Schreiber: więcej Polaków wraca, niż wyjeżdża z kraju. Dane nie potwierdzają 

Podczas programu "Śniadanie Rymanowskiego" w Polsat News 2 lipca poseł Konfederacji Stanisław Tyszka zarzucił partiom, które rządzą Polską od 30 lat, że "łupiąc pracujących Polaków, wypychały ich na emigrację". W odpowiedzi minister Łukasz Schreiber z PiS, w rządzie Mateusza Morawieckiego odpowiedzialny za programowanie prac Rady Ministrów, stwierdził: "w ciągu ostatnich ośmiu lat, proszę powiedzieć, czy mówię prawdę, czy nie, w ciągu ostatnich ośmiu lat więcej Polaków wróciło do Polski, niż wyjechało z naszego kraju i to jest fakt".

To nie pierwszy raz, gdy polityk Zjednoczonej Prawicy (ZP) mówi, że w trakcie jej rządów coraz więcej Polaków wraca z emigracji. O dodatnim bilansie migracyjnym (czyli większej liczbie wracających na stałe do Polski) premier Mateusz Morawiecki mówił w lutym 2022 roku; rok później, w kwietniu 2023 roku – że ponad 300 tys. "osób wróciło z emigracji". Zweryfikowaliśmy te wypowiedzi jako nieprecyzyjne, wprowadzające w błąd.

Dla sprawdzenia słów ministra Schreibera sięgnęliśmy do aktualnych danych Głównego Urzędu Statystycznego o emigracji i reemigracji Polaków. Nie potwierdzają one jednak optymizmu ministra. Wskaźnikiem, na podstawie którego można szacunkowo oceniać skalę migracji, jest podawana przez GUS liczba Polaków, którzy danego roku wymeldowali się ze stałego pobytu w Polsce.

W bazie Demografia GUS, w dziale III "Migracje ludności", znajdują się informacje m.in. o migracjach zagranicznych na pobyt stały według obywatelstwa, wieku i płci migrantów. GUS zastrzega, że nie publikuje "danych dotyczących ludności nieobecnej czasowo w związku z wyjazdem za granicę wg obywatelstwa". Bierzemy więc pod uwagę wyjazdy i przyjazdy Polaków na pobyt stały.

W pierwszych dwóch pełnych latach rządów Zjednoczonej Prawicy – czyli w 2016 i w 2017 roku – liczba wracających na stałe Polaków była na zbliżonych poziomie – odpowiednio 9 916 (wyjechało 11 918) i 9 801 (wyjechało 11 821) osób. W kolejnym wzrosła – w 2018 roku wróciło 10 636 (wyjechało 11 789). W 2019 tych, którzy do Polski wrócili na stałe, było 11 858 (emigrowało 10 636). I to był pierwszy rok rządów ZP, kiedy mieliśmy do czynienia z dodatnim bilansem migracyjnym, to znaczy, że liczba tych, co reemigrowali, była o 1 222 osoby wyższa od liczby tych, co z Polski wyjechali na stałe. We wcześniejszych latach odnotowano ujemny bilans migracyjny – liczba Polaków, którzy przyjechali do Polski na stałe, była niższa od liczby wyjeżdżających – w 2016 o 2002 osoby, w 2017 o 2020, w 2018 – o 1153.

O dodatnim bilansie migracyjnym możemy mówić także w roku 2020, ale był on niewielki – o 251 osób więcej wróciło do Polski na stałe, niż z niej wyjechało.

W kolejnych latach mamy już do czynienia z odwrotnym trendem. Znacząco rośnie liczba tych, którzy z Polski wyjeżdżają, przy malejącej liczbie powracających do kraju Polaków. W 2021 roku do Polski na stałe przyjechało 9 835, a wyjechało 11 935 osób, bilans był więc ujemny i wyniósł -2 100 osób. Rok później do Polski na stałe wróciło 9 649 obywateli, wyjechało 13 514 osób. Ujemny bilans migracyjny powiększył się i wyniósł -3 866.

Po zsumowaniu powyższych danych możemy stwierdzić, że w latach 2016-2022 do Polski reemigrowało 70 663 naszych obywateli, a wyjechało 80 331, bilans migracyjny za ten okres był ujemy i wyniósł -9 668.

Przez siedem lat rządów Prawa i Sprawiedliwości wraz z koalicjantami tylko przez dwa lata do naszego kraju wróciło na stałe więcej Polaków, niż z niego wyjechało, co oznacza, że wypowiedź ministra Schreibera była nieprawdziwa.

Wcześniej, bo w kwietniu 2023 roku, premier Mateusz Morawiecki, opierając się na danych GUS, stwierdził, że w ostatnich trzech latach do Polski wróciło 300 tysięcy osób. Jak już wyjaśnialiśmy w Konkret24, liczba 300 tys., a dokładnie 301 tys., to różnica pomiędzy ogólną liczbą Polaków przebywających czasowo za granica na koniec 2017 roku (2 mln 540 tys.) i na koniec 2020 roku (2 mln 239 tys.). Dane te są zawarte w opracowaniu GUS "Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski".

GUS zastrzega, że we wspomnianym wyżej opracowaniu są dane o liczbie Polaków przebywających za granicą czasowo: dla lat 2004-2005 – powyżej dwóch miesięcy, dla lat 2010-2020 – powyżej trzech miesięcy. "Nie powinny być traktowane jako 'twarde' dane, a jedynie jako wartości przybliżone" - wyjaśnia GUS. Jest to więc tylko szacunek, w dodatku utrudniony przez "różne systemy ewidencjonowania przepływów migracyjnych funkcjonujące w poszczególnych krajach oraz różną dostępność danych o migracjach". I jak dodaje GUS w omówieniu; "dane te nie są zatem strumieniami migracji, czyli liczbą wyjazdów w poszczególnych latach, i nie można ich sumować".