FAŁSZ

"Testy PCR to totalna bujda"? Przedstawione tezy nie są prawdziwe

"Testy PCR to totalna bujda". Obalamy nieprawdziwe tezyPixabay/Facebook

Test PCR nie został opracowany do wykrywania koronawirusa; wykrywa fragment RNA występujący także w ludzkim DNA; daje wynik dodatni u każdej osoby - takie tezy przedstawia rozpowszechniana teraz w internecie grafika. Nie są nowe i wielokrotnie były już obalane, ponieważ nie są prawdziwe.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Twierdzenia podważające zasadność i wiarygodność testów PCR, które wykrywają obecność koronawirusa, należą do tych najczęściej rozpowszechnianych przez koronasceptyków. Pojawiają się w postaci komentarzy internautów, wypowiedzi osób podających się za lekarzy, bywają podparte trudnymi do zweryfikowania filmikami, a także ilustracjami czy grafikami. Zwykle okazuje się jednak, że twierdzenia są fałszywe i wynikają z niewiedzy lub po prostu mają celowo wprowadzać w błąd.

Nie, nie istnieją testy typu zrób to sam wykrywające koronawirusa
Nie, nie istnieją testy typu zrób to sam wykrywające koronawirusatvn24

Trzy takie tezy przedstawia ilustracja z nagłówkiem "test PCR – totalna bujda!" opublikowana m.in. na facebookowym profilu "Żyj bez ograniczeń. Rozwój osobisty, wzrastanie samoświadomości". "Kłamstwa powtarzane tysiące razy w TV i MASS MEDIACH nie stają się prawdą. Jest mnóstwo odmian kłamstw, prawda jest jedna" – brzmiał komentarz do ilustracji.

Są na niej w sumie cztery twierdzenia: 1) test PCR nie został opracowany do wykrywania koronawirusa zgodnie z opinią wynalazcy, 2) wykrywa fragment RNA występujący także w ludzkim DNA, 3) prawidłowo przeprowadzony da wynik dodatni u każdej osoby, 4) budowanie statystyk w oparciu o ten test jest manipulacją i kłamstwem.

Ostatnia ogólna teza ma wynikać z poprzednich. Błędy językowe i angielski zapis nieodmienionej nazwy "coronavirus" sugeruje, że tekst jest bezpośrednim tłumaczeniem z języka obcego.

fałsz

Wpis i komentarz z nieprawdziwymi tezami o testach PCRfacebook

W komentarzu do posta jedna z internautek zasugerowała, że "należy dopisać, że wirus nie został wyizolowany", co miałoby również oznaczać niewiarygodność testów PCR.

Mimo że wpis opublikowano 18 listopada, tezy z grafiki nie są nowe, pojawiały się w sieci już wcześniej.

Teza: zgodnie z opinią wynalazcy test nie został opracowany do wykrywania koronawirusa SARS-CoV-2

To jedno z popularniejszych internetowych twierdzeń mających przekonywać, że wyniki testów PCR to "totalna bujda". W sieci pojawiały się nawet konkretne cytaty, w których wynalazca testu PCR - amerykański biochemik Kary B. Mullis - miał rzekomo podważać skuteczność testu w wykrywaniu zarówno koronawirusa, jak i wirusów w ogóle.

Jednak biochemik zmarł w sierpniu 2019 roku, a więc ponad trzy miesiące przed wykryciem pierwszego przypadku zakażenia SARS-CoV-2 w chińskim Wuhan. Tym bardziej nie mógł wypowiadać się na temat COVID-19, ponieważ ta nazwa została wprowadzona przez WHO dopiero w lutym 2020 roku. Natomiast cytat: "testy zupełnie nie są w stanie wykryć infekcji wirusowych" - krążący w sieci i przypisywany Mullisowi - nie pochodzi od niego i został wyjęty z kontekstu. Jak wyjaśniła agencja Reuters, zdanie to znajduje się w artykule amerykańskiego pisarza John Lauritsena zajmującego się tematyką HIV i AIDS. I właśnie o wykrywaniu wirusa HIV pisał Lauritsen w swoim tekście z 1996 roku.

