Ceny paliw w Polsce "jedne z najniższych w Europie" vs "najwyższe w Europie". Kto ma rację?

Źródło:
Konkret24
Jarosław Sellin o cenach paliwa w Polsce i Europie
Jarosław Sellin o cenach paliwa w Polsce i EuropieTVN24
wideo 2/4
Jarosław Sellin o cenach paliwa w Polsce i EuropieTVN24

Dyskusja o marżach Orlenu spowodowała, że politycy udowadniają swoje tezy na temat wysokości cen benzyny w Polsce, podając różne ceny różnych paliw z różnych źródeł. Raz słyszymy, że w Polsce ceny były najniższe w Europie, innym razem, że były najwyższe. Oto jak politycy dobierają dane pod swoje tezy.

Mimo wzrostu stawki VAT na paliwa z 8 do 23 proc. od stycznia 2023 roku ceny paliw na polskich stacjach znacząco nie wzrosły. Z tego powodu ekonomiści zaczęli domniemywać, czy kierowcy nie przepłacali wcześniej za paliwo, skoro ceny hurtowe obniżono akurat w czasie, gdy wyceny ropy i złotego się nie zmieniły. Dyskutowane publicznie "cuda na Orlenie" spowodowały, że Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zapowiedział, iż przyjrzy się działaniom koncernu i "nie wyklucza interwencji w tej sprawie". Natomiast politycy różnych opcji przerzucali się zestawieniami cen paliw w Europie - albo pokazując, że "mamy jedne z najniższych cen w UE" (jak np. rzecznik rządu Piotr Mueller na Twitterze 4 stycznia), albo przecząc tej tezie (jak np. Jan Grabiec na Twitterze również 4 stycznia).

Ceny paliw były też w miniony weekend tematem głównych programów publicystycznych, m.in. w Radiu Zet i TVN24. Politycy przyszli przygotowani, każdy ze swoimi liczbami. Kiedy więc Konrad Piasecki w "Kawie na ławę" w TVN24 zapytał, czy kierowcy pod koniec 2022 roku nie przepłacali za paliwo, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin z PiS zaczął wymieniać ceny w Polsce i innych krajach tego regionu Europy. "Na samym końcu Polaków przede wszystkim interesuje to, jaka jest cena, kiedy wlewają do baku. I skupmy się na benzynie 95. Otóż w końcówce ubiegłego roku w Polsce benzyna 95 kosztowała 6,53 - i porównajmy to z krajami sąsiednimi, dlatego że siła nabywcza krajów sąsiednich jest porównywalna do Polski" - mówił Sellin. "Na Litwie - 6,94; na Słowacji - 7,04; w Czechach - 7,21; na Węgrzech - 7,40. Porównajmy też z Niemcami, bo sąsiad, choć siła nabywcza dużo większa - 7,93, czyli półtora złotego więcej. I nie przypadkiem Czesi, Słowacy, Litwini przyjeżdżali w zeszłym roku do Polski, żeby tankować, bo cena benzyny była tańsza. I utrzymaliśmy tą niską cenę benzyny także na początku tego roku" - dodał.

Na te słowa zareagowała posłanka Koalicji Obywatelskiej Izabela Leszczyna: "Nie wiem, na jakich danych pan minister się opiera. Ja mam przed sobą dane Komisji Europejskiej, z których wynika wprost, że 1000 litrów paliwa - mówimy o cenach hurtowych - w Polsce w listopadzie, grudniu, kosztowało 1219 euro, a w Czechach 940 euro. Drożej niż w Polsce było tylko w Szwecji i dotyczyło to tylko diesla".

Izabela Leszczyna o cenach paliw w Polsce, Czechach i Szwecji
Izabela Leszczyna o cenach paliw w Polsce, Czechach i SzwecjiTVN24

Ponadto wiceminister Sellin stwierdził w TVN24, że "w Polsce paliwo w regionie całym, w naszej części Europy, było najtańsze w zeszłym roku" - podczas gdy europoseł Lewicy Robert Biedroń dzień wcześniej w programie "6. dzień tygodnia w Radiu Zet" mówił, że "w grudniu mieliśmy w Polsce najdroższe paliwo w Europie".

Kto ma rację? Otóż... wszyscy. Tłumaczymy, jak politycy wybierają dane zależnie od narracji, którą chcą przedstawić.

