FAŁSZ

Niemiecki lekarz: jest związek szczepień na COVID-19 z małpią ospą. To fałsz

Niemiecki lekarz mówi o związku szczepień na COVID-19 z małpią ospą. To fałszShutterstock

Teza, jakoby źródłem zakażeń małpią ospą były szczepionki na COVID-19, znowu krąży na polskim Twitterze. Tym razem internauci podpierają się wystąpieniem niemieckiego lekarza na ten temat. Ale on nie mówi prawdy.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Według krążącej na Twitterze informacji szczepionka na COVID-19 ma rzekomo wywoływać małpią ospę. To właśnie ta choroba ma być skutkiem ubocznym szczepienia. Tak twierdzi niemiecki lekarz dr Wolfgang Wodarg. W popularnym tweecie z 25 lipca br. czytamy: "dr Wodarg: Efekt uboczny 'szczepień' C19 jest sprzedawany jako małpia ospa. W wielu przypadkach półpasiec, jeden z dobrze znanych skutków ubocznych szczepień. ​Lekarze powinni to rozpoznać, ale wolą polegać na bezsensownych testach...". Do posta dołączono ponad minutowe wideo, które przedstawia wspomnianego lekarza.

Doktor Wodarg mówi w języku niemieckim (nagrania nie przetłumaczono). "Interes, jaki robią z następstwami tych zastrzyków, które nam zafundowali z powodu korony. Czyli efekty uboczne korony są wykorzystywane do wymyślania i prowadzenia nowych biznesów i ponownego straszenia nas. To jest tak perwersyjny przemysł, że uważam, że lekarze powinni przejrzeć na oczy". Tweet z wideo polubiło ponad 300 użytkowników, a 200 udostępniło. Nagranie wyświetlono ponad 2 tys. razy.

fałsz

Wprowadzający w błąd tweet z 25 lipca 2022 roku. Konkret24 | Twitter.com

Lekarz szerzący infodemię

Jak sprawdziliśmy, nagranie jest fragmentem ponad 45-munutowego materiału opublikowanego 28 czerwca na niemieckojęzycznej stronie AUF1.tv, która przedstawia się jako "alternatywna, niezależna telewizja". Fact-checkingowa redakcja Correciv zauważyła, że materiały AUF1.tv często odzwierciedlają interesy rosyjskiego rządu. Niemiecki dziennik "Die Zeit" określa AUF1.tv prawicowym medium i następcą niedostępnego od lutego rosyjskiego kanału propagandowego RT (dawniej Russia Today). Zauważa, że strona AUF1.tv stosuje "agresywną taktykę daleką od wszelkich standardów dziennikarskich"; m.in. rozpowszechnia antyukraińską propagandę i fałszywe twierdzenia o rzekomym zaangażowaniu USA i Ukrainy w programy broni biologicznej.

Doktor Wolfgang Wodarg to niemiecki lekarz i były parlamentarzysta, w Bundestagu zasiadał przez 15 lat. Już w marcu 2020 roku wygłaszał wprowadzające w błąd tezy na temat pandemii COVID-19, niemające potwierdzenia w nauce. Weryfikowały je redakcje fact-checkingowe w Polsce (Demagog.org) i w Niemczech (Correctiv).

WHO: małpia ospa jest globalnym zagrożeniem
WHO: małpia ospa jest globalnym zagrożeniemFakty TVN

Nie pierwszy fejk o związku małpiej ospy ze szczepieniami

W maju w Konkret24 weryfikowaliśmy podobne twierdzenie: gdy internauci doszukiwali się źródła zakażeń małpią ospą w szczepionce na COVID-19 firmy AstraZeneca. Jak wyjaśnialiśmy, wirus ospy małpiej należący do grupy pokswirusów nie ma nic wspólnego z adenowirusem szympansim wykorzystanym w wektorowej szczepionce AstraZeneca.

Tezy, że małpia ospa to efekt uboczny szczepionki na COVID-19 firmy Pfizer, krążyły też wcześniej w anglojęzycznym internecie. W maju tego roku sprawdził je Reuters, a w czerwcu AFP Fact Check. Ta druga redakcja oceniła, że takie posty są częścią dezinformacji rozpowszechnianej w miarę wzrostu liczby przypadków małpiej ospy na świecie.

