FAŁSZ

"Sesja fotograficzna dla potrzeb propagandy"? Nie, te osoby naprawdę przyjęły szczepionkę na koronawirusa


Podanie dwóm pierwszym pacjentom w Wielkiej Brytanii szczepionki na COVID-19 było ustawką, para wcale nie została zaszczepiona, a kobieta jest aktorką - twierdzą internauci, którzy nie wierzą w fakty podane przez media. Tego typu komentarze z anglojęzycznego internetu szybko przeniknęły do polskiej sieci. Nie mają nic wspólnego z prawdą.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Zaraz po zaszczepieniu w Wielkiej Brytanii dwóch pierwszych osób szczepionką na COVID-19 opracowaną przez Pfizera i BioNTech w anglojęzycznym internecie zaczęły się pojawiać teorie spiskowe na temat tych dwóch przypadków. Są już też obecne w polskich mediach społecznościowych.

Zdaniem części internautów oba szczepienia w Wielkiej Brytanii - o których publicznie informowały i pokazały je media - były ustawką, para tak naprawdę nie została zaszczepiona, a pielęgniarka musiałaby posiadać dar bilokacji, ponieważ szczepiła w dwóch szpitalach naraz. Niektórzy pisali nawet, że kobieta, która jako pierwsza przyjęła szczepionkę, nie żyje od 2008 roku, a jej rolę odgrywała londyńska aktorka.

Żadne z tych twierdzeń nie jest prawdziwe.

Ruszył program szczepień w Wielkiej Brytanii
Ruszył program szczepień w Wielkiej Brytanii tvn24

Szczepienia na COVID-19 na Wyspach zaczęły się 8 grudnia. Tego dnia rząd brytyjski, a także media na świecie informowały, że 90-letnia Margaret Keenan była pierwszą osobą na świecie, która otrzymała szczepionkę przeciw koronawirusowi opracowaną przez Pfizera i BioNTech. Drugą zaszczepioną osobą, a pierwszym mężczyzną, był 81-letni "Bill" William Shakespeare.

Zwłaszcza brytyjskie media obszernie relacjonowały rozpoczęcie szczepień. Dziennikarze byli obecni w szpitalu, relacjonowali nie tylko samo szczepienie, ale też co się działo w placówce przed i potem. W mediach pojawiło się wiele materiałów wideo i zdjęć, które to dokumentowały. Najsłynniejsze stały się dwie fotografie: na jednej widać, jak przez pielęgniarkę jest szczepiona Keenan, a na drugiej Shakespeare.

"Sesja fotograficzna dla potrzeb propagandy"

Tuż po relacjach z pierwszego szczepienia internet zalały wpisy, w których internauci porównywali dwa opublikowane przez media zdjęcia. Na obu widać tę samą dokonującą wkłucia pielęgniarkę. Jest tak samo ubrana i uczesana. "Zapracowana pielęgniarka pracująca w jednym czasie w Coventry i Stratford-upon-Avon" - brzmi najpopularniejszy anglojęzyczny wpis, jaki znaleźliśmy. Był udostępniany przez internautów na całym świecie.

Jeden z wpisów był bardzo popularny na Facebookufacebook

"Czy ta pielęgniarka nie wygląda niemal identycznie? Mniej więcej w tym samym czasie w dwóch różnych, oddalonych od siebie szpitalach"; "Jaka zapracowana pielęgniarka, w tym samym czasie szczepiła ludzi w dwóch różnych miastach w UK"; "Dwa różne szpitale, dwa różne czasy i ta sama pielęgniarka?"; "Te same ciuszki, to samo tło. Ta sama pielęgniarka u obojga staruszków. Sesja fotograficzna z tworzeniem stockowych fotografii dla potrzeb propagandy. Pokażcie rodzicom/babciom/dziadkom - oni wierzą w przekaz mediów"; "Jak widać ta farsa się nie skończyła" - komentowali internauci po polsku i angielsku.

