FAŁSZ

Niemiecki lekarz: jest związek szczepień na COVID-19 z małpią ospą. To fałsz

Niemiecki lekarz mówi o związku szczepień na COVID-19 z małpią ospą. To fałszShutterstock

Teza, jakoby źródłem zakażeń małpią ospą były szczepionki na COVID-19, znowu krąży na polskim Twitterze. Tym razem internauci podpierają się wystąpieniem niemieckiego lekarza na ten temat. Ale on nie mówi prawdy.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Według krążącej na Twitterze informacji szczepionka na COVID-19 ma rzekomo wywoływać małpią ospę. To właśnie ta choroba ma być skutkiem ubocznym szczepienia. Tak twierdzi niemiecki lekarz dr Wolfgang Wodarg. W popularnym tweecie z 25 lipca br. czytamy: "dr Wodarg: Efekt uboczny 'szczepień' C19 jest sprzedawany jako małpia ospa. W wielu przypadkach półpasiec, jeden z dobrze znanych skutków ubocznych szczepień. ​Lekarze powinni to rozpoznać, ale wolą polegać na bezsensownych testach...". Do posta dołączono ponad minutowe wideo, które przedstawia wspomnianego lekarza.

Doktor Wodarg mówi w języku niemieckim (nagrania nie przetłumaczono). "Interes, jaki robią z następstwami tych zastrzyków, które nam zafundowali z powodu korony. Czyli efekty uboczne korony są wykorzystywane do wymyślania i prowadzenia nowych biznesów i ponownego straszenia nas. To jest tak perwersyjny przemysł, że uważam, że lekarze powinni przejrzeć na oczy". Tweet z wideo polubiło ponad 300 użytkowników, a 200 udostępniło. Nagranie wyświetlono ponad 2 tys. razy.

fałsz

Wprowadzający w błąd tweet z 25 lipca 2022 roku. Konkret24 | Twitter.com

Lekarz szerzący infodemię

Jak sprawdziliśmy, nagranie jest fragmentem ponad 45-munutowego materiału opublikowanego 28 czerwca na niemieckojęzycznej stronie AUF1.tv, która przedstawia się jako "alternatywna, niezależna telewizja". Fact-checkingowa redakcja Correciv zauważyła, że materiały AUF1.tv często odzwierciedlają interesy rosyjskiego rządu. Niemiecki dziennik "Die Zeit" określa AUF1.tv prawicowym medium i następcą niedostępnego od lutego rosyjskiego kanału propagandowego RT (dawniej Russia Today). Zauważa, że strona AUF1.tv stosuje "agresywną taktykę daleką od wszelkich standardów dziennikarskich"; m.in. rozpowszechnia antyukraińską propagandę i fałszywe twierdzenia o rzekomym zaangażowaniu USA i Ukrainy w programy broni biologicznej.

Doktor Wolfgang Wodarg to niemiecki lekarz i były parlamentarzysta, w Bundestagu zasiadał przez 15 lat. Już w marcu 2020 roku wygłaszał wprowadzające w błąd tezy na temat pandemii COVID-19, niemające potwierdzenia w nauce. Weryfikowały je redakcje fact-checkingowe w Polsce (Demagog.org) i w Niemczech (Correctiv).

WHO: małpia ospa jest globalnym zagrożeniem
WHO: małpia ospa jest globalnym zagrożeniemFakty TVN

Nie pierwszy fejk o związku małpiej ospy ze szczepieniami

W maju w Konkret24 weryfikowaliśmy podobne twierdzenie: gdy internauci doszukiwali się źródła zakażeń małpią ospą w szczepionce na COVID-19 firmy AstraZeneca. Jak wyjaśnialiśmy, wirus ospy małpiej należący do grupy pokswirusów nie ma nic wspólnego z adenowirusem szympansim wykorzystanym w wektorowej szczepionce AstraZeneca.

Tezy, że małpia ospa to efekt uboczny szczepionki na COVID-19 firmy Pfizer, krążyły też wcześniej w anglojęzycznym internecie. W maju tego roku sprawdził je Reuters, a w czerwcu AFP Fact Check. Ta druga redakcja oceniła, że takie posty są częścią dezinformacji rozpowszechnianej w miarę wzrostu liczby przypadków małpiej ospy na świecie.