Nie podważał w nim jednak skuteczności testów PCR w diagnostyce HIV, tylko tłumaczył, że w tej metodzie wykrywa się sekwencje genetyczne wirusów, a nie same wirusy. W tym kontekście użył zdania, które potem mylnie przypisywano Mullisowi. Wypowiedzi twórcy testu PCR podważającej ich skuteczność nigdy natomiast nie znaleziono.

Dr Jankowski: w mojej ocenie powinniśmy wykonywać dużo więcej testów
Dr Jankowski: w mojej ocenie powinniśmy wykonywać dużo więcej testówtvn24

Naturalnie, testu PCR nie stworzono dla diagnozowania COVID-19, ponieważ został on opracowany przez Mullisa już w 1985 roku, ale wirusolodzy i genetycy nie mają wątpliwości, że nadaje się do wykrywania koronawirusa w organizmie. "W połączeniu z sekwencjonowaniem całego genomu stanowi nowoczesne narzędzie diagnostyki molekularnej. Nie ma powodu wątpić, że nie nadaje się do diagnozowania COVID-19" – mówił we wrześniu w rozmowie z Konkret24 prof. dr hab. Michał Witt, dyrektor Instytutu Genetyki Człowieka Polskiej Akademii Nauk. "Jest to metoda bardzo szybka, łatwa i niewymagająca dużej ilości próbki, do tego skuteczna i godna zaufania" – potwierdzała dr Emilia Skirmuntt, wirusolożka z Uniwersytetu w Oksfordzie.

Tezy: test wykrywa fragment RNA, który nie jest jedynie w RNA koronawirusa, ale też w ludzkim DNA; test PCR da wynik dodatni u każdej zdrowej czy chorej osoby

Oba twierdzenia potraktujmy łącznie: jeśli test PCR rzeczywiście wykrywałby ludzie DNA, wszystkie wyniki pobierane od ludzi musiałyby być pozytywne. Tymczasem mamy zarówno wyniki pozytywne, jak i negatywne testów przeprowadzanych w różnych krajach, w tym w Polsce. Przykładowo 20 listopada na ponad 55 tys. przebadanych próbek 22,5 tys. dało wynik dodatni, co przełożyło się na 40,8 proc. pozytywnych testów. Gdyby rzeczywiście testy PCR wykrywały RNA, czyli kwas rybonukleinowy zawarty w ludzkim DNA, wskaźnik musiałby wynieść 100 proc.

Procent pozytywnych testów podaje się też w innych krajach. Według portalu Our World in Data odsetek dodatnich testów spośród wszystkich próbek przebadanych od początku epidemii wynosił 19 listopada dla Polski 13,8 proc., a w trzech krajach nordyckich – Norwegii, Finlandii i Danii – oscylował między 1,4 a 1 proc.

Odsetek testów pozytywnych w krajach europejskichOur World In Data

By zrozumieć, dlaczego fragmentu RNA koronawirusa nie ma w ósmym chromosomie ludzkiego DNA, warto wiedzieć, jak działa test PCR.

Test PCR (PCR - skrót od angielskiej nazwy: łańcuchowa reakcja polimerazy) przeprowadza się na podstawie wymazu pobranego z gardła lub nosa. Wykrywa on kod genetyczny wirusa SARS-CoV-2 w organizmie. W tym celu trzeba najpierw ustalić taki genom. Jego sekwencje opublikowała m.in. Światowa Organizacja Zdrowia. W dokumencie "Real-time RT-PCR assays for the detection of SARS-CoV-2" zapisano, że jeden ze starterów, według których szuka się obecności wirusa, zawiera sekwencję: CTCCCTTTGTTGTGTTGT.

Rzeczywiście, takie ułożenie cytozyny (C), tyminy (T) i guaniny (G) występuje w ósmym chromosomie ludzkiego DNA. Stąd się wzięła teza, że testy PCR szukają sekwencji, którą ma każdy człowiek.