Jednak wbrew wyznawcom teorii spiskowych zarówno Keenan, jak i Shakespeare zostali zaszczepieni w tej samej placówce: Szpitalu Uniwersyteckim w Coventry. Jak podaje na swojej stronie internetowej NHS (brytyjska publiczna służba zdrowia), kobieta przyjęła szczepionkę 8 grudnia o 6.31 lokalnego czasu. Nie udało się nam ustalić dokładnej godziny szczepienia mężczyzny; brytyjskie media informują, że stało się to "chwilę później". Hugh Pym, dziennikarz BBC, opublikował 8 grudnia o 7.27 lokalnego czasu zdjęcie na Twitterze utrwalające ten moment.

Może internauci błędnie wskazywali Stratford-upon-Avon, miasto w hrabstwie Warwickshire, jako miejsce szczepienia mężczyzny, ponieważ tam urodził się i dorastał prawdziwy William Shakespeare - a Coventry, gdzie doszło do szczepienia, jest 20 mil od tego miasta. Ponadto zaszczepiony teraz mężczyzna pochodzi z tego samego hrabstwa, co angielski poeta i dramaturg.

"Pielęgniarka, która posiadła umiejętność teleportacji"

"Robią opinię publiczną w balona. Dwa różne szpitale i ta sama pielęgniarka"; "Pielęgniarka, która posiadła umiejętność teleportacji" - komentowali ponadto internauci.

W rzeczywistości pielęgniarka zaszczepiła zarówno kobietę, jak i mężczyznę. NHS poinformowała na stronie internetowej, że to May Parsons pracująca Szpitalu Uniwersyteckim w Coventry od 2003 roku. Pochodzi z Filipin, a pielęgniarką jest od 24 lat.

NHS cytuje jej słowa z 8 grudnia: "To wielki zaszczyt być pierwszą osobą w kraju, która dokonała szczepienia pacjenta na COVID-19. Cieszę się, że mogę odegrać rolę w takim historycznym dniu". Dodała, że ostatnie kilka miesięcy były dla pracowników brytyjskiej służby zdrowia bardzo ciężkie, ale teraz czują, że widać światełko w tunelu.

prawda

"Kiedy ona była szczepiona? Dzisiaj, czy cztery tygodnie temu?"

Niewierzący w zaszczepienie obu osób zauważali również, że data tekstu na portalu amerykańskiej stacji CNN, przy którym jest zdjęcie szczepionej Keenan, a traktującego o zmarłych na COVID-19 w USA, wskazuje na 22 października tego roku. Podczas gdy data widoczna na stronie BBC przy tekście opisującym szczepienie Keenan to 8 grudnia. Internauci jako dowód do swoich wpisów dołączają zrzuty ekranów tekstów z obu portali z zaznaczonymi datami.

"Przepraszam, ale jak to możliwe, że taka osoba, która dzisiaj została po raz pierwszy zaszczepiona, także na zdjęciu na CNN ma te same ubrania, jest na takim samym krześle, ma taką samą fryzurę, a zdjęcie zrobiono w październiku?" - napisała na Twitterze jedna z amerykańskich internautek. "Która z tych kłamliwych historii ma udawać, że jest prawdą?" - zapytała. Jej wpis miał 11,4 tys. polubień, a podało go dalej 6,6 tys. osób.

"Te daty"; "Najwyraźniej mają sobowtóry"; "Zobaczcie filmy i daty szczepienia. Kiedy ona była szczepiona? Dzisiaj, czy cztery tygodnie temu? Sami się już pogubili w tych swoich kłamstwach"; "Ta babcia już 2 razy się szczepiła, na daty popatrzcie" - to z kolei komentarze z polskiej sieci.

Zagadkę rozwiązują sami internauci. Tłumaczą - m.in. pod postem Amerykanki - że na krążących po sieci zrzutach ekranu z portalu CNN widać rzeczywiście tekst opublikowany w październiku i rzeczywiście można zobaczyć tam Keenan, tylko że to nie jest zdjęcie. Na stronie CNN jest zainstalowany odtwarzacz wideo, który automatycznie wyświetla najnowsze nagrania związane z tematem danego tekstu. Zatem, gdy teraz wróci się do tekstu CNN opublikowanego 22 października, automatycznie odtworzy się wideo z 15 grudnia. Identycznie działa to na portalach informacyjnych na całym świecie.