Przypomnijmy: 23 lipca szef Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus ogłosił małpią ospę globalnym zagrożeniem dla zdrowia. Dodał, że mamy narzędzia, by utrzymać kontrolę nad ogniskami zakażeń i powstrzymać transmisję. Ryzyko zakażenia tym wirusem w Europie WHO uznała za "wysokie", a w skali całego świata za "umiarkowane" (za tvn24.pl).

Według danych WHO liczba zakażeń małpią ospą przekroczyła 16 tys. w 75 krajach (stan na 23 lipca).

Żadna szczepionka na COVID-19 nie wywołuje małpiej ospy

- Małpia ospa "nie jest jednym z wymienionych znanych skutków ubocznych szczepionki na COVID-19" - powiedziała w rozmowie z AFP Keanna Ghazvini z biura prasowego firmy Pfizer. Dodała, że szczepionka "nie zawiera żadnego żywego wirusa i jest całkowicie syntetyczna" oraz "nie uwalnia żadnego wirusa przenoszącego się z człowieka na człowieka".

Eksperci uspokajają, że wirusem małpiej ospy nie można się zarazić przez szczepienie na COVID-19. Kari Debbink, wirusolożka z Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health w Baltimore, powiedziała AFP: "Nie można zarazić się ospą małpią z powodu szczepionki COVID-19. (...) Żadna ze szczepionek przeciwko COVID-19 nie zawiera żadnej części wirusa ospy małpiej".

"Szczepionki wszystkich typów (w tym szczepionki COVID-19) zazwyczaj nie powodują zmian skórnych" – tłumaczy Debbink. "Jeśli po szczepieniu wystąpi autoimmunologiczna choroba pęcherzykowa, jest ona 1) bardzo rzadka, 2) nadal prawdopodobnie niezwiązana ze szczepieniem (brak związku przyczynowego) i 3) z pewnością niezwiązana z ospą małpią" - wyjaśniła.

Podobnie mówił Reutersowi dr Amesh Adalja, ekspert ds. chorób zakaźnych z Johns Hopkins University. Potwierdził, że małpia ospa nie jest w żaden sposób związana ze szczepieniem COVID-19. "Ospa małp to dobrze znana choroba zakaźna, która powoduje znacznie więcej niż wysypkę, na przykład obrzęk węzłów chłonnych, gorączkę, złe samopoczucie, zmęczenie itp." - mówił. To prawda. Wirus małpiej ospy jest znany od lat; znacznie dłużej niż COVID-19 (wykryty w 2019 roku). Wirus i choroba, którą wywołuje wirus małpiej ospy, są też dobrze udokumentowane.

Małpia ospa została odkryta w 1958 roku, kiedy w kolonii małp trzymanych w celach badawczych wystąpiły dwa ogniska choroby podobnej do ospy. U człowieka zakażenie małpią ospą po raz pierwszy zidentyfikowano w 1970 roku. Przed 2022 rokiem choroba ta występowała głównie w obszarze endemicznym, czyli w zachodniej i środkowej Afryce.

Półpasiec i małpią ospę wywołują odmienne wirusy

Redakcja AFP sprawdziła też tezy internautów, którzy utożsamiali małpią ospę z półpaścem - ta sugestia była też zawarta w cytowanym wyżej polskim tweecie.

Isaac Bogoch, profesor chorób zakaźnych na Uniwersytecie w Toronto, wyjaśnił AFP, że "może występować pewne nakładanie się ich klinicznych objawów", ale "małpia ospa i półpasiec to dwa zupełnie różne zakażenia". Te choroby są bowiem wywoływane przez inne wirusy. Wirus małpiej ospy pochodzi z rodzaju Orthopoxvirus, do którego należy również wirus variola wywołujący ospę prawdziwą - informuje WHO. A półpasiec jest wywoływany przez wirusa varicella zoster, który powoduje też ospę wietrzną.

