FAŁSZ

"Sesja fotograficzna dla potrzeb propagandy"? Nie, te osoby naprawdę przyjęły szczepionkę na koronawirusa


Podanie dwóm pierwszym pacjentom w Wielkiej Brytanii szczepionki na COVID-19 było ustawką, para wcale nie została zaszczepiona, a kobieta jest aktorką - twierdzą internauci, którzy nie wierzą w fakty podane przez media. Tego typu komentarze z anglojęzycznego internetu szybko przeniknęły do polskiej sieci. Nie mają nic wspólnego z prawdą.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Zaraz po zaszczepieniu w Wielkiej Brytanii dwóch pierwszych osób szczepionką na COVID-19 opracowaną przez Pfizera i BioNTech w anglojęzycznym internecie zaczęły się pojawiać teorie spiskowe na temat tych dwóch przypadków. Są już też obecne w polskich mediach społecznościowych.

Zdaniem części internautów oba szczepienia w Wielkiej Brytanii - o których publicznie informowały i pokazały je media - były ustawką, para tak naprawdę nie została zaszczepiona, a pielęgniarka musiałaby posiadać dar bilokacji, ponieważ szczepiła w dwóch szpitalach naraz. Niektórzy pisali nawet, że kobieta, która jako pierwsza przyjęła szczepionkę, nie żyje od 2008 roku, a jej rolę odgrywała londyńska aktorka.

Żadne z tych twierdzeń nie jest prawdziwe.

Ruszył program szczepień w Wielkiej Brytanii
Ruszył program szczepień w Wielkiej Brytanii tvn24

Szczepienia na COVID-19 na Wyspach zaczęły się 8 grudnia. Tego dnia rząd brytyjski, a także media na świecie informowały, że 90-letnia Margaret Keenan była pierwszą osobą na świecie, która otrzymała szczepionkę przeciw koronawirusowi opracowaną przez Pfizera i BioNTech. Drugą zaszczepioną osobą, a pierwszym mężczyzną, był 81-letni "Bill" William Shakespeare.

Zwłaszcza brytyjskie media obszernie relacjonowały rozpoczęcie szczepień. Dziennikarze byli obecni w szpitalu, relacjonowali nie tylko samo szczepienie, ale też co się działo w placówce przed i potem. W mediach pojawiło się wiele materiałów wideo i zdjęć, które to dokumentowały. Najsłynniejsze stały się dwie fotografie: na jednej widać, jak przez pielęgniarkę jest szczepiona Keenan, a na drugiej Shakespeare.

"Sesja fotograficzna dla potrzeb propagandy"

Tuż po relacjach z pierwszego szczepienia internet zalały wpisy, w których internauci porównywali dwa opublikowane przez media zdjęcia. Na obu widać tę samą dokonującą wkłucia pielęgniarkę. Jest tak samo ubrana i uczesana. "Zapracowana pielęgniarka pracująca w jednym czasie w Coventry i Stratford-upon-Avon" - brzmi najpopularniejszy anglojęzyczny wpis, jaki znaleźliśmy. Był udostępniany przez internautów na całym świecie.

Jeden z wpisów był bardzo popularny na Facebookufacebook

"Czy ta pielęgniarka nie wygląda niemal identycznie? Mniej więcej w tym samym czasie w dwóch różnych, oddalonych od siebie szpitalach"; "Jaka zapracowana pielęgniarka, w tym samym czasie szczepiła ludzi w dwóch różnych miastach w UK"; "Dwa różne szpitale, dwa różne czasy i ta sama pielęgniarka?"; "Te same ciuszki, to samo tło. Ta sama pielęgniarka u obojga staruszków. Sesja fotograficzna z tworzeniem stockowych fotografii dla potrzeb propagandy. Pokażcie rodzicom/babciom/dziadkom - oni wierzą w przekaz mediów"; "Jak widać ta farsa się nie skończyła" - komentowali internauci po polsku i angielsku.