"Margaret Keenan zmarła w 2008 roku"

Część internautów twierdzi, że do żadnego szczepienia nie doszło, bo widoczni na zdjęciach i nagraniach pierwsi zaszczepieni to aktorzy. Na podstawie danych ze strony z nekrologami twierdzą, że Keenan już dawno nie żyje.

"Trochę szukałam, jeśli chodzi o tę kobietę, która miała być dzisiaj zaszczepiona... Zmarła w 2008 roku. To jest na stronie funeral-notices.co.uk" - brzmi popularny post udostępniany przez internautów. Jego autorka dodaje, że nie znalazła żadnej innej kobiety z Coventry o takim imieniu i nazwisku. "Dorastałam tam i jedyna rodzina, jaką znam o nazwisku Keenan, nic nie wie o tej kobiecie" - pisze.

Wskazana strona z nekrologami to baza z 4,7 mln wpisów. Może być w niej wiele osób o tym samym imieniu i nazwisku żyjących w jednym mieście. Na krążącym w mediach społecznościowych wpisie widać nekrolog zamieszczony w 2008 roku dla uczczenia urodzin Margaret Keenan, która zmarła dwa lata wcześniej. Nekrolog wymienia jej dzieci: Ailish, Julie, Maggie. Zaszczepiona 8 grudnia Margaret Keenan ma jedną córkę o imieniu Sue i syna.

Część internautów twierdzących jednak, że Keenan nie żyje, pisze w sieci, że jej rolę odgrywała w szpitalu Lizz Scott, przedstawiającą się jako londyńska aktorka. "Liz Scott AKA Margaret Keenan. Kryzysowa aktorka. Ups"; "Crisis Actor. P******ona aktorka kryzysowa"; "Margaret Keenan, rzekoma 90-latka, która się zaszczepiła przeciwko COVID-19, to tak naprawdę kryzysowa aktorka liz Scott" - komentowali internauci w sieci (pisownia postów oryginalna).

Nie ma wiarygodnych dowodów na potwierdzenie tej tezy. Porównując wygląd obu kobiet, Keenan jest dużo starsza od Scott. Ma niebiesko-szare oczy, a Scott brązowe. NHS opisuje krótko na swojej stronie internetowej, kim jest Keenan. W następnym tygodniu po szczepieniu skończyła 91-lat. Pochodzi z Enniskillen w Irlandii Północnej, od sześciu lat mieszka w Coventry. Jest byłą asystentką w sklepie z biżuterią, która przeszła cztery lata temu na emeryturę. Ma córkę, syna i czworo wnuków.

Autor: Jan Kunert, współpraca Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24, apnews.com, reuters.com; zdjęcie: Jacquelyn Martin/EPA/PAP

Pozostałe wiadomości

"Czym ci biedni ludzie mają palić"? - komentują internauci, którzy uwierzyli w rzekomy nowy zakaz planowany w Unii Europejskiej. Krążący w sieci przekaz jest skutkiem sugestii zbudowanej na bazie tytułu jednego z tekstów w specjalistycznym serwisie. Uspokajamy: w UE nie ma takich planów.

Nowy "zakaz Unii Europejskiej" dotyczy ogrzewania pelletem i drewnem? Wyjaśniamy

Nowy "zakaz Unii Europejskiej" dotyczy ogrzewania pelletem i drewnem? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Informacja, jakoby w Katowicach obywatele Ukrainy protestowali przeciwko poborowi do ukraińskiego wojska również tych mężczyzn, którzy są teraz w Polsce, wywołała komentarze w sieci. Nie jest prawdziwa, taki protest się nie odbył. Ten fake news jest jednak wykorzystywany teraz w antyukraińskiej narracji.