Trzeba jednak wiedzieć, że podana sekwencja to tzw. starter wsteczny tworzący nić cDNA (z ang. complementary DNA). Wykrycie obecności koronawirusa jest możliwe tylko wtedy, gdy po prawidłowo przeprowadzonym teście do tej nici przyłączy się tzw. starter przedni o sekwencji ATGAGCTTAGTCCTGTTG charakterystycznej dla SARS-CoV-2. Tę sekwencję ujęto w poniższej tabeli wraz ze starterem wstecznym.

Sekwencje w starterach testu PCRwho.int

Dlatego choć sekwencja CTCCCTTTGTTGTGTTGT występująca w ludzkim DNA i jest istotna przy przeprowadzaniu testu PCR - sama jej obecność nie da automatycznie pozytywnego wyniku testu PCR. Do tego niezbędne jest połączenie wytworzonej przez nią nici cDNA z sekwencją charakterystyczną dla wirusa.

Doktor Emilia Skirmuntt z Uniwersytetu w Oksfordzie uzupełnia w analizie dla Konkret24: "Jeśli do nici DNA przyłączy się tylko jeden ze starterów, reakcja PCR nie zachodzi i nie zaobserwujemy pozytywnego sygnału. Do wykrycia danej sekwencji w genomie oba startery muszą przyłączyć się w odpowiednich miejscach. Co więcej, po przeprowadzeniu reakcji produkt, jaki otrzymamy, musi być odpowiedniej, określonej wcześniej długości. Jeśli ten produkt będzie dłuższy lub krótszy od tego, który próbujemy wykryć w reakcji, znaczy, że doszło do jakiegoś błędu lub reakcja nie została prawidłowo przeprowadzona i należy ja powtórzyć, żeby potwierdzić lub wykluczyć wynik pozytywny. Te startery wykrywają określony fragment genomu wirusa, który został wybrany ze względu na to właśnie, że jest w dużej części unikalny dla tego konkretnego wirusa".

Teza: wirus nie został wyizolowany

Taki pogląd zamieszczono w komentarzu pod postem o testach PCR jako "totalnej bujdzie". "Należy dopisać, że wirus nie został wyizolowany" – napisała internautka.

To podważałoby całą koncepcję testów PCR, ponieważ wyizolowanie wirusa pozwala poznać jego pełny genom, a dzięki temu ustalić sekwencje genetyczne niezbędne do wykrywania go testami PCR (nazywanymi również testami genetycznymi).

Tylko że nieprawdą jest, że wirus nie został wyizolowany. Dokonano tego już kilkakrotnie w wielu różnych krajach. Pierwsi byli chińscy wirusolodzy, którzy wyizolowali wirusa 12 stycznia 2020 roku. Na tej podstawie ustalono, że genom cechuje się 85-procentowym podobieństwem do beta-koronawirusów izolowanych wcześniej z nietoperzy, tzw. bat SARS-like CoV.

Do momentu wyizolowania wirusa SARS-CoV-2 poza Chinami chińscy naukowcy opisali pięć różnych genomów koronawirusa. W Europie pierwszy raz udało się to badaczom ze szpitala w Rzymie w lutym, a w marcu do tego grona dołączyli Kanadyjczycy. Udostępnienie wyodrębnionych genomów pozwoliło wirusologom z całego świata na tworzenie własnych testów PCR, no i przyczyniło się do stworzenia szczepionki na COVID-19.

Autor: Michał Istel / Źródło: Konkret24; Zdjęcie główne: Pixabay/Facebook

Źródło zdjęcia głównego: Pixabay/Facebook

Pozostałe wiadomości

"Sprzedają nawet naszą krew", "państwo handluje krwią Polaków" - komentują internauci, oburzeni opublikowanymi danymi, ile Polska zyskuje na sprzedaży nadwyżek osocza. Wielu jest zaskoczonych, że na bezpłatnie oddawanej przez nich krwi ktoś potem "robi biznes". To nie tak. Wyjaśniamy.