Jednak wbrew wyznawcom teorii spiskowych zarówno Keenan, jak i Shakespeare zostali zaszczepieni w tej samej placówce: Szpitalu Uniwersyteckim w Coventry. Jak podaje na swojej stronie internetowej NHS (brytyjska publiczna służba zdrowia), kobieta przyjęła szczepionkę 8 grudnia o 6.31 lokalnego czasu. Nie udało się nam ustalić dokładnej godziny szczepienia mężczyzny; brytyjskie media informują, że stało się to "chwilę później". Hugh Pym, dziennikarz BBC, opublikował 8 grudnia o 7.27 lokalnego czasu zdjęcie na Twitterze utrwalające ten moment.

Może internauci błędnie wskazywali Stratford-upon-Avon, miasto w hrabstwie Warwickshire, jako miejsce szczepienia mężczyzny, ponieważ tam urodził się i dorastał prawdziwy William Shakespeare - a Coventry, gdzie doszło do szczepienia, jest 20 mil od tego miasta. Ponadto zaszczepiony teraz mężczyzna pochodzi z tego samego hrabstwa, co angielski poeta i dramaturg.

"Pielęgniarka, która posiadła umiejętność teleportacji"

"Robią opinię publiczną w balona. Dwa różne szpitale i ta sama pielęgniarka"; "Pielęgniarka, która posiadła umiejętność teleportacji" - komentowali ponadto internauci.

W rzeczywistości pielęgniarka zaszczepiła zarówno kobietę, jak i mężczyznę. NHS poinformowała na stronie internetowej, że to May Parsons pracująca Szpitalu Uniwersyteckim w Coventry od 2003 roku. Pochodzi z Filipin, a pielęgniarką jest od 24 lat.

NHS cytuje jej słowa z 8 grudnia: "To wielki zaszczyt być pierwszą osobą w kraju, która dokonała szczepienia pacjenta na COVID-19. Cieszę się, że mogę odegrać rolę w takim historycznym dniu". Dodała, że ostatnie kilka miesięcy były dla pracowników brytyjskiej służby zdrowia bardzo ciężkie, ale teraz czują, że widać światełko w tunelu.

prawda

"Kiedy ona była szczepiona? Dzisiaj, czy cztery tygodnie temu?"

Niewierzący w zaszczepienie obu osób zauważali również, że data tekstu na portalu amerykańskiej stacji CNN, przy którym jest zdjęcie szczepionej Keenan, a traktującego o zmarłych na COVID-19 w USA, wskazuje na 22 października tego roku. Podczas gdy data widoczna na stronie BBC przy tekście opisującym szczepienie Keenan to 8 grudnia. Internauci jako dowód do swoich wpisów dołączają zrzuty ekranów tekstów z obu portali z zaznaczonymi datami.

"Przepraszam, ale jak to możliwe, że taka osoba, która dzisiaj została po raz pierwszy zaszczepiona, także na zdjęciu na CNN ma te same ubrania, jest na takim samym krześle, ma taką samą fryzurę, a zdjęcie zrobiono w październiku?" - napisała na Twitterze jedna z amerykańskich internautek. "Która z tych kłamliwych historii ma udawać, że jest prawdą?" - zapytała. Jej wpis miał 11,4 tys. polubień, a podało go dalej 6,6 tys. osób.

"Te daty"; "Najwyraźniej mają sobowtóry"; "Zobaczcie filmy i daty szczepienia. Kiedy ona była szczepiona? Dzisiaj, czy cztery tygodnie temu? Sami się już pogubili w tych swoich kłamstwach"; "Ta babcia już 2 razy się szczepiła, na daty popatrzcie" - to z kolei komentarze z polskiej sieci.

Zagadkę rozwiązują sami internauci. Tłumaczą - m.in. pod postem Amerykanki - że na krążących po sieci zrzutach ekranu z portalu CNN widać rzeczywiście tekst opublikowany w październiku i rzeczywiście można zobaczyć tam Keenan, tylko że to nie jest zdjęcie. Na stronie CNN jest zainstalowany odtwarzacz wideo, który automatycznie wyświetla najnowsze nagrania związane z tematem danego tekstu. Zatem, gdy teraz wróci się do tekstu CNN opublikowanego 22 października, automatycznie odtworzy się wideo z 15 grudnia. Identycznie działa to na portalach informacyjnych na całym świecie.