Ukraińcy przeciwko poborowi mężczyzn przebywających w Polsce? Takiego protestu nie było

Ukraińcy przeciwko poborowi mężczyzn przebywających w Polsce? Takiego protestu nie było

Źródło:
Konkret24

 W Kanadzie za "mówienie dobrze o samochodach spalinowych" grozi "dwa lata odsiadki", bo to "propaganda antyklimatystyczna" - twierdzą bohaterowie nagrań, które mają tysiące wyświetleń w sieci. Po pierwsze, to nieprawda. Po drugie, internauci mylą promowanie paliw kopalnych z chwaleniem samochodu.

W tym kraju nie wolno mówić "fajna fura" o aucie spalinowym? Nieporozumienie

W tym kraju nie wolno mówić "fajna fura" o aucie spalinowym? Nieporozumienie

Źródło:
Konkret24

Polscy policjanci będą od maja sprawdzać legalność pobytu w Polsce Ukraińców w wieku poborowym i jeśli trzeba, "eskortować" ich do ukraińskiej ambasady - taki przekaz rozpowszechniają polscy internauci. Nie jest to prawda, a film pokazywany jako rzekomy dowód jest klasyczną fałszywką.

Policja "rozpocznie masowe kontrole" Ukraińców w wieku poborowym? MSWiA dementuje

Policja "rozpocznie masowe kontrole" Ukraińców w wieku poborowym? MSWiA dementuje

Źródło:
Konkret24

Miliony wyświetleń w mediach społecznościowych ma nagranie pokazujące, jak mężczyzna podbiega do zatkniętej w polu flagi Autonomii Palestyńskiej, kopie ją - i tym samym aktywuje ukrytą bombę. Czy to się zdarzyło naprawdę? Czy film jest prawdziwy? Czy on przeżył? Internauci pytają, a udzielane odpowiedzi są rozbieżne. Wyjaśniamy więc.

"Przeżył?". "Fejk jak byk". Odpowiedzi są dwie. Różne

"Przeżył?". "Fejk jak byk". Odpowiedzi są dwie. Różne

Źródło:
Konkret24

Wielu internautów wierzy w rozpowszechniany w sieci przekaz, jakoby środki z Krajowego Planu Odbudowy zostały nam wypłacone po bardzo zawyżonym kursie i że Polska będzie spłacała to przez pół wieku. Tyle że to nieprawda.

Pieniądze z KPO według kursu 7,43 zł za 1 euro? Błąd w liczeniu

Pieniądze z KPO według kursu 7,43 zł za 1 euro? Błąd w liczeniu

Źródło:
Konkret24

Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Maciej Świrski uważa, że nikt nie będzie mógł go zastąpić, jeśli zostanie zawieszony po ewentualnym postawieniu przed Trybunałem Stanu. Przestrzega, że nie będzie komu podpisywać dokumentów, a rynek medialny zostanie wręcz "zatrzymany", tak jak i działania koncesyjne. Prawnicy oceniają, że przewodniczący KRRiT się myli.

Świrski: nikt nie może zastąpić przewodniczącego KRRiT. Prawnicy: może

Świrski: nikt nie może zastąpić przewodniczącego KRRiT. Prawnicy: może

Źródło:
Konkrtet24

Po głośnej imprezie w hotelu poselskim Łukasz Mejza tłumaczył z mównicy sejmowej, że w nocy bronił "tradycji polegających na wspólnym, chóralnym śpiewaniu". A w rozmowie z TVN24 tłumaczył się całodniową pracą w sejmowych komisjach i na posiedzeniach. Sprawdziliśmy więc aktywność parlamentarną tego posła PiS. Nie jest to długa analiza.

Mejza tłumaczy nocną imprezę: "skoro się pracuje cały dzień....". Jak on pracuje?

Mejza tłumaczy nocną imprezę: "skoro się pracuje cały dzień....". Jak on pracuje?

Źródło:
Konkret24

To nie ściema kampanijna - tłumaczył minister nauki Dariusz Wieczorek, pytany o obiecane przez Lewicę tysiąc złotych dla studenta. I wyjaśniał, że nie była to obietnica, że "to jest pewien błąd, który wszyscy popełniamy". Przypominamy więc, kto z Lewicy publicznie obiecywał to w kampanii wyborczej.