Oddaję krew, a "państwo nią handluje"? Co sprzedajemy, co zyskujemy

Oddaję krew, a "państwo nią handluje"? Co sprzedajemy, co zyskujemy

Źródło:
TVN24+

Czy Krystyna Janda naprawdę obraziła wyborców w reakcji na wyniki pierwszej tury wyborów prezydenckich? Tak sugeruje rozpowszechniany w sieci post, który został oparty na zrzucie ekranu z wyszukiwarki. To manipulacja. Wyjaśniamy, ofiarą jakiego mechanizmu padła aktorka.

Janda o wyborach. "Chamstwo i cwaniactwo króluje"? Tak nie napisała

Janda o wyborach. "Chamstwo i cwaniactwo króluje"? Tak nie napisała

Źródło:
Konkret24

"Niemcy się wygadali", "zagadka aut Bundeswehry rozwiązana" - komentują internauci informację, jakoby niemiecki rząd "ujawnił tajną umowę" z 2014 roku. Rzekomo pozwala ona przerzucać z Niemiec migrantów bez zgody Polski. To nieprawda, a rozpowszechnia ją znany działacz młodzieżówki PiS.

Niemcy "ujawniają tajną umowę" z Polską o migrantach? Wielostopniowa manipulacja

Niemcy "ujawniają tajną umowę" z Polską o migrantach? Wielostopniowa manipulacja

Źródło:
Konkret24

Cisza wyborcza nie spowodowała, że dezinformacja w mediach społecznościowych na temat prezydenckich wyborów ustała. Fake newsy dotyczyły zarówno samego głosowania, jak i niektórych polityków.

Obcięta karta, kserowanie zaświadczeń, fałszywe zdjęcia. Wyborcza dezinformacja

Obcięta karta, kserowanie zaświadczeń, fałszywe zdjęcia. Wyborcza dezinformacja

Źródło:
Konkret24

Komentarze w sieci wywołuje informacja, jakoby we Włoszech miały zostać zakazane małżeństwa osób tej samej płci. Trudno jednak zakazać czegoś, co i tak nie jest dozwolone. Wyjaśniamy, na co pozwala włoskie prawo.

Włochy "zakazały małżeństw homoseksualnych"? Duża nieścisłość

Włochy "zakazały małżeństw homoseksualnych"? Duża nieścisłość

Źródło:
Konkret24

Węgierskie wojsko przemieszcza się w stronę granicy z Ukrainą - informują internauci, a jako "dowód" publikują nagranie kolumny ciężkiego sprzętu wojskowego jadącej przez jakieś miasto. To klasyczna rosyjska dezinformacja, której celem jest potęgowanie napięć między Węgrami a Ukrainą, ale także wzbudzanie niepokoju obywateli innych państw.

"Węgierskie czołgi przy granicy z Ukrainą"? Co pokazuje mapa

"Węgierskie czołgi przy granicy z Ukrainą"? Co pokazuje mapa

Źródło:
Konkret24

Nie wszystko, co mówili kandydaci podczas kończącej się kampanii przed pierwszą turą wyborów, było zgodne z prawdą. I nie tylko o pomyłki tu chodzi, lecz o całe narracje zbudowane na błędnych tezach. 

10 tematów kampanii opartych na fałszu. Warto wiedzieć

10 tematów kampanii opartych na fałszu. Warto wiedzieć

Źródło:
Konkret24

Po jednej z ostatnich blokad trasy S8 w Warszawie organizowanych przez aktywistów Ostatniego Pokolenia w sieci zaczęło krążyć zdjęcie mężczyzny, który rzekomo uczestniczył w proteście. Internauci twierdzili, że to Wojtek - jeden z aktywistów klimatycznych, którzy przykleili się do asfaltu. Mylili się.