"Margaret Keenan zmarła w 2008 roku"

Część internautów twierdzi, że do żadnego szczepienia nie doszło, bo widoczni na zdjęciach i nagraniach pierwsi zaszczepieni to aktorzy. Na podstawie danych ze strony z nekrologami twierdzą, że Keenan już dawno nie żyje.

"Trochę szukałam, jeśli chodzi o tę kobietę, która miała być dzisiaj zaszczepiona... Zmarła w 2008 roku. To jest na stronie funeral-notices.co.uk" - brzmi popularny post udostępniany przez internautów. Jego autorka dodaje, że nie znalazła żadnej innej kobiety z Coventry o takim imieniu i nazwisku. "Dorastałam tam i jedyna rodzina, jaką znam o nazwisku Keenan, nic nie wie o tej kobiecie" - pisze.

Wskazana strona z nekrologami to baza z 4,7 mln wpisów. Może być w niej wiele osób o tym samym imieniu i nazwisku żyjących w jednym mieście. Na krążącym w mediach społecznościowych wpisie widać nekrolog zamieszczony w 2008 roku dla uczczenia urodzin Margaret Keenan, która zmarła dwa lata wcześniej. Nekrolog wymienia jej dzieci: Ailish, Julie, Maggie. Zaszczepiona 8 grudnia Margaret Keenan ma jedną córkę o imieniu Sue i syna.

Część internautów twierdzących jednak, że Keenan nie żyje, pisze w sieci, że jej rolę odgrywała w szpitalu Lizz Scott, przedstawiającą się jako londyńska aktorka. "Liz Scott AKA Margaret Keenan. Kryzysowa aktorka. Ups"; "Crisis Actor. P******ona aktorka kryzysowa"; "Margaret Keenan, rzekoma 90-latka, która się zaszczepiła przeciwko COVID-19, to tak naprawdę kryzysowa aktorka liz Scott" - komentowali internauci w sieci (pisownia postów oryginalna).

Nie ma wiarygodnych dowodów na potwierdzenie tej tezy. Porównując wygląd obu kobiet, Keenan jest dużo starsza od Scott. Ma niebiesko-szare oczy, a Scott brązowe. NHS opisuje krótko na swojej stronie internetowej, kim jest Keenan. W następnym tygodniu po szczepieniu skończyła 91-lat. Pochodzi z Enniskillen w Irlandii Północnej, od sześciu lat mieszka w Coventry. Jest byłą asystentką w sklepie z biżuterią, która przeszła cztery lata temu na emeryturę. Ma córkę, syna i czworo wnuków.

Autor: Jan Kunert, współpraca Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24, apnews.com, reuters.com; zdjęcie: Jacquelyn Martin/EPA/PAP

Pozostałe wiadomości

Wyroków zapadało zaledwie kilka w roku - a mimo to szefowa Kancelarii Prezydenta Małgorzata Paprocka broni Trybunału Konstytucyjnego z czasów Julii Przyłębskiej. Podkreśla, że w ostatnich latach trybunał rozpatrywał najwięcej skarg konstytucyjnych. W tym wypadku jednak dane to nie wszystko. Oto jaka taktyka może się kryć za statystycznie dużą liczbą zakończonych postępowań.

"Sprawy zwykłych ludzi". Jak trybunał w czasach Przyłębskiej je traktował

"Sprawy zwykłych ludzi". Jak trybunał w czasach Przyłębskiej je traktował

Źródło:
Konkret24

Politycy PiS zarzucają teraz rządowi, że "znów sięga do kieszeni kierowców", bo podwyższa opłatę paliwową. Nie dodają, że tak samo robił minister infrastruktury rządu Zjednoczonej Prawicy - bo po prostu o wszystkim decyduje wskaźnik inflacji. W dodatku nie musi to wpłynąć na ceny benzyny.

Politycy PiS: rząd Tuska "sięga do kieszeni kierowców". Jak oni manipulują

Politycy PiS: rząd Tuska "sięga do kieszeni kierowców". Jak oni manipulują

Źródło:
Konkret24

Komentarze ostrzegające przed kolejną falą migracji wywołuje publikowane w sieci nagranie pokazujące długi korek samochodów na granicy turecko-syryjskiej. Jednak towarzyszący mu opis nie jest prawdą.