Minister pytany o obietnicę "tysiąc złotych dla studenta": "to pewien błąd". A kto obiecywał?

Minister pytany o obietnicę "tysiąc złotych dla studenta": "to pewien błąd". A kto obiecywał?

Źródło:
Konkret24

"Wystarczy spojrzeć na dane historyczne i zobaczyć, że zawsze kiedy rządzi Donald Tusk i Platforma Obywatelska, to frekwencja jest niższa" - przekonywał dzień po drugiej turze wyborów samorządowych szef gabinetu prezydenta RP Marcin Mastalerek. Dane PKW o frekwencji nie potwierdzają jego słów.

Mastalerek: "zawsze kiedy rządzi Donald Tusk i PO, to frekwencja jest niższa". Sprawdzamy

Mastalerek: "zawsze kiedy rządzi Donald Tusk i PO, to frekwencja jest niższa". Sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Politycy Prawa i Sprawiedliwości forsują w mediach przekaz, że wraz z powrotem Donalda Tuska na fotel premiera źle się dzieje na ryku pracy. Mateusz Morawiecki jako "dowód" pokazuje mapę z firmami, które zapowiedziały zwolnienia grupowe. Jak sprawdziliśmy, takich zwolnień nie jest więcej, niż było za zarządów Zjednoczonej Prawicy. Eksperci tłumaczą, czego są skutkiem.

Narracja PiS o grupowych zwolnieniach i "powrocie biedy". To manipulacja

Narracja PiS o grupowych zwolnieniach i "powrocie biedy". To manipulacja

Źródło:
Konkret24

"Ukraińcy mają większe prawa w Polsce niż Polacy" - stwierdził jeden z internautów, który rozsyłał przekaz o przyjęciu przez Senat uchwały "o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi". Posty te zawierają szereg nieprawdziwych informacji.

"Senat przyjął uchwałę o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi"? Nic się tu nie zgadza

"Senat przyjął uchwałę o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi"? Nic się tu nie zgadza

Źródło:
Konkret24

"Coś się szykuje" - przekazują zaniepokojeni internauci, rozsyłając zdjęcie zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie samochodu jako świadczenia na rzecz jednostki wojskowej. Uspokajamy: dokument wygląda groźnie, lecz nie jest ani niczym nowym, ani wyjątkowym.

Masz SUV-a, "to go stracisz"? Kto i dlaczego rozsyła takie pisma 

Masz SUV-a, "to go stracisz"? Kto i dlaczego rozsyła takie pisma 

Źródło:
Konkret24

Po pogrzebie Damiana Sobola, wolontariusza, który zginął w izraelskim ostrzale w Strefie Gazy, internauci zaczęli dopytywać, co wokół jego trumny robiły swastyki i czy były prawdziwe. Sprawdziliśmy.

Swastyki pod trumną Polaka zabitego w Strefie Gazy? Wyjaśniamy

Swastyki pod trumną Polaka zabitego w Strefie Gazy? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Tysiące wyświetleń w mediach społecznościowych ma fotografia dwóch mężczyzn jedzących coś na ulicy przed barem. Jeden to prezydencki doradca Marcin Mastalerek, drugi stoi bokiem, twarzy nie widać. Internauci informują, że to prezydent Duda, który podczas pobytu w Nowym Jorku poszedł ze swoim doradcą na pizzę do baru. Czy na pewno?

Duda i Mastalerek jedzą pizzę na ulicy? Kto jest na zdjęciu

Duda i Mastalerek jedzą pizzę na ulicy? Kto jest na zdjęciu

Źródło:
Konkret24

Według krążącego w sieci przekazu po zmianie prawa Ukraińcom łatwiej będzie uzyskać u nas kartę pobytu na trzy lata. A to spowoduje, że "do Polski będą ściągać jeszcze większe ilości Ukraińców". Przekaz ten jest manipulacją - w rzeczywistości planowane zmiany mają uniemożliwić to, by wszyscy Ukraińcy mogli uzyskiwać karty pobytu i pozostawać u nas trzy lata.