Przypomnijmy: 23 lipca szef Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus ogłosił małpią ospę globalnym zagrożeniem dla zdrowia. Dodał, że mamy narzędzia, by utrzymać kontrolę nad ogniskami zakażeń i powstrzymać transmisję. Ryzyko zakażenia tym wirusem w Europie WHO uznała za "wysokie", a w skali całego świata za "umiarkowane" (za tvn24.pl).

Według danych WHO liczba zakażeń małpią ospą przekroczyła 16 tys. w 75 krajach (stan na 23 lipca).

Żadna szczepionka na COVID-19 nie wywołuje małpiej ospy

- Małpia ospa "nie jest jednym z wymienionych znanych skutków ubocznych szczepionki na COVID-19" - powiedziała w rozmowie z AFP Keanna Ghazvini z biura prasowego firmy Pfizer. Dodała, że szczepionka "nie zawiera żadnego żywego wirusa i jest całkowicie syntetyczna" oraz "nie uwalnia żadnego wirusa przenoszącego się z człowieka na człowieka".

Eksperci uspokajają, że wirusem małpiej ospy nie można się zarazić przez szczepienie na COVID-19. Kari Debbink, wirusolożka z Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health w Baltimore, powiedziała AFP: "Nie można zarazić się ospą małpią z powodu szczepionki COVID-19. (...) Żadna ze szczepionek przeciwko COVID-19 nie zawiera żadnej części wirusa ospy małpiej".

"Szczepionki wszystkich typów (w tym szczepionki COVID-19) zazwyczaj nie powodują zmian skórnych" – tłumaczy Debbink. "Jeśli po szczepieniu wystąpi autoimmunologiczna choroba pęcherzykowa, jest ona 1) bardzo rzadka, 2) nadal prawdopodobnie niezwiązana ze szczepieniem (brak związku przyczynowego) i 3) z pewnością niezwiązana z ospą małpią" - wyjaśniła.

Podobnie mówił Reutersowi dr Amesh Adalja, ekspert ds. chorób zakaźnych z Johns Hopkins University. Potwierdził, że małpia ospa nie jest w żaden sposób związana ze szczepieniem COVID-19. "Ospa małp to dobrze znana choroba zakaźna, która powoduje znacznie więcej niż wysypkę, na przykład obrzęk węzłów chłonnych, gorączkę, złe samopoczucie, zmęczenie itp." - mówił. To prawda. Wirus małpiej ospy jest znany od lat; znacznie dłużej niż COVID-19 (wykryty w 2019 roku). Wirus i choroba, którą wywołuje wirus małpiej ospy, są też dobrze udokumentowane.

Małpia ospa została odkryta w 1958 roku, kiedy w kolonii małp trzymanych w celach badawczych wystąpiły dwa ogniska choroby podobnej do ospy. U człowieka zakażenie małpią ospą po raz pierwszy zidentyfikowano w 1970 roku. Przed 2022 rokiem choroba ta występowała głównie w obszarze endemicznym, czyli w zachodniej i środkowej Afryce.

Półpasiec i małpią ospę wywołują odmienne wirusy

Redakcja AFP sprawdziła też tezy internautów, którzy utożsamiali małpią ospę z półpaścem - ta sugestia była też zawarta w cytowanym wyżej polskim tweecie.

Isaac Bogoch, profesor chorób zakaźnych na Uniwersytecie w Toronto, wyjaśnił AFP, że "może występować pewne nakładanie się ich klinicznych objawów", ale "małpia ospa i półpasiec to dwa zupełnie różne zakażenia". Te choroby są bowiem wywoływane przez inne wirusy. Wirus małpiej ospy pochodzi z rodzaju Orthopoxvirus, do którego należy również wirus variola wywołujący ospę prawdziwą - informuje WHO. A półpasiec jest wywoływany przez wirusa varicella zoster, który powoduje też ospę wietrzną.