Półpasiec jest wirusowym zapaleniem nerwu objawiającym się bolesnymi wykwitami na skórze. Występuje u osób, które wcześniej przeszły ospę wietrzną. Po wygaszeniu tej infekcji wirus nadal pozostaje w organizmie chorego i uaktywnia się w sytuacji znacznego spadku odporności. Wtedy wywołuje półpasiec.

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Opozycja grzmi, że Niemcy "zalewają nas migrantami". Pozyskane przez Konkret24 statystyki tego nie potwierdzają. Owszem, wzrosła liczba cudzoziemców zawracanych z granicy niemiecko-polskiej, ale są to przede wszystkim Ukraińcy. Natomiast wśród deportowanych z Niemiec do Polski dominują... Polacy.

Ilu migrantów odsyłano z Niemiec do Polski? Mamy dane

Ilu migrantów odsyłano z Niemiec do Polski? Mamy dane

Źródło:
Konkret24

Prezydent USA Donald Trump ma być winny temu, że w Chinach nie będzie można więcej zjeść amerykańskiej wołowiny. Władze w Pekinie w odpowiedzi na nałożone cła rzekomo anulowały import tego mięsa ze Stanów Zjednoczonych. Rzeczywiście w tej kwestii zaszły zmiany, ale zawieszenie dostaw do Chin dotyczy wołowiny z innych krajów.

Chiny "anulowały" import wołowiny z USA? Nie stamtąd

Chiny "anulowały" import wołowiny z USA? Nie stamtąd

Źródło:
Konkret24, Snopes

Kandydat Konfederacji na prezydenta twierdzi, że sytuacja polskiej opieki zdrowotnej jest dramatyczna. Jako dowód przywołuje zestawienie, według którego polski system ochrony zdrowia jest gorszy niż w Azerbejdżanie i Libanie. Sprawdzamy, na jaki ranking powołuje się polityk.

Mentzen: "ochronę zdrowia mamy za Azerbejdżanem, za Libanem". Co to za źródło

Mentzen: "ochronę zdrowia mamy za Azerbejdżanem, za Libanem". Co to za źródło

Źródło:
Konkret24

Prezydent Rosji "przedstawia warunki zawieszenia broni" - informują prorosyjskie konta w serwisie X, na Facebooku i Instagramie. Do przekazu, który w ostatnich dniach krąży w mediach społecznościowych, załączane jest nagranie z wystąpienia Władimira Putina. Wyjaśniamy, czego dotyczy.

"Putin przedstawia warunki zawieszenia broni". Kiedy?

"Putin przedstawia warunki zawieszenia broni". Kiedy?

Źródło:
Konkret24

Europoseł PiS Michał Dworczyk twierdzi, że polskie firmy zbrojeniowe dostały niewielką część środków unijnych na wsparcie przemysłu obronnego, bo to głównie Niemcy miały "głos decydujący". Wprowadza opinię publiczną w błąd, pomijając istotne fakty. Przyczyna leży po stronie polskich firm.

Dworczyk o faworyzowaniu przemysłu obronnego Niemiec w UE. A jak było?

Dworczyk o faworyzowaniu przemysłu obronnego Niemiec w UE. A jak było?

Źródło:
Konkret24

Epidemia odry w Teksasie i teorie amerykańskiego sekretarza zdrowia Roberta F. Kennedy'ego Jr. na temat szczepionek spowodowały, że w polskiej sieci wraca dyskusja, czy warto się szczepić. Przypominamy, dlaczego nie można dopuścić do przekroczenia "czerwonej linii" - i sprawdzamy, jak jest obecnie w Polsce.

Szczepienia na odrę. Ile brakuje do przekroczenia "czerwonej linii"?

Szczepienia na odrę. Ile brakuje do przekroczenia "czerwonej linii"?

Źródło:
Konkret24

Internauci publikują w sieci zdjęcie, które rzekomo ma pokazywać, jak amerykański lotniskowiec radzi sobie atakowany rakietami i dronami. Ta ilustracja nie jest prawdziwa.

