FAŁSZ

Nie, Islandia nie uznała wszystkich religii za zaburzenia psychiczne. Organek i Nergal złapali się na żart

Informacja o uznaniu religii za broń masowego rażenia w Islandii to żartShutterstock

Co jakiś czas w sieci można natrafić na popularną informację mówiącą, że w Islandii wszystkie religie uznano za zaburzenia psychiczne i wpisano na listę broni masowego rażenia. Na ten temat powstało kilka tekstów, z których jeden udostępnił - choć powątpiewając w prawdziwość - wokalista Nergal. O tych doniesieniach w wywiadzie wspomniał także - już całkiem na serio - muzyk Tomasz Organek. Źródłem informacji jest jednak strona z wymyślonymi, satyrycznymi artykułami.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Wyszukiwarka Facebooka pierwsze polskojęzyczne wpisy dotyczące rzekomych działań islandzkiego parlamentu w sprawie religii datuje na marzec 2019 roku. 8 marca strona "Nie dla islamizacji Europy" udostępniła artykuł portalu mocnefakty.com, zatytułowany "Islandia znalazła sposób na walkę z islamizacją", mówiący właśnie o tej domniemanej regulacji. "Przy okazji 'oberwało' się też wyznawcom innych religii. Popieracie ten pomysł, czy to krok za daleko?" - pytał autor wpisu.

Post uzyskał ponad tysiąc reakcji, a 130 osób udostępniło go na swoich tablicach. To jednak nie był koniec rozchodzenia się tej informacji.

Podróżnik uzależniony od Islandii. "Można poczuć kontakt z naturą"
Podróżnik uzależniony od Islandii. "Można poczuć kontakt z naturą"TVN24 BiS

Najczęściej doniesienia o nowych islandzkich regulacjach udostępniano jako linki do polskich stron, które napisały artykuły na ten temat. Jak podaje Facebook, tekst "Islandia przyjęła deklarację: wszystkie religie są bronią masowej zagłady" z portalu ariowie.com udostępniono ponad 1,8 tys. razy. Artykuły na ten temat można znaleźć także na innych stronach, takich jak plportal.pl, czy blogu "Treborok".

Ogromną popularnością cieszył się także wpis, w którym polski wokalista grupy Behemoth - Adam "Nergal" Darski - udostępnił artykuł na temat islandzkich zmian w kwestii religii i, pytając czy informacja na pewno jest prawdziwa, napisał: "Dobre wieści z północy, moi przyjaciele... czy fałszywe? Nadal mnie rozwesela i daje motywację do pie***nia świata !!!". Jego wpis podało dalej ponad 1,6 tys. osób.

"Z taką sytuacją mamy do czynienia na przykład w Islandii"

Już bez pytania, czy informacje są prawdziwe, o islandzkich zmianach mówił inny polski muzyk - Tomasz Organek. W wywiadzie udzielonym portalowi "Onet" na początku lipca był pytany między innymi o fragment swojej książki, w której przedstawia "obraz hipokryzji niedzielnego katolika".

Mówiąc o instytucji Kościoła w Polsce, artysta zaznaczał: "Dopóki polski Kościół się nie oczyści, nie stanie w prawdzie wobec swoich grzechów, i jeśli ta sytuacja nie ulegnie zmianie, to wciąż będzie wyglądało tak, jak teraz. Co jest strasznie smutne. To psuje całą społeczność. Ludzi przekonanych do Kościoła utwierdza w przekonaniu, że można wierzyć w Boga i być antysemitą, natomiast krytyków Kościoła nastawia jeszcze bardziej wrogo. To sytuacja bez wyjścia".

Następnie dodawał: "Na końcu tej drogi jest całkowita laicyzacja i upadek instytucji.

Z taką sytuacją mamy do czynienia np. w Islandii, gdzie wszystkie religie zostały niedawno zakwalifikowane jako zaburzenie psychiczne i tym samym wpisane na listę broni masowego rażenia. Tomasz Organek

"Podejście skrajnie radykalne i - mimo że je rozumiem - chyba nie do końca się z nim zgadzam, bo to jednak pewien zamach na wolność wyznaniową", kończył odpowiedź na zadane pytanie muzyk.

Tomasz Organek: nie czuję się częścią świata dzisiejszego
Tomasz Organek: nie czuję się częścią świata dzisiejszego Opowiedz Marzenie | Magazyn TVN24

Ta sama kategoria co broń jądrowa

Wszystkie strony, które zamieszczały informacje o uznaniu religii za broń masowego rażenia przez islandzki parlament, także te polskojęzyczne, zawierały odnośnik do źródła. Jest nim artykuł na anglojęzycznej stronie patheos.com, który pojawił się m.in. we wpisie Nergala.