Półpasiec jest wirusowym zapaleniem nerwu objawiającym się bolesnymi wykwitami na skórze. Występuje u osób, które wcześniej przeszły ospę wietrzną. Po wygaszeniu tej infekcji wirus nadal pozostaje w organizmie chorego i uaktywnia się w sytuacji znacznego spadku odporności. Wtedy wywołuje półpasiec.

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Miliony wyświetleń w mediach społecznościowych ma nagranie pokazujące, jak mężczyzna podbiega do zatkniętej w polu flagi Autonomii Palestyńskiej, kopie ją - i tym samym aktywuje ukrytą bombę. Czy to się zdarzyło naprawdę? Czy film jest prawdziwy? Czy on przeżył? Internauci pytają, a udzielane odpowiedzi są rozbieżne. Wyjaśniamy więc.

"Przeżył?". "Fejk jak byk". Odpowiedzi są dwie. Różne

"Przeżył?". "Fejk jak byk". Odpowiedzi są dwie. Różne

Źródło:
Konkret24

 W Kanadzie za "mówienie dobrze o samochodach spalinowych" grozi "dwa lata odsiadki", bo to "propaganda antyklimatystyczna" - twierdzą bohaterowie nagrań, które mają tysiące wyświetleń w sieci. Po pierwsze, to nieprawda. Po drugie, internauci mylą promowanie paliw kopalnych z chwaleniem samochodu.

W tym kraju nie wolno mówić "fajna fura" o aucie spalinowym? Nieporozumienie

W tym kraju nie wolno mówić "fajna fura" o aucie spalinowym? Nieporozumienie

Źródło:
Konkret24

Polscy policjanci będą od maja sprawdzać legalność pobytu w Polsce Ukraińców w wieku poborowym i jeśli trzeba, "eskortować" ich do ukraińskiej ambasady - taki przekaz rozpowszechniają polscy internauci. Nie jest to prawda, a film pokazywany jako rzekomy dowód jest klasyczną fałszywką.

Policja "rozpocznie masowe kontrole" Ukraińców w wieku poborowym? MSWiA dementuje

Policja "rozpocznie masowe kontrole" Ukraińców w wieku poborowym? MSWiA dementuje

Źródło:
Konkret24

Wielu internautów wierzy w rozpowszechniany w sieci przekaz, jakoby środki z Krajowego Planu Odbudowy zostały nam wypłacone po bardzo zawyżonym kursie i że Polska będzie spłacała to przez pół wieku. Tyle że to nieprawda.

Pieniądze z KPO według kursu 7,43 zł za 1 euro? Błąd w liczeniu

Pieniądze z KPO według kursu 7,43 zł za 1 euro? Błąd w liczeniu

Źródło:
Konkret24

Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Maciej Świrski uważa, że nikt nie będzie mógł go zastąpić, jeśli zostanie zawieszony po ewentualnym postawieniu przed Trybunałem Stanu. Przestrzega, że nie będzie komu podpisywać dokumentów, a rynek medialny zostanie wręcz "zatrzymany", tak jak i działania koncesyjne. Prawnicy oceniają, że przewodniczący KRRiT się myli.

Świrski: nikt nie może zastąpić przewodniczącego KRRiT. Prawnicy: może

Świrski: nikt nie może zastąpić przewodniczącego KRRiT. Prawnicy: może

Źródło:
Konkrtet24

Po głośnej imprezie w hotelu poselskim Łukasz Mejza tłumaczył z mównicy sejmowej, że w nocy bronił "tradycji polegających na wspólnym, chóralnym śpiewaniu". A w rozmowie z TVN24 tłumaczył się całodniową pracą w sejmowych komisjach i na posiedzeniach. Sprawdziliśmy więc aktywność parlamentarną tego posła PiS. Nie jest to długa analiza.

Mejza tłumaczy nocną imprezę: "skoro się pracuje cały dzień....". Jak on pracuje?

Mejza tłumaczy nocną imprezę: "skoro się pracuje cały dzień....". Jak on pracuje?

Źródło:
Konkret24

To nie ściema kampanijna - tłumaczył minister nauki Dariusz Wieczorek, pytany o obiecane przez Lewicę tysiąc złotych dla studenta. I wyjaśniał, że nie była to obietnica, że "to jest pewien błąd, który wszyscy popełniamy". Przypominamy więc, kto z Lewicy publicznie obiecywał to w kampanii wyborczej.