"Każdy, kto zechce" z Ukrainy dostanie kartę pobytu w Polsce? No właśnie nie

"Każdy, kto zechce" z Ukrainy dostanie kartę pobytu w Polsce? No właśnie nie

Źródło:
Konkret24

Ponad milionowe zasięgi generuje w polskiej sieci przekaz, że od początku lipca nie będzie można w Niemczech w weekendy jeździć samochodami osobowymi. Powodem ma być troska o środowisko. Uspokajamy: nie ma takich planów.

W Niemczech od lipca "całkowity zakaz jazdy w weekendy"? To "nieuzasadnione obawy"

W Niemczech od lipca "całkowity zakaz jazdy w weekendy"? To "nieuzasadnione obawy"

Źródło:
Konkret24

Czy Amerykański Czerwony Krzyż nie przyjmuje krwi od osób zaszczepionych przeciw COVID-19? Taką teorię, na podstawie pytań z formularza tej organizacji, wysnuli polscy internauci. Kwestionariusz jest prawdziwy, teoria już nie.

Amerykański Czerwony Krzyż "odmawia przyjmowania krwi" od zaszczepionych? Nie

Amerykański Czerwony Krzyż "odmawia przyjmowania krwi" od zaszczepionych? Nie

Źródło:
Konkret24

Internauci i serwisy internetowe podają przekaz, że polskie wojsko wysyła pracującym pierwsze powołania - że dostają "pracownicze przydziały mobilizacyjne". Wyjaśniamy, o co chodzi.

Pracownikom wysłano "pierwsze powołania do wojska"? Nie, wyjaśniamy

Pracownikom wysłano "pierwsze powołania do wojska"? Nie, wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Sceptycy pandemii COVID-19 i przeciwnicy wprowadzonych wtedy obostrzeń szerzą ostatnio narrację, jakoby "niemiecki rząd przyznał, że nie było pandemii". Wiele wpisów z taką informacją krąży po Facebooku i w serwisie X. Nie jest to jednak prawda.

"Niemiecki rząd przyznał, że nie było pandemii"? Manipulacja pana profesora

"Niemiecki rząd przyznał, że nie było pandemii"? Manipulacja pana profesora

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawiły się dramatyczny zbiór nagrań, rzekomo z potężnej burzy, która przeszła nad Dubajem. Niektóre z nich nie mają jednak nic wspólnego z ostatnimi wydarzeniami. Wyjaśniamy.

Powódź w Dubaju. Huragan i drzewo wyrwane z korzeniami? To nie są nagrania stamtąd

Powódź w Dubaju. Huragan i drzewo wyrwane z korzeniami? To nie są nagrania stamtąd

Źródło:
Konkret24

Posłanka PiS Joanna Lichocka zaalarmowała swoich odbiorców, że we Wrocławiu powstał "ruchomy meczet". W poście nawiązała do kwestii nielegalnych migrantów, Donalda Tuska i Unii Europejskiej. Posłanka mija się z prawdą. Pokazujemy, co rzeczywiście stoi przy Stadionie Olimpijskim w stolicy Dolnego Śląska.

"Ruchomy meczet" we Wrocławiu? Posłanka PiS manipuluje, tam stało i stoi boisko

"Ruchomy meczet" we Wrocławiu? Posłanka PiS manipuluje, tam stało i stoi boisko

Źródło:
Konkret24

"Głosują, jak im patroni z Niemiec każą", "lista hańby europosłów", "komu podziękować za pakiet migracyjny" - z takimi komentarzami rozsyłane jest w sieci zestawienie mające pokazywać, jak 25 polskich europosłów rzekomo głosowało "w sprawie pakietu migracyjnego". Tylko że grafika zawiera błędy i nie przedstawia, jak rzeczywiście ci europosłowie głosowali. Wyjaśniamy.

"Lista hańby europosłów"? Nie, grafika z błędami. Kto jak głosował w sprawie paktu migracyjnego?

"Lista hańby europosłów"? Nie, grafika z błędami. Kto jak głosował w sprawie paktu migracyjnego?

Źródło:
Konkret24