Wojtek z Ostatniego Pokolenia? Inny znany aktywista

Wojtek z Ostatniego Pokolenia? Inny znany aktywista

Źródło:
Konkret24

Wybory już za trzy dni, więc zwolennicy poszczególnych kandydatów nasilają w mediach społecznościowych swoje wsparcie dla nich - niejednokrotnie publikując fake newsy. Tak właśnie jest z plakatem zachęcającym do głosowania na Karola Nawrockiego.

"Patrioci za Nawrockim". A kto jest na zdjęciu?

"Patrioci za Nawrockim". A kto jest na zdjęciu?

Źródło:
Konkret24

Na trzy dni przed wyborami prezydenckimi internauci pokazują w mediach społecznościowych otrzymywane SMS-y mające zachęcać do głosowania na Rafała Trzaskowskiego. Sztab kandydata zaprzecza i nazywa to "masową akcją dezinformacji wyborczej". Ostrzegamy przed oszustami.

"Agitacja wyborcza PO"? Nie, uwaga na oszustów

"Agitacja wyborcza PO"? Nie, uwaga na oszustów

Źródło:
Konkret24

Administracja Trumpa nie wprowadzi jednak ograniczeń eksportu chipów stosowanych w systemach sztucznej inteligencji. Miały dotyczyć sporej grupy krajów, w tym Polski. Politycy PiS twierdzą, że to "sukces" niedawnej wizyty Karola Nawrockiego w USA. Fakty, które przeanalizowaliśmy, nie potwierdzają tej tezy.

USA znoszą restrykcje na chipy AI, PiS ogłasza "sukces Nawrockiego". Jak było naprawdę?

USA znoszą restrykcje na chipy AI, PiS ogłasza "sukces Nawrockiego". Jak było naprawdę?

Źródło:
Konkret24

Rozsyłając nagranie, na którym kongresmen prezentuje wejście do tajemniczego tunelu pod amerykańskim Kapitolem, internauci twierdzą, że był on wykorzystywany przez siatkę pedofili. Oto jak poglądowy filmik połączono ze znaną teorią spiskową.

Siatka pedofili i tunel pod Kapitolem? Co pokazuje kongresmen

Siatka pedofili i tunel pod Kapitolem? Co pokazuje kongresmen

Źródło:
Konkret24

W polskiej sieci krąży nagranie z przekazem, jakoby władze Holandii zniosły pomoc socjalną dla Ukraińców. To miało wywołać protesty ukraińskich uchodźców na holenderskich ulicach. Ten przekaz jednak niewiele ma to wspólnego z prawdą.

Ukraińcy protestują "po odcięciu socjalu"? Co to za marsz

Ukraińcy protestują "po odcięciu socjalu"? Co to za marsz

Źródło:
Konkret24

Miliony wyświetleń generuje nagranie, które jakoby pokazuje, jak papież Leon XIV "sprytnie uniknął" flagi społeczności LGBT+, którą powiewał jeden z wiernych. Tyle że to wcale nie była "flaga dumy".

Papież "odwraca się" od flagi LGBT? To inna flaga

Papież "odwraca się" od flagi LGBT? To inna flaga

Źródło:
Konkret24

Tusz z długopisów w lokalach wyborczych można usunąć za pomocą zapalniczki - sugerują internauci, pokazując jako "dowód" pewne nagranie. Zalecają, by na wybory zabrać własny długopis. Uwaga: to jedna z odsłon dezinformacji o planowanym fałszerstwie wyborczym. Wyjaśniamy.

"Weź długopis na wybory"? Uwaga: dezinformacja

"Weź długopis na wybory"? Uwaga: dezinformacja

Źródło:
Konkret24

Ostatnia debata prezydencka przed wyborami, która odbędzie się 12 maja, wywołuje dodatkowe emocje z powodu przekazu polityków PiS. W mediach społecznościowych sugerują, jakoby losowanie kolejności wypowiedzi zostało ustawione na korzyść kandydata KO Rafała Trzaskowskiego. Podobnie mówili na porannej konferencji prasowej. To nieprawda.