Minister pytany o obietnicę "tysiąc złotych dla studenta": "to pewien błąd". A kto obiecywał?

Minister pytany o obietnicę "tysiąc złotych dla studenta": "to pewien błąd". A kto obiecywał?

Źródło:
Konkret24

"Wystarczy spojrzeć na dane historyczne i zobaczyć, że zawsze kiedy rządzi Donald Tusk i Platforma Obywatelska, to frekwencja jest niższa" - przekonywał dzień po drugiej turze wyborów samorządowych szef gabinetu prezydenta RP Marcin Mastalerek. Dane PKW o frekwencji nie potwierdzają jego słów.

Mastalerek: "zawsze kiedy rządzi Donald Tusk i PO, to frekwencja jest niższa". Sprawdzamy

Mastalerek: "zawsze kiedy rządzi Donald Tusk i PO, to frekwencja jest niższa". Sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Politycy Prawa i Sprawiedliwości forsują w mediach przekaz, że wraz z powrotem Donalda Tuska na fotel premiera źle się dzieje na ryku pracy. Mateusz Morawiecki jako "dowód" pokazuje mapę z firmami, które zapowiedziały zwolnienia grupowe. Jak sprawdziliśmy, takich zwolnień nie jest więcej, niż było za zarządów Zjednoczonej Prawicy. Eksperci tłumaczą, czego są skutkiem.

Narracja PiS o grupowych zwolnieniach i "powrocie biedy". To manipulacja

Narracja PiS o grupowych zwolnieniach i "powrocie biedy". To manipulacja

Źródło:
Konkret24

"Ukraińcy mają większe prawa w Polsce niż Polacy" - stwierdził jeden z internautów, który rozsyłał przekaz o przyjęciu przez Senat uchwały "o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi". Posty te zawierają szereg nieprawdziwych informacji.

"Senat przyjął uchwałę o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi"? Nic się tu nie zgadza

"Senat przyjął uchwałę o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi"? Nic się tu nie zgadza

Źródło:
Konkret24

"Coś się szykuje" - przekazują zaniepokojeni internauci, rozsyłając zdjęcie zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie samochodu jako świadczenia na rzecz jednostki wojskowej. Uspokajamy: dokument wygląda groźnie, lecz nie jest ani niczym nowym, ani wyjątkowym.

Masz SUV-a, "to go stracisz"? Kto i dlaczego rozsyła takie pisma 

Masz SUV-a, "to go stracisz"? Kto i dlaczego rozsyła takie pisma 

Źródło:
Konkret24

Po pogrzebie Damiana Sobola, wolontariusza, który zginął w izraelskim ostrzale w Strefie Gazy, internauci zaczęli dopytywać, co wokół jego trumny robiły swastyki i czy były prawdziwe. Sprawdziliśmy.

Swastyki pod trumną Polaka zabitego w Strefie Gazy? Wyjaśniamy

Swastyki pod trumną Polaka zabitego w Strefie Gazy? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Tysiące wyświetleń w mediach społecznościowych ma fotografia dwóch mężczyzn jedzących coś na ulicy przed barem. Jeden to prezydencki doradca Marcin Mastalerek, drugi stoi bokiem, twarzy nie widać. Internauci informują, że to prezydent Duda, który podczas pobytu w Nowym Jorku poszedł ze swoim doradcą na pizzę do baru. Czy na pewno?

Duda i Mastalerek jedzą pizzę na ulicy? Kto jest na zdjęciu

Duda i Mastalerek jedzą pizzę na ulicy? Kto jest na zdjęciu

Źródło:
Konkret24

Według krążącego w sieci przekazu po zmianie prawa Ukraińcom łatwiej będzie uzyskać u nas kartę pobytu na trzy lata. A to spowoduje, że "do Polski będą ściągać jeszcze większe ilości Ukraińców". Przekaz ten jest manipulacją - w rzeczywistości planowane zmiany mają uniemożliwić to, by wszyscy Ukraińcy mogli uzyskiwać karty pobytu i pozostawać u nas trzy lata.

