby dziecko zmarło.

Jednak oprócz nich znaleźliśmy posty powielające fałszywą informację o śmierci tego zaszczepionego dziecka. "Pamiętacie tę matkę, która cieszyła się, że jej syn otrzymał eksperymentalne serum genowe? Dziecko rozpłakało się z rozpaczy, jakby zrozumiało, że matka stanie się jego katem. Dziecko zmarło, oto słowa matki: 'To jest mój syn, Benedict. Nie żyje...'" - napisał autor tweeta w języku włoskim. Obok zdjęcia opublikował zrzut ekranu twitterowego posta informującego o śmierci Benedicta Blythe'a. Wpis zebrał ponad 400 polubień, ponad 300 razy podano go dalej.

Ta sama fotografia wykorzystana w twitterowym poście w języku włoskim
Ta sama fotografia wykorzystana w tweecie w języku włoskimTa sama fotografia wykorzystana w twitterowym poście w języku włoskimTwitter

Omawiane zdjęcie ze szczepienia dziecka i zrzut ekranu posta z informacją o śmierci Benedicta Blythe'a znaleźliśmy również w popularnym poście na profilu komentowanym przez hiszpańskojęzycznych użytkowników Twittera.

Chłopiec ze zdjęcia żyje

Kobieta widoczna na fotografii przedstawiającej moment szczepienia dziecka to Kaye Steinsapir, prawniczka z Los Angeles. Jest aktywna w mediach społecznościowych. Prowadzi fundację upamiętniającą córkę zmarłą w tragicznym wypadku. Na zdjęciu jest z synkiem Elim. 10 listopada został zaszczepiony na COVID-19, a mama opublikowała na Twitterze dwie jego fotografie. Teraz nie są już dostępne.

Pierwsza fotografia przedstawiała Eliego z lizakiem w ustach. Zdjęcie zrobiono już po szczepieniu. "Dziękuję ci #nauko! #TeamMolly, pokażcie w komentarzach swoje zdjęcia ze szczepień! Tak cieszy widzieć zdjęcia dzieci (i wszystkich innych) otrzymujących te szczepienia. Eli świetne sobie poradził" - napisała Steinsapir w komentarzu do zdjęcia. W kolejnym poście zamieściła zdjęcie Eliego z momentu szczepienia - właśnie ono wywołało ostre reakcje internautów. "To jest zaraz zanim zaczął płakać. Po szczepieniu było już wszystko w porządku" - napisała mama w komentarzu.

W następnym poście z tego samego dnia Kaye Steinspir napisała: "Udostępniłam zdjęcie ze szczepienia Eliego i teraz otrzymuję obłąkane, przepełnione nienawiścią wiadomości od antyszczepionkowych szaleńców. Co za świat".

Kaye Steinsapir o fali nienawiści po opublikowaniu zdjęcia syna na Twitterze
Kaye Steinsapir o fali nienawiści po opublikowaniu zdjęcia syna na TwitterzeKaye Steinsapir o fali nienawiści po opublikowaniu zdjęcia syna na TwitterzeTwitter

Wbrew nieprawdziwym komentarzom internautów chłopiec żyje. Steinsapir opublikowała jego zdjęcia w postach z 2 i 13 grudnia. W ostatnich dniach zamieszczała wiele wpisów wyrażających żałobę po śmierci swojej córki, do której doszło jednak wiele miesięcy wcześniej. Wyrażając solidarność, podawała dalej także zdjęcia innych rodziców przeżywających żałobę po śmierci dzieci. Te wpisy mogły zmylić nieuważnych internautów szukających informacji o rzekomej śmierci chłopca po szczepieniu.

Tymczasem śmierć chłopca, o której napisano w artykule Peterborough Telegraph, dotyczy zupełnie innej sprawy. Matka chłopca przekazała agencji Reuters, że śmierć nie miała związku ze szczepieniem. Taką samą informację dziennikarze uzyskali od rzecznika rady miasta Peterborough. Dziecko nie było szczepione, bo w Wielkiej Brytanii szczepi się tylko dzieci powyżej 12. roku życia.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock, Twitter

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Nagłaśniany przez polityków prawicy przekaz, że rząd planuje otworzyć w Czerwonym Borze ośrodek dla "nielegalnych imigrantów", zamiast tworzyć tam planowaną jednostkę wojskową, jest nie tylko nieprawdziwy - to niebezpieczna gra na emocjach. To, do czego prowadzi, pokazały wydarzenia z niedzieli.