Już na początku zamieszczonego 4 marca tekstu, zatytułowanego "Islandia ogłasza, że wszystkie religie są bronią masowego rażenia" można przeczytać, że parlament w Rejkiawiku "przegłosował zakwalifikowanie wszystkich religii jako broni masowego rażenia. Islam, chrześcijaństwo, judaizm, hinduizm i buddyzm są teraz w tej samej kategorii co broń jądrowa, gaz musztardowy i broń biologiczna".

fałsz

Artykuł źródłowypatheos.com/blogs/laughingindisbelief

Następnie zamieszczono także wypowiedzi Andrew Kanarda - jednego z parlamentarzystów, który miał głosować za przyjęciem nowego prawa. Tłumaczył on, że "patrząc na to, jak krucjaty, czy wojny dżihadystów [...] niszczą planetę, zdajemy sobie sprawę, że wiara niesie śmierć na masową skalę". Dodawał także, że "niedawno przegłosowaliśmy podobną regulację dotyczącą chrześcijaństwa i w parlamencie uznaliśmy za konieczne, aby ludzie wiedzieli, że cała religia jest zaburzeniem psychicznym i niebezpieczeństwem".

"Historia, którą przeczytałeś, jest satyryczna"

Początek tekstu jest także bardzo ważny z innego powodu. W jego pierwszym zdaniu - "Islandzki parlament przegłosował zakwalifikowanie wszystkich religii jako broni masowego rażenia" - słowo "przegłosował" zostało pogrubione i przekształcone w link. Po jego otwarciu trafiamy na artykuł tej samej strony zatytułowany "Czy to satyra?".

Tekst zaczyna się od słów:

prawda

"Cześć, nazywam się Andrew Hall i jestem autorem "Śmiejąc się z niedowierzaniem". [...] Prawdopodobnie kliknąłeś link do historii i jesteś tutaj. Historia, którą czytałeś, jest satyryczna". Andrew Hall

Andrew Hall jest też autorem tekstu o rzekomym uznaniu religii za broń masowego rażenia.

W dalszej części artykułu o satyrze tłumaczy, że w swoich tekstach nawiązuje do strony "The Onion", która "publikuje satyryczne historie wyśmiewające codzienne problemy, z którymi borykają się codzienni ludzie, a także wskazuje na hipokryzję bogatych i rządzących".

Wyraża także nadzieję, że dostarcza śmiechu ludziom o lewicowych i centrowych poglądach. "Myślę też, że ateiści, sataniści, agnostycy, Brights [członkowie ruchu promującego naturalistyczny punkt widzenia - red.] i antyteiści będą mieli ubaw!" - dodaje.

Kanard i inne wskazówki

Autor tekstu zaznacza także, że zdaje sobie sprawę z faktu, że niektóre osoby mogą nie zgadzać się z taką satyryczną formą i mówić, że nie wiedziały o takim zabiegu w trakcie czytania. "OK, cóż, jest kilka mrugnięć oka do czytelników, które sygnalizują, że artykuł jest żartem" - komentuje autor.

Pierwszym ma być właśnie zamieszczony na początku link i strona, na której można przeczytać o satyrycznym wydźwięku artykułu.

Satyra kontra władza. Na styku często iskrzy
Satyra kontra władza. Na styku często iskrzytvn24bis.pl,

Innym, zdecydowanie bardziej czytelnym dla anglojęzycznych czytelników tekstu, jest także postać wypowiadającego się "parlamentarzysty" Andrew Kanarda. "Canard" to w języku angielskim "kaczka dziennikarska".

Nawet nie znając znaczenia tego słowa, jest się jednak w stanie zweryfikować, czy ktoś taki jak Andrew Kanard zasiada w islandzkim parlamencie. W Islandii posłowie zbierają się tylko w jednej izbie, a wszystkich jest tylko 63. Kompletną listę nazwisk można znaleźć na oficjalnej stronie zgromadzenia ogólnego. Proste wyszukiwanie frazy "Kanard" na stronie potwierdza, że polityk o takim nazwisku nie zasiada w Althing.

Andrew Hall podkreśla, że używa różnych zapisów nazwiska "Canard" w swoich satyrycznych tekstach dla podkreślenia tego, że są żartem. Jego seria "Śmiejąc się z niedowierzaniem" (z ang. "Laughing in disbelief") składa się z większej liczby artykułów. Sama nazwa cyklu również wskazuje na satyryczność publikowanych treści i znajduje się nad tekstem o religii jako broni masowego rażenia.

W innych tekstach "Śmiejąc się z niedowierzaniem" Hall pisał m.in. o wspomnianym w artykule o Islandii "uznaniu chrześcijaństwa za zagrożenie dla zdrowia publicznego", a także o tym, że "prezydent Trump napisał na nowo 5 popularnych cytatów z Biblii" lub "Departament Energii USA uznał energię słoneczną za satanistyczną".