Różne źródła, różne paliwa, różne podatki

Politycy korzystają z różnych źródeł statystyk, podają ceny różnych typów paliwa oraz uwzględniają dane z wliczonym podatkiem lub bez. I tak: Jarosław Sellin podał ceny z portalu E-petrol.pl według stanu na 28 grudnia 2022 roku. Tego dnia benzyna Pb95 z podatkami kosztowała (według danych tej strony przeliczonych na PLN) średnio w Polsce 6,53 zł, na Litwie - 6,94 zł; na Słowacji - 7,04 zł; w Czechach - 7,21 zł; na Węgrzech 7,40 zł, a w Niemczech - 7,94 zł. Cena w Polsce była jedną z najniższych, choć nie najniższa w Unii Europejskiej. Taniej tego dnia było m.in. w Słowenii (6,04 zł) czy Bułgarii (6,33 zł). Kwoty na portalu E-petrol.pl zawierają podatek, czyli jest to cena, jaką kierowcy płacą na stacjach.

Izabela Leszczyna podała natomiast ceny publikowane w biuletynie Komisji Europejskiej według stanu na 26 grudnia 2022 roku. Nie wymieniała jednak cen benzyny Pb95 z podatkami, lecz oleju napędowego, czyli diesla, bez podatków. Ponieważ KE podaje cenę za 1000 litrów danego paliwa, to wtedy 1000 litrów diesla bez podatków kosztowało w Polsce 1219 euro (według przyjętego przez KE kursu euro do złotego 4,64), a w Czechach 940 euro. Zgodnie z tym, co powiedziała posłanka KO, diesel bez podatków droższy niż w Polsce był tego dnia jedynie w Szwecji (1297 euro).

Również na danych Komisji Europejskiej bazował Robert Biedroń, mówiąc, że "w grudniu mieliśmy w Polsce najdroższe paliwo w Europie". Rzeczywiście, w czterech tygodniach grudnia cena benzyny Pb95 podawana przez KE była w Polsce najwyższa spośród wszystkich krajów UE - chodzi jednak o cenę bez podatków.

Tego samego dnia, tylko z podatkiem albo bez

Politycy podają ceny różnych paliw z podatkami i bez podatków właśnie po to, by udowodnić, że są one wyższe lub niższe w Polsce niż w innych krajach europejskich. Zobaczmy na przykładach:

28 grudnia 2022 roku - kiedy podawane przez Jarosława Sellina ceny benzyny Pb95 na stacjach były jednymi z najniższych w Unii Europejskiej (tańsze tylko w Bułgarii, Chorwacji, Rumunii i Słowenii), ceny benzyny bez uwzględniania podatków były najwyższe w Unii. Co więcej, wiceminister skupił się na cenach benzyny Pb95, bo tego dnia według E-petrol.pl cena diesla była w Polsce wyższa (7,67 zł) niż w 10 krajach unijnych, również niektórych z naszego regionu (na Słowacji - 7,65 zł; na Litwie - 7,64 zł; w Czechach - 7,38 zł).

26 grudnia 2022 roku - kiedy podana przez Izabelę Leszczynę cena diesla bez podatków była w Polsce drugą najwyższą w Unii Europejskiej (5,66 zł / 1,22 euro), cena diesla z podatkami plasowała Polskę na 16. miejscu na 27 krajów unijnych (7,67 zł / 1,65 euro).

Porównanie cen paliw z podatkami i bez podatków pokazuje, jak zmienia się pozycja PolskiKomisja Europejska / Konkret24

Również Robert Biedroń, mówiąc, że "w grudniu mieliśmy w Polsce najdroższe paliwo w Europie", miał rację, ale tylko biorąc pod uwagę ceny benzyny Pb95 bez podatków. Patrząc mianowicie na podawane przez Komisję Europejską, ceny benzyny z podatkami, Polska była kolejno na 24. miejscu na 27 krajów (5 grudnia, 12 grudnia), 23. miejscu (19 grudnia) i 22. miejscu (26 grudnia).

Co ujawniają ceny bez podatków? Zobaczyliśmy w grudniu

Jarosław Sellin mówił, że "Polaków przede wszystkim interesuje to, jaka jest cena, kiedy wlewają do baku", czyli ta z podatkami. Tylko że w grudniu 2022 roku Polacy przekonali się, jak ważne może być podawanie cen bez podatków. Mianowicie gdy okazało się, że Polska ma najwyższe w Unii Europejskiej ceny hurtowe (czyli bez podatków), branżowe portale, np. Business Insider, zaczęły ostrzegać, że "Orlen względnie niską ceną na stacjach może się chwalić już tylko dzięki niższemu polskiemu opodatkowaniu, a w rzeczywistości słono za paliwa przepłacamy".