PiS o "skandalicznym losowaniu" kolejności w debacie. Bezpodstawny zarzut

PiS o "skandalicznym losowaniu" kolejności w debacie. Bezpodstawny zarzut

Źródło:
Konkret24

Paczuszka z białym narkotykiem i łyżeczka do jego zażywania - to według internautów miało leżeć na stole, przy którym w pociągu do Kijowa spotkali się Emmanuel Macron, Friedrich Merz i Keir Starmer. Przestrzegamy, to prorosyjska dezinformacja.

Macron, Merz, Starmer w pociągu. Co ukryto przed kamerami?

Macron, Merz, Starmer w pociągu. Co ukryto przed kamerami?

Źródło:
Konkret24

Internauci z oburzeniem komentują rzekomy nowy zakup Wołodymyra Zełenskiego - ma to być willa na Florydzie warta 20 milionów dolarów. Twierdzą, że zapłacono za nią środkami przekazanymi Ukrainie na walkę z Rosją. To nieprawda, kolejny fake news prorosyjskiej propagandy.

Willa Zełenskiego na Florydzie? To nie jego

Willa Zełenskiego na Florydzie? To nie jego

Źródło:
Konkret24

Podczas ostatniej telewizyjnej debaty prezydenckiej marszałek Sejmu Szymon Hołownia oznajmił, że w Sejmie nie ma projektu ustawy o asystencji osobistej. W sieci oburzyli się politycy PiS, twierdząc, że projekt jest już od dawna, tylko został zamrożony. Wyjaśniamy, o co chodzi.

Hołownia asystencji osób z niepełnosprawnościami: projektu nie mamy w Sejmie. Opozycja: jest. Tłumaczymy

Hołownia asystencji osób z niepełnosprawnościami: projektu nie mamy w Sejmie. Opozycja: jest. Tłumaczymy

Źródło:
Konkret24

Masz swoje hipotezy, dobierasz do nich pasujące ci zdarzenia, podkręcasz emocje - i teoria gotowa. To nic, że nieprawdziwa, byle znalazła zwolenników. Tak się właśnie stało z blackoutem w Hiszpanii i Portugalii. Przeciwnicy zielonej energii obarczyli winą Europejski Zielony Ład, a politycy stali się pasem transmisyjnym tej nowej teorii spiskowej. Zadział efekt potwierdzenia.

Blackout w Hiszpanii a Zielony Ład. Jak działa "efekt potwierdzenia"

Blackout w Hiszpanii a Zielony Ład. Jak działa "efekt potwierdzenia"

Źródło:
Konkret24

Rafał Trzaskowski w kampanii prezydenckiej wielokrotnie odwoływał się do swoich doświadczeń i sukcesów jako prezydenta Warszawy. Chwalił się 14 tysiącami mieszkań - raz były "wybudowane", raz "oddane", a innym razem "nowe". Kandydat ze swoich wypowiedzi tłumaczy się brakiem precyzji. Wyjaśniamy, ile mieszkań komunalnych powstało w Warszawie za kadencji polityka KO.

Trzaskowski i 14 tysięcy mieszkań w Warszawie. O jakie lokale chodzi

Trzaskowski i 14 tysięcy mieszkań w Warszawie. O jakie lokale chodzi

Źródło:
Konkret24

Do tegorocznej parady w Dzień Zwycięstwa w Moskwie rosyjskie wojsko miało się przygotowywać, ćwicząc na czołgach "wypożyczonych w Kazachstanie" - twierdzą internauci, pokazując jako "dowód" pewnie nagranie. To, co na nim widać, przeczy jednak ich tezie.

Czołgi "wypożyczone z Kazachstanu" na paradzie w Moskwie?

Czołgi "wypożyczone z Kazachstanu" na paradzie w Moskwie?