Już jadą "z Syrii do Turcji"? Nie, nie w stronę Europy

Już jadą "z Syrii do Turcji"? Nie, nie w stronę Europy

Źródło:
Konkret24

Wprowadzenie nowego kryterium do corocznego popularnego rankingu szkół średnich wywołuje komentarze. Niektórzy internauci i politycy twierdzą, że za zmiany odpowiada resort nauki i Barbara Nowacka. Jednak ministra nie ma z tym pomysłem nic wspólnego.

"Lewaczka od edukacji" zmienia ranking szkół średnich? To nie Nowacka

"Lewaczka od edukacji" zmienia ranking szkół średnich? To nie Nowacka

Źródło:
Konkret24

W tej teorii jest wszystko: nagroda "za głowę Donalda Trumpa", złe globalne elity, dobry Putin, Światowe Forum Ekonomiczne, a także Polska, gdzie "kilkaset tysięcy ludzi wyszło na ulicę". Nagranie prezentujące tę teorię spiskową krąży w sieci - także z polską transkrypcją. Eksperci przestrzegają: w Europie takie narracje polaryzują społeczeństwo.

Trump, globalne elity, Putin wybawiciel i wątek polski. "Klasyczne schematy manipulacyjne"

Trump, globalne elity, Putin wybawiciel i wątek polski. "Klasyczne schematy manipulacyjne"

Źródło:
Konkret24

Wołodymyr Zełenski rzekomo został zignorowany przez innych przywódców podczas niedawnej wizyty w Paryżu i "musiał sam ze smutną miną wejść do Pałacu Elizejskiego". Umniejszanie ukraińskiego prezydenta to częste zagranie rosyjskiej propagandy. Pokazujemy, jak było naprawdę.

"Macron objął Trumpa", a Zełenskiego nie? Wyjaśniamy manipulację

"Macron objął Trumpa", a Zełenskiego nie? Wyjaśniamy manipulację

Źródło:
Konkret24

"Po co oni tam", "jeśli interwencja, to bardzo dobrze" - komentowali internauci publikowane w mediach społecznościowych nagranie, na którym widać wojskowe pojazdy z polską flagą jadące ulicami jakiegoś miasta. W postach zastanawiano się, czy polskie wojsko już "wkroczyło do Rumunii", by uspokoić sytuację po wyborach. Wielu tak bowiem odczytało ten film. Zarejestrowana scena nie ma jednak nic wspólnego z obecnymi wydarzeniami w Rumunii.

"Nasi wkroczyli do Rumunii"? Co pokazuje nagranie

"Nasi wkroczyli do Rumunii"? Co pokazuje nagranie

Źródło:
Konkret24

Ujęcie z kamery, na którym widać Rafała Trzaskowskiego na tle pustych krzeseł, posłużyło politykom PiS do stworzenia fake newsa. Przekonywali, że uczestnicy konwencji kandydata PO na prezydenta "nie wytrzymali" jego przemówienia i "zaraz po jego wystąpieniu dali w długą". Otóż nie.

"Zwrócił się do pustych krzeseł". Manipulacja PiS o konwencji Trzaskowskiego

"Zwrócił się do pustych krzeseł". Manipulacja PiS o konwencji Trzaskowskiego

Źródło:
Konkret24

Jeśli ktoś sądził, że teoria spiskowa z czasów pandemii o ciężarówkach wywożących nocą trumny z Bergamo odeszła w zapomnienie - to się mylił. Temat wrócił jako przekaz, że "śledztwo komisji parlamentu włoskiego ustaliło", iż ciężarówki stanowiły część "operacji psychologicznej". Tak to jedna teoria spiskowa żywi się drugą.

"Ciężarówki z Bergamo" wróciły. Z nowym spiskiem w tle

"Ciężarówki z Bergamo" wróciły. Z nowym spiskiem w tle

Źródło:
Konkret24

"Wegańskie granaty", "zrównoważone czołgi" i "zasilane elektrycznie myśliwce" - takie pomysły zaprezentowała rzekomo Greta Thunberg w telewizji BBC. Krążące w sieci wideo notuje miliony wyświetleń, jest już polska wersja. Naprawdę aktywistka mówiła o czymś innym, a popularne teraz nagranie zostało spreparowane.