To właśnie dzięki informacji o cenie paliwa bez podatków eksperci mogli przewidzieć - a jak pisaliśmy w Konkret24, niektórzy przewidzieli - przyszłe ruchy Orlenu, który w ostatni weekend 2022 roku z dnia na dzień obniżył hurtowe ceny paliw, żeby uniknąć podwyżki na stacjach po wzroście stawki VAT z 8 na 23 proc.

Autorka/Autor:Michał Istel

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: PAP/Marcin Obara

Pozostałe wiadomości

Komentując słowa Donalda Tuska o repolonizacji, poseł PiS Michał Wójcik stwierdził, że jej przykładem była fuzja Orlenu i Lotosu z czasów rządów Zjednoczonej Prawicy. Eksperci są jednak innego zdania.

Poseł Wójcik: fuzja Orlenu i Lotosu to repolonizacja. Wręcz przeciwnie

Poseł Wójcik: fuzja Orlenu i Lotosu to repolonizacja. Wręcz przeciwnie

Źródło:
Konkret24

W obwodzie Kurskim w Rosji miały zostać odkryte tysiące ciał zagranicznych najemników walczących dla Ukrainy, w tym Polaków - wykres z taką informacją krąży ostatnio w sieci. Wystarczy spojrzeć, które strony i profile rozpowszechniają ten przekaz, by stwierdzić: to kolejna odsłona prokremlowskiej propagandy.

Ciała "polskich najemników" w Rosji? Uwaga na ten wykres

Ciała "polskich najemników" w Rosji? Uwaga na ten wykres

Źródło:
Konkret24

Politycy Prawa i Sprawiedliwości po raz kolejny forsują przekaz wymierzony w cudzoziemców przebywających w Polsce. Teraz wykorzystują do niego zdjęcie z Nadarzyna, publikując je z fałszywym komentarzem.

"Nadarzyn 2025"? Nie. To "wielkopostne chrześcijaństwo" posła Warchoła

"Nadarzyn 2025"? Nie. To "wielkopostne chrześcijaństwo" posła Warchoła

Źródło:
Konkret24

Krytykując obecny rząd, opozycja opowiada o "narodowym programie rozbrajania" Polski, twierdząc, że nie są realizowane wcześniej zawarte kontrakty na uzbrojenie. Jarosław Kaczyński jako dowód wskazuje zakup wyrzutni Himars i Chunmoo. Nie ma racji.

Kaczyński o Himarsach i koreańskich wyrzutniach: "to zostało zatrzymane". Nie zostało

Kaczyński o Himarsach i koreańskich wyrzutniach: "to zostało zatrzymane". Nie zostało

Źródło:
Konkret24

Straszenie Ukraińcami i nastawianie Polaków negatywnie do uchodźców zza wschodniej granicy - to cel rozpowszechnianego przez działaczy Konfederacji i Ruchu Narodowego przekazu. Jest on fałszywy, a powstał na podstawie tekstu jednego z ukraińskich serwisów.

Ukraińcy "masowo sięgną po polskie obywatelstwo"? Skąd ta teza

Ukraińcy "masowo sięgną po polskie obywatelstwo"? Skąd ta teza

Źródło:
Konkret24

Wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak, powołując się na dane niemieckiej policji, opowiada o "ludziach przywożonych z wewnątrz niemieckiego kraju" do Polski. Tylko że owe statystyki nie dotyczą takich przypadków. Polityk Konfederacji manipuluje.

Bosak o "wpychaniu migrantów" z Niemiec. Czego nie rozumie

Bosak o "wpychaniu migrantów" z Niemiec. Czego nie rozumie

Źródło:
Konkret24

Obchody 1000-lecia Królestwa Polskiego i 500-lecia hołdu pruskiego wywołały dyskusję na temat faktycznej daty koronacji pierwszego króla Polski i udziału w niej niemieckiego cesarza. Wyjaśniamy, skąd rozbieżność dat.

Koronowany przez niemieckiego cesarza? Jak to z Chrobrym było

Koronowany przez niemieckiego cesarza? Jak to z Chrobrym było

Źródło:
Konkret24

Konfederacja opowiada, że na podstawie wydawanych pozwoleń na pracę dla cudzoziemców można stwierdzić, że Donald Tusk "sprowadza rocznie do Polski 100 tysięcy islamskich imigrantów". To jednak manipulacja: pozwolenie na pracę nie znaczy "sprowadzenia" do Polski.

