Prawie cztery miliony – na tyle szacuje się liczbę ukraińskich uchodźców, którzy od początku rosyjskiej inwazji opuścili swój kraj. Choć wojna trwa niewiele ponad miesiąc, już wywołała największy kryzys humanitarny w Europie i piąty na świecie pod względem wielkości w ostatnim półwieczu.
Najwięcej uchodźców z Ukrainy od początku wojny trafia do Polski. We wtorek 29 marca rano Straż Graniczna podała, że od 24 lutego do Polski wjechało już z Ukrainy 2,344 mln osób. To cztery razy więcej niż do Rumunii i ponad sześć razy więcej niż do Mołdawii i na Węgry. Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców (UNHCR, The United Nations High Commissioner for Refugees) nadało sytuacji związanej z uchodźcami z Ukrainy status poziomu zagrożenia 3 ("level 3 emergency") - czyli najwyższy. Oznacza to wyjątkowo poważną sytuację, kiedy skala, tempo, złożoność lub konsekwencje kryzysu przekraczają istniejące możliwości reagowania ośrodków krajowych i regionalnych. Ogłoszenie stanu zagrożenia na poziomie 3 automatycznie uruchamia mechanizmy koordynacji, rozmieszczenia personelu i zaopatrzenia, dostęp do dodatkowych środków finansowych, mechanizmów raportowania w czasie rzeczywistym i działania następcze.
Uchodźcy z Ukrainy w siedmiu krajach Europy
Najnowsze dane opublikowane 29 marca - które od instytucji rządowych zbiera UNHCR - pokazują, że Ukrainę opuściło od początku wojny 3 866 224 osób. Natomiast w rozbiciu na poszczególne kraje do 27 marca przyjechało:
do Polski - 2 293 833
do Rumunii – 595 868
do Mołdawii - 383 627
na Węgry - 354 041
na Słowację - 275 439
do Rosji - 271 254
na Białoruś - 9075.
Jak zastrzega UNHCR, dane o liczbie uchodźców w rozbiciu na kraje są wyższe niż całkowita liczba uchodźców z Ukrainy, ponieważ uwzględniają również osoby przekraczające granicę między Rumunią a Mołdawią.
UNHCR informuje też, że ok. 113 tys. osób z rejonów Doniecka i Ługańska (separatystycznych regionów w Ukrainie) w dniach 21-23 lutego - czyli tuż przed atakiem Rosji na Ukrainę - trafiło do Rosji. Ponadto UNHCR szacuje, że co najmniej 6,5 mln Ukraińców zostało zmuszonych do opuszczenia miejsc zamieszkania – to tak zwani uchodźcy wewnętrzni, którzy nie wyjechali za granicę.
Ukraina - największy kryzys humanitarny w Europie
Jak wyliczył amerykański instytut badawczy Pew Research Center, miesiąc od wybuchu wojny w Ukrainie kryzys uchodźczy nią wywołany był już szóstym co do wielkości na świecie od lat 60. dwudziestego wieku. Na podstawie danych UNHCR oraz statystyk Departamentu Spraw Gospodarczych i Społecznych ONZ instytut stworzył listę 10 największych kryzysów humanitarnych w ostatnich 60 latach. Z tym że wyliczenia instytutu podają stan na 25 marca, a w ciągu kolejnych dni uchodźców z Ukrainy przybywało. To spowodowało, że obecnie kryzys ten "awansował" już na piąte miejsce wśród największych na świecie.
Listę otwiera trwająca od 2011 roku wojna domowa w Syrii, której efektem jest największa liczba uchodźców od początku lat 60., kiedy to UNHCR zaczął zbierać takie dane. 6,9 mln Syryjczyków - około jednej trzeciej przedwojennej populacji kraju - żyje jako uchodźcy lub osoby ubiegające się o status uchodźcy poza granicami kraju; z tego 3,7 mln przebywa w Turcji. Kolejne 6,8 mln Syryjczyków zostało wysiedlonych ze swoich domów, ale mieszka w innych częściach kraju - co oznacza, że wojna domowa spowodowała przesiedlenie około dwóch trzecich ludności Syrii.
W Afganistanie, gdzie od ponad czterech dekad toczyły się albo wojny domowe, albo wojny z siłami zewnętrznymi, od 1981 roku co roku rejestrowano ponad 2 mln uchodźców. Szczytowym rokiem był 1990, po wycofaniu się wojsk radzieckich z kraju: wtedy ponad połowa szacowanej populacji kraju - 6,3 mln - figurowała na liście uchodźców.
Kolejny ogromny kryzys uchodźczy spowodowały rządy prezydenta Nicolasa Maduro w Wenezueli i wywołany nimi kryzys gospodarczy: co najmniej 15 proc. Wenezuelczyków (ponad 5 mln) jest na uchodźstwie w sąsiednich krajach.
Na liście dziesięciu największych kryzysów uchodźczych są też te wywołane: przez marksistowski reżim w Etiopii - z kraju uciekło 2,4 mln osób; wojnę domową w Sudanie Południowym - wyjechało 2,5 mln osób (co piąty mieszkaniec kraju); wojnę w Iraku - tylko w 2007 roku kraj opuściło ponad 2 mln osób.
UNHCR szacuje, że w wyniku tych kryzysów 82,4 mln osób na świecie zostało zmuszonych do opuszczenia miejsc zamieszkania - w tym 20,7 mln musiało opuścić swój kraj.
Autor: Piotr Jaźwiński / Źródło: Konkret24, zdjęcie: Paweł Supernak/PAP
Źródło zdjęcia głównego: PAP | Paweł Supernak/PAP