Czerwony Bór: ośrodek dla migrantów zamiast jednostki wojskowej? Manipulacja PiS

Czerwony Bór: ośrodek dla migrantów zamiast jednostki wojskowej? Manipulacja PiS

Źródło:
Konkret24

Po awanturze w Sejmie na 51 posłów PiS nałożono kary. Teraz Tomasz Sakiewicz i jego telewizja twierdzą, że w związku z tym poseł Edwarda Siarka trafił do szpitala. Parlamentarzysta jednak zaprzecza, a my wyjaśniamy, o co chodzi w tym fake newsie.

Poseł Siarka, udar i kara finansowa. Nic tu się nie zgadza

Poseł Siarka, udar i kara finansowa. Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

"Unia odbiera wolność starszym kierowcom!", "niewolnictwo trwa", "wolność zabierana jest po kawałeczku" - tak polscy internauci komentują doniesienia, jakoby unijne przepisy miały doprowadzić do obierania praw jazdy seniorom. Wyjaśniamy, skąd się wziął ten fake news.

UE wprowadzi "maksymalny wiek kierowcy"? Nie ma takich regulacji

UE wprowadzi "maksymalny wiek kierowcy"? Nie ma takich regulacji

Źródło:
Konkret24

Kandydat Konfederacji na prezydenta porusza na wyborczych wiecach wiele różnych tematów, wygłaszając tezy, które nieraz są manipulacjami. Należą do nich na przykład twierdzenia o wyjeżdżaniu lekarzy z Polski czy o narzuconej przez Unię Europejską konieczności rejestracji wszystkich kur.

Mentzen o rejestrowaniu kur i wyjazdach lekarzy. Dwie nieprawdy

Mentzen o rejestrowaniu kur i wyjazdach lekarzy. Dwie nieprawdy

Źródło:
Konkret24

"Tak nas robią w ciula", "za to powinna być deportacja" - oburzają się internauci, komentując nagranie Ukrainki, która rzekomo pobiera 800 plus dzięki siedmiu ukraińskim paszportom. Wideo rozpowszechniane jest z antyukraińskim przekazem. Dotarliśmy do autorki nagrania. Miał być żart, wyszło inaczej. Oto jej historia.

Ukrainka i 800 plus "na siedem paszportów"? Znaleźliśmy autorkę filmu

Ukrainka i 800 plus "na siedem paszportów"? Znaleźliśmy autorkę filmu

Źródło:
Konkret24

Burmistrzowie kilku dużych angielskich miast to już muzułmanie, w kraju działa trzy tysiące meczetów, a każda szkoła ma obowiązek nauczać o islamie - to przekaz nagrania rozpowszechnianego w mediach społecznościowych. Ma ponad dwa miliony wyświetleń. Lecz przytaczane "dowody" na "muzułmańską" Wielką Brytanię to albo manipulacje, albo nieprawdy. A przekaz nagłaśniają prokremlowskie konta.

Burmistrzowie muzułmanie i lekcje o islamie. W Wielkiej Brytanii?

Burmistrzowie muzułmanie i lekcje o islamie. W Wielkiej Brytanii?

Źródło:
Konkret24

"Warszawa staje się coraz mniej bezpiecznym miastem" - przekonują politycy PiS w kolejnych nagraniach i publicznych wystąpieniach. Sprawdziliśmy więc policyjne statystyki.

PiS: "lawinowy wzrost przestępstw" w Warszawie. A co pokazują dane?

PiS: "lawinowy wzrost przestępstw" w Warszawie. A co pokazują dane?

Źródło:
Konkret24

Sprawa Ryszarda Cyby, skazanego za zabicie działacza PiS, to przykład, jak można robić politykę, budując wśród wyborców poczucie zagrożenia. Niekoniecznie w zgodzie z prawdą i faktami. A także jak brak oficjalnych informacji i reakcji na fakty rodzi fałsz, który trudno powstrzymać.

"Więzienie opuścił morderca". Kalendarium szerzenia paniki

"Więzienie opuścił morderca". Kalendarium szerzenia paniki

Źródło:
Konkret24

Na kolejnych spotkaniach z wyborcami i w kolejnych wypowiedziach publicznych kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki powtarza te same twierdzenia - nie zawsze zgodne z prawdą. Niektóre powtarza szczególnie chętnie i często.

Dziesięć nieprawd Karola Nawrockiego

Dziesięć nieprawd Karola Nawrockiego

Nagranie z manifestacji jest prawdziwe, wśród demonstrantów jest wiele osób o ciemnej karnacji. Publikując ten film, Sławomir Mentzen straszy "powstawaniem nowych meczetów i zdejmowaniem krzyży". Wyjaśniamy, na czym polega manipulacja lidera Konfederacji.