Greta Thunberg proponuje "zrównoważone czołgi"? Nie wszystkich to śmieszy

Greta Thunberg proponuje "zrównoważone czołgi"? Nie wszystkich to śmieszy

Źródło:
Konkret24

Samochód napędzany silnikiem na wodę - taką rewolucję na rynku motoryzacyjnym rzekomo ogłosił Elon Musk. Informacja rozchodzi się w mediach społecznościowych i jest szeroko komentowana, lecz te doniesienia nie mają potwierdzenia.

Elon Musk i "silnik wodny". Jak miliarder padł ofiarą sztucznej inteligencji

Elon Musk i "silnik wodny". Jak miliarder padł ofiarą sztucznej inteligencji

Źródło:
Konkret24

Na profilach znanych z szerzenia prokremlowskiej dezinformacji rozchodzi się przekaz, jakoby Wołodymyr Zełenski "ogłosił właśnie sankcje na Gruzje za niedemokratyczne rozpraszanie protestów". Chodzi o ostatnie wystąpienie prezydenta Ukrainy. Owszem, zapowiedział sankcje, lecz przekaz o nich jest zmanipulowany.

Zełenski "ogłosił sankcje na Gruzję". A naprawdę na kogo?

Zełenski "ogłosił sankcje na Gruzję". A naprawdę na kogo?

Źródło:
Konkret24

"Zdaje się nie grzeszy pan pilnością w wykonywaniu obowiązków posła" - zwracają uwagę internauci Sławomirowi Mentzenowi. Poseł Konfederacji narzekał bowiem, że jego konkurenci w wyborach prezydenckich prowadzą prekampanię, a on "jak ten frajer wykonuje swoje obowiązki". Przeanalizowaliśmy więc jego poselską aktywność.

Mentzen: "ja, jak ten frajer, do Sejmu". Jak poseł pracuje?

Mentzen: "ja, jak ten frajer, do Sejmu". Jak poseł pracuje?

Źródło:
Konkret24

Były wiceminister finansów w rządzie Zjednoczonej Prawicy stwierdził, że pieniądze dla Polski wciąż "nie wpłynęły w tej wysokości", o jakiej mówił rząd. W sieci jest też rozpowszechniany przekaz, że "pieniądze z KPO jeszcze nie dotarły". W odpowiedzi na pytania Konkret24 ministerstwo funduszy wyjaśnia, ile pieniędzy wpłynęło i na jakie konta.

"Nie wpłynęły środki, jakie podał rząd"? Ministerstwo tłumaczy

"Nie wpłynęły środki, jakie podał rząd"? Ministerstwo tłumaczy

Źródło:
Konkret24

Nagranie wygląda jak materiał informacyjny jakiejś telewizji i ma dowodzić, że prezydent Ukrainy kupił luksusowy hotel w Alpach. To kolejny fake news spreparowany od początku do końca przez ośrodek rosyjskiej dezinformacji. Przestrzegamy, na czym polega ten schemat.

Zełenski, hotel w Alpach i 88 milionów euro. Nic się nie zgadza

Zełenski, hotel w Alpach i 88 milionów euro. Nic się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

"Betonowe klocki nazwali Tarczą Wschód", "falochron w środku lasu", "powstrzyma tylko bardzo grubych inżynierów z Afryki" - komentują internauci zdjęcia zapór przeciwczołgowych przy polsko-rosyjskiej granicy. Tylko że ani nie jest to jeszcze Tarcza Wschód, ani nie o zatrzymanie migrantów tu chodzi. Wyjaśniamy.

Tarcza Wschód. "Małe betonowe klocki mają hamować napływ migrantów"? Nie

Tarcza Wschód. "Małe betonowe klocki mają hamować napływ migrantów"? Nie

Źródło:
Konkret24

Ułaskawienie przez Andrzeja Dudę osoby skazanej za przestępstwo narkotykowe wywołało sporo komentarzy, a informacja o tym na stronie kancelarii prezydenta - falę fake newsów. Ich źródłem stało się stwierdzenie, że to "Prokurator Generalny wystąpił z wnioskiem".