Źródło:
Konkret24

Szefowa kancelarii prezydenta Małgorzata Paprocka broni Andrzeja Dudy jako strażnika konstytucji. Według niej "nie było żadnego wyborów sędziów dublerów". Przypominamy więc, jak w 2015 roku wybrano sędziów do Trybunału Konstytucyjnego.

Nieprawda minister Paprockiej. Dotyczy sędziów dublerów

Nieprawda minister Paprockiej. Dotyczy sędziów dublerów

Źródło:
Konkret24

Kilka godzin po tragedii na Uniwersytecie Warszawskim w mediach społecznościowych zaczęła krążyć informacja, jakoby sprawcą ataku był Ukrainiec. Przestrzegamy przed rozpowszechnianiem takich pogłosek, nie są prawdziwe.

Tragedia na uniwersytecie. Dezinformacja o sprawcy

Tragedia na uniwersytecie. Dezinformacja o sprawcy

Źródło:
Konkret24

Niedługo po ataku Indii na Pakistan zaczęto rozpowszechniać w sieci nagrania mające przedstawiać moment ataku. Jak często bywa w przypadku konfliktów zbrojnych, nie wszystkie publikowane teraz nagrania są aktualne. Przestrzegamy.

Indie bombardują Pakistan? To inne zdarzenie

Indie bombardują Pakistan? To inne zdarzenie

Źródło:
Konkret24

Jedni straszą hordami migrantów; drudzy twierdzą, że Polska jest wyłączona z lokowania migrantów. Jedni alarmują, że pakt migracyjny już działa; drudzy uspokajają, że nie wejdzie w życie. Wyborca może odnieść wrażenie, że Unia Europejska właśnie decyduje w sprawie paktu migracyjnego - nic bardziej mylnego. To kampanijna gra. Ekspert tłumaczy, dlaczego się opłaca.

Pakt migracyjny w ogniu kampanii. Faulują obie strony

Pakt migracyjny w ogniu kampanii. Faulują obie strony

Źródło:
TVN24+

"Ukraińcy masowo ruszyli po polskie obywatelstwo" - ogłosił na nagraniu europoseł Konfederacji Marcin Sypniewski. Według niego w 2024 roku 40 tysięcy z nich dostało polski paszport. Nieprawda, o wiele mniej.

40 tysięcy Ukraińców z polskim paszportem w ciągu roku? Polityk Konfederacji zmyśla

40 tysięcy Ukraińców z polskim paszportem w ciągu roku? Polityk Konfederacji zmyśla

Źródło:
Konkret24

Czy premier kiedykolwiek zapowiadał, że będzie obchodził polskie prawo? Tak w kontekście dyskusji o przestrzeganiu konstytucji twierdzą posłowie PiS Zbigniew Bogucki i Michał Wójcik. Tylko że manipulują głośną już wypowiedzią Donalda Tuska.

Politycy PiS: Tusk zapowiadał "łamanie prawa". Manipulują cytatem

Politycy PiS: Tusk zapowiadał "łamanie prawa". Manipulują cytatem

Źródło:
Konkret24

Pożar kościoła, do którego doszło w Walii, wywołał kolejną falę antyimigranckich komentarzy - także w polskiej sieci. Powodem jest stworzony na bazie tego wydarzenia fake news, jakoby ogień podłożyło dwoje Pakistańczyków. Policja jednak zaprzecza.

Pożar kościoła w Walii. Internauci winią migrantów, policja dementuje 

Pożar kościoła w Walii. Internauci winią migrantów, policja dementuje 

Źródło:
Konkret24

Pismo jednego z polskich dowódców wojskowych ma być dowodem, że Polska wyśle "korpus interwencyjny" na Ukrainę - tak twierdzą posłowie Roman Fritz i Konrad Berkowicz. Dowództwo operacyjne zaprzecza tym informacjom i pisze o "pożywce dla rosyjskich ośrodków propagandowych".

Posłowie dezinformują o polskich żołnierzach na Ukrainie. Wyjaśniamy

Posłowie dezinformują o polskich żołnierzach na Ukrainie. Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24