Tusk "sprowadza 100 tysięcy islamskich imigrantów"? Manipulacja

Tusk "sprowadza 100 tysięcy islamskich imigrantów"? Manipulacja

Źródło:
Konkret24

Karol Nawrocki ogłosił, że jako prezydent zrobi wszystko, by "to Polacy mieli pierwszeństwo w korzystaniu z polskiej służby zdrowia". Szef jego sztabu wyborczego przekonuje, że kandydat PiS podał już wcześniej szczegóły swojego kontrowersyjnego pomysłu - to nieprawda.

Nawrocki zapowiada "pierwszeństwo" Polaków w kolejkach do lekarzy. A szczegóły?

Nawrocki zapowiada "pierwszeństwo" Polaków w kolejkach do lekarzy. A szczegóły?

Źródło:
Konkret24

Niemcy "podrzucili", "przerzucili" do Polski "dziewięć tysięcy nielegalnych migrantów" - powtarzają od dłuższego czasu politycy Konfederacji i PiS. Choć ta liczba pochodzi z niemieckich statystyk, taki przekaz jest manipulacją i grą na emocjach mającą wzbudzać niepokój w społeczeństwie. Bo wcale nie chodzi głównie o przybyszy z Afryki czy Azji. Wyjaśniamy.

"Tysiące migrantów podrzuconych z Niemiec". Co się kryje za tą liczbą

"Tysiące migrantów podrzuconych z Niemiec". Co się kryje za tą liczbą

Źródło:
Konkret24

W kampanii prezydenckiej politycy PiS punktują kandydata PO Rafała Trzaskowskiego za to, że "nie jest szczery". Bo Warszawa przystąpiła do organizacji C40 Cities, a to - według nich - pociąga za sobą szereg limitów i zakazów, o których Trzaskowski w kampanii nie mówi. Jak jest naprawdę?

"Tego chce Trzaskowski". Opozycja straszy zakazem jedzenia mięsa i nabiału

"Tego chce Trzaskowski". Opozycja straszy zakazem jedzenia mięsa i nabiału

Źródło:
Konkret24

Internauci kpią, że Magdalena Biejat "z geografii nie jest dobra", ponieważ jako państwo wymieniła Frankfurt. Nagranie, które ma tego dowodzić, zostało jednak przycięte, a wypowiedź kandydatki na prezydenta wyrwana z kontekstu.

Biejat wymieniła Frankfurt jako "państwo na F"? Nagranie jest ucięte

Biejat wymieniła Frankfurt jako "państwo na F"? Nagranie jest ucięte

Źródło:
Konkret24

Jarosław Kaczyński spotyka się ostatnio z sympatykami PiS, zachęcając do głosowania na Karola Nawrockiego. Obiecuje, że będzie on najlepszym prezydentem na trudne czasy, bo obecny rząd już doprowadził do tego, "żeśmy się cofnęli" w rozwoju kraju. Na dowód przytacza statystyki - ale błędnie.

Kaczyński o rozwoju kraju: "żeśmy się cofnęli". Nieprawda

Kaczyński o rozwoju kraju: "żeśmy się cofnęli". Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Czy ogórki mogą się stać tematem publicznej debaty w kampanii prezydenckiej? Owszem, jeśli dzięki temu można zarzucić konkurentowi hipokryzję. Po tym, jak Rafał Trzaskowski zachwalał na wiecu ogórki pewnego polskiego producenta, oponenci przekonują, że te ogórki "wyprodukowano w Niemczech". Firma, która stała się ofiarą politycznego sporu, wyjaśnia.

PiS: Trzaskowski promuje "niemieckie" ogórki. Mamy wyjaśnienie

PiS: Trzaskowski promuje "niemieckie" ogórki. Mamy wyjaśnienie

Źródło:
Konkret24

Miało być spełnienie obietnicy, wyszło rozwiązanie, którego skutki budzą wątpliwości. Choć niektórzy politycy koalicji przekonują, że zmiana składki zdrowotnej dla przedsiębiorców to realizacja jednego ze 100 konkretów czy punktu umowy koalicyjnej. Rzeczywistość wyraźnie rozmija się z deklaracjami.

Zmiana składki zdrowotnej: realizacja obietnic? Niezupełnie

Zmiana składki zdrowotnej: realizacja obietnic? Niezupełnie

Źródło:
Konkret24

"Warszawa, Ursynów" - z takim opisem krąży w polskiej sieci nagranie pokazujące tłum muzułmanów modlących się obok jakiegoś osiedla. To jednak inne miasto.