Prezydent ułaskawił przestępcę "na wniosek Adama Bodnara"? Nie, innego prokuratora

Prezydent ułaskawił przestępcę "na wniosek Adama Bodnara"? Nie, innego prokuratora

Źródło:
Konkret24

Politycy partii rządzącej krytykują Andrzeja Dudę za to, że niedawno ułaskawił osobę skazaną za przestępstwo narkotykowe. To już trzeci taki skazany, który doznał łaski ze strony prezydenta Dudy. Sprawdziliśmy, jak często stosował on to prawo w porównaniu z poprzednimi prezydentami. Oto aktualny ranking ułaskawień.

"Duda ułaskawił handlarza narkotyków". Kogo jeszcze i ile razy?

"Duda ułaskawił handlarza narkotyków". Kogo jeszcze i ile razy?

Źródło:
Konkret24

"Szkoda Polski", "same fakty" - komentują internauci obszerny post Ewy Zajączkowskiej-Hernik na temat działań rządu. Lecz wśród krytycznych ocen europosłanka Konfederacji przekazuje istotne przekłamania. Niektóre z nich to fałszywe narracje wcześniej rozpowszechniane przez polityków PiS.

"Nie wypłacili", "nie złożyli wniosku", "będzie więcej cenzury". Trzy manipulacje Zajączkowskiej-Hernik

"Nie wypłacili", "nie złożyli wniosku", "będzie więcej cenzury". Trzy manipulacje Zajączkowskiej-Hernik

Źródło:
Konkret24

Zdejmowanie krzyży w warszawskich urzędach stało się tematem w prekampanii. Rafał Trzaskowski na spotkaniach z sympatykami tłumaczy się z wydanego przez siebie zarządzenia i powtarza: "nie został zdjęty żaden krzyż". Jednak był przypadek, gdy krzyż w miejskim urzędzie na krótko zdjęto.

Trzaskowski: "nie został zdjęty żaden krzyż". Został, ale wrócił

Trzaskowski: "nie został zdjęty żaden krzyż". Został, ale wrócił

Źródło:
Konkret24

Prawo i Sprawiedliwość oficjalnie poparło kandydaturę Karola Nawrockiego w przyszłorocznych wyborach prezydenckich. W sieci wciąż są zamieszczane zdjęcia, które rzekomo pokazują, jak w przeszłości prezes Instytutu Pamięci Narodowej hajlował. IPN zaprzeczył tym informacjom, jednak te zdjęcia wciąż krążą w mediach społecznościowych. Wyjaśniamy, kto naprawdę jest na fotografiach.

"Pojawiają się zdjęcia fejkowe". To nie Karol Nawrocki

"Pojawiają się zdjęcia fejkowe". To nie Karol Nawrocki

Źródło:
Konkret24

Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu poseł PiS Janusz Kowalski oskarżał koalicję rządzącą, że chce zamykać elektrownie - w tym zakład w Trzebini. Tylko że decyzje dotyczące Elektrowni Siersza zapadały dużo wcześniej. Wyjaśniamy.

Kowalski do rządu: "Elektrownię Siersza zamykacie!". Decyzja zapadła za czasów PiS

Kowalski do rządu: "Elektrownię Siersza zamykacie!". Decyzja zapadła za czasów PiS

Źródło:
Konkret24

"Jeszcze nie ma kampanii, a oni już jeżdżą po Polsce", "promocja na pełnej" - komentują internauci widoczną już aktywność kandydatów na prezydenta. Pytają, czy to zgodne z prawem i czy grożą za to jakieś sankcje. Problem w tym, że prekampania to skutek pewnej luki prawnej, którą - według ekspertów - kandydaci po prostu powinni wykorzystać. Wyjaśniamy.

"Nie ma kampanii, a już jeżdżą po Polsce". Oto dlaczego mogą

"Nie ma kampanii, a już jeżdżą po Polsce". Oto dlaczego mogą

Źródło:
Konkret24

Były premier Mateusz Morawiecki alarmuje w mediach społecznościowych, że "ofiarą polityki" rządu Donalda Tuska będzie program 800 plus, który ma "zostać ograniczony lub wręcz zamrożony". A jako dowód przytacza zalecenia Rady Unii Europejskiej. Tylko że w tym dokumencie nic takiego nie napisano.

Morawiecki: program 800 plus "zostanie ograniczony". Wprowadza w błąd

Morawiecki: program 800 plus "zostanie ograniczony". Wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24