"USA niszczy dziesiątki pocisków Huti"? Ta ilustracja pokazuje coś innego

"USA niszczy dziesiątki pocisków Huti"? Ta ilustracja pokazuje coś innego

Źródło:
Konkret24

Według rozpowszechnianego w sieci przekazu wiceprezydent USA J.D. Vance miał powiedzieć, że Stany Zjednoczone dla dobra Europy "muszą trwale zneutralizować Niemcy". To manipulacja.

J.D. Vance powiedział: "Ameryka musi zneutralizować Niemcy"?

J.D. Vance powiedział: "Ameryka musi zneutralizować Niemcy"?

Źródło:
Konkret24

"Zmarła po pięciu godzinach przesłuchania"; "zginęła z rąk naszych przeciwników", "zapłaciła najwyższą cenę" - tak w dwa dni po śmierci Barbary Skrzypek politycy PiS zbudowali narrację o tym, że jej zgon jest wynikiem przesłuchania w prokuraturze. Przedstawiamy kalendarium wydarzeń.

Śmierć Barbary Skrzypek. Jak zbudowano przekaz "pierwsza ofiara reżimu"

Śmierć Barbary Skrzypek. Jak zbudowano przekaz "pierwsza ofiara reżimu"

Źródło:
Konkret24

"Demokracja to ułuda", "u nas też musi do tego dojść" - tak internauci komentują nagranie z Grecji, gdzie obywatele starli się z policją. Według popularnego przekazu protesty wywołała polityka rządu wobec Ukrainy. Tymczasem powód protestów był inny.

Zamieszki w Grecji z powodu wsparcia dla Ukrainy? Co to za protesty

Zamieszki w Grecji z powodu wsparcia dla Ukrainy? Co to za protesty

Źródło:
Konkret24

Oddano Unii Europejskiej kontrolę nad Wojskiem Polskim, odebrano państwom decyzyjność w sprawach obrony - tak europosłowie PiS tłumaczą, dlaczego głosowali przeciw rezolucji Parlamentu Europejskiego dotyczącej między innymi Tarczy Wschód. Twierdzą też, że projekt nie jest realizowany. Ich tezy wprowadzają w błąd opinię publiczną.

Tarcza Wschód: co już zrobiono. Manipulacje PiS po głosowaniu w PE

Tarcza Wschód: co już zrobiono. Manipulacje PiS po głosowaniu w PE

Źródło:
Konkret24

"Propaganda", "inscenizacja", "reżim kijowski" - to komentarze internautów do filmu, który ma być dowodem na to, że Ukraina zatrudnia aktorów do tworzenia antyrosyjskich treści. Jednak prawda jest zupełnie inna, a metoda dezinformacji oskarżająca Ukrainę o tworzenie propagandówek - powszechna.

Aktorzy zamiast żołnierzy? Jak do prokremlowskiej tezy wykorzystano teledysk

Aktorzy zamiast żołnierzy? Jak do prokremlowskiej tezy wykorzystano teledysk

Źródło:
Konkret24

"Telewizja uczy dzieci nienawiści!", "spot propagandowy uczy najmłodszych donosicielstwa" - komentują internauci, oburzeni rzekomą reklamą, która miała się ukazać w ukraińskiej stacji dla dzieci. Przestrzegamy: to fałszywka. I kolejny przykład rosyjskiej dezinformacji uderzającej w Ukrainę.

"Zgłoś zdradę", donieś na rodzinę. Uwaga: rosyjska fałszywka

"Zgłoś zdradę", donieś na rodzinę. Uwaga: rosyjska fałszywka

Źródło:
Konkret24

Nienaturalnie wykręcone dłonie, znikające ręce i palce - tak wyglądają na zdjęciu kobiety, które rzekomo wspierają kampanię Karola Nawrockiego. Politycy PiS rozsyłają fotografię, a internauci zachwycają się akcją wyborczyń. Tylko że one nie istnieją.

