"Dokąd zmierzamy jako naród?", "mogliby się zorganizować, zameldować się i przejąć władzę nad miastem" - tak internauci komentują wpis, jakoby 35 procent mieszkańców Rzeszowa stanowili Ukraińcy. Dane tego jednak nie potwierdzają, a fałszywy przekaz powstał na bazie starej informacji wyrwanej z kontekstu.
Sporą dyskusję w internecie wywołało zdjęcie z fragmentem artykułu o Rzeszowie, które opublikował 24 października w serwisie X jeden z internautów. Przedstawia ono nagłówek materiału zamieszczonego na portalu RMF 24, który brzmiał: "W Rzeszowie 35 proc. mieszkańców stanowią Ukraińcy. To największy odsetek wśród polskich miast". Poniżej widać nazwisko dziennikarki, która przygotowała tekst, jest logo stacji, ale nie widać daty publikacji. "Kraków ma tylko 2 punkciki mniej. A reszta miast dociągnie max w ciągu roku" - skomentował autor posta z tym załącznikiem (pisownia postów oryginalna). Wpis wyświetlono ponad 150 tys. razy.
Przekaz z tytułu załączonego tekstu wzbudził dyskusję. Wielu internautów zrozumiało, że tekst jest aktualny i opisuje obecną sytuację w Rzeszowie. Straszyli: "Przykre"; "Straszne, dokąd zmierzamy jako naród?"; "Matematycznie rzecz ujmując, to mogliby się zorganizować, przyjąć obywatelstwo, zameldować się i przejąć władzę nad miastem"; "I to jest nasz dramat, który nam zafundowali"; "za pare dekad się Polak obudzi w kraju, w którym będzie mniejszością"; "Czyli niedługo okaże się, że u nas jest więcej Ukraińców niż na Ukrainie"; "Jak mówiłem o ukrainizacji Polski to wyzywano mnie od ruskiego trolla" - komentowali.
Inni jednak nie wierzyli w te dane. "Ale brednie"; "Ej a pokaz datę artykułu?"; "To są stare dane"; "Stary artykuł, Rzeszów był na początku wojny dla nich przystankiem dłuższym po prostu" - pisali.
Analiza Unii Metropolii Miast sprzed dwóch lat
Jak sprawdziliśmy, zrzut ekranu/zdjęcie w poście przedstawia prawdziwy tekst z portalu RMF24.pl, który jednak opublikowano 26 kwietnia 2022 roku, czyli ponad dwa lata temu. Tego w poście nie widać - a to ważne, bo kontekst zmienia odbiór tej informacji tak podanej teraz w sieci.
Przypomnijmy: nad ranem 22 lutego 2022 roku rosyjskie wojska rozpoczęły pełnoskalową inwazję na Ukrainę. Już w pierwszych dniach konfliktu Polska była jednym z głównych kierunków ucieczki Ukraińców przed wojną. Rzeszów, stolica województwa podkarpackiego graniczącego z Ukrainą, podobnie jak inne miasta w regionie był pierwszym przystankiem dla wielu uchodźców wojennych. W wyniku konfliktu Ukrainę opuściło kilka milionów obywateli. Do 15 października 2024 roku w Europie zarejestrowano prawie 6,2 miliona uchodźców z Ukrainy - wynika z danych Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw uchodźców (UNHCR). Konflikt zbrojny w Ukrainie trwa do dziś.
W tekście RMF 24 z kwietnia 2022 roku czytamy: "Rzeszów to największe polskie miasto leżące niedaleko ukraińskiej granicy. W stolicy Podkarpacia mieszka 104 784 obywateli Ukrainy, w tym ponad 30 tys. to dzieci. W całym Rzeszowskim Obszarze Metropolitalnym przebywa 152 203 Ukraińców - tak wynika z raportu Unii Metropolii Polskich". W materiale opublikowano jedynie dwie grafiki z wizualizacją statystyk na temat Ukraińców i Ukrainek mieszkających w Rzeszowie. Na pierwszej m.in. podano: "35 proc. mieszkańców Rzeszowa stanowią Ukrainki i Ukraińcy. *Stan na 1.04.2022". Grafika z tytułem "Rzeszów wzrost liczy mieszkańców miasta centralnego" pokazuje, że miasto według danych Głównego Urzędu Statystycznego liczyło sobie 196,6 tys. mieszkańców, a według ustaleń twórców raportu do 1 kwietnia 2022 roku ta liczba wzrosła do 301,4 tys. Obok podano, że w mieście było wtedy 104 784 Ukraińców, w tym 30 802 dzieci.
Są to dwie strony (str. 34 i 35) z dostępnego w sieci raportu pt. "Miejska gościnność: wielki wzrost, wyzwania i szanse - Raport o uchodźcach z Ukrainy w największych polskich miastach". 26 kwietnia 2022 roku opublikowało go Centrum Analiz i Badań Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza (UMP). Celem raportu było "określenie liczby Ukraińców w miastach centralnych i obszarach metropolitalnych 12 miast UMP (Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Katowice, Kraków, Lublin, Łódź, Poznań, Rzeszów, Szczecin, Warszawa, Wrocław)". Dane przedstawiały stan z 1 kwietnia.
Czyli tekst pokazywał statystyki, które dziś - po ponad dwóch latach od wybuchu wojny - nie są aktualne. Czy UMP sporządzała potem podobne analizy? W odpowiedzi na nasze pytanie Centrum Analiz i Badań Unii Metropolii Polskich poinformowało, że przygotowano jedną aktualizację raportu - obejmuje dane za kwiecień i maj 2022 roku i także jest dostępna w sieci. Czyli przedstawia również liczby sprzed dwóch lat.
Statystyki Urzędu Miasta Rzeszowa
Ilu uchodźców z Ukrainy obecnie przebywa w Rzeszowie? Z danych Centrum Kontaktu i Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta Rzeszowa - które Kancelaria Prezydenta Miasta Rzeszowa przekazała redakcji Konkret24 - wynika, że do 25 października 2024 roku w Rzeszowie wydano 18 969 numerów PESEL ze statusem UKR. Ponadto kancelaria informuje:
Z wyliczeń Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Rzeszowie (na podstawie zużycia wody – stan na kwiecień 2024 r.) wynika, że w Rzeszowie mieszka 212 805 mieszkańców. Z ewidencji ludności wynika, że zameldowanych (na pobyt stały i czasowy) jest 196 472 mieszkańców, w tym zameldowanych Ukraińców jest 4538. Stan na 30 października 2024 r.
A to oznacza, że zameldowani w Rzeszowie Ukraińcy stanowią nieco ponad 2 proc. mieszkańców tego miasta. Oczywiście, Ukraińców przebywających tam bez zameldowania może być więcej - z drugiej strony, ci zameldowani wcale nie muszą już w mieście mieszkać. Jednak podawana teraz w sieci informacja, jakoby obecnie uchodźcy z Ukrainy stanowili aż jedną trzecią mieszkańców Rzeszowa, nie ma żadnego potwierdzenia, zaś przekaz w sieci powstał na bazie starego tekstu, w którym ukryto datę publikacji.
Źródło: Konkret24