"Każdy, kto zechce" z Ukrainy dostanie kartę pobytu w Polsce? No właśnie nie

"Każdy, kto zechce" z Ukrainy dostanie kartę pobytu w Polsce? No właśnie nie

Źródło:
Konkret24

Ponad milionowe zasięgi generuje w polskiej sieci przekaz, że od początku lipca nie będzie można w Niemczech w weekendy jeździć samochodami osobowymi. Powodem ma być troska o środowisko. Uspokajamy: nie ma takich planów.

W Niemczech od lipca "całkowity zakaz jazdy w weekendy"? To "nieuzasadnione obawy"

W Niemczech od lipca "całkowity zakaz jazdy w weekendy"? To "nieuzasadnione obawy"

Źródło:
Konkret24

Czy Amerykański Czerwony Krzyż nie przyjmuje krwi od osób zaszczepionych przeciw COVID-19? Taką teorię, na podstawie pytań z formularza tej organizacji, wysnuli polscy internauci. Kwestionariusz jest prawdziwy, teoria już nie.

Amerykański Czerwony Krzyż "odmawia przyjmowania krwi" od zaszczepionych? Nie

Amerykański Czerwony Krzyż "odmawia przyjmowania krwi" od zaszczepionych? Nie

Źródło:
Konkret24

Internauci i serwisy internetowe podają przekaz, że polskie wojsko wysyła pracującym pierwsze powołania - że dostają "pracownicze przydziały mobilizacyjne". Wyjaśniamy, o co chodzi.

Pracownikom wysłano "pierwsze powołania do wojska"? Nie, wyjaśniamy

Pracownikom wysłano "pierwsze powołania do wojska"? Nie, wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Sceptycy pandemii COVID-19 i przeciwnicy wprowadzonych wtedy obostrzeń szerzą ostatnio narrację, jakoby "niemiecki rząd przyznał, że nie było pandemii". Wiele wpisów z taką informacją krąży po Facebooku i w serwisie X. Nie jest to jednak prawda.

"Niemiecki rząd przyznał, że nie było pandemii"? Manipulacja pana profesora

"Niemiecki rząd przyznał, że nie było pandemii"? Manipulacja pana profesora

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawiły się dramatyczny zbiór nagrań, rzekomo z potężnej burzy, która przeszła nad Dubajem. Niektóre z nich nie mają jednak nic wspólnego z ostatnimi wydarzeniami. Wyjaśniamy.

Powódź w Dubaju. Huragan i drzewo wyrwane z korzeniami? To nie są nagrania stamtąd

Powódź w Dubaju. Huragan i drzewo wyrwane z korzeniami? To nie są nagrania stamtąd

Źródło:
Konkret24

Posłanka PiS Joanna Lichocka zaalarmowała swoich odbiorców, że we Wrocławiu powstał "ruchomy meczet". W poście nawiązała do kwestii nielegalnych migrantów, Donalda Tuska i Unii Europejskiej. Posłanka mija się z prawdą. Pokazujemy, co rzeczywiście stoi przy Stadionie Olimpijskim w stolicy Dolnego Śląska.

"Ruchomy meczet" we Wrocławiu? Posłanka PiS manipuluje, tam stało i stoi boisko

"Ruchomy meczet" we Wrocławiu? Posłanka PiS manipuluje, tam stało i stoi boisko

Źródło:
Konkret24

"Głosują, jak im patroni z Niemiec każą", "lista hańby europosłów", "komu podziękować za pakiet migracyjny" - z takimi komentarzami rozsyłane jest w sieci zestawienie mające pokazywać, jak 25 polskich europosłów rzekomo głosowało "w sprawie pakietu migracyjnego". Tylko że grafika zawiera błędy i nie przedstawia, jak rzeczywiście ci europosłowie głosowali. Wyjaśniamy.

"Lista hańby europosłów"? Nie, grafika z błędami. Kto jak głosował w sprawie paktu migracyjnego?

"Lista hańby europosłów"? Nie, grafika z błędami. Kto jak głosował w sprawie paktu migracyjnego?

Źródło:
Konkret24