"Polskie dziewczyny za Nawrockim". Wygenerowane komputerowo

"Polskie dziewczyny za Nawrockim". Wygenerowane komputerowo

Źródło:
Konkret24

Plotka o rzekomej konsultacji Wołodymyra Zełenskiego z politykami amerykańskiej Partii Demokratycznej obiegła internet. Prezydent Ukrainy jakoby był namawiany do twardej postawy wobec Donalda Trumpa. Wyjaśniamy, jaką drogę pokonała ta nieprawdziwa informacja, która dotarła do ludzi z najbliższego otoczenia prezydenta Stanów Zjednoczonych.

Plotka o spotkaniu Trump-Zełenski. Jak otoczenie prezydenta USA tworzy fikcję

Plotka o spotkaniu Trump-Zełenski. Jak otoczenie prezydenta USA tworzy fikcję

Źródło:
Konkret24

Jak to jest z produkcją amunicji w Polsce? Zdaniem polityków Konfederacji "nie mamy produkcji amunicji", według innych polityków - mamy, tylko zbyt małą. Sednem sporu jest posiadanie własnych surowców. Wyjaśniamy.

"Polska nie produkuje amunicji"? Jest pewien problem

"Polska nie produkuje amunicji"? Jest pewien problem

Źródło:
Konkret24

"Jak jesteś chory przewlekle, to się ciebie nie leczy, tylko trafiasz na listę do 'odstrzału'" - straszą internauci. W szpitalnych oddziałach ratunkowych rzekomo segregowani są pacjenci, którzy "kwalifikują się do wręczenia protokołu zapobiegania terapii daremniej". To przekaz towarzyszący popularnemu nagraniu, które krąży w mediach społecznościowych. To całkowita nieprawda i szerzenie dezinformacji. Wyjaśniamy.

"Segregacja pacjentów na SOR-ach"? Kłamstwa o terapii daremnej

"Segregacja pacjentów na SOR-ach"? Kłamstwa o terapii daremnej

Źródło:
Konkret24

Zdaniem wicemarszałka Sejmu Piotra Zgorzelskiego nastały czasy, gdy Rosja wróciła do realizacji doktryny Primakowa, a Stany Zjednoczone ożywiły doktrynę Monroego. Dwa wielkie mocarstwa i dwie metody prowadzenia polityki zagranicznej - o co chodzi? Eksperci oceniają, czy teza wicemarszałka jest trafna.

Trump kontra Putin. Doktryny dwóch mocarstw znowu żywe? "Widać echa"

Trump kontra Putin. Doktryny dwóch mocarstw znowu żywe? "Widać echa"

Źródło:
Konkret24

"Czas się zastanowić, komu naprawdę warto pomagać", "zamiast wdzięczności aroganckie komentarze" - reagują internauci na masowo rozpowszechniany film. W nim rzekomo "niewdzięczna Oksana" krytykuje bowiem paczkę pomocową otrzymaną z Polski. Uwaga: to rosyjska i antyukraińska dezinformacja. Film zmanipulowano, prawdziwa autorka mówiła coś odwrotnego.

Ukrainka "pogardza żywnością z Polski"? Nie wierzcie w ten film

Ukrainka "pogardza żywnością z Polski"? Nie wierzcie w ten film

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie ukraińskiego nagrobka ma być dowodem na to, że ojciec obecnego ministra sprawiedliwości Adama Bodnara rzekomo miał powiązania z ukraińską organizacją UPA. Wyjaśniamy.

"Grób ojca Adama Bodnara"? Minister wyjaśnia

"Grób ojca Adama Bodnara"? Minister wyjaśnia

Źródło:
Konkret24

Internauci zachwycają się postawą Jacka Nicholsona, oglądając filmik rzekomo pokazujący scenę, jak aktor ten solidaryzuje się z Ukrainą. Lecz nie jest to ani nowy film, ani znany aktor.

Jack Nicholson wspiera Ukrainę? Wyjaśniamy

Jack Nicholson wspiera Ukrainę? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Polityk Konfederacji przestrzega, że w Unii Europejskiej może zostać wprowadzony zakaz środków do walki z gryzoniami. Internauci reagują na to oburzeniem. Komisja Europejska uspokaja.