Mentzen: "tak wygląda Warszawa". Manipuluje

Mentzen: "tak wygląda Warszawa". Manipuluje

Źródło:
Konkret24

Anna Bryłka z Konfederacji twierdzi, że "cały czas zwiększa się liczba wydawanych zezwoleń na pracę" cudzoziemcom. Według polityków koalicji rządzącej jest odwrotnie. Kto ma rację? Sprawdziliśmy statystyki.

Zezwoleń na pracę dla cudzoziemców więcej czy mniej? Mamy dane

Zezwoleń na pracę dla cudzoziemców więcej czy mniej? Mamy dane

Źródło:
Konkret24

"Unijna złodziejka!", "zamordyzm", "źle się to kojarzy" - tak internauci komentują nową inicjatywę unijną. Twierdzą, że Komisja Europejska będzie mogła przejmować prywatne oszczędności obywateli i przeznaczać je jako inwestycje w swoje projekty. Przekaz powtarzają politycy prawicy. Jest fałszywy.

UE szykuje "zamach na oszczędności"? Chodzi o pewną strategię

UE szykuje "zamach na oszczędności"? Chodzi o pewną strategię

Źródło:
Konkret24

Sławomir Mentzen opowiada na spotkaniach z wyborcami, że stopień przestępczości w Niemczech gwałtownie wzrósł po napływie imigrantów - i jako "dowód" zestawia dane dotyczące Algierczyków i Japończyków. Choć istnieją takie liczby, to jednak takie ich przedstawienie jest manipulacją i wprowadzaniem opinii publicznej w błąd.

Mentzen woli Japończyków od Algierczyków. I manipuluje

Mentzen woli Japończyków od Algierczyków. I manipuluje

Źródło:
Konkret24

"Wzruszające", "serce ściska", "szacunek dla pieska" - komentują internauci zdjęcia mające pokazywać uroczystość pożegnania policyjnego psa w jednej z jednostek. To obrazy wprawdzie poruszające, ale nieprawdziwe.

"Niewdzięczna służba, dzięki piesku". Pogrzeb, którego nie było

"Niewdzięczna służba, dzięki piesku". Pogrzeb, którego nie było

Źródło:
Konkret24

Europoseł PiS Piotr Mueller alarmuje, że Unia Europejska planuje zabronić wymiany różnych części auta, jeśli dojdzie do ich usterki. Twierdzi, że nowe samochody będą musiały iść na złom. Uspokajamy: to nieprawda.

Piotr Mueller: nowe auto trzeba będzie oddać na złom. Nieprawda

Piotr Mueller: nowe auto trzeba będzie oddać na złom. Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Antyimigrancki hejt wzbudza rozpowszechniane w mediach społecznościowych - między innymi przez polityków PiS - nagranie z Wrocławia. Widać na nim gromadzących się na ulicy cudzoziemców, a ironiczny opis głosi, że to "przyjazd inżynierów". Politycy opozycji informują wręcz, że to "inżynierowie z Afryki sprowadzani przez PO i Tuska". To fałsz.

"Inżynierowie z Afryki" przyjechali do Wrocławia? Skąd to nagranie

"Inżynierowie z Afryki" przyjechali do Wrocławia? Skąd to nagranie

Źródło:
Konkret24

- Singapur wydaje znacznie mniej niż Polska, a mimo to ma znacznie lepszy system ochrony zdrowia - przekonuje Sławomir Mentzen, kandydat Konfederacji na prezydenta RP. Wyjaśniamy, czego nie mówi o singapurskim systemie, a co powinniśmy o nim wiedzieć, by się z nim porównywać.

Mentzen porównuje Singapur do Polski. O czym nie mówi?

Mentzen porównuje Singapur do Polski. O czym nie mówi?

Źródło:
Konkret24

Ponad 50 zgłoszonych komitetów wyborczych, ponad 40 zarejestrowanych. O co chodzi? Raczej nie o wygraną w wyborach. To skutek paradoksu polskiego prawa. Tłumaczymy, jakie są korzyści z rejestracji komitetu wyborczego, który jednak zarejestrowanego kandydata nie ma.

44 komitety wyborcze zarejestrowane. Wśród nich "semiwirtualne"

44 komitety wyborcze zarejestrowane. Wśród nich "semiwirtualne"

Źródło:
Konkret24

Prezydent USA "nie wie", na jakiej podstawie Dania rości sobie prawa do Grenlandii. Nie sądzi, "żeby to było prawdą". Jednak tak właśnie jest, w dodatku wiele lat temu zwierzchnictwo Danii nad wyspą uznały także Stany Zjednoczone.