Autor: Michał Istel / Źródło: Konkret24; indiatoday.in; Zdjęcie tytułowe: Shutterstock

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Politycy opozycji utrzymują, że polski rząd nie przedstawia prawdziwych danych o liczbie migrantów "przerzucanych" z Niemiec do Polski, podczas gdy według władz niemieckich są to "duże liczby, tysiące w skali jednego miesiąca". Publikujemy więc najnowsze statystyki otrzymane z niemieckiej policji - nie potwierdzają takich twierdzeń.

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24

W kancelarii prezydenta Nawrockiego ma pozostać przynajmniej jeden minister z czasów obecnego prezydenta. A reszta? I co się stanie obecnymi doradcami Andrzeja Dudy? Wyjaśniamy.

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Źródło:
Konkret24

Poszukujący Tadeusza Dudy policjanci jakoby nawet nie potrafią nosić broni, a sam poszukiwany rzekomo zamieszcza w sieci nagranie obozowiska; na dodatek miał też sfilmować policyjny śmigłowiec, a nagranie zamieścił w sieci. Akcja w okolicach Limanowej stała się pretekstem do drwienia z policjantów biorących w niej udział lub zwiększania zasięgów i popularności w sieci. Pokazujemy przykłady krążących wokół niej fake newsów.

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

Źródło:
Konkret24

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, stwierdziła, że dla jej partii istotna jest objęcie funkcji wicepremiera w planowanej rekonstrukcji rządu, bo "wicepremier może więcej niż minister". A co na to akty prawne?

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Źródło:
Konkret24

Komentując "patrole obywatelskie" na granicy polsko-niemieckiej, politycy opozycji mówią po raz kolejny o "tysiącach migrantów przerzucanych przez Niemców". Dane o rzeczywistych przekazaniach są jednak dużo niższe. Wyjaśniamy.

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki zamieścił wykres, który miał pokazywać, jak bardzo za rządów PiS rosły dochody budżetu państwa, gdy podczas rządów PO-PSL i obecnej koalicji wzrosty nie są tak znaczące. Ekonomiści tłumaczą, co były premier pomija.

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Po tragedii w Starej Wsi, podczas policyjnej obławy pojawiło się zdjęcie, które ma pokazywać ulicę przed domem, gdzie dokonano zbrodni. Jest rozpowszechniane z twierdzeniem, że podejrzany Tadeusz Duda uciekł stamtąd na motocyklu. Oba przekazy są nieprawdziwe.

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawił się fragment kodu, który ma świadczyć o tym, że tak zwana aplikacja Mateckiego miała być podłączona do serwerów PKW. Nieznających się na programowaniu może wprowadzać w błąd. Tłumaczymy.

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

Źródło:
Konkret24

Nagranie z kilkudziesięcioma bocianimi gniazdami na słupie wysokiego napięcia przyciągnęło uwagę tysięcy internautów. Jedni twierdzą, że to Polska, inni wskazują na zagranicę. Sprawdziliśmy, co wiadomo o tym materiale.

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

Źródło:
Konkret24

Były wicepremier Jacek Sasin pytał w wywiadzie radiowym, gdzie są pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy i czy "ktoś odczuł jakąś poprawę z tego względu". Pokazujemy więc, na co do tej pory przeznaczono te środki: od pracowni AI, przez żłobki, po oczyszczalnie ścieków i modernizacje linii kolejowych.

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

Mimo zawieszenia przyjmowania wniosków o azyl na granicy polsko-białoruskiej, polskie służby wciąż przyjmują ich ponad tysiąc miesięcznie. Internauci komentują, że "Donald Tusk okłamał Polaków", bo "granica jest nieszczelna". Wyjaśniamy, dlaczego te dane o tym nie świadczą.

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji i internauci komentują, że wyborcy masowo wysyłali do Sądu Najwyższego protesty wyborcze według wzoru przygotowanego przez posła Romana Giertycha i z jego numerem PESEL. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska dolała oliwy do ognia, mówiąc, że takich protestów jest kilka tysięcy. Inne zdanie ma jednak rzecznik prasowy instytucji. Wyjaśniamy, co wiemy.

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

Źródło:
Konkret24

Prokurator generalny Adam Bodnar wnioskuje o ponowne przeliczenie głosów z niemal 1,5 tysiąca komisji wyborczych, bowiem w kilkunastu przypadkach, w których przeliczono już głosy, wykazano nieprawidłowości. Monitorujemy na bieżąco, w jakich komisjach sprawdzono jeszcze raz oddane głosy i z jakim wynikiem, oraz stan prokuratorskich śledztw.

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Źródło:
Konkret24

Rzecznik rządu Adam Szłapka jako sukces koalicji rządzącej wymienił wzrost punktualności pociągów do niemal 95 procent. Sprawdziliśmy więc dane.