Unia Europejska "zakaże trutek na szczury"? Mamy odpowiedź

Unia Europejska "zakaże trutek na szczury"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Premier Donald Tusk zapowiedział plany na zwiększenie obronności, w tym szkolenia wojskowe i potencjalne wycofanie Polski z konwencji ottawskiej i dublińskiej. Wywołało to wiele komentarzy, szczególnie w kontekście konwencji dublińskiej. Wyjaśniamy, co to za umowy i czego dotyczą.

Konwencja ottawska i dublińska. Tusk wypowiedział? Niezupełnie

Konwencja ottawska i dublińska. Tusk wypowiedział? Niezupełnie

Źródło:
Konkret24

"Niemcy będą zwozić imigrantów autobusami", "już w tym tygodniu pierwszy transport nielegalnych migrantów" - alarmują internauci, twierdząc, że takie są ustalenia międzyrządowe. Przekaz ten jest szeroko rozpowszechniany w sieci, między innymi przez Konfederację. Nie jest prawdziwy. To manipulacja stworzona na bazie tekstu niemieckiego serwisu.

"Autobusy z imigrantami" przyjadą z Niemiec? "Kampanijne kłamstwo"

"Autobusy z imigrantami" przyjadą z Niemiec? "Kampanijne kłamstwo"

Źródło:
Konkret24

Wobec zapowiedzi administracji Donalda Trumpa, że warto postawić na reset relacji z Rosją, przypominane są kontakty obecnego prezydenta USA z ludźmi Kremla w przeszłości. W ten sposób nową odsłonę zyskał przekaz, jakoby w latach 80. Trump miał zostać zwerbowany przez radzieckie KGB. Wyjaśniamy, ile w tym prawdy.

Trump, agent "Krasnov" i KGB. Co to za historia

Trump, agent "Krasnov" i KGB. Co to za historia

Źródło:
Snopes

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki wciąż mówi o "trzykrotnym spadku przyjęć" do wojska. Według szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w razie konfliktu Polska może stworzyć półmilionową armię. A jak jest naprawdę z liczebnością naszej armii i rekrutacją do niej? Prezentujemy dane Ministerstwa Obrony Narodowej.

Ilu mamy "żołnierzy pod bronią", a ilu rekrutujemy co roku. Najnowsze dane

Ilu mamy "żołnierzy pod bronią", a ilu rekrutujemy co roku. Najnowsze dane

Źródło:
Konkret24

Po kłótni w Białym Domu w sieci pojawiają się teorie dotyczące umów podpisywanych przez Ukrainę z innymi państwami za plecami Donalda Trumpa. Według jednej Ukraina zawarła wcześniej porozumienie z Wielką Brytanią także co do złóż surowców. Wyjaśniamy.

Zełenski "potajemnie podpisał umowę z Wielką Brytanią" i rozgrywał Trumpa? O co tu chodzi

Zełenski "potajemnie podpisał umowę z Wielką Brytanią" i rozgrywał Trumpa? O co tu chodzi

Źródło:
Konkret24

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki mówił, że rezygnacja z dotacji do aut elektrycznych to sposób na niższe ceny prądu. "My wszyscy płacimy za kilkadziesiąt tysięcy samochodów elektrycznych" - twierdził. Pokazujemy, na ile dokładnie pojazdów wypłacono dotacje i jakie to były kwoty.

Nawrocki chce likwidacji dopłat do elektryków. Sprawdziliśmy, ile wyniosły i kto je otrzymał

Nawrocki chce likwidacji dopłat do elektryków. Sprawdziliśmy, ile wyniosły i kto je otrzymał

Źródło:
Konkret24

Joe Biden miał specjalnie doprowadzić do wzrostu cen jaj, miliony osób powyżej 100. roku życia miały pobierać emerytury, a przy budowie Kanału Panamskiego miało umrzeć tysiące Amerykanów - takie rewelacje wygłaszał prezydent Donald Trump w Kongresie USA. Mijał się też z prawdą, opowiadając o migrantach czy o pomocy dla Ukrainy.

Jak Trump przed Kongresem mijał się z prawdą

Jak Trump przed Kongresem mijał się z prawdą

Źródło:
Konkret24, CNN