Dlaczego Grenlandia jest duńska? Trump "nie wie, czy to prawda"

Dlaczego Grenlandia jest duńska? Trump "nie wie, czy to prawda"

Źródło:
Konkret24

Zwolennicy kawy z mlekiem i cukrem oburzają się na rzekomy zakaz, który ma wprowadzić Unia Europejska. "Co będzie następne? Zakaz soli?", "idiotyzmy" - komentują. Podstawą tych fałszywych doniesień jest artykuł jednego z polskich serwisów, który opatrznie zrozumiano. Wyjaśniamy, co naprawdę ograniczy UE.

UE "zakazuje mleka i cukru w kawie"? Czegoś innego

UE "zakazuje mleka i cukru w kawie"? Czegoś innego

Źródło:
Konkret24

Ilu policjantów brakuje w całym kraju? Kilka tysięcy? Kilkanaście? Opozycja włączyła temat braków kadrowych w policji do kampanii prezydenckiej, ale problem ten istnieje od lat. Zwiększanie liczby etatów w czasach Zjednoczonej Prawicy nie pomogło.

Ilu policjantów brakuje w kraju? Cztery garnizony dominują

Ilu policjantów brakuje w kraju? Cztery garnizony dominują

Źródło:
Konkret24

W Warszawie zacznie rzekomo obowiązywać "ustawa o aresztowaniu dzwonów kościelnych" czy "likwidacja kościelnych dzwonnic" - alarmują politycy opozycji i internauci. Wszystko z powodu pewnego projektu grupy radnych, który wykorzystano do tej manipulacji.

Trzaskowski "chce uciszyć kościelne dzwony"? Skąd ten przekaz

Trzaskowski "chce uciszyć kościelne dzwony"? Skąd ten przekaz

Źródło:
Konkret24

Co oznacza mała czarna gwiazdka przy niektórych cenach? Tak duński właściciel sieci Netto postanowił pomóc klientom bojkotować amerykańskie produkty. Według polskich internautów to rozwiązanie ma się też pojawić w sklepach sieci w naszym kraju. Wyjaśniamy.

Bojkot amerykańskich produktów także w Polsce? Jeszcze nie

Bojkot amerykańskich produktów także w Polsce? Jeszcze nie

Źródło:
Konkret24

Polscy internauci alarmują, że Unia Europejska chce zabronić korzystania z plastikowych dowodów osobistych. Podstawą jest artykuł jednego z serwisów, który nie do końca podał prawdę.

"Pożegnaj się z dowodem osobistym"? Co planuje UE

"Pożegnaj się z dowodem osobistym"? Co planuje UE

Źródło:
Konkret24

"Tak było. Ale teraz nikt nie pamięta"; "przy obecnej demografii to nie wróci" - komentują internauci rozsyłane w sieci zdjęcia, które mają przedstawiać kolejki do urzędów pracy za pierwszych rządów Donalda Tuska. Sprawdziliśmy, kiedy powstały te zdjęcia.

Kolejki do urzędów pracy "za Tuska"? Również w czasach PiS

Kolejki do urzędów pracy "za Tuska"? Również w czasach PiS

Źródło:
Konkret24

Prorosyjskie konta w Polsce i na świecie rozsyłają rzekomy materiał francuskiego dziennika o sondażu dotyczącym popularności polityków. Według niego 71 procent Francuzów uważa, że byłoby im lepiej pod rządami Władimira Putina. Nic tu jednak nie jest prawdziwe.

71 procent Francuzów woli Putina od Macrona? Mamy wyjaśnienie "Le Figaro"

71 procent Francuzów woli Putina od Macrona? Mamy wyjaśnienie "Le Figaro"

Źródło:
Konkret24

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki - a za nim politycy tej partii - od kilku dni rozgłaszają, że "rząd po cichu przepchnął przepisy", które pozwolą stawiać wiatraki 500 metrów od domostw. Po pierwsze, przyjmowanie i konsultowanie projektu odbywało się otwarcie i zgodnie z procedurami. Po drugie, ustawa nie została jeszcze przegłosowana.

PiS: "rząd po cichu przepchnął przepisy". A naprawdę?

PiS: "rząd po cichu przepchnął przepisy". A naprawdę?

Źródło:
Konkret24

Na spotkaniach z wyborcami Szymon Hołownia mówi między innymi o problemach demograficznych Polski. W Częstochowie przedstawił nawet, jak wygląda tam trend spadkowy urodzeń. Czy ma rację?

Ile dzieci rodzi się w Częstochowie? Hołownia wylicza, my sprawdzamy

Ile dzieci rodzi się w Częstochowie? Hołownia wylicza, my sprawdzamy

Źródło:
Konkret24