Muzułmanie na Ursynowie? To nie Warszawa

Muzułmanie na Ursynowie? To nie Warszawa

Źródło:
Konkret24

Nagłaśniany przez polityków prawicy przekaz, że rząd planuje otworzyć w Czerwonym Borze ośrodek dla "nielegalnych imigrantów", zamiast tworzyć tam planowaną jednostkę wojskową, jest nie tylko nieprawdziwy - to niebezpieczna gra na emocjach. To, do czego prowadzi, pokazały wydarzenia z niedzieli.

Czerwony Bór: ośrodek dla migrantów zamiast jednostki wojskowej? Manipulacja PiS

Czerwony Bór: ośrodek dla migrantów zamiast jednostki wojskowej? Manipulacja PiS

Źródło:
Konkret24

Po awanturze w Sejmie na 51 posłów PiS nałożono kary. Teraz Tomasz Sakiewicz i jego telewizja twierdzą, że w związku z tym poseł Edwarda Siarka trafił do szpitala. Parlamentarzysta jednak zaprzecza, a my wyjaśniamy, o co chodzi w tym fake newsie.

Poseł Siarka, udar i kara finansowa. Nic tu się nie zgadza

Poseł Siarka, udar i kara finansowa. Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

Kandydat Konfederacji na prezydenta porusza na wyborczych wiecach wiele różnych tematów, wygłaszając tezy, które nieraz są manipulacjami. Należą do nich na przykład twierdzenia o wyjeżdżaniu lekarzy z Polski czy o narzuconej przez Unię Europejską konieczności rejestracji wszystkich kur.

Mentzen o rejestrowaniu kur i wyjazdach lekarzy. Dwie nieprawdy

Mentzen o rejestrowaniu kur i wyjazdach lekarzy. Dwie nieprawdy

Źródło:
Konkret24

"Tak nas robią w ciula", "za to powinna być deportacja" - oburzają się internauci, komentując nagranie Ukrainki, która rzekomo pobiera 800 plus dzięki siedmiu ukraińskim paszportom. Wideo rozpowszechniane jest z antyukraińskim przekazem. Dotarliśmy do autorki nagrania. Miał być żart, wyszło inaczej. Oto jej historia.

Ukrainka i 800 plus "na siedem paszportów"? Znaleźliśmy autorkę filmu

Ukrainka i 800 plus "na siedem paszportów"? Znaleźliśmy autorkę filmu

Źródło:
Konkret24

Burmistrzowie kilku dużych angielskich miast to już muzułmanie, w kraju działa trzy tysiące meczetów, a każda szkoła ma obowiązek nauczać o islamie - to przekaz nagrania rozpowszechnianego w mediach społecznościowych. Ma ponad dwa miliony wyświetleń. Lecz przytaczane "dowody" na "muzułmańską" Wielką Brytanię to albo manipulacje, albo nieprawdy. A przekaz nagłaśniają prokremlowskie konta.

Burmistrzowie muzułmanie i lekcje o islamie. W Wielkiej Brytanii?

Burmistrzowie muzułmanie i lekcje o islamie. W Wielkiej Brytanii?

Źródło:
Konkret24

"Warszawa staje się coraz mniej bezpiecznym miastem" - przekonują politycy PiS w kolejnych nagraniach i publicznych wystąpieniach. Sprawdziliśmy więc policyjne statystyki.

PiS: "lawinowy wzrost przestępstw" w Warszawie. A co pokazują dane?

PiS: "lawinowy wzrost przestępstw" w Warszawie. A co pokazują dane?

Źródło:
Konkret24

Sprawa Ryszarda Cyby, skazanego za zabicie działacza PiS, to przykład, jak można robić politykę, budując wśród wyborców poczucie zagrożenia. Niekoniecznie w zgodzie z prawdą i faktami. A także czym skutkuje brak oficjalnych informacji i stosownych reakcji na fakty.

Ryszard Cyba. "Więzienie opuścił morderca". Kalendarium

Ryszard Cyba. "Więzienie opuścił morderca". Kalendarium

Źródło:
Konkret24

Anna Bryłka z Konfederacji twierdzi, że "cały czas zwiększa się liczba wydawanych zezwoleń na pracę" cudzoziemcom. Według polityków koalicji rządzącej jest odwrotnie. Kto ma rację? Sprawdziliśmy statystyki.

Zezwoleń na pracę dla cudzoziemców więcej czy mniej? Mamy dane

Zezwoleń na pracę dla cudzoziemców więcej czy mniej? Mamy dane

Źródło:
Konkret24