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Źródło:
Konkret24

Internauci z rozbawieniem komentują materiał pochodzący rzekomo z rosyjskiej telewizji. Przedstawia on reportera, który zachwala nowo wybudowaną drogę w Woroneżu, ale asfalt okazuje się być tylko ogromnym kawałkiem tkaniny. "Propaganda sukcesu" - podsumowują. Tyle że nagranie nie jest autentyczne.

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Źródło:
Konkret24

Do sieci powraca zdjęcie, które jest podstawą antyimigranckiego przekazu. "Stop migracji", "straszny widok", "koszmar" - komentują internauci widoczną na fotografii grupę ciemnoskórych, młodych mężczyzn, czekających na przystanku autobusowym. Co o zdjęciu wiadomo?

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS Marcin Przydacz, broniąc nieautoryzowanej aplikacji do weryfikacji zaświadczeń wyborczych, stwierdził, że sama PKW zezwoliła na stosowanie "tego typu instrumentów", a aplikacja miała uchronić przed turystyką wyborczą. Oba argumenty są nietrafione.

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Źródło:
Konkret24

Do Sądu Najwyższego wpłynęło już ponad 54 tysiące protestów wyborczych, a sąd ma czas na ich rozpatrzenie do 2 lipca. Sąd zarządził też oględziny kart i przeliczenie głosów w kilkunastu komisjach. Te same komisje były wytypowane w modelach, które badały wahnięcia w poparciu na korzyść kandydatów. Wyjaśniamy, czym są te modele i czy na ich podstawie można mówić o jakichś "nieprawidłowościach statystycznych" w wynikach wyborów.

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki, komentując domniemany gwałtowny wzrost przestępstw w 2024 roku, stwierdził, że to przez "10 tysięcy nielegalnych migrantów z Niemiec". W jednym zdanie zawarł dwa fałsze. Wyjaśniamy.

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Źródło:
Konkret24

Wymiana poległych ukraińskich i rosyjskich żołnierzy stała się podstawą do prokremlowskiej dezinformacji wymierzonej w Ukrainę. A wykorzystano do tego sfabrykowany artykuł "The Wall Street Journal".

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

Europosłanka Hanna Gronkiewicz-Waltz z Koalicji Obywatelskiej przekonuje, że prezydent Andrzej Duda złamał konstytucję, bo na posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego zaprosił prezydenta elekta. Konstytucjonaliści oceniają to jednoznacznie.

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

Źródło:
Konkret24

Polacy rzekomo zostali zatrzymani przez ukraińską służbę bezpieczeństwa "za pokazywanie polskich symboli", jakoby oskarżono ich "o naruszanie integralności ukraińskich terytoriów i szerzenie idei separatystycznych". Dowodem ma być krótkie nagranie, które udostępniają niektórzy internauci. Według eksperta to przykład nieudolnej rosyjskiej prowokacji.

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

Źródło:
Konkret24

Najpierw za spłatę przez Polskę ukraińskich odsetek oberwało się premierowi Donaldowi Tuskowi. Potem tłumaczyć się z tego musiał były premier Mateusz Morawiecki. Zamieszanie - i jednocześnie akcję dezinformacyjną w internecie - wywołał jeden z posłów Konfederacji, ukrywając istotny szczegół w swoim przekazie.

"Polska spłaca ukraińskie odsetki". Poseł Konfederacji uderzył w Tuska, tłumaczy się Morawiecki

"Polska spłaca ukraińskie odsetki". Poseł Konfederacji uderzył w Tuska, tłumaczy się Morawiecki

Źródło:
TVN24+

Niemiecki czarnoskóry europoseł miał skrytykować Polskę i stwierdzić, że wybory prezydenckie zostały sfałszowane. Taka informacja, okraszona zdjęciem rzekomego polityka, wywołała w sieci antyunijne i rasistowskie komentarze. Tylko że na zdjęciu jest ktoś inny, przekaz miał być żartem - ale za prawdziwy wziął go nawet poseł PiS.

"Niemiecki europoseł" i "sfałszowane wybory". Miał być żart, jest hejt

"Niemiecki europoseł" i "sfałszowane wybory". Miał być żart, jest hejt

Źródło:
Konkret24

Rząd przygotowuje rzekomo ustawę, dzięki której nielegalni migranci będą przejmować mieszkania komunalne - tak twierdzą politycy PiS. Ministerstwo rozwoju ocenia ten przekaz dosadnie: jako "oderwany od rzeczywistości", nastawiony na "wzbudzanie niepokoju Polaków".

Mieszkania komunalne "dla nielegalnych migrantów"? "Kompletna bzdura"

Mieszkania komunalne "dla nielegalnych migrantów"? "Kompletna bzdura"

Źródło:
Konkret24